Логотип Казан Утлары
Публицистика

ЯЗ. ТУКАЙ. ШИГЪРИЯТ


Бөек шагыйрьнен туган көнендә—26
апрель иртәсендә башкалабыз үзәгендәге Г
Тукай һәйкәленә чәчәкләр салу мәрәсимендә
Татарстан Дәүләт Советы Рәисе Ф
Мөхәммәтшин, Президент Аппараты
җитәкчесе Ю. Камалтынов, Дәүләт Советы
Рәисе урынбасары Р Ратникова, халык
депутатлары, әдәбият һәм сәнгать әһелләре
катнашты
“Без бүген республикада яшәүче барлык
халыкларнын Туган тел көнен дә билгеләп
үтәбез.—диде Ф Мөхәммәтшин —Хәзерге
вакытта Татарстанда 115 милләт вәкиле
гомер кичерә. Милләтара мөнәсәбәтләр
культурасының югары булуы, үзара аңлашу
тамырларының тирәнгә китүе белән без
хаклы рәвештә горурланабыз”
М Жәлил исемендәге Татар дәүләт опера
һәм балет академия театры бинасы янындагы
Г Тукай һәйкәле алдында үткәрелгән
Шигърият бәйрәмен кереш сүз белән
Язучылар берлеге рәисе, шагыйрь И
Ибраһимов ачып җибәрде Аннары бәйрәмгә
жыелучыларны Дәүләт Советы Рәисе
урынбасары Р Ратникова сәламләде һәм
Президент М. Шәймиевнен 2008 елда
Татарстан Республикасының Г. Тукай исе-
мендәге Дәүләт бүләкләрен бирү турындагы
Указын игълан итте, яна лауреатларга иҗат
уңышлары һәм саулык-сәламәтлек теләде
Шуннан сон быелгы бүләк ияләре: ком-
позитор Р Әхиярова, рәссам В Аршинов,
шагыйрь Р Гаташ, композитор Р Андреев,
җырчы С. Фәтхетдинов иҗатларының югары
дәрәҗәдә бәяләнүе өчен, җәмәгатьчелек
алдында ихлас рәхмәт сүзләрен белдерде
Шигърият бәйрәмендә шагыйрьләр Ш
Галиев, Р Фәйзуллин, Р Миңнуллин, Р
Вәлиев, А Хәлим. Р Вәлиева, Ә Рәшит, Ш
Маннапов, С. Гәрәева, Л Шагыйрьжан. X.
Әюп. 3 Мансуров, И. Гыйләжев, Н. Са- фина,
Г Морат, Р Зәйдулла, Л. Лерон, Ф Тарханова,
Л Газизова, О Левадная, Б. Вайнер, И
Иксанова. Ф Мөслимова, Р. Рахман, Р Аймәт.
М. Тузов, Л Янсуар һ. б чыгыш ясады
Бәйрәмдә Р Галимова, Ф Каһиров, А Хәйри. Н
Сәхәби башкаруында Г. Тукай шигырьләренә
җырлар, халык көйләре башкарылды,
артистлар тарафыннан шагыйрь әсәрләренә
нигезләнгән жырлы-биюле тамаша
күрсәтелде.
Шул ук көнне Г Камал исемендәге Татар
дәүләт академия театры бинасы янында Г
Тукайның туган көненә һәм Туган тел
бәйрәменә багышланган концерт булды. Инде
байтак еллар дәвамында оештырьша торган
әлеге тантана татар теленә—шагыйрьләр
теленә мәдхия җырлау төсендә узды.
