Иҗтимагый- мәдәни тормышыбыздан

КЕШЕ ХОКУКЛАРЫ ТУРЫНДА СӨЙЛӘШҮ Кремльдә Татарстан Президенты Минтичср Шәймнсв Ксшс хокуклары буенча Европа Сонеты Комиссары Альваро Хиль-Роблес белән очрашты Россия ягыннан очрашула РФ Президенты каршындагы Кеше хокуклары комиссиясе рәисе Элла Памфилова катнашты Яклар Россия жәмгыятендә гражданлык хокукларына һәм ирекләренә кагылышлы проблемалар буенча фикер алышты Хәзерге вакытта Комиссар илебездәге кеше хокукларына кагылышлы хәл турында доклад әзерләү белән мәпиуль “Әле1с докладны ул Европа Советы комитеты министрларына. Европа Советы Парламент ассамблеясе һәм Россия Федерациясе Хокүмәтснә алдагы ел башын да тәкъдим итәчәк Альваро Хиль-Роблес Россиянсн жлде федераль округының алтысында булырга жыенп Минтимер Шаймиев, очрашуны ачып, рсспубликабызда һәм гомумән. Россиядә кеше хокуклары буенча алып барыла торган демократик процессларга Европа Советы Комиссарының объектив бәяләмәсе моһим әһәмияткә ия булуын билгеләп үтте Оле 15 ел злск кенә,—диде ул,— кеше хокуклары төшенчәсе алга киткән идләрнен "капризыбуларак, формаль суггезма рәвешендә 1снә кабул ителә иде Үнәртеп кору с.парында илебез демократия юлында зур .иым ясады Хәзерге вакытта хакимияттә торучылар трал даннарны хокук һәм ирек белән тәзмнн итү мөмкинлеген һәх| кирәклеген ту лысы белән аңлыйлар Тик җәмгыять тормышындагы әлеге моһим нәрсәне ничек тә нәтиҗәлерәк нту турында уйларга кирәк Күн милләтле һәм күп горле конфссс ияләрдән торуы үзенчәлек дип саналган, ингеллскгуаль көчкә һәм икъ тнеали погснииалгп ин I агарсын Европа институтлары белән тыгыз хезмәттәшлек ИТКӘНДӘ, алегс өлкәдә күп нәрсәләргә ире шергә мөмкин . лиле Президент. Очрашудан сон журналистлар белән әңгәмәсендә М Шәймисн үзгәртеп кору елларында республикада Европа үсеше дәрәҗәсенә житү өчен күп нәрсәләр иплән тәнен һәм зш ишүен билгеләп үтте ТР Президентынын әлеге белдерүен Хиль-Роблес әфәнде җәмгыятькә үзенчалек лс “послание" дип бшшс Анын инануын ча, демократия өчен көрәш һәм хокукый дәүләт төзү—югары җитәкчеләр жаваплылыгы өлкәсенә генә карамый торган көндалек эш Очрашуда Европа Советы ятыннан—Комиссар Аппараты җитәкчесе Эммануэль Лезертуа. юридик мәсьәлаләр буенча Комиссар киңәшчесе Александр Гессель. Татарстан ягыннан—Президент Аппараты җитәкчесе Экэем Гобәйду.ълнн. Премьер-министр урынбасары Зилә Вәлиева. Дәүләт Советы Рәисе урынбасары Римма Ратникова. юстиция министры Мидхәт Корманов. Татарстанда кеше хокуклары буенча вәкаләтле вәкил Рәшит Вәгыйзов катнашты “БӨЕК ИДЕЛ ЮЛЫ" БУЙЛАП 4 августта Смольиыйда (Санкт-Петербург) Ьоек Идел юлы халыкара конференцияжс- пелиииясен рәсми ачу тантанасы булды Аны Санкт-Петербургнын вице-губернаторы Александр Вахмистров ачты Ул конференциядә катнашучыларга Россиянен төньяк башкаласы дип Йөртелгән шәһәрнен губернаторы Валентина Матвиенконын котлавын җиткерде "Бу очрашулар, нигездә. Санкт-Петербургның Казам азлыңда йөкләмәләрен үтәүгә багышлана- -дип белдерде ул. Санкт-Петербург Каминын 1000 еллыгына Татарстан баш каласында Петербург урамын ту.