НИЧӘДӘ СИН, ЙӨРӘК?

Шагыйрәләрнең яше белән кызыксыну һәм аны, кычкырып. дөззьяз а шълазз игү — ярый горзазз фалмы? Чыннан да, донья үзе яра гылз аннан бирле. Җирдә, һаман янып, катырып, кычкырып, даулап, йә тын гына елап, жырлап йорзән— кыскасы, яшәүнең ү зе кебек мәңгелек бер йорәк түгел микән ул — шаз ыйрә? «Ә йөрәк сон, йөрәк иншләсен?» дни, шушы хакта уйлап япандыр Клара Була зова азлы каләмдәшебез дә... Әйе, кадимидәге Сафо, Коринкалар, урысның Ахматова, Цвезаеваларьз, үзебезнең Газизә Сәми зова, Мозаффария апаларыбыз, ниһаять, Саҗидәләребез... һәм бүт енге кондә зпиз ы- рыә шәрран-яра хис. йөрәк белән килгән яшь Гифә. Илсөярләребездә! е кебек—дәвамлы, илаһи бу халәт... Хатын-кыпа гына хас Наз һәм Моңны үзенә җынзазз яз ымлы. үзенчәлекле, самими җаннар шизърняте бу! Исемлекнең башында атаганыбыз — Лесбос утравының кабазланмас йорәзе Сафо да юкка гына: — Пакьлегем, аһ! Син ник киттең миннән? — дин өз! әләимәгәндер (кайбер тәрҗемәләрдә бу — сафлык, кызлыкка эндәшү!). Мәхәббәтне иң тирән хисләрдә тоеп, кичереп яз! азз шагыйрә «аһ»ы — безнең заманның гуташ-ханымнарында да ■ азарның борынгыдан килгән нң матур гадәтләрен, әхлагын — сафлыкны юксыну авазы булып кабатлана лабаса! Бүген дә шн1 ьрнят шул ук: ул — йөрәк Hire, мәхәббәтнең әрнүрәнҗешләре, яшьлек узу, пакь вакыз. зар үтү, гомер кыскальпы һәм Мәңзелек зурында уйлар. Әйе, бәхет һәм кайгы янәшәлеге, Ил-ваиш хәсрәзен дә сыйдыра алзан нечкә, «назнк» хисләр... Клара Була 1 овала да—бол арны н барсы да бар иш әйтә алабыз: укучы ларыбына тәкъдим ителә торзан. юбилее мөнәсәбәте белән сайлаш ан бу зиәлкеме дә — әнә шундый уйланулар «антоло- ■ ия»се, кичерешләр «днсбемсе... Гомер зурында фәлсәфи уйлар. Вакыз һәм Кеше, Халык һәм Заман, Донья турында әрнүле фикерләр... Шулар яктылыгында шәхси язмышы, стиле, пзиз ьрн дөньясы белән шаз ыйрә ү зе дә кү (аллана: тышкы кыяфәте белән дә әлеге антик дөнья зероиняларын хәтерләткән, горур җан һәм чын татарча, милли Моң иясе... ...1965 елда безнең — берничә язпь шагыйрьнең шигырьләрезз эченә алз азз «Дуслык» исемле бер ки з азз басылды. Хәтердә: бу китазз нәкь менә Клара \анымньзн үзенчәлекле фотосурәзе һәм яз ымлы, җырза зартым лирикасы беләзз ачылз азз иде. Әйе, Клара Булатова—беззә ка- раз анда з әҗрнбәлерәк. инде көндәлек матбугатта, әдәби альманахларда («Үсү юлы», «Идел»), «Язпь үрентеләр» исемле күмәк китапта да исеме күрен- I ән, шактый шомарз ан зпагыирь иде. У л инде беркадәр вакыз Казанда яшәзз, универсизезза укып та кизкәзз һәм шул вакыт эчендә дә тере бер лез енла-рнва- ятькә әверелзән иле. Искиткеч хәтерзә ия булуы, күп шаз ыйрьләрне. дастаннарны яттан белүе, фәнне «су урынзазза эчүе», яхнзы оеш з ыручы— әдәби түзә- рәкләрнен җанына әйләнүе һәм ү зендә матур