“Метроэлектротранс” муниципаль
унитар предприятиесе “Бердәм Россия”
"партиясенең Казандагы җирле бүлекчәсе
ярдәме белән татар халкынын бөек шагыйре Г
Тукайның 122 еллыгына багышлап балалар
рәсемнәренә бәйге оештырган иде Анда
Татарстанның төрле районнарыннан Зтән
алып 16 яшькәчә балалар катнашты Бәйгегә
җибәрелгән ЮООләп рәсемнең шактый
өлеше “Тукай мәйданы" метро станциясендә
урын алды Аларны Казан сәнгать училищесы,
А. Алиш исемендәге балалар ижаты үзәгенең
өстәмә белем бирү педагоглары, Казан
мәгариф идарәсе белгечләреннән торган
жюри бәяләде
Шигърият һәм Туган тел бәйрәме кы-
саларында республикабызның Тукай райо-
нында да Тукайга багышланган чаралар
үткәрелде Очрашуларда Язучылар берлеге
рәисе И Ибраһимов, шагыйрьләр М Гали- ев,
И Иксанова, Чаялы язучылар оешмасы
җитәкчесе В. Имамов һ. б катнашты
14 нче ел Балтач районында да Шигърият
бәйрәме үткәрелә. Быелгы тантанада
шагыйрьләр Р Гаташ, Л. Янсуар. язучы В
Нуриев. Р. Сәгъди, Балтачта яшәп ижат итүче
каләм әһелләре Г Мөхәммәтшин, Р
Шәрәфисв, “Сөембикә” журналының баш
мөхәррире Ф Бәдретдинова һ б катнашты
Шигърият бәйрәмендә катнашучылар иң
әүвәл Г. Тукайның Саена Пүчинкәсе
зиратында җирләнгән газиз әнисе
Бибимәмдүдә абыстайның каберенә чәчәкләр
салды, ә Жәлил хәзрәт Фапыев аның рухына
дога багышлады. Аннары Көшкәтбаш авылы
мәдәният сараенда Г Тукайның туган көненә
багышланган әдәби-музыкаль бәйрәм
үткәрелде
Һәрвакыттагыча. Арча районы бөек
якташынын туган көненә аеруча хәстәрле
рәвештә әзерләнгән Бәйрәмлә катнашу өчен
Казаннан Язучылар берлеге рәисе И
Ибраһимов җитәкчелегендә бер төркем каләм
әһелләре, аерым алганда. Т Мин- нуллин. Р
Гаташ. Г Садә. И Иксанова. Р Зәкуан. X
БәдигыЙ. М. Закиров (Уфа) һ б килде
Арча үзәгендәге мәйданда үткәрелгән
Шигърият бәйрәмендә катнашучыларны
муниципаль район башлыгы А Нәзиров
сәламләде Аннары Казаннан килгән каләм
әһелләре чыгыш ясады. Бәйрәмдә янгыраган
шигырьләр жыр, музыка белән аралашып
барды Шуннан сон тантаналар Г Тукайнын
Кушлавыч һәм Яна Кырлай авылларында
урнашкан музейларында дәвам итте Бәйрәмдә
Башкортстаннан һәм Мари Иленнән сәфәр
кылган кунаклар, шулай ук күрше
районнардан килгән мәк гәп балалары ла
катнашты
“ВАТАНЫМ ТАТАРСТАН" ЮБИЛЕЕ
Татарстан Республикасы Президенты
Минтимер Шәймиев үзенсн 90 еллык юбилеен
билгеләп үтүче «Ватаным Татарстан» газетасы
редакциясендә кунакта булды. Шәймиев
редакция коллективын Хөкүмәт, Дәүләт
Советы исеменнән газета нын юбилее белән
котлап, армый-талмый эшләүләрен теләде
Аларнын зур миссия башкаруларын
ассызыклап «Булганнын кадерен белергә,
шуны югалтмыйча алып барырга кирәк*.—дип
белдерде «Сез ха лыкнын ышанычын күп
еллар дәвамында аклыйсыз һәм акларга
тиешсез дә 90 ел гомер аз гүгсл. Газета нинди
генә исемдә чыкмасын. «Ватаным Татарстан»
гомер гомергә Татарстаныбы на. анын халкына
хезмәт итәчәк»,—дип билгеләп үггс Пре-
зидент. «Заман да. жәмгыять тә үзгәрде Без
чынбарлыкны исәпкә алып эш итәргә
тиеш».-дип белдерде Илбашы һәм тактаның
тиражын саклап калу мәсьәләсен күтәрде
