Чын кеше (хикәя)

Мин бу хакта таныш-белешләргә сөйләгәнем булмады диярлек. Сөйләсәм дә,

аңа күпләр игътибар бирмәс иде. Әмма ул вакыйга күңелемә нык кереп калган.

...Совет чоры. Авылда бер колхозчы агайны урманга утын кисәргә яллап алып

бардым. Безнең якта элегрәк утынны язын урманда кисеп, шунда ярып, кибәргә

өеп калдыралар иде. Аны көзен генә авылга кайтаралар. Агай дигәнем безгә бик

үк ят кеше түгел. Аның җәмәгате белән әнием дуслар. Алар бергәләшеп намаз

укыйлар, мәет юарга да йөриләр иде. Ә агай эчәргә ярата. Намаз әһеле түгел. Ул үзе

шундый кеше – беркемгә дә авыр сүз әйтмәс. Колхозда ат җигә. Өендә сугым-фәлән

булса, өйдән чыгып китүне кирәгрәк саный. Шуңа күрә мал чалдыруны хатыны

оештырырга мәҗбүр була. Үсә төшкәч, шуңа ахры, бу эшкә уллары өйрәнде.

Менә шушы агай белән утын кисәбез. Мин шактый юан каен агачларын

«Дружба» пычкысы белән кисеп аударам. Ә ул аларны ботакларыннан

арындыра. Шулай бик бирелеп эшләгәндә, бер мәлне, ул миңа кинәт кенә

ачуланып кычкыра: «Син нәрсә, егылган агачларны төпләреннән өзеп

бетермисең. Алар бит җаннары чыга алмыйча интегеп ята».

Мин шундук ул әйткәнчә эшли башладым. Һәм бер үк вакытта аның сүзләре

мине сискәндереп җибәрде, аптырашта калдырды. Ул агачларны тере итеп

күрә, аларның шундый язмышка таруы белән килешеп бетми иде.

Күңелемдә йөргән шушы вакыйганы мин соңрак – дин иреге бирелгәч –

бер мәдрәсә мөгаллименә сөйләдем. Һәм аңа да бу шактый нык тәэсир итте.

Танышым бераз сүзсез торгач: «Мәчеттәгеләр түгел, ә менә әлеге абзый – чын

дини кеше», – дип әйтеп куйды.

Хәлил Шәриф

"КУ" 10, 2016

Фото: pixabay