№6 (июнь), 2017

...Еллар аша хәбәр юлладың да Искә төштең янә, кабаттан. Оча алмый күңел, тик талпына, Канатларны сөю канаткан.

Әнидән соң утыз еллап ялгыз яшәде бит әти. Аңа – алтмыш, Миңсылу апайга иллеләр... Кеше теленә кермим дип сагайдылар микән? Миңа әйткән булса, каршы дәшми идем бит инде. Миңа ни, минем үз тормышым, аларның үзләренеке. Хисләремнән көләр, аңламас диде микән?

Борынгы һиндлар аңлатканча, хатын-кызлар гыйлемне табигатьтән, ир-атлар китаптан аладыр. Әлеге гыйбарәнең беренче өлешенә аеруча тирән мәгънә салынган. Беркем инкарь итмәс, аналарга мөкатдәс бурыч куелу белән беррәттән биниһая зур мөмкинлекләр дә өстәп бирелгән.

Мине еш кына кем беләндер бутыйлар... Бутауның иң көчлесе дәваланып ятканда булды. Хастаханәдә – карантин. Беркемне дә үткәрмәсен дип, ишеккә бик тә усал, бик тә зәһәр хатынны куйганнар. Берзаман күрәм...

Ниязны сигез елга хөкем иттеләр. Махсус Киңәшмә тәкәллефләнеп тормады, барысын да, Рәмзияне катнаштырмыйча гына, тиз арада хәл итеп куйды. Иреннән баш тартып, аңа каршы күрсәтмә биргәннән соң, җиңел яшәдеме ул?

Тиз үтте җиләкле җәйләрең, Суынды ясалган чәйләрең. Юксына шул сине ал гөлләр, Җырыңны үз итте топольләр.

Әйе, чын шагыйрьләр һәрвакыт рухи нык була. Рәниф абый сүзләрен үзгәртебрәк әйткәндә, «Кояш сүнде, диеп еламыйлар, / Кара төскә көннәр буялгач».

Хәзер Мирзахәниф аганың һөнәрен аның балалары, оныклары дәвам итә. Араларында бортмеханиклар, стюардессалар, авиация табиблары, аэропорт хезмәткәрләре дә бар. Хәтта кияүләре дә – очучы!.. Менә шундый кызыклы-гыйбрәтле язмыш иясе ул безнең яңа әңгәмәдәшебез.

Нәби Дәүли бервакытны әйтә миңа...

Егет кызны мәңгегә яратырмын дип уйлады. Язның бер көнендә булган вакыйга чибәркәйне йөрәгеннән мәңгегә сызып ташларга мәҗбүр итте...

ХХ гасырның икенче яртысында һәм XXI гасыр башындагы татар композиторлары арасында Ренат Еникеевның иҗаты зур әһәмияткә ия. Ул – татар музыка сәнгатенә гаҗәеп зур өлеш керткән классик композитор.

«Китмә син, кал инде, әй, улым, Кал инде бер көнгә, аз гына...» Башаклар пышылдый тын гына...

– Яңгыр тамчысы күземне яндырды. Үләм, үләм!!! Кая барыйм?! Кемнән ярдәм сорыйм?!

«Сабантуй» газетасы редакциясендә бәйрәм итәргә яраталар. Өстәлдә – өчпочмак, торт кебек ризыклар...

Шагыйрь Хәкимҗан Халиков гөл үстерер өчен туфрак тутырган чиләк күтәреп узып бара икән. Илдар Юзеев моны күргән дә...

мәкальләр

Дөресе шул – Нәфисә белән Кадыйр... Бу хәбәр башта Кадриянең башына сыймады. Ышанасы килмәде... Кадыйрның, Кадрияне күргәч, күз карашын яшереп, яныннан тиз-тиз үтеп китәргә тырышуыннан барысын да аңлады ул. Дөрес! Дөрес икән!.. Аһ, өметнең өзелүе ничек авыр! Дөнья кара бушлыкка чумды... Вакыт тукталды... Йөрәк туктады гүя...

Ул күргән сугышны бер фильмда да, бер документаль картинада да күрсәтмиләр. Балаларының ул мәхшәрне экран аша гына күрүләрен дә теләми ул үзе. Мәетләр өстеннән барган танкларның тәгәрмәч чылбырлары эчәгеләргә уралып туктап калуларын. Ул оккупациядә калган хатын-кызларның фаҗигасен. Мең газаплар белән чолганыштан чыккан солдатларны тезеп атуларын...

