10 (октябрь), 2018

Көзге таңда ике ялгыз Атынабыз таганда.

И Рух!.. Күтәрел син, әйдә, Биеккә, югарыга. Җитте вакыт сине дә бит Коллыктан тугарырга.

Р.Аймәт иҗаты мисалында ХХ-ХХI гасырлар чиге татар поэзиясендәге үзгәрешләр аермачык күренә. Татар шигъриятендә рух һәм илһам чыганагы булган туган авыл, туган җир, халык һәм милләт – аның әсәрләрендә сызлану, борчылу объекты, «соңгы кан тамыры» өзелергә торган авыл («Соңгы кан тамыры»), аварга җыенган татар каены («Татар каены»), «Гөлләр чагы»н югалткан Ватан («Йөрәккә эндәшү») булып калка.

дүртьюллыклар

Тормышта могҗизалы хәлләр гел янәшә дигәндәй, әллә тәмам туйдырган хуҗасыннан качып, әллә үзе яраткан тәмле үләнгә бай Карабаш тавында җәй буена иректә йөреп кыргыйланган бер карт кәҗә, «2014 нче»гә ияләште...

Читлекләрдә тормам...

Театр дөньясында актёрлыктан драматурглыкка күчкән шәхесләр бик ишле һәм бу табигый дә. Габдулла Кариев, Таҗи Гыйззәт, Галиәсгар Камал, Туфан Миңнуллин, Рабит Батулла, Әмир Камалиев, Фәнәвил Галиев, Гафур Каюмов һәм, әлбәттә, хәзерге татар драматургиясен әйдәп баручы әһле каләмебез Данил Салихов – профессиональ актёрлар өммәтеннән.

Таулар белән бер даулашыр өчен бирелгәнме әллә йөрәк безгә?..

Бүген татар әдәбиятында бик күп традицион әдәби жанрларның икенче сулыш алуы, яңа тормыш белән яши башлавы күзәтелә.

– Ялкау бит ул!

Үз дәүләтем мөнбәреннән беркөн Бар дөньяга аваз салырмын.

Бер үк Кояш асларында, бер туфракта Яшим дисәң, комсызланма!

Тик мин алай яши алмамдыр күк, – бу сөюнең юктыр башкасы...

Безнең буынга Нурихан Фәттах исемен мәктәп елларында ук хәтергә сеңдерү бәхете эләкте.

Эх, тормыш! Нигә шулай килеп чыкты икән? Нигә генә әти-әниебез безне иртә калдырып китте? Аларсыз яшәве кыен...

Төзүчеләр сараенда Сибгат Хәкимнең иҗат кичәсе булды. Соңыннан мәҗлес җыелды. Бу мәҗлестә обкомның идеология секретаре Мирзаһид Вәлиев тә бар иде. Бераз төшереп алгач, Фәрваз Миңнуллин Батуллага әйтә...

Иң беренче каенны кисеп аудару белән, гаилә тынычлыгына давыл бәреп керде: – Әти, зинһар, минем каеннарыма тия күрмә, – диде кызы Кәримә. – Яшелчә-җимешне үзем сатып алам, каеннарыма кагылма, яме! Габдрахманның хатыны Мәрьям исә шундук дәлилен дә тапты: – Кәримәнең йолдызнамә символы – каен. Син нәрсә, үз кулың белән аның язмышына балта чабасың...

– Мәскәү артисткалары, министрлар, данлыклы язучылар танышырга тырышалар Владлен белән. Сизгәнсеңдер? Син аңа ошадың. Дура булырсың танышлыктан файдаланып калмасаң. Теләгеңне генә белгерт... Ул сиңа Аркадия курортында дача салып бирә, Франциянең атаклы кутюрьеләреннән күлмәк тектертә, акчага күмеп ташлый ала. Ычкындырма кулыңа эләккән алтын балыкны...

Йокыга китәр алдыннан Габдрахманның күз алдына тышкы ишек артына кереп юкка чыккан Оксана килеп басты. Нигә онытылмый икән шул очрашу? Аның бит кызлар белән беренче тапкыр гына танышуы түгел иде. Таныш кызлары була торды. Дөрес, туган авылы Караярдагы беренче мәхәббәттән соң ул сөю бәхетенә ирешә алмады...

...Ялкаулыкны күңел утарыңа Кертә күрмә хәтта ялгыш та.

Һич тә аңлашмаган гашыйклар күк, Китәлмичә торам ярыңнан. Китәлмичә торам. Минем дә бит Уем – тирән, уем – шаулы җыр.

Ташлап барлык дөнья мәшәкатен, Аһ-зарларын, барын, барысын. Кешеләрдән качып, сабыр гына Табигатькә китеп барышым...

Бергәлектәме эш, миең булса сыек?!.

Төркиядә беренче нефтьне тапкан кеше татар бит!

Чиккән сөлге өстенә Түбәтәйләр куелган.

Төркия, татар, беренче, нефть, еллар, таулар, тапкан, күчә... Әлеге бер-берсенә һич бәйле тоелмаган ике җөмлә, күңелдә иләнеп йөри торгач, шушы рәвешле кәгазьгә ятты. Шул чакта гына бу сүзләр уртак бер мәгънә алды төсле.

Үз-үзеңә читтән карау муафыйк эш: Биегерәк үрмәләсәң, егылмый төш...

Кояш менә югары, – Нурлары кышны куа.

– Мин алтынга бихуш, – дигән бер яшь сылу, – Малы булса, шайтанга да яр булырмын.

Фотоархив

Йолдыз белән күк матур, Чәчәк белән җир матур.

Күрше малына ымсынмый яшәп кара: Үз азыгың үзеңә, дип, Күктән бүлгән.

Тел – кисек. Авыз – ямаулы.