лысынча төзекләндерергә йоклама алган иле Бәйрәм ашы. кара-каршы дигәндәй, казандылар Санкт-Петербург юбилеена бу шәһәрдәге Казан урамын ту.лысынча үзгәртеп корганнар ндс бит Оле күптән түгел генә Кдзаннын Свердлов урамы Петербург урамы дип үзгәртелде Аны төзекләндерү Казан шәһәрснсн юбилеена кадәр төгәлләнәчәк Александр Вахмистроннын әйтүенә карапшда, ул Петербург стилендә лөзелә Хәзер анын проекты зш1әнә Ул урамда сәүдә комплексы, торак йортлар Санкт- Петербургтагы кебек булачак. Урамга Петр I нен бюсты куелачак Шәһәр үзәгендә ка милитарның Ленинград блокадасына ярдәмен чагылдыручы махсус почмак булдырыла Бүген Казанда блокадала катнашучы 500 ләп артык кеше яши әле Конференциядә Казан шәһәр хакимияте башлыгы Камил Исхаков чыгыш ясады Ул Боек Идел галы халыкара просктынын Казан шәһәрснсн 1000 еллыгына әзерлек унасннан Россия Фелера- циясенен дәүләг программасында үзәк урынны алуын белдерде Конференциякем беренче өч этабында экспедиция 5 мен миль юл үтте Анда 25 ил- нен 200 дән артык күренекле галимнәре катнашты Татарстан Дәүләт Советы Рәисе урынбасары Римма Ратникова конференциядә катнашучыларга Минтимер Шәимиевнен котлавын җиткерде Конференциядә шулай ук Бөтендөнья Ислам оешмасы каршындагы тарих, мәдәният һәм сәнгать халыкара фәнни- тикшерү үзәге генераль директоры Әкмалет- дин Ихсаноглыи. Барселона шәһәре Метрополисы генераль секретаре Джозепа Ройджа. Россия тышкы эшләр министры урынбасары Юрии Федотов, Кострома өлкәсе губернаторы Виктор Шершунов котлаулары яңгырады Бөек Идел юлынын бу төбәктә урнашкан шәһәрләрне үстерүдәге әһәмияте турында Россия Фәннәр академиясе президиумы әгъзасы, академик Александр Гранберг һәм Россия Федерациясенең баш герольдмейсте- ры Геннадий Велинбахов сөйләде Смольныйда "Казанга—1000 ел" дип исемләнгән күргәзмә ачылды Бөек Идел юлы экспедиция-конференцияссндә катнашучылар Санкт-Петербург татарларының милли- мәләни мөхтәриятс вәкилләре белән очраштылар. КАЗАН БҮЛӘК ӘЗЕРЛИ Казаннын 1000 еллыгына санаулы гына вакыт калып бара Шуңа күрә әлеге мөһим вакыйгага әзерлек эшләре кызганнан-кыза. Кунаклар алдында оятка калмас өчен һәр нәрсә, биналардан алып сувенирларга кадәр югары дәрәҗәдә эшләнергә тиеш. " Казан" милли мәдәният үзәгендә республика башкаласы юбилеена багышланган басма продукция экспозициясе куелган иде Анда Казаннын төрле нәшриятлары үз продукцияләре белән катнашты Күпләгән стендларда элекке елларга караган басма әдәбият, календарь. шәһәр күренешләре төшерелгән открыткалар урын алган Проектларның берсе “Мен йөзле Казан" дип атала Авторлар уенча, әлеге альбомга Казаннын фотосурәт осталарының ин яхшы 1000 фотосы керергә тиеш Казаннын үткәне һәм бүгенгесенә кагылышлы фотолар юбилейга багышланган басма продукция проектлары белән Президент Минтимер Шәймиев. Дәүләт Советы Рәисе Фәрит Мөхәммәтшин, Премьер-министр урынбасары Зилә Вәлиева һәм шәһәр мэры