1 (гыйнвар), 2019
Бу санда
ШИГЪРИЯТ ҺӘМ ЧӘЧМӘ ӘСӘРЛӘР
Рафис КОРБАН. Ватан. Роман.
Факил САФИН. Мәңгелектән килгән көнем... Шигырьләр.
Чыңгыз АЙТМАТОВ. Чыңгызханның ак болыты. «Бер көн – бер гомер» романына нисбәтле повесть.
Әхәт ГАФФАР. Без – Ак барс. Поэма.
Айдар ХӘЛИМ. Кара төннең карасында. Хикәя.
Булат ИБРАҺИМ. Татар булып гомер итү кирәк... Шигырьләр.
Җәһәт тәнкыйть: сәхифәне Дания ЗАҺИДУЛЛИНА алып бара.
Яңа исемнәр: Гөлнур ӘХМӘДУЛЛИНА-АРХИПОВА. Ташлар телен өйрәнәм мин... Шигырьләр. «ХӘЗИНӘ» ӘДӘБИ КОНКУРСЫ Гөлфәгыйзә ЮЛЫШЕВА. Бәхет. Документаль хикәя.
Зәбир ГЫЙМАЕВ. Зилзиләдән соң. Хикәя.
ӘДӘБИ ХӘЗИНӘЛӘРЕБЕЗ Ринат ШИҺАБДИНОВ. Кереш сүз урынына.
Һади ТАКТАШ. Скрипкә егълайдыр. Нәсер.
Дания ЗАҺИДУЛЛИНА. Әсәргә караш.
Шигъри хәтер: Фатих КӘРИМ. Илең турында уйла... Шигырьләр.
«ТАТАРСТАН. ТАРИХ. ШӘХЕСЛӘР» ӘДӘБИ КОНКУРСЫ Нурислам ХӘСӘНОВ. «Малайка». Очерк.
ЮБИЛЕЙЛАР Рифат СВЕРИГИН. Богаулардан арыну (Әхәт Гаффарга 70 яшь).
Лилия МӨХӘММӘТҖАНОВА. Заман сулышын тоеп... (Ким Миңнуллинга 60 яшь).
ТУКАЙ ҺӘМ ТАТАР ӘДӘБИЯТЫ Рифә РАХМАН. «Килде-китте кеше түгел без!»
Котлыйбыз! (Дамир Гыйсметдингә 70 яшь).
Безнең календарь. Галиәсгар Камалның тууына 140 ел.
Печән базары: Шәфкать ГАНИЕВ. Шаян парчалар.
«Бәләкәйләр»: Лилия ГАТАУЛЛИНА. Бәләкәй Лилия.
Шаян сәхифә: Уены-чыны бергә.Сәхифәне Марсель ГАЛИЕВ әзерләде.
Музейларыбыз: Ризаэддин Фәхреддиннең мемориаль музее. Сәхифәне Ленар ГОБӘЙДУЛЛИН алып бара.
«Хәзинә» конкурсына нәтиҗә.
Иҗтимагый-мәдәни тормышыбыздан.
-
Ватан (Беренче бүлек / 1)
Муса күзләрен ачты. Озак ятканмы шушы хәлдә – һич аңлый алмады. -
«Салучылар»
Гариф Ахунов исемендәге премия тапшыру тантанасына Арчага Казаннан да язучылар кайта. Бөтенесе дә канәгать, бары Вакыйф Нуриевның гына, классиклар әйтмешли, күңеле төшенке. -
Заман сулышын тоеп...
Зур галим, оста җитәкче булуы өстенә кеше буларак та олы ихтирамга лаек зат ул. Эшләгән эшләре биниһая Ким Миңнуллинның, яуланачак үрләрен үтәли күреп, ышанычлы һәм ныклы адымнар белән максатына туры барачагына шик юк! -
Җанга эндәшү
И Җан, җаным! Һәр тибешең Яңарта кан тавышын. -
Галиәсгар Камал (1879-1933)
Галиәсгар Галиәкбәр улы Камалетдинов 1879 елның 6 гыйнварында Казанда һөнәрче гаиләсендә туа. -
Хикмәти кәлүш
– Равил бәләкәй чагында бик шук иде ул. Хәзер ничектер, ул заманнарда мәктәпкә аяк киемен салып керешле иде. Аяк киеме дигәнем шул – кәлүш инде, кызыл эчле. Берзаманны шулай, укытучы абыебыз болдырдагы кәлүшенә аягын тыкса... -
Илең турында уйла...
Сөйләр сүзләр бик күп алар... -
Скрипкә егълайдыр
Скрипкә егълайдыр... ләкин Адәм балалары аның телен аңламайлар, алар аның егълау тавышына шадлана-шадлана уйнайлар. -
Богаулардан арыну
Татар әдәбияты тарихында әлегәчә иҗатлары тиешенчә үк өйрәнелмәгән язучылар катламы бар. -
Килде-китте кеше түгел без!
