алар шәһәрдә телләнеп «алдылер һем авылларның үкерүе, бете бәПРОЗАБЫЗ НИ ХӘЛДӘ?

Проза —әдәбиятны әйдәп бәрә ,әргән жәнр. һәр әдәбиятның казаныш- лары турында иң элек проза жанрының хәленә карап фикер йөртәләр Проза —әдәби процессның көзгесе кебех. Ул көзгедә без ниләр күрәбез соң? Беренче карашка ук кайбер тематик цикллар аерылып торуын күрәбез. Әлбәттә, матур әдәбиятның эшче, колхозчы, интеллигенция темасына бүленүе шартлы нәрсә. Иң элек ул кешене өйрәнә. Шулай булса да. язучы тормышның аерым бер катламын ала, шуның турында әсәр яза. Соңгы биш елда бездә эшче темасына багышланган әсәрләр шактый язылды. Бу юнәлештә Ш. Бикчурин, Ә. Баянов, Р. Кэрами. Җ. Рәхнмоя. М. Хәбибуллин һ. б. эшләде. Дөресен әйтергә кирәк, бу җиңел тема түгел, авторларның материалы да яңа. Алар игътибар үзәгенә әле күптән түгел генә авыл кешесе булган нефтьчеләрне, автогигант төзүчеләрне алдылар. Әлеге юнәлештә нинди уңышларга ирештек соң? Яңа тип зшченең — нефтьченең, тезүченең, автогигант салучының — тормыш-көнкүрешен сурәтләдек. Татар прозасы бу җәһәттән РСФСРның милли әдәбиятлары арасында иң актив эшләгәне булды, ул бүгенге эшче образын ачарга, кызыклы типлар булдырырга тырыша. Бу гаять катлаулы һәм авыр эш. Шуңа да карамастан, безнең язучылар әлеге өлкәдә шактый романы), КамАЗ эшчеләре дә (Ә Баянның «Таш китап» романы), су каналы үткәрүчеләр тормышы да бар иде (Ә Шәминның «Яңа ярлар» повесте). М. Хәбибуллинның «Хәтер ярлары». Җ. Рәхимоаиың «Тәвәккәл таш яра» повестьлары да үз укучысын тапты. Моңа М. Хәсәноаның «Шегороаларя романын, А. Хәсәнов, Ф. Гыйльметдиноа. Ә. Сафиуллин. Л. Хемидуллин повестьларын һәм хикәяләрен дә өстәргә кирәк. Аларның һәрберсе вакыйгасы һәм сурәтләү манерасы белән аерылып тора. Ә. Баянов реаль фактны шартлы алымнар белән үреп сурәтләргә яратса, башкалар мавыктыргыч композиция тәэиләр. Шул ук вакытта бу теманың йомшак ягы да бар,— ул да булса — очеркка якын тору Кайбер әсәрләрне очерк дип атыйсы килә... Әмма очерк та бит төрлечә була. Вл Овечкинның «Деревенские будни» исемле очеркларын, Ф Галиев, М Юныс эсселарын алыйк! Әгәр рус әдәбиятында иң яхшы очеркларны Оаечкын язган булса, татарларда, һичшиксез, колхоз председателе Ф. Галиев һәм М. Юныс. Безнең прозада икенче тематик цикл — ул аеыл прозасы Ике съезд врәсынде бу темада X. Сарьян, Б. Камал, Г. Гыйләҗев, В. Нуруллин, Р Техфетуллии һ б актив эшләде. Күргәнебезчә, авыл темасын шартлы рәвештә урта һәм өлкән буын дип аталган әдипләребез тартып бара. Прозаикларыбызның барысы да диярлек авылдан чыккан кешеләр Алар сугыш елларын күргән, сугыштан соңгы елларның авырлыгын да татыган Алар, мәктәпне яки берәр училищены бетерел, югары уку йортларына омтылдылар, башлыча, филология бүлеген тәмамладылар, аннан соң шәһәрдә утырып калдылар Эшне дә иҗат оешмалары тиресеннән