Мәңгелеккә күчәм инде дип торганда, Өздерепләр сайрап куйды моңлы тургай.

Сабый чагында сөегез Ир баланы сез, аналар!..

Үзенә лаек биеклеккә күтәрелүен «Килеп җиттем» исемле шигырендә белдергән Эльмира Шәрифуллина, әйе, күпьеллык әдәби эшчәнлеге барышында ирешкән күркәм уңышлары белән чын-чынлап горурланырга хаклы.

Татарстан, яшел патшалыгым, Бар җисемең синең яшелдән.

Дөнья бит ул мең төрле, киңкырлы, кайчак башваткыч төсле. Бәлки, чыннан да очраклы хәл түгелдер юлдашымның сөйләгәннәре. Дөньяда аңлап бетерә алмаган, акылга бирелми торган әллә нинди гаҗәп хәлләр булгалый.

Беркем сизмәс... Иркәләнеп кенә Якты дөньялардан китәрмен.

Хозурлы яз шаукымы. Камада бозлар актарыла. Ярга, бу мәхшәрне карарга дип, халык җыелган.

Безнең заман шундый гади иде, Гадилеге белән гали иде.

Без бәхетле, Без шагыйрьле халык, Без – Тукайлы халык мәңгегә!

Җәйләрсез калсагыз, аңларсыз: Җәйләрсез калсагыз, янарсыз. Җәйләрсез бу тормыш, ай, җайсыз, Кояшсыз яшәү ул – уңайсыз.

Әрсез картлык сиздермичә Урлый барган көннәрне.

– Язам әле, язам, акылдан язганчы язып калырга кирәк!

– Да-а-а, Ләбибә, хәзер бөереңә таянып сөйләшә алмыйсың инде!

– Әгәр дә хатын-кызларны ил башына җитәкче итеп куйсаң, сугышлар да булмас иде!

Киткәннәрне көтә илләр, Күпме кан, яшь түгелгән?! Европада түгел, Җәлил Күңелемә күмелгән.

«Сабантуй» редакциясендә эшләгән чагында Илдар Юзеевның бүлмәсенә шагыйрь Роберт Әхмәтҗанов кереп утыра.

Татар зиратында – томан... Таралган кайгы сыман...

Кеше күңеле диңгез ул: Җитәрмен, димә, Кичәрмен, димә, Йөзүләрең булса чамалы…

Бәхетнең ни икәнлеген Килде сөйләп бирәсем.

Кәеф җибәрер сүзләреңне Әйтеп салма алдан ук.

Теләктәшлек йөрткән, кеше иткән Аң таҗыннан мәхрүм түгелмен.

Яшел төсне яшәү төсе, диләр, Яшьлек төсе дә ул, югыйсә.

Яңгырар чуваш шигыре – Шаккатып тыңлар төркем.

Тормышымның көзләрендә Бәхетем языдыр син.

Барыбер көтәм әле сине, улым, Раббым кушып, бер иртәдә Кайтып керерсең күк тоямын.

Минем өчен – үзең – бер Җиһан, Бәхетле бул, җаным Гөлҗиһан.

Бөкресен дә биштәр баскан моңым Таштан да чык сыкты… Кешеләрнең күзләренә карап Теләнергә чыкты…

Үксеп елаган шигырь мин – Тормыш Үзе тудырган…

Сабыр иткән – морадына җиткән, диләр.

Чуваш белән татарның бер тамырдан үсеп чыккан ике кардәш булуы мәгълүм. Хәтта ике яктан да кайбер галимнәр болгар бабаларыбызга сез түгел, без ул якынрак дип тә бәхәсләшеп алгалыйлар.

Илем-көнем, балаларым! Уяныгыз, Ямыйсы бар Бу дөньяның яраларын!

Без мәңгегә килмәгәнбез җиргә! Бәхет мизгелләре вакытлы, Тирәнгәрәк сузыйк тамырларны, Йөрәк итеп яшик вакытны!

Бездә эчүче шагыйрьләр бик күп, ә менә очучы шагыйрьләр икәү генә...

Күпме таңнар ялгыз каршыланган, Тәрәзәдән күзем алалмый.

Мин – Уралның бер улымын, Мин – чын татар!