Камил Исхаковлар танышты “ТАТМЕДИА" ҺӘМ “ТАИФТА ОЧРАШУЛАР Президент Минтимер Шәимиев Татарстан Республикасының "Татмедиа" гаммәви коммуникацияләр агентлыгында. ТАИФ" ачык акционерлар жәмгыятенен офис үзәгендә булды "Татмедиа" коллективы белән очрашуда республика гаммәви мәгълүмат чаралары журналистларының эш шартлары, редакцияләрне техника белән тәэмин итү. кадрлар әзерләү, район газеталарын финанслау мәсьәләләре һ б буенча фикер алышу булды. Минтимер Шәймиев әнгәмә барышында: "Агентлык—яна структура, ул элеккеге Матбугат министрлыгына караганда (гаммәви мәгълүмат чаралары вәкилләре ана фәкать дәүләт органы буларак кына карый иде) гаммәви мәгълүмат чаралары тарафыннан яхшырак кабул ителә һәм жәмгыятьнен бүгенге торышына күбрәк туры килә",—дип билгеләп узды 'Агентлыкнын перспективалары зур. гаммәви мәгълүмат чаралары Татмедиа белән хезмәттәшлек итәргә әзер, һәм алар инде уңышлы төстә хезмәттәшлек итә лә Бу процесста барлык яклар да республика мәнфәгатьләреннән чыгып эш итәргә тиеш",—диде ул Премьер-министр урынбасары Зилә Вәлиева да Прсзилентнын бу фикерен хуплады. Минтимер Шәймиев шулай ук “Мобиль телесистемалар" ачык акционерлар жәмгыя- тендә дә булды. Республикада МТС" кәрәзле элемтә абонентлары бүген Россиянен күпчелек территориясендә, шулай ук Европа. Азия. Америка илләрендә автомат роумингган файдалана ала “МТС" челтәре исә Татарстан территориясенең 98 проценттан артыграгына хезмәт күрсәтә М. Шәймиев берләшмә җитәкчелеге белән әңгәмәсендә төзүчеләрнен планнары төзелеп килүче биналарнын архитектурасы белән кызыксынды, шулай ук төзелеш материаллары сыйфаты турында ла сүз барды Әлеге чарада “Татмедиа" гаммәви коммуникацияләр агентлыгы генераль директоры Марат Моратов. "ТАИФ" ачык акционерлар җәмгыяте генерать директоры Альберт Шиһабетдинов һ б. кагаашты ЯҢА МИНИСТР Татарстан Республикасы Президенты М. Шәймиевнен 2004 елнын 2 августында чыгарган Указы нигезендә. Татарстан мәгариф министры итеп Р Ф Шәйхелисламов билгеләнде. Шәйхелисламов Рәис Фалих улы 1951 елнын 24 октябрендә Татарстан АССРнын Мөслим районы Мөслим авылында туган Алабуга дәүләт педагогика институтын. Казан дәүләт университетын тәмамлап, математика һәм физика укытучысы, икьтнеадчыменеджер белгечлекләре алган. Профессор, икътисад фәннәре докторы, педагогика фәннәре кандидаты. Хезмәт эшчәнлеген Алабуга педагогика институтын тәмамлагач. Яр Чаллы шәһәрендә урта мәктәп укытучысы булып башлый Армиядә хезмәт итеп кайтканнан соң 1976 елдан 1986 елга кадәр Татарстан АССРнын Тукай районы Шилнәбаш сигезьеллык мәктәбе. Бәткс урта мәктәбе директоры булып эшли Казан дәүләт педагогика институтында аспи- рантура тәмамлагач. 