сайладылар — редакцияләргә, нәшриятка урнаштылар Акрынлап яза башладылар Нәрсә турында? Яңа тезелешләр, нефтьчеләр автозавод салучылар химиклар турында язу җиңел эш түгел, монда кыска сроклы команд-роекага барып кайту белән генә эш майтарып булмый Кайберәүләр яңа материалны үзләш- тере алмадылар Шул ук вакытта бүгенгә аеыл тормышы да - язучы эчен мен. диген материал - алар ечен каты чикләвек булып чыкты Аеыл тормышының язучы алдында социаль экономик мәсьәләләр гене түгел, фәлсәфи әхлакый мәсьәләләр дә куюын бу буын язучылар яхшы аңлыйлар һәм шушыны аңлаган хәлдә күп кенә әдипләребез җиңел юлны сайладылар. Бу хәл бигрәк тә дшьлер иҗатында ачык чагыла Бүгенгә әәыл тормышында кәй- ныйсы урында, алар шәһәрдә телләнеп «алдылер һем авылларның үкерүе, бете бә руы турында яшь агызырга керештеләр. Авылга карата сентименталь-романтик мөнәсәбәт хасил булды. Безнең прозага авылдан киткән геройның сагыну-сыкрану авазлары килеп керде Нилектән бу? Тормышны белмәүдән! Хәзер авыл яңа үсеш, күтәрелеш чорын кичерә, партия авылларны саклау, анда яшәгән халыкның материаль хәлен яхшырту курсына басты, һәм безнең проза бу үзгәрешләрне бетен тирәнлеге, катлаулылыгы белән аңларга, чагылдырырга бурычлы. Әйе. кайбер прозаикларыбызның ялгышы күз алдында. Без, авылдан чыккан язучылар, мәсьәләне бер ягыннан гына күрдек. Кайсы ягыннан? Мәсьәләнең әхла- кый-этмк ягын гына күрдек, тел игътибарны шуңа юнәлттек. Әмма шуны да әйтеп узарга кирәк: әхлак мәсьәләләренең роле безнең әдәбиятта үскәннән-үсә бара. Әдәбияттагы геройларыбызның яшәү рәвеше, нинди мохиттә булуы безне борчымый кала алмый. Хәзер бездә санаторий-больница-лалата әдәбияты чәчәк ата. Хәтта уңышлы язылганнврында да (М. Маликованың «Ак давылда тал бөресе» Б. Кама- ловның «Өметең өзелмәсен» романнары, Л. Хәйдәрованың «Кырым хикәясе» повесте, Р. Төхфәтуллинның «Ике каен, бер карама». М. Рафиковның «Айрат» хикәяләре, Р Кәраминең «Йөрәгемне ут алган» повесте)— вакыйгалар я больница палатасында бара, яисә анда яткан кешенең хатирәләре аша бирелә... Нилектән бу? Телгә алынган әсәрләрнең барысы да укыла, күбесе—кызыклы әсәрләр. Эш шунда ки, прозаик үз авылыннан һәм югары уку йортыннан башка берни дә күрмәгән. Аның «дөньясы» көнкүреш ыгы-зыгысы, мәхәббәт, аерылышулар, мавыгулар һәм күңел сүрелүләр белән тулган һәм бу үз чиратында язучының материалына әверелгән, һәм шул сәбәпле кайбер язучылар дөньяны массовый укучы югарылыгында гына күрәләр. Шулай булгач, укучыларның иң зур бәяне урта кул хикәягә, яисә тормыш-көнкүреш мәсьәләләренә, гаиләдәге ыгы-зыгыга багышланган урта кул романга бирүләре гаҗәпләндермәскә тиеш. Массовый укучыга шул ошый. Бәхетсез гаилә тормышы турындагы романга килгән укучы хатларына гына таянып, үзеңне иң популяр язучы дип уйларга ярамый. Шунысы кызык: моның ише әсәрләр