Безнең календарь

Мөнир Мазуновның тууына 80 ел
Студент чакларымда м ина Мөнир Мазунов Җитәкләгә н Татарстан
кооператоры" гәзите редакциясе ндә эшлә п алырга туры килде. Мөнир абый инде
байтак кита п чыгарга н кү рене кле шагыйрь, тәЖрибәле Журналист иде. Матбага
эше нә , тарҖемә кү некмәләре нә бере нче практ ик дәрес ләрне а нна н алдым диясем
килә. Гәзит б итендәге һәр сүзгә үтә дә Җаваплы каравы бе лә н ул “бә йләнчек "
дәрәҖәсендә таләпчә н иде. Хәтта ачу да киле п куя торга н иде. һәм хәзер, елла р үткәч
аңладым: ә нә шул "бә йлә нчеклеге " белә н ул безгә - редакциядәге яшь егетләр һәм
кызла рга сүз тәмен, сүз кадере н белергә өйрәткә н икә н. Ул чорда гы өлкә н буы н
әдипләр. Журна листлар барысы да шундый талә пчә н, үз эше не ң чын остасы иде шул.
Мөнир Хәсә н улы Мазунов зур т ормыш юлы узга н кеше иде. Ул 1918 е лнын 1
апреле ндә Пенза өлкәсе не ң Лопатин ра йоны Иске Карлыга н авылында туга н Авылда
Җидееллык мәктәпне тәмамлагач, 1935-1938 елла рда Әстерхан педагогия технику
мында белем ала, анна н бер ел Удмурт ия башкаласы ИЖа уда урта мәктәптә татар
теле һәм әдәбияты укыта. 1939 елда арм иягә алынып, с угыш елларында Ера к
Көнчыгышта хезмәт итә, "Тревога " исемле фронт гәзите хәбәрчесе буларак япо н
гаскәрлә ре нә каршы сугыш хә рәкәтләре ндә кат наша.
1946 елда М. Мазунов Каза нга килә. Татарста н рад иосында эшли, ч иттә н торып
педагогия инстит утында укый, бераздан тагын арм ия хезмәтенә алына. 1949-1953
елларда Польшадагы урыс гаскәрләре төркеме өчен чыга рылучы гәзит редакциясе ндә
эшли.
Арм иядән кайт кач, М. Мазунов тагын рад иода эшли, а ның Җитәкчесе
дәрәҖәсенә күтәрелә , кита п нәшриятында өлкә н редактор була , ә инде 1967 елда н
“Татарстан коопе раторы" гәзитен Җитәкли.
М. Мазуновның бере нче шигъри тәЖрибә ләре матбугат б итләре ндә сугышка
кадәр үк күренә башлый. Сонрак ул ике д истәгә якын кита п чыгара. Аның ша гыйрь
булара к иҖад и йөзе нә ниләр өче н язга н шигырьлә ре ндә һәм б игрәк тә Җырла рында
чагыла. Аның әсәрләре нә үз вакытында ике йөздән артык Җыр язылга н. "Язгы хислә р
(Р. Яхин көе), "Туга н як" (М Моза ффаров көе). ‘Ә нием не ң Җылы кочагы" Ә Бакиров
көе) һәм башка д истәләрчә Ж^рла р әле бүге н дә сәхнәдә н һәм рад иода н яңгыра п тора.
Беренче редакторым булга н Мөнир абый инде кү птән а рабызда юк. Әмма мин
өлкә н шагыйрь һәм мөхәррирне с үз белән эшлә ргә , полигра фия сәнгатенә өйрәткә не
өчен һәрва кыт хөрмәт белән искә а лам.
Флүс ЛАТЫЙФИ.
Сәет Кальметовның тууына 80 ел
Драматург Сәет Кальметов 1918 елның 20 а преле ндә Башкорстанның Яндвыл
эшчелә р посе логында хезмәткәр га иләсе ндә туга н.
Яшүсмер мала й чагында ул Ташке нтка т уга ннары янына кигә. шунд а
Җидееллык мәктә пне һәм сәнгать студиясе н тәмамлап. 1937 - 1938 елларда - Ташке нт ,
1939 - 1941 елларда Ч иләбе татар театрларында худоЖник декоратор. ә Ватан с угышы
башла нгач производствода агит плакат лар чыгаручы худ оЖник булып эшли 1943
елның Җәе ндә ул үз теләге белән фронтка китә һәм Беренче Украина фронт ы
гаскәрлә ре составында Берлинга кадәр с угышча н юл уза.
Сугыш бете п, арм иядә н ка йткач С. Кальметов 1959 елга кадәр Ютазы, Буа
колхоз-совхоз театрла рында реЖиссер, худоЖник булып эшли 1947 е лда, үзе не ң
беренче сәхнә әсәре н - “Безне ң кияү " исемле бер пәрдә ле комед иясе н яза. Пьеса Буа,
Мамадыш театрларында куела
Драматургның ике нче әсәре - “Тын а ла н ша улый" (1951) пьесасы да. Г. Камал
исемендәге Татар дәүләт академия театры сәхнәсендә куелып, тамашачыларда
кызыксыну уята.
1950 - 1960 елларда Әлмәт драма театры белән иҖад и элемтәгә кереп, үзене ң
"Нурияне ң дусла ры", "Соңгы очрашу". "Йолдызлар балкый". "Ыша нычлы юлдаш".
"У йла нырсың, кодагый". “Зәкия". ‘Сөе неч һәм көе неч " исемле драма һәм
комедиялә рен иҖат итә.
Сәет Кальметовның д истәдән артык драма әсәрлә ре төрле е лла рда 'Үсү юлы",
“Кү ңелле сәхнә " кебек күмәк Җые нтыкла рда һәм авторның үз кита пла рында басылы п
чыкты. Драматург бер пәрдәле пьесалар, скетчлар, юмор-сатира әсәрләре , хикәялә р,
фельетонна р авторы булара к та билгеле.
Сәет Кальметов 1992 елда вафат булды. Ул 1965 елдан СССР Язучылар союзы
әгъзасы иде ..