Очрашу ахырында М Шәймиев • Ватаным
Татарстан* редакциясе коллективына Рәхмәт
хатын тапшырды
19 май көнне Г Камал театрында газета
юбилее уңае белән тантаналы кичә узды
МАТБУГАТ КӨНЕ-БЕЗНЕҢ БӘЙРӘМ
Татарстан Республикасы Дәүләт Советы
Рәисе Фәрит Мохәммәтшин республика мелиа
җәмгыятен Татарстанның Матбугат көне
белән котлады
«Хөрмәтле журналистлар, полигра
фистллр. нәширләр, газета һәм журнал
редакцияләре хезмәткәрләре, журналистка
өдкәсенен кадерле ветераннары һәм яшь каләм
ияләре! С езне һәм ссзнсн йөздә
республиканың барлык мелна җәмгыятен чын
күңелемнән һөнәрн бәйрәмегез Та тареган
Матбугат көне белән тәбрик игәч*
Республика шәһәрләре һәм авылларында
булганда мин бастырылган һәм әйтелгән сүз
көченен ни рәвешле гражданнарыбызда ижали
башлангычлар уяту-ын. халык арасында жирле
басмаларнын ни дәрәҗәлә ышаныч казануын
күрәм Бүтенге көнлә гаммәвн мәгълүмат
чаралары гражданнары - бызнын тормышына
көчле йогынты ясый, яшьләрнен
күзаллауларын һәм идеалларын
формалаштыра, өстенлекләрне билгели
Татарстанның журналистлар җәмгыяте үз
аудиториясе ышанычын һәм хөрмәтен,
бастырылган һәм белдерелгән сүзнен төгәл-
леген һәрвакыт кадерләп саклады, газета һәм
телеэкраннарнын барысына ла түзә алуын, ә
менә тамашачы белән укучының һәммәсен
күтәрә атмаячагы хакында да онытмады
Республиканың медиа җәмгыятенә сайлаган
юхтарыннан кире тайпылмауларын гына
тетәргә ката'*—диетә Ф Мохәммәтшин
котлавында
АТАКЛЫ ОРКЕСТР. МӘШҺҮР
ДИРИЖЕР
Салих Сәйдәшев исемендәге Зур концерт
залында VII Мариин театрының Ва лерий
Гергиев җитәкчелегендәге симфоник оркестры
чыгыш ясады Коглсктнв Татарстанда беренче
мәртәбә Густав Малернын VIII симфониясен
тәкъдим итте
Әлеге концертны Президент М Ш
Шәймиев, Премьер-министр урынбаса
ры—мәдәният министры 3 Вәлиева карады.
Фестивальдән сон Минтимер Шәй чнев
"Нинди оркестр, нинди хор. биш каручылар'
Моны күрергә һәм ишетергә кирәк Без бүген
заманыбызның танылган дирижеры белән
аралашабыз".—дип үзенсн соклануын
белдерде
Ул ана. 55 яшьлек юбилее белән котлап,
кыйммәтле ташлардан эшләнгән Казан
сувенирын һәм чәчәкләр бүләк итте Дмрм жер
исә. Президентка рәхмәтен ирештереп •Төрле
халык һәм аларнын мәдәни традицияләре
белән матур итеп бергә яшәгән Татарстан
Россиядә генә түгел, бөтен дөньяда
үрнәк»,—диде
ФЕДЕРАЛЬ УНИВЕРСИТЕТ БУЛАЧАК
Тагарстаннын фән һәм мәгариф министры
Наил Вәлиен Татарстанның биш югары уку
йорты базасында федераль университет ачу
аланнары белән уртаклашты Анын сүзләрснчә.
Казан дәүләт техник университеты (КАИ).
технология (КХТИ). знергстика.
архнтсктура-тозелсш университетлары һәм
Кама дәүләт инжс- нер-икъгнеад академиясе
базасында Идел буе федераль политехника
университетын оештыру атанлаштырыла
Анын базасында югары политехник белемне
үстерергә, республика икътисадына кирәкле
башка белгечләр әзерләр!ә мөмкин булачак
Бүген Россиядә Көньяк һәм Себер
федераль университетлары эшләп килә инде
ТР Милли музеенда фондларны тик-
шерү эше башланды. Ул 2010 елга кадәр
дәвам итәчәк.
