ХИКӘЯЛӘР

«ЯШЬ РОЗОЧКА»
Укытучы егет класска килеп керү белән унберенченең кылшры берләч \н\ыллата
башладылар...
Ә бер атна элек Алсу мәктәптән авызын бүлтәйтеп кайтып кергән иде Кер\ бе юн
аяк киемнәрен як-якка ыргытты да, диванга йөзтүбән бөкләнеп ятты Кызынып
авыр холкына күнеккән әнисе сак кына янына килеп:
— Кызым, ашны җылыттым, әйдә, аша,—диде, аркасыннан сөен
Ә Алсу керпе кебек энәләрен чыгарды да:
— Мин тук, теләмим,—диде
— И, хәзер мәктәптә шулай тамак туйдырып кайтарып җибәрелермени? Элек бер
сарык ашап бетерерлек булып кайта идең, ә бүген тук дигән буласын
Әнисе Алсуның сүзләрен гел шулай шаяртып, авырга алмаска [ырмим W\ ич
юлы да түзмәде, көлеп жибәрде
—Әйтәсендә инде, әни Сарык, имеш. Алай түгел лә!
171
—Менә елмайдың ла Яле, сөйлә, ни булды?
—Эчем поша, Роза Минебаевна пенсиягә чыгам ди Минем урынга яшь укытучы
апагыз килер ли Имеш, аның вакыты житкән.
—Кызым, өлкән бит инде ул,арыйдыр да, аннан, яшьләргә дә урын бирергә
кирәк бит.
Алсуга бу сүзләр бер дә ошамады. Ул пыр тузынып урамга чыгып китте. Йөрәге
шартларга жыенган вулкан сыман кайный иде. Ташып торган ачуны кая куярга
белмәде. Ничек шулай инде'"1 Ничек яраткан укытучысы аларны ташлап, хыянәт
итә ала инде!?
Алсу авылга якын чишмә юлына китте.
Ярсып йөгереп килде ул чишмәгә Анда чиләкләргә су тутырып торган егетне
күргәч, сискәнеп китте. Егет тә сагайды, эндәшергә кыймыйча торды. Алсу нишләргә
белмәде, кире борылыргамы9 Юк, нәрсә, әллә егетләрдән куркып торамы9 Бу
Алсуның яраткан урыны, үзе китсен- Чиләкләре дә тулып килә инде. Әнә Алсу
эндәшмичә генә читкә карап басты. Ә егет сак кына су тутыра. Алсу эчтән генә
уйлады, хәзер үзе дәшәр, чибәр кыз нишләп йөри.син мина ошыйсың, дияр
һәм шунын ише әкиятләр сөйләр. Ләкин егет сүз башларга ашыкмады Бигрәк
чибәр, каһәр! Чәче кара. буй-сыны да килешеп тора Әллә ничә кышын башын
әйләндергәндер иңде Берәрсенә кунакка кайткандыр. Егет чиләкләрен тутырды
да, тактадан сак кына чыгып:
—Ипләп кенә керегез, такта черегән, ахры,—диде. Алсу дәшмәде. Ләкин чибәр
егетнең аңа дәшүенә ул бик шатланды, хәтта, үзе дә сизмәстән, бик матур итеп
елмаеп та куйды. Егет киткәч, туйганчы су эчте,чишмә челтерәвенә кушылып
җырлады. Кояш та ничектер аеруча матур яктырта, җил дә назлап кына биттән
сыйпый сыман иде Беренче мәртәбә ул егет заты турында ачу белән түгел, ниндидер
назлылык, татлылык белән уйлады.
Шул егетне күрмәмме диеп көн дә чишмәгә йөри башлады ул Егет кенә
нишләптер күренмәде. Тагын донья ничектер соры, усал, коры булып калды.
Җитмәсә, Роза аналары да бүген соңгы көн күрешүләрен хәбәр итте.
—Сезнең хәзер яшь Роза апагыз булыр,—диде ул шаяртып, күз яшьләрен
күрсәтергә теләмичә.
Укучылар бик моңсу, теләр-теләмәс кенә саубуллашып, урамга чыктылар,
әйтерсең, муеннарына таш элеп куйганнар. Алсу гына, кышкы усал буран кебек
дулап, чәчрәп чыкты:
— Минем идея бар. Әйдәгез, иртәгә «яшь Розочканы* урынына утыртабыз
Дөресрәге, кнопкага.
—О-О-О. шәп идея Әйдә. күрсәтик әле күрмәгәнен. Үзе теләп килгән бит Менә
карарбыз, безгә күпме чыдар икән
Икенче көнне Алсу, ниндидер бик тәмле әйбер ашыйсы килгән кеше кебек,
мәктәпкә иртүк китте. Дуслары да анда иде инде. Аны гына көтәләр икән Кнопка
да әзер, житмәсә. урындыкның бер тәпиен дә борып куйганнар. «Яшь Роза» апаны
ныклы каршы алу көтә. Кынгырау шылтырагач, сыйныф тын калды Ишекләр сак
кына ачылып китте һәм класска, укытучы егет килеп керде. Кызлар менә шунда
хихылдаша башладылар инде ул. Егет исә. мөлаем гына елмаеп:
—Исәнмесез, балалар! Мин сезнен яна рус теле укытучыгыз Рамил Әнвәрович
булам,—диде.
