ЯҢАЛЫКЛАР

ӘДӘБИЯТ ҺӘМ СӘНГАТЬ ЯҢАЛЫКЛАРЫ
ЯЗУЧЫЛАР СОЮЗЫ ПАРТИЯ
ОЕШМАСЫНДА
Татарстан Язучылар союзы оешмасы иың
чираттагы җыелышында поэзия секция с?нең
эшчәнлеге тикшерелде Көн тәртибенә куелган
мәсьәлә буенча секция бю росы председателе
шагыйрь Р Гатауллин иын отчеты тыңланды. Ул
сонгы еллар татар шигъриятенең уңышлары
һәм аның алдында торган бурычлар, поэзия
секциясенең оештыру эшчәнлеге турында
сөйләде Фикер алышуларда язучылар Г Ахунов.
Ф Мнңнуллин. М Хәбибуллнн. Н Дәүли һәм Р
Низамиен катнашты
Шул ук җыелышта ТАССР Язучылар союзы
идарәсе председателе Г Ахунон. озак еллар
Язучылар союзы идарәсендә һәм «Казан
утлары» журналында җитәк че постларда
эшләгән шагыйрь Зәки Нури га, лаеклы ялга
чыгуы уңаеннан, фидакарь хезмәтләре өчен,
идарә, партия һәм профсоюз оешмалары,
язучылар һәм күп санлы укучылары исеменнән
кайнар рәхмәт сүзләре әйтте, «Хезмәт
ветераны» медален тапшырды
«Хезмәт ветераны» медале шулай ук .
әдәбиятыбыз аксакаллары Н Исәнбәт. Г
Иделле. Г Галиев, Р Ишморат. С Хә ким, Ә
Исхак. Н Арсланов. Н Дәүлигә тапшырылды
ЯШЬ ЯЗУЧЫЛАРНЫҢ РЕСПУБЛИКА
КОНФЕРЕНЦИЯСЕ
Үзенчәлекле яшь талантларны табу,
барлау, аларга әдәбиятның олы юлына чы гарга
булышу буенча Татарстан Язучылар союзында
эзлекле һәм нәтиҗәле эш алып барыла Ул
КПСС Үзәк Комитетының «Иҗат яшьләре белән
эшләү турында»гы (1976 ел) карары чыкканнан
соң тагын да җанлана төште, аның нәтиҗәле
һәм кы зыклы формалары табылды Яшь язучы-
ларның республика конференцияләрен уз дыру
әнә шундый алымнарның берсе
Мондый конференцияләр Апаста. Брежнев
шәһәрендә. Арча. Азнакай. Кукмара. Ак таныш.
Чнрмешән. Буа зоналарында үткәрелде
Шушы дәвамлы эшчәнлекнең бер йомгагы
рәвешендә, үткән елның 9 10 декаб ренда
Казанда яшь язучыларның республика
конференциясе оештырылды
ВЛКСМ өлкә комитеты секретаре Ф Сафнн.
яшь язучылар белән эшләүнең мондый алымы
үзен тулысынча аклаганын билгеләп,
конференция эшендә уңышлар теләде
Татарстан Язучылар союзы идарәсе
председателе урынбасары И Юзеев рес-
публикабызда яшь язучылар белән эшләү
тәҗрибәсен яктырткан доклад сөйләде. Яшьләр
нжатына багышланган өстәмә докладлар белән
М Вәлнев (проза). Ә Му- шннскнй (рус телендә
иҗат итүче авторлар). Ф Зөлкарнәев (поэзия), Р
Хәмнд (драматургия). Р Кукушкин (балалар
әдәбияты) һәм С. Маинапов (әдәби тәнкыйть)
чыгыш ясады
Фикер алышуларда Ш Галиев. Л Их- санова.
