Әбүгалисина мәгарәсе

Нәкъ менә укытучы булып эшләгән чорда, схоластик укыту һәм традицион фикерләү белән көрәштә, шәкертләрне рус теленә һәм математикага өйрәткәндә, Насыйри тарафыннан алдагы гамәлләренең программасы эшләнгән, калган гомерен ул шуны тормышка ашыруга багышлаган.

Сыйныф белән укыту күнекмәләрен үзләштерү, рус телен һәм әдәбиятын, Европа белем бирү системасын һәм Россия уку йортларында кулланыла торган методикаларны тирәнтен өйрәнү алга таба мәгърифәтченең педагогик, тикшеренү һәм наширлек эшчәнлегендә әһәмиятле роль уйный.

Сүз дә юк, Насыйри традицион дини мохиттән тулысы белән аерылмаган, иң элек туганнары белән элемтәләр саклаган. Ул бертуган абыйсы һәм энеләре белән даими рәвештә хат алышып торган, үзе еш яза алмаса да, әти-әнисеннән хатлар өзелмәгән. Еш кына әти-әнисе, абыйсы, энеләре һәм апасы, аннан көнкүреш әйберләре сатып алуын сорап, хатлар яза торган булганнар, шулай ук кием-салым, баш яки аяк киемнәрен тектерергә заказлар биргәннәр.

Габделхәй эшләп тапкан мал «гаилә капиталы» булып санала: әти-әнисенең табышның бер өлешенә исәп тотуы, аңа еш кына акча җибәрүен сорап, хат язуы шуның белән аңлатыла. Шунысы игътибарга лаек: икътисади хәлләре нинди булуга карамастан, Габденнасыйрның бөтен балалары да әти-әнисенә мөмкин кадәр матди ярдәм күрсәтә торган булганнар.

(Каюм Насыйриның 200 еллыгын каршылап)