Бу сыйныф турында алдан барысын да белгән Рамил Әнвәрович бер урындыкка,
бер Алсуга елмаеп карап торды. Яшь кыз, йөрәк ярсуын баса алмыйча, сыйныфтан
көчле давыл булып очып чыгып китте...
Ранилә ГЫЙЛЬМАНОВА,
Аюбуга—Әгерҗе.
172
АХ ҖИЛКӘН
УЛ АНЫ ОЧРАТТЫ...
Алар аерылышып, инде елыйсы еланып, бер-берее турында яманы да, яхшысы
да сөйләнеп, онытылып бетте дигәндә ул Аны янәдән очратты.
Очратты да лиен булмас, дөресрәге, уя аны күреп алды
Гадәттәгечә, эшенә бик иртә килде Илһам. Өстендәге киемнәрен тиз генә
алыштырды да, аскы катка төште Кызыксынып, үзе эшләгән кибетнең зур пыяла
тәрәзәсе янына барып басты.
Иртәләрен кибет каршындагы тукталышны күзәтергә ярата ул. Кызык бит
Ниләр генә юк анда Үрнәк алырлыгына сокланып, гыйбрәт алырлыгына рәнҗеп
карый Илһам.
Ә бүген ул Алы күрде Башта үз күзенә ышанчыйчарак торса да. егет аны
шундук ганыды. Йа, Ходам, бу ул бит, ул—анын Тансылуы Бер ел элек югалткан
мәхәббәте
Кыз ана арты белән тора иде. Ялгышмыймы сон егет11 Юк, ничек ялгыша алсын
ди. Ул аны мен, юк, миллион кыз арасыннан да танып алыр иде
Тансылунын гына чәчләре шулай аеруча матур итеп дулкынланып тора
Тансылу гына ак төсне ярата һәм һәрвакыт актан киенә
Ә анын күзләре'' Алар шундый җанлы Кыз үзенен күнелдәгесен яшер.) алмыйча
азапланганын әле дә хәтерли егет. Шул конгырт күзләр Илһамга сокланып та,
шелтәләп тә, яратып та багалар иде бит Их, бер генә тапкыр булса да карыйсы
иде аларга
Кыз, нәрсәдер сизенгәндәй, артына борылды Карашын кибет тәрәзәсенә
юнәлтте Үз шәүләсенә сокланып, чәчен төзәткәннән сон, егетне күреп
алды.
Илһам каушап калды. Әле генә кызның борылуын тели иде түгелме соң ул? Ә
хәзер9 Ник шулкадәр дулкынлана9 Әллә һаман да ярата инде'1 Бәлки, яратадыр
да..
Егет сизелер-сизелмәс кенә ияк кагып, кызга сәлам бирле Гансылу да аны
таныды бугай Ихлас елмайды.
Ә хәзер нишләргә11 Күнгән күрергә хыялланып йөргән кешесен шулай җинел
генә җибәрә алмый бит инде ул. Әллә тынычлана башлаган җанны кабат яраламаска
инде'' Юк. ни булса да булыр, барыбер нидер эшләргә кирәк
Шулвакыт Илһамның зиһенен бер уй яктыртып үтге Тәрәзәнең парлана
башлаган башына барып, егет пыялага чәчәк рәсеме ясады Ишарә белән генә
кызга, «бу сиңа,» диде.
Тансылу елмайды Шундый матур итеп елмайды. Егетнең йөрәге сулкылдап
куйды. Сагынган икән бит ул аны, бик сагынган! Ә кыз?. Ә ник Тансылунын
күзләренә моңсулык йөгерде сон'' Шуны күреп, Илһам ашыгып икенче рәсемне
Ясарга кереште.
Бер-берсенә ябышкан карбөргекләрен пыялага төшергәннән соң, "Wicru исеңме11 •
дигәндәй кызга төбәлде Тансылу сизелер-сизелмәс кенә баш какты
Илһам күзен йомды Яна ел алдыннан, икесе оеры кәгазьдән кар бөртекләре
кисеп, аларны бергә беркетеп, аерылышмаска нәгълә бирешкәннәр иле бит
алар. И, ул самими, ихлас, бер-берсе әчеп утка да, суга ла керергә ЭЗвр чаклар
Үткәннәр үзләренә йоткан бит аларны Шулай хатирәләр гөманында НЖП бетарЛӘр,
югалырлармы икән алар'
Егет күзен ачты. Таңсылуны тукталышам тапмады ) l Икенче галкыр «уя
түгелме соң инде ул мәхәббәтен? Юк. тагын нидер ашларга кирәк
Кибетнен ачылуын хәбәр men кыңгыра} шалтырады Халык »чкөагылды
Ашыгып урамга чыгып барган Илһам, ике ишек арасында, кочагына бер кызның
килеп керүен тойды
Бик таныш иде ул ана Кышын чәченнән киләп куш НСТӘЯ егетен башы
әйләнеп Kin ie
Әйе. бу Ул бит, Ул Лш.ш Гансылуы
—Сылуым, кичер мине
173
Ничек кичермәсен инде? Мәхәббәт ул—олы йөрәкле!
Бер ел элек көтеп тә ишетә алмаган шушы сүзләрдән кызнын иреннәренә елмаю
кунды Тансылу Илһамының кин кочагына ныграк сыенды
Алмаз МАНСУРОВ