Р Мингалнмов. Р Харис һ 6 тәҗрибәле язучылар
— яшьләрнең остазлары катнашты
Махсус секцияләрдә яшь язучыларның
поэзия, проза, тәрҗемә, әдәби тәнкыйть буенча
һәм балалар өчен язылган әсәрләре
тикшерелде Секцияләр эшен тәҗрибәле
язучылар И Юзеев. Ш Рәкыйпов, Р Мингалнмов.
Н Орешина. Ф Мнңнуллин һәм Ш Галнев
җитәкләде
Өлкән әдипләрдән С Хәким. А Расих. Т
Мнңнуллинның нжат лабораторияләре белән
танышу, язучыларның Г Тукай исемендәге
клубында яшь язучылар катнашында әдәбн-
музыкаль кичә оештыру конференция эшен
тагын да җанландыруга ярдәм нтте
Конференциянең йомгаклау утырышында
яшь язучылар алдында Татарстан Язучылар
союзы идарәсе председателе Г Ахунов.
Татарстан китап нәшрияты директоры Г
Шәрәфетдннов. ТАССР Язучылар союзы ның
иҗат яшьләре белән эшләү комиссиясе
председателе Ш Галнев чыгыш ясады
ТАТАР ДРАМАТУРГИЯСЕ ТУРЫНДА
СӨЙЛӘШҮ
РСФСР Язучылар союзы идарәсендә
драматургия һәм театр тәнкыйте белән әдәби
тәрҗемә советларының берләштерелгән
утырышы үткәрелде Ул бүгенге татар
драматургиясе мәсьәләләрен тикшерүгә
багышланды
Утырышны кереш сүз белән РСФСР
Язучылар союзы идарәсе председателе С
Михалков ачты Сәнгать фәннәре докторы В
Фролов үзенең докладында татар
драматургиясенең барлык жанрларда да зур
уңышка ирешүе турында сөйләде Докладта Т
Мнңнуллинның «Дуслар җыелган җнрдә» һәм
«Әлдермештән Әлмәндәр» комедияләре. П
Юэсевның «Онытылмас бәет» һәм «Бер төн»
трагедияләре югары бәяләнде, шулай ук Д
Вәлнев. А Гыйлә- җев. яшь драматурглар Р
Хәмнд. Р Мин’ галим. Ә Гаффар. Ю Сафиуллин.
Р Ба тулла әсәрләре уңай яктан билгеләп
үтелде
ИҖАТ СЕКЦИЯЛӘРЕНДӘ
Тәнкыйть секциясе тарафыннан оешты-
рылган сөйләшү хәзерге татар совет театры
һәм драматургиясе үсешенең актуаль
мәсьәләләренә багышланды Анда ТАССР
Язучылар союзы идарәсе председателе Г.
Ахунов. Г Камал исемендәге Татар дәүләт
академия театрының баш режиссеры М.
Сәлимжанов. әдәби бүлек мөдире Ю
Сафиуллин, Татар дәүләт драма һәм комедия
театрының директоры М Шнһа- пов. баш
режиссеры Р Тумашев катнашты.
Секция утырышында илебез һәм татар
драматургиясендә, театр сәнгатендә бара
торган кызыклы процесслар турында сәнгать
белгече И Илялова сөйләде Язучы-
драматурглар Т Миңнуллин. А. Гыйләжев, Р
Батулла, тәнкыйтьчеләр һәм әдәбият- сәнгать
белгечләре Ф Мусин. Б Гыйззәт. X. Гобәйдуллин
үзләренең фикерләре белән уртаклаштылар
Поэзия секциясе утырышында яшь ша-
гыйрьләрнең үткән ел «Азат хатын» журналы
һәм «Татарстан яшьләре» газетасы
сәхифәләрендә дөнья күргән әсәрләре турында
фикер алышу булды Яшь шагыйрь ләр X
Гайнетдинов һәм Р Юнысов каләмдәшләренең
иҗат үрнәкләре турында күзәтүләре белән
уртаклаштылар
Балалар әдәбияты секциясендә сүз соңгы
елларда балалар өчен чыгарыла торган
китаплар: аларның эчтәлеге, бизәлеше,
полиграфик эшләнеше турында барды
Утырышта Татарстан китап нәшриятының
балалар һәм яшүсмерләр' әдәбияты редак-
циясе мөдире язучы Ш Рәкыйпов һәм
тәнкыйтьче Р Кукушкин чыгыш ясады.