бер-берсенә бик охшаш булалар: яшьлек, студент еллары, беренче мәхәббәт, кыз яки егет мәхәббәткә бәя биреп бетерми, аерылышу, еллар узгач яңадан очрашу; ирнең инде чәчләренә чал кергән, ялгыз яши, ө хатын яратмаган кешесенә кияүгә чыккан, аерылган, кызы үсә һ. 6. А. Ивановның «Повесть о несбывшейся любви» исемле повесте бар. Анда бер танылган язучының газаплы тормышы сурәтләнә. Бервакыт язучы яңа повесть язарга уйлый: әсәрнең героинясы, шәһәр коммутаторындагы телефонистка, мәхәббәте җавапсыз калудан газаплана, балала узып, ерак Себергә качып китә. Язылачак әсәр сюжеты белән танышкан тәнкыйтьче аңа болай ди: «Монда хисләрнең кайнарлыгы Шекспирдагы кебек! Ләкин героиняңны кая озатмакчы буласың? Себергә? Ташла! Нечерноземье зонасына китсен. Актуаль төбәк!» Безнең татар прозасында да соңгы елларны шушындый алым күбәеп китте. Исең китәрлек: әллә безнең җәмгыятьтә гаилә борчуларыннан бүтән язарлык әйбер юкмы? Бәхеткә каршы, бар. Безнең әдәбиятта да язучылар зур темаларга алыналар, шул исәптән, шактый югары идеяэстетик планда әхлакый мәсьәләләр күтәрелә. Үрнәк өчен А. Расихның «Сынау» романын гына алыйк. Ул ике съезд арасындагы иң яхшы романнардан санала, гәрчә тел ягыннан кайбер таләпләргә җавап биреп бе- термәсә дә. Соңгы еллар татар прозасының иң мөһим казанышы «рухисызлык белән көрәшү» дип атап булыр иде. Бу көрәш безнең прозада күп планда бара. Монда рухи мещанлык, әйбер җыю тенденцияләренә каршы көрәшү дә. кешенең җанын саклап калырга омтылыш та бар... Бу өлкәдә А. Гыйләҗев, М. Юныс. В Нуруллин. Ә. Баянов һ. б. уңыш казанды. 80 нче еллар прозасына иң зур өлеш керткән язучы А. Гыйләҗев булды. Шәхеснең эшчәнлеге һәм әхлакый кыйммәте, яхшылык белән явызлык проблемасы, җаваплылык, кеше алдына куелган бурыч, намус, яшьләрне тәрбияләү — болар әдипләребезне борчымый кала алмыйлар. Гыйләҗев повестенда нәкъ менә шундый мәсьәләләр күтәрелә, шуңа күрә дә язучының әсәрләре үз укучысын тапты, әйтергә кирәк, дөнья язмышы белән борчылып яши торган зирәк һәм акыллы укучысын. Әхлак мәсьәләләре татар прозасында «ФТР чорында кеше һәм табигать» дигән проблеме белей бергә күтәреләләр. Кеше һәм табигать кеше һәм җир —бу тема- мр йен тәртибенә әхлакый-этик планда куелдылар. «Кеше һәм табигать» темасына йгышланган прозабызның күпчелек өлеше замандашыбызның табигатькә булган мнмабәтеи күрсәтә. М. Юнысның «Табу һәм югалту» по.есте бу җәһәттәй аерылып тора. Сюжеты гади, бәлки, әллә ни яңа да түгелдер. Авылдан чыккан шәһәр кешесе шаһәрдә үскән кызы белән берничә көнгә туган авылына кунакка кайта Һәм шунда г».