6 (июнь), 2020
Бу санда
ШИГЪРИЯТ ҺӘМ ЧӘЧМӘ ӘСӘРЛӘР
Зөлфәт ХӘКИМ. Ана җыры. Роман. ...............................................................................................3
Зиннур МАНСУРОВ. Мөкатдәс гамьнәрне барладым... Шигырьләр. .........................................81
Резеда ВӘЛИЕВА. Хикәяләр. ........................................................................................................86
Рәниф ШӘРИПОВ. Качу. Поэма. ...................................................................................................98
Илсөяр ИКСАНОВА. Татарстан. Шигырьләр. .............................................................................135
Әнәс ХӘСӘНОВ. Без – исән! Шигырьләр. .................................................................................152
ДРАМА ӘСӘРЛӘРЕ
Марсель БАКИРОВ. Хан кызы. Мелодрама. ..............................................................................107
«ИЛЕҢ ТУРЫНДА УЙЛА» ӘДӘБИ КОНКУРСЫ
Галимҗан ГЫЙЛЬМАНОВ. Нихәл, яшьти! Хикәя. ......................................................................140
Дилбәр БУЛАТОВА. Ана догасы. Хикәя. .....................................................................................154
БЕРГӘЛӘП УКЫЙБЫЗ
Дания ЗАҺИДУЛЛИНА. Айгөл Әхмәтгалиева. «Кичке таң». .....................................................162
Сәгыйдулла ХАФИЗОВ. Якты таңнан кем туйган? ....................................................................165
ХӘТЕР
Кырлайда – Тукай бәйрәмендә туган уйлар (Сынчы Әхсән ФӘТХЕТДИНОВтан
Равил ФӘЙЗУЛЛИНга хат). ..........................................................................................................167
ӘДӘБИ ТӘНКЫЙТЬ
Миләүшә ХӘБЕТДИНОВА. «Үз өлешем...» ................................................................................175
ФӘН
Лилия МӨХӘММӘТҖАНОВА. Татарлыкны саклап яши Мөслим. ............................................178
БӨЕК ҖИҢҮГӘ – 75 ЕЛ
Фәнил ГЫЙЛӘҖЕВ. Әти нәсыйхәтен үтәп яшәдем. .................................................................184
ЗАМАНДАШЫБЫЗ
Фирүзә ҖАМАЛЕТДИНОВА. Үзен яратканны ярата җир... .......................................................186
Кызыл кара белән: сәхифәне Рамил ХАННАНОВ алып бара. .................................................189
Фотоархив: юбилейлар. ...............................................................................................................160
Иҗтимагый-мәдәни тормышыбыздан. ........................................................................................191
-
Ана догасы (хикәя)
Җылы мич янындагы сәкедә сугыштан яраланып кайткан егет ята. Әни карчык ястү намазын укый. Укып тәмам итә дә сорый: – Габдрахманым, Гомәрем кайсы якта? – Әнә, көнбатышта, – ди егет. Ана улы күрсәткән якка борыла да озын-озак итеп дога кыла. – Әмирем кайда? – Япониядә ул, әни, көнчыгышта. Карчык инде шул якка карап укый. Төннәр буена шулай, таңнар беленгәнче... -
Кемнәр?
Кемнәр анда тәртә башы белән газиз телебезгә бәрелә? -
Җөмһүрият
"Милләтне саклап калу өчен кичтек йөз елда йөз юл!" -
Татарым
Камытың сал инде, әй татарым! -
Әти нәсыйхәтен үтәп яшәдем
1941 елның 23 июне көнне иртәнге чәй табынында әни сугыш башлануы хакындагы хәбәрне әйтте. Әти бу хәбәрдән сүзсез калды, әбием Анна шыпырт кына елады... -
Бер абынгач
Таш баскан ич бик күпләрнең күкрәк читлеген... -
Сәмави бәйләнеш
Милләт... телен бирмәс тешләшмичә. -
Татарлыкны саклап яши Мөслим
Мөслим ягы авыллары – борын-борыннан милләттәшләребез ватаны. Бүгенге көндә Мөслим районында яшәүче 23 меңгә якын кешенең 90 процентка якынын татарлар тәшкил итә. -
Каршылыклар аша ил барышы...
