Газир Яшьтәше

S9RW9R 9DH9MOVANIN TUUINA 100 YIL orman saqtiy yillar elek Sarwar xanim Odhamova. Gol$at Zaynaseva, Marzia Fayzullina ham min (^allmin M. Waxitov isemendage urta maktabena uquQlar belan oqrasuga bargan idek. Ul waqitta ale KamAZ digan gigantnm telga da kermagan qaqi Qalli da ber qatli aqaгсет>ңе S digan jumal pganrga bulalar. Uzlare gektograf yasiylar. meek kirak alay qagaz yiinatalar. Өе yaz dana basilgan bu jumalda Sarwar Qdhamovanin «Miilatema» digan berenee §igere basila. Tomsk universitetmm meditsina fakul'tetinda uqigan waqitinda da, iize acjen gena. kandalek daftarena §igerlar yazip quya torgan bula. Bik awir yillar bula ul. Sugi§ waqitinda balgenlekka te§kan line 1921 yilgi aqhq cafaliy. Idel buyi alkalarenda xaliq kiiplap qinla. Bu afattan balalarni saqlap qalu a<;en ikmakle elkalarda yezlarqa balalar yortlan buldinla. Tomsk §aharenda da qmqlap balalar yorti apla. Sarwar Qdhamova §u lamin, bersenda tarbiaee-uqituqi bulip e$li ba§liy. —Ul sabiylamin sagi§li kiiz qara§lann omtirhq tiigel ide.—dip saylade Sarwar apa §ul kipa.—A$argaecarga citarlek anisi. Lakin balalarmn saginulanna Cidar xal yuq. Өүдә qaytasim kila dip cihylar, ati-anilaren tellarennan te$ermilar. Alarga ber yuaniq bulsin dip. spektakl' quyarga buldiq. Uzebeznen balalar yortindagi ber waqigadan «Awil tormi§innan ber kiirenes» digan piesa yazdnn. Mawigip kittelar balaqaylar. Spektakl'ne qat-qat uynadilar. Ozaqlamiy tormi§ caylana ba§liy. Igen uru$i da aybat bula. Balalarni tugan-iiskan cirlarena qaytaru memkinlege tua. Sarwar Qdhamova da. Idel buyinnan kilgan yazlap balani alip, Qazanga yul tota. Bireda ul. berenqe konnan dip ayterlek, §awlap-gorlap torgan adabiat maydanma kilep kera. Qdabi o<;ra§ularga, siger kiqalarena yen ba$liy. Hadi Taqta§, Clalimcan Nigmati, Gadel Qutuy. Qawi Nacmilar belan tani$a. Uzenen da bala cagi qazaq dalalannda iitkan Qawi Nacmi belan dushgi ike ya§ yoraknen qaynar maxabbatena aylana. baxetle gaila tormi§i ba§lana. Kiirenekle yazu^i Qawi Nacminen Sarwar apa icatma yogmtisi bulimy qalmagandir. Ber gailada ike yazuqi ya§aganda labigi xal ul. Qdhamova da §ul yillarda ba§lap, balalar ecen kiip yaza. «Pioner qalame» (xazer «Yalqin») jumali ham «Үә§ leninp» (xazer «Sabantuy») gazitenda yana sigerlare basilip tora. Ya§iismerlarnen xoliqgadatlaren. uy-toygilann, izgelekka-maturliqqa sizger kiinellaren yaqinnan belgan yazupga balalar belan obrazlar telenda soyla§ii qiyin bulimy. Anin sigerlare uqirga cinel, otip alirga cayli, balalar tormi§mnan kiinelle ber waqigani soyli torgan bula. Uz gamerenda Sarwar Qdhamova keqe ya§tage balalar aeen unlap kitap bastrnp pgara. §ulay da ul iizenen adabi salaten, keqen, waqitin tarcema e§ena bira. Konbati? xahqlan adabiatin, klassikasm, Sovet yazucilannin in yax§i iimaklaren tatar uqucisi Sarwar Qdhamova tarcemasenda da uqiy. Pu§kin, Tolstoy, Gor'kiy. Pri§vin h b. adiplame tatareala§tira. Original asar yazgan kebek iik tormi§ni tiranten ayranii, kiip ezlanii sony torgan awir e§ dip qany ul anar V. Belinskiymn «asame uqiganda bez tarcemaeene tiigel. a anin avtonn kiirerga telibez», digan fikeren iizena qanun kebek qabul ita. Tel bayhgin ©yranii eeen tatar adabiatmin in yax§i asarlaren kiibrak uqirga kirak dip. bez yaslarga da sabaq bira ide ul. Sarwar xanim Maksim Gor'kiy asarlaren ayiruea ilhamlanip tarcema ita Anin alti tomhq tarcema asarlaren ike tapqir bastinp pgara. 1934 yilda Botensoyuz yazucilannm. berenee siezdina bargap Aleksey Maksimovi? belan yaqinnan tani$a. Utinslar arasindagi ber tanafesta soyla§ep torganda: —Minem asarlame tarcema itQ awirmi?—dip sony adip. —Cinel tiigel,—di Sarwar xanim, doresen ayta. □dip аңа qayber kina$lar birep olgera. Sonjnnan, e§ waqitinda qiyin xalga qalsa Sarwar xanim xat a§a Gor'kiy belan km.a$kalap ta ala. Sarwar □dhamova Moxtar Auezovmn Lenin premiase algan «Abay» romanin tarcema itkanda ayiruca zur dulqinlanu ki<;era. Qazaq telen yax$i belli gena tiigel, kin caylawlarda yangiragan qazaq cirlann. dumbra tawi§lann Sarwar ddhamova /suldan iken^e). Labiba Ixsanova (suldan durten^e). Mama Fayzullina /suldan bisence) ham Galsat Zaynaseva /suldan altinci) uqitucdar belan ocra$u waqibnda i§etep iisii, qazaqlarnm tormi$-konkiirese. goref-gadatlare belan tani$ bulu romanni naq originaldagitja tatarqalastinrqa momkinlek bira Bu zur xezmal ecen Moxtar Auezov Sarwar xammga qin kiineldan raxmat aytep xat yaza Maxtaram tarcema<;enen: «Bez harqaysibiz iize ezlagan. iize dores dip tapqan yul belan e$lap kildek ham kilabez. Xazer inde tarcema olkasenda yillar buyi tuplangan azmi kupme tacribabez bar,—dip aytkan siize ista qalgan. Tabigate belan tiynaq ke§enen §apinnmiy<;a aytkan siizlare ul. Ә bit Sarwar xanimnin iizen. tanilgan yazuqilardan Maxmiit Maqsud belan Afzal §amovni tatar adabiatinda tarcema maktaben buldirgan gali zatlar dip ayterga bula. Songi konnarge qadar e$lap kilgan Rais Dautov, Yaxya Xalitov. Qiyam Minlebayev. Fania Gaynanova. Sania Sibgatullinalami su$i maktapnen salatle §akertlare dip saniybiz. Izge e$ cirda yatmiy. dilar Sarwar xanim □dhamovanin tarcema kitaplan klip bum uqucilamin kiinelen cilitti, kin donya belan tani§tirdi, sangat<;a uylarga oyratte. Tuuina yoz yil tulgan konne da anin ruxi, seykemle obrazi beznen kiinellarda. Bez am saginip iska alabiz