сүз оезалызы, чичәнлек-импрови- заз орлык галанты булу өстенә, анын олуз шазыйребез Хәсән Туфан белән дуслыгы да зажәезз бер зпнзъри роман кебек иде. Шазыйрә соңрак ү зе ни азз истәлекләрдән: бу дуслык з ан икесендә лә күзз шизырьләр. җырлар, хатлар, кадерле хатирәләр һәм... әлбәттә инде, нәкь татар гадәтенчә, зайбәт юрсүзләр калган. Тик. нзунсы мәгълүм: Хәсән аза бу роман зероинясы «Тенәкәйгә, соңыннан ул яшәгән «Әлзәм» заңнарына зомер буе тугры калды — бу ү зе з снә дә шизъриязнен зур җиңүе түгелмени?.. Шәйхи аза Манну рз а да зпаззәнрәзә карата шундый ук рыцарьлек. аны хатын- кыз буларак олылау, ки ары куя белү хас иде. Ә бездә — яшьрәкләрдә? Мөз аКЛАРА БУЛАТОВАГ А 60 ЯШЬ НИЧӘДӘ СИН, ЙӨРӘК? Клара Булатова БЕЗНЕҢ ГОМЕР СИРПЕЛГӘН ҖИР... Гел кояшка карап Күз ачарга төнен теләмәгән Яшь бөреләр иртән барсы да Гел кояшка карап, гел кояшка карап. Гел кояшка карап ачыла. Ах. минем дә килә киң юлларның Иң як тысын сайлап аласым. Гел кояшка карап, гел кояшка карап. Гел кояшка карап барасым. 1960 еи, булмагандыр. Яшьлеккә артык таләпчәнлек, максималистлык юлдаш ич: мактауга да саранрак идек бугай... Хәер. бу яктан да Клара бәхетле чорга эләкте: 1965— 1970 елларда университетта кабат укыт анда аның дуслары. фнкердәш-шн1 ырьдәшләре — Рәшит Әхмәтҗан, Зөлфә I. Мөдәррис Әгъләм, Харрас Әюпләр булды бит. Нинди матур мохит, нинди сиземләү! 1967 елда шагыйрәнең беренче мөстәкыйль китабы — «Язлар алда» дөнья күрде, бераз сонрак ул Язучылар берле) енә алынды. Башка китаплары (арада «Гел кояшка карап». «Печән өсте» кебек күләмлерәкләре дә, нәниләр өчен «Марс китабы» да бар) басылып чыкты... Урысчага һәм башка телләргә тәрҗемәләре булды, матур җырлары да яңгыраш тапты. Ижат. мәдәният һәм укыту эше (Клара ханым — атказанган укытучы да, мәдәният хезмәткәре дә!)... Үзе дә укытучы гаиләсеннән бул>ан шагыйрә Сарман районы Татар Карамалысы авылында туган. Әмма үсүе, белем алуы — Югары Чыршылы. Ләке (менә кайдан анарда керәшеннен «Чәчәк, Петрах бәйрәм»нәре!) авылларында була. Түбән Ләшәү — беренче укыткан авылы. Аннан — Әлмәт яклары, Яна Кә- шер. Колшәрип... Шигырьләре аша без- >ә дә таныш. Гомумән, нефть беләв бәйле бу төбәк атрибутлары да бар шагыйрәдә. Әйе. шактый күп ша>ыйрьләребез, әдипләребез яшәп, иҗат иткән бер дөнья бу Әлмәт! Биредә яшәп, эшләп, канат ныгыткан Гариф Ахун, Равил Фәйзуллнннар өчен дә )азнз һәм. бәлки, гыйбрәтле милли бер төяктер бу төбәк. Бу ноктадан караганда, шушы туфракта яшәп: Шатлыгымда хәсрәт орлыгы бар, Хәсрәтемдә — бәхет орлыгы,— дип язган Клара Булатова иҗаты җанга татын да анлаешлырак, якынрак кебек. Шулай булмыйча! Озын, «ябык», болт авыр еллар аша Ил-ватан мәхәббәтен, халык фаҗигасе хисен үзендә йөрткән яралы, моңлы һәм назлы йөрәк сүзе бит ул!