үзен таба. Әмма бу табу аңа җиңеллек китерми, зур һәм ыгы-зыгылы шәһәрдә »шел, ул үзенең нәрсәләр югалтуын тагын да тирәнрәк аңлый. Ф Бәйрәмова да «Болын» повестенда шушы ук идеяне үткәрә. Ике повесть та лирик дулкында язылган. Лирик проза башлыча авыл тормышына, табигатькә багышланган әсәрләр җирлегендә барлыкка килә. Соңгы еллар татар прозасында тематика һәм проблематиканың баюы белән беррәттән авторлар составы да үзгәрә. Язучылар союзы—тере организм, айда даими хәрәкәт бара, көчләр гел үзгәреп тора. Мәсәлән, соңгы ун ел /эчендә байтак шагыйрьләр үзләрен прозада сынал карадылар, һәм бу кайбер уңышларга да китерде Ф. Яруллин. Р. Гәрәй, Ф Шәфкгуллии, М. Галиев, Р. Велиев, Р. Низамов, 6. Сөләймаиовлар Язучылар союзына ф шагыйрь буларак кабул ителгәннәр иде. Әмма проза да язалар. Тәнкыйтьче Р Me- aj зәммәдиев тә үзен прозада күрсәтеп алды. Н. Гыйматдннова белән К. Керимов та a укышлы гына әсәрләр яздылар. Ике съезд арасында күбесенең хикәяләр һәм nos •естьлар җыентыгы дөнья күрде. М. Галиевнең «Ерак урман авазы». Г. Рәхимнең х ■Кониәр язга авышкач» повестьларын да яшьләр яратып кабул итте. Мәрхүм прозаик п Ф Шәфигуллин да ике съезд арасында бик үзенчәлекле эз калдырды Аның «Өй салуның ние бар?» исемле повесте авыл малаеның тәҗрибәле диңгезче, нык харак- н 'арлы чыныккан .ир-атка әверелүен сурәтли. Повесть укучылар тарафыннән бик >кылы каршыланды. Киләчәктә безнең арадан бик иртә киткән бу язучының есерлә- г реи тулы басма ител чыгару турында кайгыртырга кирәк. Н. Фәттахның «Сызгыра торган уклар» романы татар прозасында тарихи ро- ф манның үсешен билгели торган әсәр булды. Роман безнең эрага кадер үк яшәгән з? терки сеи кабиләләренең берләшү ечен көрәшен тасвирлый Дөресен әйтергә кн- рек. ерак тарихны сурәтләү җиңел нәрсә түгел. Авыр материал. Борынгы сәннер турында роман язу җитди эш, аны язу өчен бик күп чыганакларны, фактларны ой- рвнергә һәм бүгенге көн белән бәйли белергә кирәк. «Сызгыра торган уйлар» борынгы чорга багышланган булса да, актуаль яңгырый. Үзәккә куелган проблемасы һем ңдеясе белән бүгенге көн таләпләренә җавап бире: дөньяда тынычлык ечен халыклар үзләре көрәшсәләр генә аны саклап булачак, ди Безнең укучы тарихие һәм ’арихи шәхесләргә бервакытта да битараф булмады Җәмгыятебез торимы, революцион хәрәкәт мондый шәхесләргә ифрат та бай. А. Расихның «Ямашее» романын да нәкъ менә шул планда карарга кирәк. Большевик X. Ямашее тормышын сурәтләү ввторга җиңел булмагандыр — ченки бу бик тә катлаулы һәм ааыр чор. Ул даими рәвештә полиция һәм жандармерия күзәтүе остында яшергә мәҗбүр Материалның авырлыгы тасвирлау чараларына да тоэсир итми калмаган, чөнки һәр геройга индивидуаль тел, холык кирәк, аләрның бер-борсено туры килүе де кирәк. Автор X. Ямашеа образын фтикердәшлоре белән җанлы элемтәдә сурәтлеген. Безнең прозада һаман еле гражданнар сугышы, ааылда барган сыйнфый кереш, . коллективлашу елларына багышланган есәрлер язылуы сөенечле хәл. Бу җәһәттән Г Бәшировның «Сарут» хикәясен тәнкыйть иң яхшы әсәрләрдән дип тапты Хикеяда 'ормыш тарафыннан фаҗигагә хөкем ителгән дуамал кеше язмышы сурәтләнә Гражданнар сугышы темасына Г. Галиев, С. Сабиров та морәҗегеть иттеләр, һәм иң кызыгы — ул яшьләр иҗатына киләп кердә Месәпен яшь проз** М. Галнее ■Ерак урман иаэы» повестенда заманнар .