1988 елдан 1992 елга кадәр Яр Чаллы дәүләт педагогика институтында укыта 1992-1997 елларда Яр Чаллы шәһәре администрациясе мәгариф идарәсе башлыгы 1997 елдан—Казан дәүләт университетының Яр Чаллы филиалы директоры Өйләнгән, өч улы бар МОСТАЙ КӘРИМ КАЗАН КУНАГЫ Чорыбызнын каһарман әдибе—шагыйрь, прозаик, драматург, публицист, жәмәгать эшлсклесе. Башкортстаннын халык шагыйре Мостай Кәрим Казанда булып китте Казанга. Татарстаннын халык шагыйре Ренат Хариснын шәхси кунагы сыйфатында килсә да. Мостай Кәримнең Татарстанда булуы республика җәмәгатьчелегенең дә игътибар үзәгендә булды Мостай Кәримне Татарстан Республикасы Президенты М Шәймиев кабул итте Очрашуда, шулай ук. Премьер-министр урынбасары 3 Вәлиена. Язучылар берлеге рәисе Ф Галимуллин. шагыйрь Р Харис һ б. катнашты -СӘЛӨТ"ЛЕЛӘР—БЕЗНЕҢ КИЛӘЧӘК Татарстан Яшьләр эшләре һәм спорт министрлыгы. Фәннәр академиясе. Алексесвск районы хакимияте. "Сәләт" иҗтимагый фонлы Биләрдә яшьләрнең республика ижат фестивален уздырды Бирелә "Сәләт" хәйләнекен 8 профильле аланы бар Үткән 10 ел эчендә аланнарда һәм фәнни мәктәптә 5 мен- нән артык бала ял иткән, гыйлем эстәгән "Сәләт” проектлары җитәкчесе, профессор Жәүдәт Соләйманон һәркемне фестиваль ачылу белән котлады Тантанада Алексесвск районы хакимияте башлыгы урынбасары Н Чурин катнашты Фестивальнең кунаклары—күренекле археолог Фаяз Хужин һәм га- пим Әнвәр Хәйри балаларга "Өмет сездә— татар рухын саклагыз",—дигән теләкләрен ирештерде Икенче көнне "Сәләт" аланы фестиваль кунакларын каршы алды. .Алар арасында ТР яшьләр эшләре һәм спорт министры >рын басары Й Якубов. Татарстан Фәннәр академиясе президенты урынбасары профессор Д Хәйру.ллов. Алексесвск районы хакимияте башлыгы В Козанков, “Таиф-телком” акционерлар жәмгыятс генераль директоры Р Закирен һ Г> бар иде Й Якубов Монда балаларның ин салатлсләрс җыелган Алар киләчәгебезнең ныклы нигезе булырга тиеш- .—диде Аланда балаларнын ижат күргәзмәсе дә эшләде Фәннн-гамәли конференциядә 7 селкеш нен проект--доклады тыңланды Аларда табигатьне саклау. “СалвТ*нсн символы булган сигез пиклы Йолдызга канатлар өстәү кебек тәкъдимнәр әйтелде Конференциядә яшьләр академ шәһәрчеге проектын тормышка ашыру юллары ггрында да сүз барды 700гә якын яшь кешене үзенә жыйган “Салат" җәйләве дүртенче көнне иртән Чат тынын "Нур" үзәгеннән килгән Мизгел торксмсгг каршы ачлы “Сәләт лслар белән очрашуга Татарстаннын яшьләр эшләре һәм спорт министры М Бариев та килде "Сәләт" аланнарынын эш стиленә һәм эчтәлегенә әллә ни үзгәрешләр кертергә хаҗәт юк. Әмма дәүләт ягыннан ярдәм житеп бетми әле Без киләчәктә ана игътибарны арттырачакбыз,—диде ул. /КЫРЧЫ ИСЕМЕНДӘГЕ ФЕСТИВАЛЬ Июль аенда Түбән Новгород өлкәсендә Рәшит Ваһапов исемендәге татар җыры фестивале дәвам итте Бөтендөнья татар конгрессы башкарма комитеты. Түбән Новгород татарларынын Казандагы "Якташлар" жәмгыятс. "Казан" милли мәдәният үзәге һәм "Татарстан" журналы редакциясе тарафыннан оештырылган фестиваль апрель аенда Казанда башланып киткән иде Бу юлы эегафеганы боек жыр- чынын туган төбәге—Түбән Новгород өлкәсе үзенә кабул итте Кызыл Октябрь районында шушы фестиваль чарасы зур уныш белән үткәрелде Бәйрәмдә Бөтендөнья татар конгрессы башкарма комитеты рәисе Ринат За- киров җитәкчелегендәге Татарстан делегациясе катнашты. 