ӘЛМӘТ ЯЗУЧЫЛАР ОЕШМАСЫНДА
Әлмәт шәһәрендә СССР төзелүгә 60 ел
тулуга багышлап оештырылган китап айлыгы
уңае белән. Татарстанның атказанган культура
работнигы, шагыйрь Ә Маликов һәм яшь
шагыйрь Р Рәкыйпов «ТатАИС- нефть» идарәсе
хезмәткәрләре белән очраштылар Алар татар
совет әдәбиятының яңа казанышлары турында
сөйләделәр, үзләренең әсәрләрен укыдылар,
иҗат планнары турында сөйләделәр һәм
сорауларга җавап бирделәр
«Татнефть» берләшмәсенең Әлмәт ин-
формация-хисаплау үзәге хезмәткәрләре
Әлмәт шәһәрендә яшәүче шагыйрьләр һәм
язучылар белән очраштылар
Күренекле әдип. Татарстанның Г Тукай
исемендәге дәүләт премиясе лауреаты Г
Афзал, шагыйрьләр Ә Маликов. К Булатова һәм
Р Рәкыйпов очрашуга килүчеләр белән «Китап
ничек туа». «Безнең тормышыбызда китапның
роле» дигән темалар буенча фикер алыштылар,
үзләренең яңа шигырьләрен укыдылар.
4
Төзүчеләрнең Техника сараенда шагыйрә К
Булатованың иҗат кичәсе үткәрелде Шагыйрә
иңә әсәрләрен укыды, әдәбият хакындагы
сорауларга җаваплар бирде. Кичәдә Әлмәт һәм
Леннногорскнның үзешчән сәнгать осталары К
Булатова сүзләренә язылган җырларны
башкарды
Кичәне Леннногорскидагы «Чишмә» әдәби
берләшмәсе җитәкчесе Р Вәлнуллин алып
барды
Әлмәтнең Культура һәм Техника са-
раендагы күргәзмәләр залында республикабыз
рәсем осталары әсәрләреннән күргәзмә
ачылды. Экспозициягә шәһәр картиналар
галереясы фондларыннан В Кудель- кин. М
Усманов, А Прокофьев. Е. Зуев. Ә Тумашев. X.
Хәйдәров. Ю Ананьев һәм башкаларның
әсәрләре куелды
Әлмәт татар дәүләт драма театрында К
Әмнровның «Зөлфия». Р Мннгалнмов- ның
«Өченче бүлмәдә эт яши» дигән драмалары
нигезендә эшләнгән спектакльләрнең
премьерасы булды Режиссерлары —
РСФСРның атказанган сәнгать эшлеклесе,
ТАССРның Г Тукай исемендәге Дәүләт
премиясе лауреаты Г. Хөсәенов һәм ТАССРның
халык артисткасы. ТАССРның Г Тукай
исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Д.
Кузаева
Коллектив ноябрь аенда СССРның 60
еллыгына багышланган театр атналыгы үт-
кәрДе Бу атналык Әлмәттән тыш Ленино-
горскида. Бөгелмәдә, Азнакайда һәм кайбер
авылларда да узды Алар казакъ драматургиясе
классигы М Ауэзовның «Каракүз» трагедиясе
белән ачылды Юбилей атналыгы
репертуарында «Ай булмаса. йолдыз бар».
«Бәйләнчек». «Зөлфия», «Өченче бүлмәдә эт
яши» днгән әсәрләр күрсәтелде
ТЕАТРНЫҢ ЗУР УҢЫШЫ
Г Камал исемендәге Татар дәүләт ака-
демия театры коллективы СССР төзелүнең 60
еллыгына багышлап үткәрелгән
«Драматургиядә һәм театрда бүгенге көн
эшчесе образы» днгән Бөтенроссия фести-
валендә Почетлы диплом белән бүләкләнде.