«Азатлык!» – дип, без дә мәйдан тоттык... -
Бердәмлек
Һәй, яшәсен, чебен-черки, үрнәк булып кешегә. Бәлкем, беркөн ышанырлар бердәмлекнең көченә... -
Ачы гыйбрәт өчен
Ергаланган Болгар эргәсендә җирне сөзмәк була көр үгез... Кичерегез инде, башбаталар, күпне сөйләр ачы гыйбрәт өчен, мәхшәргәчә чыдый күрегез! -
Гайшә әби бәхете (хикәя)
– Менә, – диде ул һәм, ничектер кирәксез бер әйберне ыргыткандай итеп, әнисенең урын-җиренә кечкенә генә бер бала китереп салды. – Һаман ялгызың гына яшәгәнче, үзеңә иптәш булыр дип алып кайттым. Кирәк булса, үстерерсең, кирәкмәсә, балалар йортына илтеп бирәм... -
Ил эчендә...
Чит туфракта яралганнар үз тамырын танырмы?! -
Якты таңнан кем туйган?
Башкортстанда да даими укучылары булган «Казан утлары» журналының 4 нче санында дөнья күргән «Кичке таң» повесте – Айгөл Әхмәтгалиеваның иҗат йөзен, каләм үзенчәлекләрен калку ачкан әсәр. -
Тыйнаклык
Алтын-көмештән дә кыйммәт Тыйнаклык бик кирәк. -
«Иҗатта вак нәрсә юк!»
«Язучылар берлеге Матбугат йортында чагында бер җыелышта «мин» турында сүз куерды – әсәрләребездә «мин» күбәйгән икән. Мин моңа сәерсенебрәк калдым. Хикмәт бит «мин» күбәюдә түгел, безнең аны урынсыз куллануыбызда... -
Кәфен кесәсе
Җөйче карчык соңгы тапкыр күлмәк тегә... -
Үзен яратканны ярата җир...
Авылның күз алдында юкка чыгуын, үлемен беребез дә теләми кебек. Тик аның сагында кем булырга тиеш соң, кем яшәтергә тиеш? Менә шушы сорау каршылыклар тулы күзләрен безгә дә төбәгән шикелле. Һәм бу сорау алдында күбебез чарасыз калабыз. Ә бит бар чорыбызның батыры саналырга лаек затлар... -
Кояш белән Күләгә
Күләгә сыекланды... гүяки сулды, Масаеп чәпчүе аркасында юк булды. -
Айгөл Әхмәтгалиева.»Кичке таң»
Бу әсәр башка телле укучыга кай ягы белән кызыклы була ала? Кеше психологиясен кабат тергезә алу сыйфаты белән. Шул ук вакытта татар язучысының һәр әсәре – татар дөньясы, көнкүреше, ментальлеге турында күпмедер яңа мәгълүмат алып килергә мөмкин һәм тиеш. -
Гамьле кырпак
Гомер буе туңган газиз җанның каберенә җылы кар ята... -
Үз өлешем...