33 кешедән торган бу делегация составында Зилә Сөнгатуллина. Илдар Юзеев. Равал Шәрәфиев, Зөһрә Сәхабисва. Рафаэль Сәхабиев. Мөнир Якупов. Шамат Зхмәтжанов кебек күренекле шәхесләр бар иде Кызыл Октябрь районы хакимияте башлыгы Таһир Хәйретдинов әйткәнчә. Татарстаннан мондый зур делегация Нижгар татарлары тарихында әле булмаган Бу жыр бәйрәмендә Рәшит Ваһапов репертуарыннан җырлар башкарылды, мәшһүр җырчы турында шигъгрьләр укылды һәм истәлекләр ннартылды Фестиваль кысаларында Рифат Фәлтаховнын "Рәшит Ваһапов Заман Ижат Шәхес" дигән китабы тәкъдир ителде Фестивальдә катнашучыларга һәм анын кунакларына Татарстан Президенты Минтн- мер Шәймиев һәм Түбән Новгород өлкәсе губернаторы Геннадий Ходырев үзләрснен котлавын ю.ллалы М Шәймиев билгеләп үткәнчә. Татарстаннын борынгы башкада сында ачылган фестиваль, республика чикләреннән чыгып, читтә урнашкан төбәкләргә үк барыгг җитте һәм Россия күләмендәге олы мәдәни вакыйгага әверелде Г Ходырев үэс- нсн бөек якташыпын гаять бай ижади мтгра- сына соклануын белдерде һәм Рәшит Ваһлпов истәлеген мәнгеләштерү җәһәтеннән Татарстанда алып барылган зур зш өчен Президент М Шәймиевкә рәхмәт белдерде Киләчәктә Финляндиядә Мәскәүда. Санкт-Петербургта. Екатеринбургта һәм тагарлар күтьләп яши торган башка төбәкләрдә Рәшит Ваһапов исемендәге фестиваль чара лары узачак Фсстивадьнсн гала-когшерты исә декабрь аенда Казанда булачак БӘЙРӘМ ҺӘЙКӘЛЕНӘ КОНКУРС Клзаннын 1000 еллыгына багышлинган нн яхгиы ҺӘЙКӘЛ проектына конкурс октябрьнең уртасына кадәр озайтылды Шмгысын исе- тезгә төшерәбез әлеге конкурста профессиональ архитекторлар гына катнаша апа Кон- курснын икенче шарты мондый шәһәр юбилеена багышланган һәйкәл Казаннын тарихи үзәгенә урнаштырылырга, шуна күрә, белгечләр әйтүенчә, ул тирә-юньгә “ябышып торырга" тиеш Конкурста катнашучылардан һәйкәл проектларын Груздев урамындагы 5 нче йортта урнашкан Архитектура һәм шәһәр төзелеше баш идарәсенә жибәрү сорала Хәбәрләшү өчен телефон 36-17-91 “РУХИЯТ” РУХЛАНДЫРА "Татнефть" ачык акционерлар жәмгыяте каршындагы Рухнят" рухи янарыш фонды 1997 елда оештырылды Фонд ярдәме белән алты дистәдән артык китап дөнья күрде Авторларның күпчелеге—Татарстанның нефть төбәгеннән Хәзерге көндә Татар тарихы дигән затлы китапнын беренче томы дөнья күрде. Ул жиде томда булачак Фонд адресына “китабымны чыгарсагыз иде" дигән үтенеч белән күп хатлар килә. Ин уңышлы дип табылган әсәрләр фонд каршында оештырылган экспертлар төркеме тарафыннан “Рухи- ят“ нәшриятенә тәкъдим ителә Күптән түгел әлеге эксперт утырышында анын җитәкчелеген, эш тәртибен раслау булды Экспертлар төркеме нигезләмәсе проектына үзгәреш һәм тәкъдимнәр кертелде Фонд советы рәисе “Татнефть" акционерлар жәмгыятенен генераль директоры урынбасары Рөстәм Мөхәммәдиев утырышта чыгыш ясап, эксперт төркеменең кирәклеген, анын мөһимлеген искәртте Аннары фонд рәисе урынбасары. Татнефть"нен бүлек җитәкчесе Рөстәм