расындагы бәйләнешне табарга тырыша. Ул чордан бүгенгегә күчеп, хәзерге яшьләрдә Октябрь идеяләренең дәвамын күрә. Шундый уи омтылыш Ә. Гаффарның «Бодай бөртеге һем тегермән ташы, романымда Да бар. Роман композициясе ягыннан кызыклы, материалы баи. шулай да М. Горь- кийның К. Неҗмнгә әйткән сүзләрен аеториың исено төшерәсе кмл| Ул бодай дигән «Если разрешите, я бы посоветовал Вам писать проще, истинная красота и мудрость всегда а простоте... И слова тоже должны быть простые, есиые. ■ Укучылар X. Сарьянның соңгы .Җәза» повестей да ярахып кабул иТтадер. Аида ПРОЗАБЫЗ НИ ХӘЛДӘ? гади тел белен, куертуларсыз авылда барган сыйнфый көрәш сурәтләнгән. Кызг^ нычка каршы, ул төгәлләнмичә калды. Күренә кн, бүгенге татар әдәбиятының тарихи проблематикасы киң: борынг'1 көннәрдән алып Октябрь революциясе, коллективлашу һәм Бөек Ватан сугышын* кадәр. Хәзер бу өлкәдә эшләүче яэучыларыбыз алдында бай тарихыбызның башк' дәверләрен яктырту бурычы тора. Хәрби тема хакында да берничә сүз әйтеп китәсе килә. 70 нче еллар ахырын» безнең сугыш прозасы ирешелгән казанышларны синтезлау тенденциясе белә!! килде. Ике съезд арасында Бөек Ватан сугышы темасы бездә төрле формада ку, ренгөләде: монда Ш. Рәкыйповның «Кайда син, Жан?» документаль ловесте, А. Ша, мов хикәяләре. М. Юнысның «Биектә калу» повестьлары бар. Әйе, безнең укучь сугыш прозасын яратып укый. Сугыш әдәбияты — яхшы тәрбияче, тарих укытучысы кебек ул. «Биектә калупда сугышның соңгы көннәре җиткәч самолет экипажы авыр сугышта һәлак була. Повестьның ахыры тетрәндерә: улы янган самолетта җиргә кадалган чакны ерак татар авылындагы әнкәсе, күрше карчыкларын җыеп, сугыш бетү, газиз баласы исән калу хөрмәтенә аш үткәрә. М. Юнысның «Биектә калуиын «Казан утларыпнда дөнья күргән сугыш турындагы әсәрләрнең иң яхшыларыннан берсе дип әйтергә була. Бездә хәзер фронтовик-язучыларның саны көннән-көн кими. Бу җәһәттән сугыш темасына язылган иң яхшы солдат романы X. Камаловның «һәркемнең гомере бер генә» булып кала. Ул автор гүя безгә: «Әгәр дә сугыш темасына алынасыз икән, Ватан өчен сугышкан кебек кыю булыгыз һәм дөресен языгыз», ди. Шушы теманың икенче ягында сугыштан кайтмаган әтиләрен сагынучылар тора. Бу төр әсәрләр лирика белән сугарылганнар, аларда фронтовикларны сагыну көчле. Сюжеткомпозиция ягыннан алар бер-берсеннән әллә ни аерылмыйлар. Шулай да Б Камаловның «Актуган Габсаттары» исемле повестендагы фронтовик карт образы башкалардан аерылып тора. Яшь язучы С. Шәмсинең «Балконда» исемле хикәясендәге яратып, җылы хис белән язылган фронтовик карт