Яшәү рәвеше белән дә Тукайны кабатлаганнар татар каләм ияләре арасында җитәрлек. -
Ватан (Беренче бүлек / 2-4)
Язмыш Андрей Власовны икенче тапкыр зур сынау алдына куйды. -
Тынлык авазы
Тынлык... Тавышыңны ишетәм, Җан авазыңны синең. -
Бәхет (документаль хикәя)
Район үзәгенә китүдән аның улы өйгә әйләнеп кайтмады. Мөнҗия апаның йөрәгенә сагыш кына түгел, бала кайгысыннан бәгыренә ачу ташы укмашты... -
«Малайка»
Аны нужа бик яшьли куып йөртте. Тормыш тегеләй дә, болай да сынады... -
Без – Ак барс
Газиз милләтем җан биреп ятканлыгы күз алдында. Ни кайгы, ни үкенеч! Ни хурлык һәм түбәнлек... -
***
Йа Раббым, Бу ничәнче гасыр? Бу ничәнче буын алышына? -
«Малайка» (Икмәктә – хикмәт…)
Бер поездда чирәм җиргә баручы утыз ике кешедән торган механизаторлар төркеме, ниһаять, Казакъстанның Актүбә шәһәренә килеп тә җитте. -
Йөрәк чыдый
Минем йөрәгем урынында, Гөлләр нишләр иде? – -
Булат Ибраһим шигырьләре
Шигырьләр «Татар булып гомер итү кирәк...» дигән мәгънәле баш астына туплап бирелгән. -
Чынлык
Яшь наратлыкта йөримен: Һавасы биек, иркен. Шундый тынлык, тыгыз тынлык, Күзгә чалынмый беркем. -
Сибәли дә сибәли
Төнге җилдә көзге яңгыр Сибәли дә сибәли; Янымдагы иптәш кенә Миңа берни сөйләми; -
«Малайка» (Дәгъвалы машина)
Тынгысыз холыклы Гали тормыш сабакларын үз җилкәсендә күп татыды. -
Су юлы
Күп еллар үтсә дә, армиядә булган хәлләрне еш искә алам. -
Нур коела
Гүзәл идем. Язларымны Көткән идем яратырга... -
Ризаэддин Фәхреддиннең мемориаль музее
Биш залга бүлеп урнаштырылган экспозиция тулысынча Р.Фәхреддин яшәгән чорны, аның тормыш юлын, бай иҗади мирасын яктырта. -
***
Мәхәббәт ул – «Cин гаепле» түгел, Бәлки – «Гафу ит мине». -
Син еракта
Син ерак миннән ерагын, Ераклыкка карамый, Яраласа мине дошман, Ул сине дә яралый. -
Ватан (Беренче бүлек / 5, 6)
Аерып алынганнарны читкә куалый башладылар. Муса, беренче сафта басып торган Гариф яныннан узганда, сакчылар күрмәгән арада, аның кулына бөкләп тоткан куен дәфтәрен тоттырды. -
Булчы терәк...
Минем өчен син бүген бик кирәк... -
Бүләк
Шундый язмыш бүләк иткән миңа: Ходай тыны – изге сулыштыр. Ерак өннәр җанга сарылалар, Бөтен галәм – шигъри куышым. -
Көлке түгел
Беркөнне мине эштән машина килеп алырга тиеш иде, биш минуттан булабыз, дип шалтыраттылар. -
Кайгырма син
Яңгырый яз: кыр казлары кайта, Кар сулары гөрли басуда; Атыш тынган ара җай китереп, Кулъяулыгы юам бу суда. -
Әсәргә караш
Һади Такташның беренче чор иҗатына караган «Скрипкә егълайдыр» нәсере шагыйрь лиро-эпикасындагы тәэсирле... -
***
Бу заман шулкадәр тизләнде, Үзгәрде яшәүнең мәгънәсе. Әйдәле, шушында тукталыйк, Тукталыйк һәм бераз көч алыйк. -
Таныклыклы танышлар
Кичә бер кызыклы хәл булды бит әле. -
***
Йөрәгемә яшем тамды... -
Ах, оятсыз...
Бервакыт мине, «на переподготовку» дип, өч айга армиягә алдылар. -
Җиңү җыры
Без яшенле давыл кебек Айкап киләбез. Илгә бәхет, шатлык даулап, Утка керәбез. -
Ватан (Беренче бүлек / 7, 8)
...нацистлар партиясе, җиденче ноябрьдә, октябрь революциясе көнендә, Мәскәүдә зурлап бәйрәм итәбез, дип көткән җиңү тиз генә килергә ашыкмады. -
Дамир Гыйсметдингә 70 яшь
Язучы, журналист Дамир Гыйсметдин 1949 елның 25 гыйнварында Чувашстан Республикасының Батыр районы Татар Тимәше авылында укытучы гаиләсендә туа. -
Ашыктырма
Автобуста эшкә барышым. Больницада ята торган дустыма телефоннан, ашыкмыйча гына, кичә язган хикәямне сөйлим. -
Вакыт Сине урлады...