РСФСР Культура министрлыгы. Бөтенроссия
театр җәмгыяте һәм РСФСР Язучылар союзы
тарафыннан оештырылган бу смотрда сиксән
театр коллективы катнашты Свердловск һәм
Магнитогорск шәһәрләрендә уздырылган
йомгаклау турында аларның иң көчлеләренә
(барлыгы 14 коллективка) үзләренең
осталыкларын күрсәтү мөмкинлеге бирелде.
Безнең артистлар танылган драматург Т
Мнңнуллнн- ның «Монда тудык, монда үстек»
әсәре буенча эшләнгән спектакль белән чыгыш
ясадылар.
Г Камал исемендәге Татар дәүләт академия
театры куйган спектакль югары бәя алды Иң
яхшы режиссерлык эше өчен театрның баш
режиссеры М. Сәлимжанов, ирләр ролен яхшы
башкарган өчен Ш. Бнк- тнмеров һәм Р
Таҗетдинов Диплом һәм премия белән
бүләкләнделәр Драматург Т Миңнуллин һәм
актриса Р Хәйретди- нова махсус дипломнарга
лаек булдылар.
ФОЛЬКЛОР БӘЙЛӘНЕШЛӘРЕ
ТУРЫНДА
Идел һәм Урал арасындагы автономия ле
республикалар әдәбияты, сәнгате, куль турасы
арасындагы иҗади бәйләнешләрне өйрәнүдә М
Гайнуллин, Е Владимиров, К Васин, С
Сафуанов, Ф Ермаков, М Рә- хнмкулов кебек
татар, башкорт, чуваш, мари, удмурт, мордва һ
б халыклар галимнәренең эшчәнлеге гаять зур
Мари әдәбиятының күренекле вәкиле, танылган
галим, әдәбият белгече, тәнкыйтьче К К Васин
— халыклар дуслыгы идеяләрен пропа-
гандалауда армый-талмый эшләп килүче фән
эшлеклеләреиең берсе Аның хезмәтләре
арасында «Марн фольклорының татар һәм
башкорт фольклоры белән иҗади бәй
ләнешләре проблемасы турында» дигән хез-
мәте аеруча игътибарга лаеклы Мәкаләдә мари
халык авыз иҗаты әсәрләренең татар. башкорт
фольклоры белән булган тыгыз бәйләнеше
конкрет мисаллар ярдәмендә киң яктыртыла
Әлеге хезмәт «Марн фольклоры һәм сәнгате
мәсьәләләре» дигән фәнни җыентыкта
(Пошкар-Ола, 1982) дөнья күрде
Бу хакта безгә педагогия фәннәре кан
дндаты Фәнис Исламов хәбәр итте
АРТИСТКАНЫ ИСКӘ АЛУ
Казанның Актерлар йортында куренек ле
татар артисткасы Сәхипҗамал Гыйззә- туллина-
Волжскаяны искә алу кичәсе үткәрелде Театр
тарихыбызда якты эз калдырган сәнгать
остасының тормыш һәм иҗат юлы турында
Бөтенооссня театр җәмгыятенең Татарстан
бүлеге идарәсе председателе, РСФСРнын
халык артистка сы Р Җнһаншина сөйләде
ИҖАТ КИЧӘСЕ
Казан дәүләт консерваториясенең зур
залында РСФСРнын халык артисткасы, доцент
3. Хисмәтуллнна иҗатына багыш ланган кичә
уздырылды Иҗат биографиясе М Җәлил
исемендәге Татар дәүләт опера һәм балет
театрында эшләү һәм җырчылар тәрбияләү
белән бәйле артист ка-остаз СССР тезелүнең
60 еллыгына багышланган чыгыш
программасына илебез халыклары җырларын,
композиторларның романс һәм арияләрен
керткән иде Кай бер әсәрләрне ул оригинал