Марсель Бакировның «Хан кызы» пьесасына рецензия. -
Мыскыллау остасына нәсыйхәт
Ишарәле ошбу охшатуны кичермәстер иблис үзе дә... -
Татарстаным
Туган илем, диеп янар өчен үз нигезең кирәк, үз җирең. -
Ана җыры (дәвамы)
Кайчаннан бирле инде ул һаман газапланып исенә төшерергә тели – нәрсә булды поездда? Ни сәбәпле әнисе поезддан төшеп юкка чыкты? Ник ташлады ул үз баласын? Хәтерне актарып, ичмаса, кая барганнарын белергә иде. Рахманга өч яшь кенә иде шул... -
Монафикъ
Ә бит аныкына туры килми хәтта җенем дә... -
Ана җыры (дәвамы)
Кайсыдыр шәһәрчекнең станциясендә поезд нәчәлниге милициягә хәбәр бирде һәм, тиешле рәсмилекне үтәп, яшь ана баласын ташлап качты, дип игълан иттеләр. Ә малайны, Белоярск каласына кадәр алып барып, андагы милициягә тапшырырга карар кылдылар. Шулай итеп, Рахман Белоярскидагы балалар йортына килеп эләкте... -
Акланмаган фидаилык
Гөрләп торган сәүдә йорты яна – кемдер кызыл әтәч җибәргән... -
Качу
Язмышыңнан качып булмый икән, балачактан китеп булса да... -
Нихәл, яшьти! (хикәя)
Көчле шартлау немецларны да пыр туздырды, мине дә агач башыннан бәреп төшерде... Канга баткан килеш шактый үрмәләгәнмен, ахры... -
Ана җыры (роман)
Кечкенә бер стансы тукталышында әнисе, абаланып, поезддан төште дә соры төстәге бинага йөгереп кереп китте. Моны Рахман хәтерли. Чит-ят кешеләр белән калгач, еларга да куркып, әнисен түземсезлек белән көтте ул. Менә поезд кузгалды... Әнисе һаман күренмәде. Поезд тизлеген арттырды... Әнисе... калды... -
Гайшә әби бәхете (хикәя)
– Менә, – диде ул һәм, ничектер кирәксез бер әйберне ыргыткандай итеп, әнисенең урын-җиренә кечкенә генә бер бала китереп салды. – Һаман ялгызың гына яшәгәнче, үзеңә иптәш булыр дип алып кайттым. Кирәк булса, үстерерсең, кирәкмәсә, балалар йортына илтеп бирәм... -
Ана җыры (романның дәвамы)
Алар законлы рәвештә ир белән хатын булачаклар... Бала туачак... Бер яктан караганда, зур, илһамлы вакыйгалар көтә алда. Кешеләр, парлашып, олы тормыш юлына чыга бит инде, элек-электән шулай килгән, табигатьтән шулай салынган. Икенче яктан караганда... Гаилә мәшәкатьләре кул-аякны бәйләп, әнисен эзләргә комачаулармы? -
Дуслык (хикәя)
Әнисе белән генә яши Алмаз. Әтисен белми дә, күргәне дә юк. Бик еракта, зур төзелештә эшли, диләр аны. Төзелеш зур, ара ерак, шуңа күрә һаман кайта алмый. Әнисе шулай ди. Әнисе ни генә әйтсә дә, менә кайта, менә кайта дип, әтисен көтеп яши Алмаз. Соңгы вакытларда аны бигрәк тә күрәсе килә башлады. Соңгы бер ел эчендә бик тә зур югалтулар кичерделәр шул алар әнисе белән... -
Хан кызы (мелодрама)
Ходай безне, хатын-кызны, ана булыр өчен яраткан. Ана кеше – дөньяның иң мәрхәмәтле заты, матурлык алиһәсе. Балалары хакына үзен корбан итә торган газиз җан иясе. Мин, бахыр, гына бәхетсез язмышка дучар булганмын. Аллаһ мине ни өчендер гарип итеп яраткан. Чибәр син, бик чибәр дип юаталар. Чибәрлек туйда гына кирәк шул, ә тән тазалыгы көн дә кирәк. Минем кебек гарип хатынның (Култык таягын тотып, икенче кулы белән аксый торган уң аягына кагылып ала.) кемгә кирәге булсын?! -
Ана җыры (ахыры)
Аңына килгәндә, Мәрзия «Иевлево» дигән кечкенә шәһәр хастаханәсендә, түшәме саргайган, алты кешелек тынчу палатада ята иде. Күзләрен ачу белән: «Рахман! Улым! Кайда син?» – дип эндәште. Торырга маташып карады, хәле җитмәде. «У меня сын остался в поезде... Я должна ехать за тем поездом», – дип елады ул. Югалды газиз баласы, гаип булды. Егерме ел баласының язмышын белергә зар-интизар булып яшәде шул ул... -
Кырлайда – Тукай бәйрәмендә туган уйлар
Равил дус, бу сиңа сигезенче хатым, 1986 елның июнь аенда Кырлайга Тукай бәйрәменә баруымның истәлеге. -
Кырлайда – Тукай бәйрәмендә туган уйлар (дәвамы)
Тукайның бит рәсми санап китәрлек бер генә дәрәҗәсе дә булмаган. -
Сукыр тәңкә
Җиргә аяк басар нәфес колын ничә төрле кыек юл көтә. -
Соңлап аңлау
Аһ, өзелде җанга тансык нурлы моң!