та истә кала. Моннан башка да кайбер авторларның әсәрләрендә бүгенге армия тормышы чагыла. Бу — кирәкле һәм мөһим тема, безнең әдәбиятта ул 30 нчы еллардан ук килә Р. Вәлиевның «Яшисе килә!» повесте безнең прозаның уңышы дип әйтергә лаеклы. Повестьта якташыбыз Рифгат Миргазизовның тыныч көннәрдәге батырлыгы сурәтләнә. Элекке офицер Г. Кашалов та хәрби темада уңышлы гына эшләп килә. Дөрес, аңа әлегә осталык, стиль йөгереклеге җитеп бетми, әмма үзеңә таләпләрне арттырганда моны төзәтеп булачак дип уйлыйм. Көнбатышта хәзер хәрби тема модадан чыккан. Нью-Йорк нәшриятларыннан бер директор язучы А. Адамович белән әңгәмәсендә хәрби темага язылган китаплар бездә сатылмый ята, зыян гына китерә, ди. Башка капиталистик илләрдә дә бу теманы оныттырырга тырышалар. Ләкин сугыш югалтулары нинди булса, аның хәтере дә шундый! Халыкның бөек батырлыгы онытыламы соң? Совет язучылары сугыш афәтләрен сурәтләп сугышка каршы көрәшәләр һәм бу юкка гына түгел. Безнең язучылар сугыш чукмарларының планнарын фаш итәләр. Без хәзер бик зур бәйрәмне — фашистлар Германиясен тар-мар итүнең 40 еллыгын билгеләп үтәргә хәзерләнәбез. Безнең әдәбият бу бөек бәйрәмгә яхшы романнар, повестьлар, хикәяләр һәм сугыш турындагы мемуарлар белән килә. Бөек Ватан сугышы ветераннары әле дә безнең сафта! Татар прозасында галимнәр, сәнгать кешеләре, укытучылар —интеллигенция вәкилләренә дә зур игътибар бирелә. Безнең әдәбиятта бу гаять көчле һәм тулы канлы юнәлеш. Шушы биш елда гына да А. Расихның «Сынау», М. Маликованың «Ак давылда тал бөресе» романнары, Т. Миңнуллинның «Хәсән Вәгыйзович», В. Нуруллин- ның «һәлакәт», К. Тимбикованың «Кышкы талпыну», И. Сәлаховның «Мәхәббәт картаямы?», Р. Вәлиевның «Иске сәгать дөрес йөри» повестлары, Ф. Хөсни, Р. Ишмо- ратова һ. 6. хикәяләре басылды, һәрхәлдә, безнең интеллигенция язучыларның игътибары җитмәүгә зарлана алмый. Бу елларда «Казан утлары» журналы рус телендә язучыларга да игътибарын көчәйтте. Кызык күренеш бу — рус телендә язган хәлдә, алар безнең әдәбиятның интернациональ характерын тирәнәйтәләр, үзенчә бер төсмер өстиләр. Журнал битләрендә басылган Р. Кутуй, М. Зарипов (Казан), И. Кашафетдинов (Обнинск). А. Миф- Ә. Еники повестендагы вакыйгаларны лиризм берләштерә. Анда Дим буеның »гур тугайлары, Дәүләкәннең эшчән һәм бай күңелле кешеләре, тугандаш Баш- «ортстанның кунакчыл халкы һәм гаҗәеп матур табигате сурәтләнә — болар барысы дә ятучыга хас нечкәлек белән вәземләп язылган, укучыны әдипнең хисләр дөнья- сниа алып кереп китә кешедәге руки тормышның катлаулы булуына тагын бер кат инандыра. «Соңгы китаппны укыгач, нилектәндер ямансу булып китә, аның битләрен- ҺЯИ кырлар, урманнар, елгаларның моңсу авазы ишетелә. Әмма бу — укучының кү- кялеи яктырта, сафландыра, баета торган моңсулык. М. Әмир автобиографик поа яктеның өченче кисәге бөтенләй башка манерада язылган Бу әсәре дә аңа хас х юмор белән сугарылган, ул безне Казан тормышына. 