телендә баш карды
ТЕАТР ОТЧЕТЫ
Брежнев шәһәренең «Энергетик» Куль тура
сараенда Татар дәүләт драма һәм комедия
театрының СССРның 60 һәм театр тезелүнең 50
еллыгына багышланган иҗат отчеты булып үтте
И Исәнбәтнең «Хуҗа Насретдин» комедиясе, Т
Мнннуллин. И Юзесв, Р Ишморат. А Гыйләҗсв
пье салары һәм тугандаш халыклар драма
турглары әсәрләре буенча куелган спек
такльләрне тамашачылар яратып кабул итте
ЯҢА СПЕКТАКЛЬ
Минзәлә татар дәүләт драма театры Р
Кәраминың «Яратуың чынмы?» исемле пьесасы
буенча куелган спектакльнең премьерасын
күрсәтте Әсәрне сәхнәгә режиссер Р Фатыйхов
куйган, художнигы — В Николаев, музыка
авторы Р Гобәйдул- лин Спектакльдә төп
рольләрне РСФСРнын атказанган, ТАССРнын
халык артисты Ә Фәсхетдннов. ТАССРнын
атказанган артистлары И Бәдрнева, Ф Бәдрнев
һ б - лар башкара Авыл хезмәтчәннәренә ба-
гышланган яна спектакльне тамашачы җылы
кабул итте
КЫЗЫКЛЫ ОЧРАШУЛАР
Казан педагогия училищесының тулай
торагында Татарстан комсомолының М Җәлил
исемендәге премиясе лауреаты шагыйрь Р
Мнннуллин белән очрашу кнчәсе булды.
Очрашуны училищеның директоры М
Гайнетдннов ачып җибәрде Кичәдә шулай ук
яшь прозаик К Кәрнмов. ТАССР- ның атказаш зн
артисты М Галиев, җырчы Р Гайнуллина һәм
баянчыларА Имаев белән Т Хосәеновлар
катнашты
Куйбышев өлкә шәһәренең Металлурглар
Культура сараенда Совет Татарстанына
багышланган әдәбият һәм сәнгать көннәре
булып узды СССР тезелүнең 60 еллыгына
багышланган бу зур бәйрәмдә язучы М.
Хәбибуллнн, шагыйрьләр М Хөсәен, К Латыйп
һәм Р Мнннуллин катнашты Казан
кунакларының чыгышын Культура сарае
каршындагы «Ялкынлы яшьлек» татар халык
ансамбле дәвам итте
Язучыларның Г Тукай исемендәге клубында
Бөек Октябрь социалистик революциясенең 65
еллыгына багышланган зур әдәбн-музыкаль
кичә үткәрелде Анда шагыйрәләр Г Зәйнашева.
Ф I ыйэзәтуллнна һәм Татарстан Язучылар
союзы, китап нәшрияты үзешчән сәнгать
көчләре катнашты
Биредә шулай ук беренче китабы басылып
чыккан авторлар белән дә очрашу уздырылды
Аны Татарстан Язучылар союзы идарәсе
председателенең яшь авторлар белән эшләү
буенча урынбасары И Юзсев ачып җибәрде М
Саттаров, Р Юнысов. К Кәрнмов. X
Гайнетдннов. Л Шакнрҗанова һәм Н Хәсәнов
яңа әсәрләрен укыдылар Очраш\нын икенче
өлешендә Татар дәүләт җыр һәм бию ан-
самбленең яшь башкаручылары чыгыш ясады
ХЕЗМӘТЛӘРЕН ХӨРМӘТЛӘП
Совет театр белеме һәм театр тәнкыйте
өлкәсендәге хезмәтләре өчен театр белгече
һәм тәнкыйтьче Азат Гыйльмулла улы
Әхмәдуллинга, Татарстан АССР Верховный
Советы Президиумы Указы белән. «Татарстан
АССРның атказанган сәнгать *шлек- лесе»
днгән мактаулы исем бирелде