Вакыт – бур ул. Сине урлады, Алып качты миннән, Чалт кояшлы көннәремнән, Шау йолдызлы төннән. -
Ватан (Беренче бүлек / 9, 10)
Әхмәт Тимер һәм Шәфи Алмас Мусаны Абдулла Алиш белән очраштырабыз, дисәләр дә, бу хәл әле икенче көнне генә тормышка ашмады. -
Беләсеңме, Тукай...
Бүген менә Синең һәйкәлеңә Чәчәк өябез без, Чәчәк! -
Яратудан куркам!
Яратудан куркам! – дидем, Моны бит мин әйттем! Кайтавазлар кушылды да Сүзләремне меңәйтте. -
Ватан (Беренче бүлек / 11, 12)
Раузага ул беренче күрүдә үк гашыйк булды... -
Адәм күрке – чүпрәк...
Минем дустыма кырык яшь тирәсе. Ул интернетта бер татар кызы белән танышкан. -
Тел озынлыгы
Кичә, шыгрым тулы автобуста кесә телефоным шалтырады. Энекәш икән. -
Ватан (Беренче бүлек / 13-15)
Улы белән бер тапкыр да очрашып, аның белән сөйләшкәне дә, уйнатканы да булмады бит аның. Рауза Мусага бик нык үпкәләде. -
Үзгәртәсем килде...
Диңгез эзләп киттем – чишмәм калды, Таулар эзләп киттем үзәннән. Кайттым – мине чишмәм танымады, Үзәннәрдә кипкән үләннәр. -
Кем кемнеке?..
Мин биш катлы йортта яшим, кемдер асфальтка «Света, я тебя люблю», дип язып куйган. -
Ватан (Беренче бүлек / 16, 17)
Кайда гына яшәсә дә, татар интрига кормыйча, берсен-берсе юкка чыгармыйча яши алмый. -
Сугыш бетте, бабай...
Нинди төшләр күрәсең син, бабай, Күзләреңә йокы керәме? Офык һаман кызгылт төсе белән Сугыш исен күккә түгәме? -
Кара төннең карасында (хикәя)
Бишенче сыйныф укучысы, ул, атасының үлем хәбәрен почтальон биреп киткән похоронкадан Имән басуында, урак урган чакта белә. Бу кадәр авыр хәбәрне инәсенә ничек җиткерергә дип аптырап елый башлый. Имәнгә асылган бишегендә йокыдан уянган энесе Хәләф тә кычкырып еларга тотына... -
Бәләкәй Лилия
Без бер урамда биш кыз уйнап үстек. Дүртебез бер класстан: Люция, Алсу, Наҗия һәм мин. Наилә бездән ике класска түбәнрәк. Нинди генә уеннар уйлап тапмый идек... Берсендә су буенда чәчәкләр җыеп, такыялар үрдек. Шунда кемдер әйтеп куйды: – Әйдәгез, такыяларны суга агызып җибәрәбез, кемнеке алга чыга – шул кияүгә дә беренче чыгачак! -
Табышлар
Вакыт – Ходай тәсбихы. Төймәләре күпме тезелгән – берәү дә белми... -
Зилзиләдән соң (хикәя)
Нишләргә? Менә хәзер ул нишләргә тиеш?! Боларны резин күсәкләр белән генә куып тарату мөмкин түгел. Болар үзләре сине, сугышчыларың-ниең белән, бөтереп алачак. Үзенә төбәлгән автомат көпшәсен күрүгә, адәм баласы икеләнеп кала, ихтыяры какшый. Затвор тавышыннан аяк буыннары тотрыксызланып, күңелен шом баса... -
Минһаҗ маҗаралары
Китте галәмәт, берсе өстенә берсе очып-очып куналар. Бара-тора нәрсәгә җыелганнарын да оныттылар. -
Йа Раббым...
Йа Раббым, Бу ничәнче гасыр? Бу ничәнче буын алышына?.. -
Бу заман шулкадәр тизләнде...
Күрешәбез кебек тә үзебез, Сөйләшкән генә юк күптәннән. -
Окоп
Көзнең күк томанлы таңында Мин фронтка килдем тагын да. -
Тальян гармун
Тальян, тальян, тальян гармун, Телләре җәһәт уйный. Кулына тальян алган кеше Гармунда уйнап туймый. -
Хәтерсезлек чире бар гавамны...
Хәтерсезлек чире бар гавамны Агулатып яткан бер чорда, Рөхсәт сорый-сорый түрәләрдән, Ярларыннан тарих убыла, Җирдән безнең тарих юыла. -
Болгарда
Меңьяшәр наратлар шаулаша. Карагай, каеннар кушыла – Моң таша. -
Галиәсгар Камалның тууына 130 ел
Г.Камал – татар милли театрын үстерү эшенә зур көч куйган шәхес. -
Хәрби сер
Шул көннән иң җитез солдатка әверелдем: фокусник сыман, тиз генә киенәм, кулны банкага тыккандай итәм дә, төймәләрне дә эләктергән рәвеш чыгарам. Аптырап беттеләр, тик ничек икәне хәрби сер булып калды.