Бу эш шактый кыен шартларда бара:
1987 елда бинада янгын чыкканнан сон
фонлларны башка бүлмәләргә күчерү
сәбәпле, күп кенә әйберләрне табу
авырлашкан Хәзер тикшерү эшләре өчен
хезмәткәрләргә кабинетларын вакытлыча
бушатырга туры килә Әмма Милли
музейның генераль директоры Голчәчәк
Нәҗипова әйтүенчә, күнелсез ■
сюрпризлар», әйтик, моннан 2 ел элек
Эрмитажда булган кебек, кыйммәтле
экспонатларның югалу очраклары юк һәм
булмаячак.
Янгыннан сон узган чорда фондлар ике
тапкырга диярлек арткан Бүген музейда 900
меннән артыграк экспонат бар.
ЧАЛЛЫ ЯЗУЧЫЛАРЫ ҖЫЕНЫ
Татарстан Язучылар берлегенең Чаллы
бүлегендә отчет-сайлау җыелышы үткәрелде
Хисап докладын бүлек җитәкчесе, язучы В
Имамов ясады. Җыелышта Язучылар берлеге
рәисе И Ибраһимов. Татарстан китап
нәшрияты директоры Д. Шакиров, каләм
ияләре И Иксанова, Р Зәкуан, Ф Сафин, М
Сафин, Н Алешков, П При- хожан. Р.
Сәлимҗан, Я Шәфиков һ. б. чыгыш ясады.
Җыелышта шәһәр башкарма комитеты рәисе
В. Шәйхразиев катнашты һәм чыгыш ясады.
Татарстан Язучылар берлегенең Чаллы
бүлеге җитәкчесе итеп янадан В. Имамов
сапланды.
“ЯҢА ГАСЫР”ДА “ШӘҖӘРӘ
БӘЙРӘМЕ”
Һәр кеше 7 буын бабасын белергә тиеш,
ди халык Шул гыйбарәне истә тотып, "Яна
гасыр" радиосы “Шәҗәрә бәйрәме" бәйгесен
игълан итте Нәселегез тарихын барлагыз,
гаилә шәҗәрәсен төзегез, күркәм гадәтне
янартып, туганнарыгызны җыеп бәйрәм
итегез. Соныннан исә бу хакта "Яна гасыр"
радиосына язып җибәрергә онытмагыз Йн
актив катнашучыларны истәлекле бүләкләр
көтә. Бәйгегә йомгак "Гаилә ельГның
декабрь аенда ясалачак Хатларыгызны
420015, Казан ш . М. Горь- кий ур., 15
адресына юллагыз.
БОЛГАРИЯДӘН ДИПЛОМ БЕЛӘН
Татар дәүләт «Әкият» курчак театры
Болгариядә узган «Серле пәрдә» дигән
Халыкара фестивальдән кайтты Анда алар Л.
Кожевниковның «Гуси-лебеди» дигән
спектаклен күрсәттеләр. Татарстанның һәм
Россиянен атказанган сәнгать эшлеклесе
Илдус Зиннуров куйган әлеге әсәр диплом
белән бүләкләнде Хатын-кыз ролен иң яхшы
башкарган өчен Наталья Егорова да шундый
ук бүләккә лаек булды.
С. Сәйдәшев исемендәге Зур коннерт
залында шагыйрә, драматург, Татарстанның
Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясе
лауреаты Гөлшат Зәйнашеванын тууына 80 ел
тулу унаеннан искә алу кичәсе булды "Китмә,
сандугач" дип исемләнгән бу кичәдә зал
шыгрым тулы иде. Үзенен чыгышында
Премьер-министр урынбасары—мәдәният
министры 3 Вәлиева болай диде: “Күп еллар
узса да, Гөлшат Зәйнашева җырлары,
шигырьләре белән халык йөрәгендә һәрвакыт
яшәячәк Ул—җырлары белән үзенә һәйкәл
салган шәхес” Кичәдә Язучылар берлеге
рәисе И Ибраһимов, шагыйрәләр Ш Жиһан-
гирова, И Иксанова чыгыш ясады, күренекле
җырчылар шагыйрәнен популяр җырларын
башкардылар
Эчке эшләр министрлыгынын Мәдәният
үзәгендә күренекле язучы. Татарстанның Г
Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты
М. Хәбнбуллинга 80 яшь тулу унаеннан иҗат
кичәсе үткәрелде Мәдәният министры
урынбасары А. Жаббаров Татарстан
Президентының әдипкә “Татарстанның
халык язучысы” дигән исем бирү турында
Указын игълан итте Юбилярны Язучылар
берлеге рәисе И Ибраһимов котлады Кичәдә
юбиляр әсәрләреннән өзекләр укылды,
сәнгать әсәрләре башкарылды Халык
язучысын зурлауда якташлары, туганнары
катнашты.