Рафиков. күптән түгел генә “Ру- хият" фондының башкаручы директоры итеп билгеләнгән Флюра Шәйхетлинова фонд эшчәнлегенләге яналыклар турында сөйләде ӘМИРХАН ЕНИКИНЕ ЯД ИТҮ Күренекле әдибебез, Татарстанның халык язучысы Әмирхан Еникинен тууына 95 ел тулды Шушы унайдаи Эдипнең туган ягы—Башкортстаннын Благовар районында һәм алар- ныи гаиләсе байтак еллар яшәгән Дәүләкән шәһәрендә хәтер һәм искә алу чаралары үле Башкортстанда атаклы әдипнен чираттагы юбилеен үткәрү тәкъдиме белән Башкорт- сган Татар конгрессы башкарма комитеты һәм БР Язучылар берлеге чыккан иде Әмирхан ага яшәгән йортка мәрмәр такта кую өчен дә әзерлек алып барылды Халык язучысының 95 еллыгын билгеләү чараларында катнашу өчен Татарстаннан да вәкилләр килде Алар арасында Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Галимжан Гыйльманов. композитор Ренат Еникиев. Бөтендөнья Татар конгрессы башкарма комитетының чит төбәкләр белән эшләү бүлеге җитәкчесе Фәрит Ураза- ев. татар морзалары оешмасыннан Айрат Тере- гулов, Әмирхан ага Еникинен кызы Флүрә. икетуган сенлесе Хәтия Еникиевалар бар иде Башкортстан ягыннан хәтер чараларында катнашу өчен БР Язучылар берлеге каршындагы татар язучылары берләшмәсе рәисе Рәшит Сабит җитәкчелегендәге вәкиллек тәгаенләнде БР Мәдәният һәм милли сәясәт министрлыгы хезмәткәрләре дә үз өлешен кертте Ин зур тырышлыкны, әлбәттә, үзе дә шушында туып-үскән танылган шәхес. Башкортстан татар морзалары оешмасы рәисе Максат Мәмлиев салды. “ТАЛАНТЛЫ СИН. КЕШЕ ТУГАНЫМ!" Татарстан Язучылар берлегендә Ульян өлкәсенен Димитровград (Мәләкәс) шәһәрендә яшәп ижат итүче Гакыйл Сәгый- ров белән очрашу булды Мәгълүм булганча, 66 яшьлек каләмдәшебез күп дистә еллар буена урын өстендә ятып көн күрә, шул хәлендә әдәби әсәрләр яза. рәсемнәр ясый Әлегә кадәр ул әнисе тәрбиясендә яшәде Әмма быел изге күнелле ана вафат булды Хәзер Гакыйл Сәгыйров туганнары карамагында калды Туганының улы Ринат (шулай ук талант иясе, көйләр яза) аны жәйнен матур көннәрендә озын сәфәргә алып чыккан Атар Чистайда булганнар. Казанга килеп җиткәннәр Әнгәмә вакытында Г Сәгыйров үзенен яна әсәрләре белән таныштырды Очрашуда катнашкан Фоат Галимуллин. Шаһинур Мо- стафин. Галимжан Гыйльманов. Ркаил Зәйдулла шагыйрьнен иҗаты турында фикерләрен әйттеләр, анын әсәрләрен бастырып чыгару мөмкинлекләре турында сөйләштеләр. МӘЛӘКӘСТӘ ТАТАР ГИМНАЗИЯСЕ Ульян өлкәсенен Димитровград шәһәрендә яшәүче татарлар өчен яна уку елы сөенеч китерәчәк Быел анда беренче тапкыр татар гимназиясе эшли башлаячак Элеккеге рус мәктәбе бинасына урнашкан әлеге гимназия бүген 10 сыйныфны кабул итәргә әзерләнә. Укырга теләк белдерүчеләр бик күп булса ла. тест нәтижаләре буенча һәр сыйныфка 15-18 әр баланы гына кабул иткәннәр 60-90 нчы елларда бер генә татар сыйныфы да булмаган Димитровград шәһәре өчен бу зур бәйрәм Директор Мөнирә Джумаева әйтүенчә, әлеге гимназияне ачарга инде 10 ел әзерләнеп йөргәннәр икән Фәннәрне югары категорияле укытучылар укытачак