Илдус Заһидуллин автор яңалыклары

• 16 апреля 2025 - 11:00

  Каюм Насыйриның шәһәрдәге кавемдәшләре белән мөнәсәбәтләре

  

  Казанда Насыйри аралашкан мөселманнар даирәсе киң түгел. Мәгърифәтче бу зур булмаган төркем кешеләре белән гомеренең төрле чорында уртак һөнәри һәм җәмәгать эшләренә нисбәтле очрашкан.

  478

  0

  0
• 26 марта 2025 - 11:00

  КАЮМ НАСЫЙРИ ҺӘМ АНЫҢ ТУГАН АВЫЛЫ БЕЛӘН ЭЛЕМТӘЛӘРЕ

  

  Каюм Насыйри шәхесен һәм аның иҗат лабораториясенең үзенчәлекләрен ачыклауда туган авылы – Казан губернасы Зөя өязе Кече (Югары) Шырдан – кешеләре белән элемтәләренә кагылышлы чыганаклар зур әһәмияткә ия.

  692

  0

  0
• 25 февраля 2025 - 15:00

  Россиядә халык санын алу тарихы (дәвамы)

  

  Россия империясендә халыкның социаль статусы дәүләт тарафыннан кабул ителгән сословие страталары буенча, ягъни кешеләрнең хокуклары һәм бурычлары аларның, гадәттә, нәсел-нәсәбенә бәйле рәвештә билгеле бер сословиегә керүләре белән билгеләнә.

  1825

  0

  1
• 25 февраля 2025 - 11:00

  Каюм Насыйриның укучы яшьләр һәм чит төбәкләрдә яшәүче мөселманнар белән элемтәләре

  

  Рус телен, рус мәдәнияте казанышларын туган халкының үсеше файдасына куллану һәм мәктәп программаларына дөньяви предметлар кертү мәсьәләләрендә, шулай ук халыкка файдалы практик белемнәрне тарату буенча Насыйриның хезмәттәшлек кыры киң була.

  876

  0

  0
• 24 февраля 2025 - 15:00

  Россиядә халык санын алу тарихы (дәвамы)

  

  Җанисәп кәгазьләрендә, ревизия документларында чагылыш тапкан мондый мәгълүматлар, күргәнебезчә, татарларның көнкүрешен, татар дөньясындагы үзгәрешләрне бик ачык күрергә, күзәтергә мөмкинлек бирә.

  2022

  0

  1
• 23 февраля 2025 - 13:00

  Россиядә халык санын алу тарихы (дәвамы)

  

  Тәүге тапкыр Уфа өязенә йомышлы татарлар 1574 елны, Уфа кирмәне төзелгәндә килеп урнаша һәм кирмәнне, чик буйларын саклаучыларга әйләнә. Турыдан-туры Уфа воеводасына буйсынганга, Казан воеводасы йомышлыларыннан аермалы буларак, аларга дәүләт җир биләмәсе бирми.

  2069

  0

  2
• 21 февраля 2025 - 15:00

  Россиядә халык санын алу тарихы (дәвамы)

  

  Европа илләре кагыйдәләре буенча җанисәп уздыру фикере Россиядә шактый озак һәм авырлык белән урнаша. Бу юнәлештәге аерым адымнар ХIХ гасырның 60 нчы елларында ясала: Санкт-Петербург, Мәскәү һәм башка шәһәрләрдә, шулай ук кайбер өязләрдә һәм губерналарда камилләштерелгән статистик техника кулланып, бер көнлек халык саны алулар уздырып карала.

  2038

  0

  2
• 20 февраля 2025 - 15:00

  Россиядә халык санын алу тарихы

  

  Бүгенге Россия җирләрендә беренче җанисәпне Алтын Урда хакимияте оештырган. Урта гасырларда ул салым җыю, шул рәвешле дәүләтнең көчен һәм куәтен арттыруга хезмәт иткән.

  2123

  0

  1
• 13 января 2025 - 15:00

  Нәсел шәҗәрәсе кайларга китә...

  

  (Каюм Насыйриның 200 еллыгын каршылап)

  2077

  0

  0
• 10 января 2025 - 15:00

  К.НАСЫЙРИНЫҢ РУС ЗЫЯЛЫЛАРЫ ҺӘМ ЭШМӘКӘРЛӘР ДАИРӘСЕ БЕЛӘН АРАЛАШУЫ

  

  Насыйриның традицион мөселман җәмгыятенә аңлашылып җитмәгән эшчәнлеген Җамал Вәлиди болай дип шәрехли: «...Насыйри Казан шәһәрендә татар бистәсендә, ягъни талчукчы, читекче, кәләпүшче, сөякчеләр арасында тора иде. Бу вакытта Казан шәһәрендә түгел әдипләр, шагыйрьләр, хәтта боларның ни икәнен белүчеләр бер-ике кешедән гыйбарәт иде»

  354

  0

  2
• 19 декабря 2024 - 15:00

  Мәгърифәтченең көнкүреш шартлары турында замандашлары

  

  Мәгърифәтченең күпкырлы эшчәнлеге ике конфессия – ислам һәм православие, ике халык – рус һәм татарлар үзара тату яшәгән губерна шәһәре Казан белән бәйле.

  791

  0

  0
• 13 декабря 2024 - 11:00

  ИДЕЛ-ЧУЛМАН ТӨБӘГЕНДӘ ИСЛАМ ДИНЕ: ИДЕЛ БУЕ БОЛГАР ДӘҮЛӘТЕ

  

  Урта гасырларда безнең борынгы төрки бабаларыбызның мәдәни һәм көндәлек тормышындагы яңарыш һәм алгарыш та, шиксез, ислам динен кабул итү – мөселман цивилизациясенә кушылу белән бәйле була.

  3021

  0

  1
• 19 ноября 2024 - 15:00

  Насыйри – рус-татар мәктәбе укытучысы

  

  Нәкъ менә укытучы булып эшләгән чорда, схоластик укыту һәм традицион фикерләү белән көрәштә, шәкертләрне рус теленә һәм математикага өйрәткәндә, Насыйри тарафыннан алдагы гамәлләренең программасы эшләнгән, калган гомерен ул шуны тормышка ашыруга багышлаган.

  950

  0

  0
• 7 октября 2024 - 11:00

  Насыйриның Казан рухани семинариясендә укыту-методик һәм гыйльми эшчәнлеге

  

  Сыйныф белән укыту күнекмәләрен үзләштерү, рус телен һәм әдәбиятын, Европа белем бирү системасын һәм Россия уку йортларында кулланыла торган методикаларны тирәнтен өйрәнү алга таба мәгърифәтченең педагогик, тикшеренү һәм наширлек эшчәнлегендә әһәмиятле роль уйный.

  1147

  0

  0
• 17 сентября 2024 - 11:00

  КАЮМ НАСЫЙРИ – ПРАВОСЛАВИЕ УКУ ЙОРТЫ УКЫТУЧЫСЫ

  

  Сүз дә юк, Насыйри традицион дини мохиттән тулысы белән аерылмаган, иң элек туганнары белән элемтәләр саклаган. Ул бертуган абыйсы һәм энеләре белән даими рәвештә хат алышып торган, үзе еш яза алмаса да, әти-әнисеннән хатлар өзелмәгән. Еш кына әти-әнисе, абыйсы, энеләре һәм апасы, аннан көнкүреш әйберләре сатып алуын сорап, хатлар яза торган булганнар, шулай ук кием-салым, баш яки аяк киемнәрен тектерергә заказлар биргәннәр.

  879

  0

  0