М Сәлимҗанов исемендәге Актерлар
Йортында танылган эзтабар язучы, шагыйрь
һәм публицист, “Сүз" нәшриятынын баш
мөхәррире Шаһинур Мостафиннын 60
яшьлек юбилеена багышлап. "Рәхмәт Сезгә!"
дип исемләнгән әдәби-мүзыкаль кичә булып
узды. Юбилярны Дәүләт Советы Рәисе
урынбасары, Татарстан Журналистлар
берлеге рәисе Р Ратннкова котлады, Дәүләт
Советының Рәхмәт хатын тапшырды.
Язучыны котларга Башкортстан. Уд-
муртия республикаларыннан һәм Сверд-
ловск өлкәсеннән дә вәкилләр килгән иде
Юбилярны Мамадыш һәм Кукмара район-
нарыннан килгән якташлары, якыннары
котлады Тәбрикләү сүзләре җыр-музыка
белән бергә үрелеп барды.
Казан милли-мәдәният үзәгендә язучы
Гөлчәчәк Галиевага 80 яшь тулу уңаеннан
иҗат кичәсе булып узды. Дәүләт Советының
мәдәният, фән. мәгариф һәм милли
мәсьәләләр комитеты рәисе Р Вәлиен юби-
лярга Дәүләт Советы Рәисе Ф Мөхәммәт-
шиннын Рәхмәт хатын тапшырды Язучы-
лар берлегеннән В Нуриев. “Сөембикә"
журналы исеменнән Ф Бәлретдинова һ б
язучыга ин изге теләкләрен ирештерделәр
Кичәдә шулай ук танылган артистлар
катнашында язучы әсәрләреннән өзекләр
башкарылды, халык җырлары янгырады
Казаннын М Горький музеенда шагыйрь.
драматург Б Вайнерга 60 яшь тулу унасннан
ижат кичәсе үткәрелде Юбилярга Татарстан
Мәдәният министрлыгыннан Р Фәтхуллин
Премьер-министр урынбасары—мәдәният
министры 3 Валиеванын котлау хатын һәм
министрлыкнын "Мәдәнияттәге казанышлары
өчен" билгесен тапшырды. Каләм әһелләре
исеменнән әдипне Язучылар берлеге рәисе И
Ибраһи- мов тәбрикләде
Балык Бистәсе үзәк китапханәсендә
шагыйрә. Татарстаннын атказанган мәдәният
хезмәткәре Рәсимә Гарифуллннага 50 яшь
тулу уңаеннан ижат кичәсе үткәрелде.
Юбилярны Балык Бистәсе муниципаль
районы башлыгы урынбасары И Фәйзул- лин.
Язучылар берлеге рәисе урынбасары В
Нуриев, шагыйрь В Фатыйхов һ б котлады
ЯКТАШЫБЫЗ БИШЕК ТИРБӘТӘ
Татарстаннын атказанган сәнгать
эшлсклесс. композитор Мәсгудә Шәм
сетдинова Америкада «Сиэтл дөньяның
бишек жырын җырлый* дигән СД жы
ентыгын чыгарды Анда татар, ирланд, япон,
испан, латыш, яһүд һәм башка халыкларның
бишек жырлары кергән Мәсгудә ханым
аларны оч ел туплады Альбомда 200 бишек
жыры бар Хәзерге вакытта ул икенче
жыентыгын туплау белән шөгыльләнә Анда
инглиз телендә Америка халыкларының
бишек жырлары булачак. Өченче альбомын
исә дөнья халыкларының балаларга үзләре
ижат иткән бишек жырлары тәшкил итәчәк
Мәсгудә ханым Америкада яшәсә дә.