20 нче еллар ахырында иҗат =4 итхан рәссамнар, язучылар, шагыйрьләр арасына алып кереп китә Киләчәктә 20— J 30 нчы еллар татар әдәбияты турында монография язарга алынучыга бу повесть Г чять кыйммәтле чыганак булып хезмәт итәчәк Г Бәшировның «Көзге ачы җил- н лярде» повестенда да Татарстанның әдәби хәрәкәте сурәтләнә Г. Ахуновның «Йол- ® дияләр калка»сы да әдәбият белгечләренә кыйммәтле мәгълүмат бирәчәк Биредә 4» едәби хәрәкәт тасвирлана, бигрәк тә Татарстан Язучылар союзының 60 нчы ел- п "ярда оештырылган Әлмәт бүлеге тормышы яктыртыла. Бүлекнең нефть районында * ялып барган эшчәнлеге, нефтьчеләр тормышына багышланган әдәбиятның үсеп чы- г W ныгуы тасвирлана. Әлбәттә, һәр язучы мемуар язарга хаклы, һәркемнең үз язмышы, үз биографиясе бар. һәм, язучы буларак, ул зур кешеләр белен очрашка лап тора. Тн« монда акцентларның дөрес куелуы шарт. Автобиографик жанрдагы әсәр язганда «аетобно- трафия үзең турында гына язу түгел, е яшәү дәверендә син күргән һәм яратып өлгергән әйберләр» икәнен онытмаска иде. Мемуар жанрына алынган һәрбер автор •чан бу кагыйдә булырга тиеш. Соңгы 10—15 ел эчендә татар прозасында детектив жанры актив үсә. Әдәбиятта Детективка тәрбияви бурычлар да йекләтеле. ул гражданнарда уяулыкны арттыра, Җинаятьчел элементлар һәм совет влөсте дошманнары белен керешергә ярдәм ите М. Насыйбуллин безнең татар прозасында иң актив «детективист» аның юриспруденция өлкәсендә дә зур тәҗрибәсе бар. М. Насыйбуллин күл яза. журналларда һәм газеталарда да аны еш күрәсең, нәшриятны да әйләнеп узмый. Мондый ашыгу каймакта тел чараларына игътибар җитмәүгә, кабатлануларга, стиль чуарлыгын, ми- ’•ре. Ике съезд арасында аның «Ярканат» исемле зур повесте басылып чыкты — I гыгдиио. (Магадан), Р Вәли ев (Чилабе). Р. Мирхәйдөров (Ташкент) әсәрләре уку- «МРДЗ канәгатьлелек хисе уятты, чөнки бу әсәрләрдә безнең якташлар яши алар башка милләт вәкилләре белән янәшә торып эшлиләр. Әдәбиятта мемуар-биографик жанрның көчәеп китүе — заман күренеше, ул үэ- миын һәм гражданлык активлыгының үсүенә бәйләнгән. Шушы вакыт эчендә татар әдәбиятында мондый характердагы дүрт повесть басылып чыкты, һәркайсы вакыты, мтериалы, язылу ысулы белән бер-берсеннән аерылып тора: Ә Еники—«Соңгы | «итяп., М. Әмир—«Үсә төшкәч», Г. Ахунов— «Йолдызлар калка», Г. Бәшироа — I «Кәхе ачы җилләрдә». ПРОЗАБЫЗ НИ ХӘЛДӘ? «ирекле, бүгенге көн әсәре. М Хабибу л линиың «Сулар үргә акса да» романы дә шул уи «орыл гаи-ө-ормы. т.рлшг..н., авыл ашьләран тормышыбызның иң м.һ-м проблемаларын итүдә тупларда*. ҮЭ артыннан ияртердәй уңай геройларыбыз «үпме соң беэнеңГ» Ьу сорауга җееал бмрү - р.спубл—бы. азучыларының партия һә- греҗдш.лы. бурычы булып гора.