Иҗтимагый- мәдәни тормышыбыздан

Равил Габдрахман улы Фәхретдинов 1937 елның 14 мартында Татарстанның Балтач районы Кариле авылында хезмәткәр гаиләсендә туа. Әмма бөтен боегачак, үсмер һәм яшь егет еллары әти-әнисенең. әби-бабазарының төп, нигез йорты булган Балтач авызында—район үзәгендә үтә, шунда урта мәктәпне тәмамлый. 1958-1963 еыарда Равил Казан дәүләт педагогия институтында укый, биш ел буена группа старостасы, башта факультет (пзарихфилология), аннан соң институтның татар хорын оештыручы, аның җитәкчесе була: II курста— Тукай. III- V курсларда—Ленин стипендиаты Һәр елның җәендә Татарстан археологик экспедициясенең отряд җитәкчесе буларак, республиканың күп төбәшәрен йөреп чыга, йөзләрчә яңа истәлекләр табып өйрәнә, шулар хакында студентларның фәнни түгәрәгендә. Бөтенсоюз археологик конференцияләрендә еш кына докладлар белән чыгышлар ясый. Педагогия институтының татар теле, әдәбияты һәм тарих бүлеген кызыл диизом белән тәмамлагач. Равил Фәхретдинов 1963 елда СССР Фәннәр академиясенең Казан филиизы— Г Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институтына археология буенча аспирантурага укырга керә һәм аны уңышлы тәмамлап, шул институтта төрле еыарда (1966-1996) кече, өлкән һәм төп гыйльми хезмәткәр булып эшли: Мәскәү дәүләт университетында археология буенча кандидатзык һәм докторлык диссертациязәре яклый. Рави.1 Фәхретдинов—Татарстан. Идел буе. гомумән. Урта Евразия җирлегенең, бөтен татар халкының урта гасырлар археологиясе һәм тарихы буенча танылган белгеч, ул—270 тән артык басма хезмәт авторы, шул исәптән 30 китап фәнни монографияләр. фәнни-популяр китаплар, мәктәпләр, гимназия һәм лицейлар өчен «Татар халкы һәм Татарстан тарихы» исемле дәреслек, уку әсбаилары. күрсәтмә әсбаплар (Атлас), фотоальбом һ б Равил әфәнде Болгар дәүләте һәм Казан хаклыгының, шулай ук Алтын Урда төньяк улусы археологик истәлекләренең тулы җыелмасын һәм картасын төзеп, басып чыгарды һәм бу ифрат кыйммәтле, бай академик басма фәндә беренче тапкыр эисләде. Бу Җыелма (Свод) ике меңгә якын истәлекне үз эченә алса, аның яртысын диярлек автор үзе дистә ярым ел эчендә Татарстанның, күрше өлкә-республикаларның җирләрен җәяү йөреп эзләде, тапты, фәнни өйрәнде «Свод»ка кергән истәлезсзәр аннан соң төзелеп «Татарстан АССРның археологик картасы» өчен төп нигез булды Бүгенге көндә ул институтның кланына кертелгән бөтентатар хазкының VI-XX йөзләргә караган тарихи-мәдәни мирасының академик Корпусын төзү белән мәшгуль Равил Фәхретдинов халкыбыз тарихын җентекләп тикшереп фәнни басмаларда дөньяга чыгаручы күренеше галим генә түгел, ул әле 1920-30 елларда Газиз Гобәйдуллиннар. Гали Рәхимнәр башлап җибәргән, әмма Сталин репрессияләреннән соң тукталып торган, маьзәтебез өчен бик тә кирәкле фәнни-популяр китаплар язуны, фәнни публицистиканы яңадан аякка бастырды, гамәлгә кертте. Археология-тарих. җыр һәм гамәли сәнгать турында матур әдәби тел белән язьозган «Җырчы» (Илһам Шакиров турында. 1973 ел). «Ташлар моңы» (беренче тапкыр 1978елда чыга, соңрак тулыландырылган басмалары татар һәм рус телләрендә берничә кат басыла). •Мондадыр безнең бабайлар» (1992). «Кичке азан» (1997) китап/зары әнә шуны раазый Бүгенге көндә Равил Фәхретдинов Татарстан Фәннәр академиясенең Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты баш гыйльми хезмәткәре, тарих фәннәре литеры фт Ым техника шя* Татарстан Ресауйшкасынын Дэухәт буаәге лауреаты ТРнмң атнаюнган фән лшекаесе. •Татар археологиясе, журнашның баш мөхәррире , 2001 елның 30 апрелендә, кабул итү Ко.иегиясе карары нигезендә Идарә згьзашры бер тавыштан Фахретдинов Равил Габдрахман улын Татарстан Язучылар беригенә кабул иттезәр Рәзинә Мөхиярова (Мөхияр) Мөхиярова Рәзинә Хайбрахман кызы 1956 аның 26 маенда Башкортстан Республикасының Чакмагыш районы Аблай авьиында туа Аблай урта мәктәбен тәмамлаганнан соң 1974— 1979 сиарда Башкорт дәүләт университетының филология факультетында укый 1979-1982 е.иарда Башкортстанның Аүртоиле районы Чишмә сигезьеллык мәктәбендә. 1982-1992 елшрда Чаиы шәһәре мәктәгиәрендә татар теле һәм әдәбияты укыта. 1992 елдан Чаллы дәүләт педагогика институтында зшли. 1994-1998 елларда читтән торып. Казан дәүләт университетын^ аспирантурада укый. 1999елда профессор Ф С Сафиулшна җитәкчелегендә «АЛ гасырның 80—90 аиарында татар әдәби тае лексикасы үсеше• дигән темага кандидапиык диссертациясе яклый. Башка мииәт база зарын татар тезенә өйрәтү очен тезелгән программа һәм дәреслек.1әр язуда катнаша. 2 нче һәм 8 нче сыйныф өчен төзелгән дәреслеюзәрнең автордашы •XX гасырның 80-90 еиарында татар әтһби теле лексикасы» дигән монография, берничә программа. 4 метосһк куианма. 50 ләп фәнни-методик мәкалә авторы Доцент Соңгы елларда татар шигыре позтикасын өйрәнә. Рәзинә Мохинрованың өч шигырь җыентыгы дөныз күрде *Сиңа булсын җырым» (Чаиы. 1997). *Шәмдәиәрдәупьзар» (Чаиы. 2001). •Уч.зарымдаупиы күмер» (Казан • Мәгариф’. 2002) Шигырыәре шулай ук Татарстан һәм Башкортстан матбугатында даими басьиып тора Рәзинә Мохиярованы Татарстан Язучьиар берлегенә Чаиы оешмасы тәкы)им итте (рекомендация биргеләр Фок аз Әмәк. Әхсән Баянов. Рәшит Бәшәр). Татарстан Язучы зар берлеге идарәсенең быелның 30 апрелендә узган җыс Iышында Мөхиярова Рәзинә Хайбрахман кызы Татарстан Язучьиар берлеге