Татарстан Композиторлар берлеге белән
элемтәсен өзми. 2008 елда булачак кон церт
программаларына да анын әсәрләре кертелгән
ҖЫРЧЫНЫ ИСКӘ АЛУ
7 май көнне мәшһүр жырчы Рәшит
Ваһаповнын тууына 100 ел тулды Шул
уңайдан Татарстан җәмәгатьчелеге данлыклы
шәхеснен каберенә чәчәкләр куйды
Татарстаннын халык җырчысы Илһам
Шакиров “Без—анын ижат гөле койган
орлыклардан күтәрелгән чәчәкләр Анын
шәхесен иҗатыннан аерып карат мөмкин
түгел", диде Бөтендөнья татар конгрессы
башкарма комитеты рәисе Ринат Закиров.
Татарстан халык шагыйре Ренат Харис.
Татарстаннын ххлык артисты Зилә Сөн-
гатуллина да бөек җырчыга ихтирамын
белдерделәр
ЗӨЛФӘТ КЛУБЫ
Мөслимдә Г Тукай премиясе лауреаты,
күренекле шагыйрь Зөлфәт исемендәге “Яшь
иҗатчылар клубы" ачылды Клуб эшчәнлеге
“Мизгел" мәктәптән тыш эшләр үзәгендә
булачак Яшь талантлар үсешенә ярдәм нияте
белән оештырылган бу клубны Мөслим
муниципаль район башлыгы Р Хәбипов ачты
һәм яшьләргә уңышлар теләде Тантаналы
чарада Казаннан—Р Ба- тулла, Ә
Шәрифуллина. Зөлфәтнен хатыны—Ф
Маликова, Әлмәттән—Д Сазнхов, Н
Әхмәдиев. Чаллыдан—В Имамов. Ф Сафин.
шулай ук Мөслимнен үзеннән—Ф Салрисв.
Мөжәһит. Ә Ду санлы .1. Садри- ева һ, б.
катнашты Иҗатларында унышка ирешкән
яшь талантларга ел саен шагыйрь исемендәге
премияләр тапшырылачак
КИТАП БИЗӘҮ ОСТАСЫ ТУРЫНДА
«Хәзинә» милли сәнгать галереясында
татар графикасынын беренче осталарын нан
булган Шакир Нигъмәт улы Мөхәм-
мәтжановнын (1900—1971) иҗатына ба-
гышланган альбом-монографинне тәкъдир
итү булды Анда сынлы сәнгать музее
җитәкчеләре, рәссамны якыннан белгән
хезмәттәшләре, базалары, рәсем сәнгатен
яратучылар катнашты
АРХИВ БАЕДЫ
Күптән түгел Татарстан ирхивынмн
милке 20 мен фотога артты “Ватаным Та-
тарстан" газетасында 1960 елдан фотокор-
респондент булып эшләгән Татарстаннын
атказанган мәдәният хезмәткәре Мидхәт
Шакиржанов архивка нәкъ шул күләмдәге
эшләрен тапшырды Алар арасында аклы
каралы фотолар да. төслеләре дә. слайдлар да
бар
МИРАСЫБЫЗНЫ БАЕТУ
Мирасыбызны туплауны максат итеп
куйган “Бүләк итү көннәре" Милли музейда
күркәм бер традициягә әверелде Олеге хәйрия
акциясе быел ла июнь башында үткәрелде
“Бүләк итү көннәре" тәмамлангач. кабул
ителгән бүләк-әйберләрдән аерым күргәзмә
дә оештырылды, шулай ук җиңүчеләр
билгеләнде “Бүләк итү көннәре" акциясе 1997
елдан бирле үткәрелеп киленә Нәкъ менә
шушы көннәрдә музей тарихи кыйммәткә ия
әйберләр белән тулылана Узган ел исә шушы
чара кысаларында 74 кешедән 632 экспонат
кабул ите 1п»и и»