ФАҖИГАЛЕ ЯЗМЫШ

Бу фоторәсемдә сез шагыйрь Фәрит Ибраһимовны хатыны Фатыйма белән күрәсез Миңа аны Фәритнең кыз^ туганы Дильнавез Ибряһпмова^жибәреп хатында абыйсының фаҗЖдле язмыШы Турында да язган иде. Ф. Ибраһимов билгесез шагыйрь түгел, шигырьләре татар поэзиясе ан- толопйләренә кертелгән. Ижаты турында матбугат битләрендә мәкаләләр дә булды Укучылар аның яшь кенә килеш «Уйларым» (1912), «Өмидемнен нурлары» (1912) исемле ике шигырь җыентыгы чыгаруын, шигырьләре һәм поэмалары «Аң», «Сөембикә», «Ак юл», «Балалар дөньясы» журналларында, «Кояш». «Сибирия» гәзитәләрендә, «Көрәш жырлары» (1923) исемле җыентыкта басылуын да беләләр булыр. Биредә мни Ф Ибраһимовның биографиясе һәм ижаты турында сөйләргә җыенмыйм, бары әлеге фото һәм хат уңае белән шагыйрьнең фаҗигале язмышы турында гына берникадәр фикер әйтеп үтмәкче булам Ф. Ибраһимов 1893 елның 1 февралендә Лаеш өязе.Тубән Ырга авылында (хәзерге Татарстанның Балык Бпгтәсе~~районы) Таҗе i пня -хдпфо зауейля иөньяга килә ^Рәритнен үТ әнисе ул кечкенә чакта ук үлеп китә, малай үги аһа кулында үсә’ Күрәсең, үги ана тәрбиясендә бик җиңел булмагандыр, тормышның җәфасын ул сабый чакта ук татыгандыр. 1913 елда «Ак юл» журналында гаять кызганыч эчтәлекле «Үги бала» исемле шигырь бастыруы шуңа ишарә. Хәлфә баласы буларак. Фәрих бик ирта белем алган булса кирәк, чөнки ул тцан авылыннан бик яшьли чыгып китеп, Урал, Себер. Кыргызстан якларЯнда бала~1ар укьпыи ягъни үз көнен УзеНүрә.------------------------------------------------------------ ----- ------------------ ■------ ---- --- Беренч£_империалистик сугыш та аны дилатеп үтми, бу сугыштан ул бер кулы яряпаныпуяйта ' — ■ Ф Ибраһимов биографиясенең тагын да фаҗигалерәк еллары шәхес культы чорына, 1937 елларга туры килә Бу вакытта инде ул — экономика фәннәре кандидаты. Сәмәрканд Коммунистик университетында кафедба мөдире. Ткьпл чы-Лбңсцт Үзбәкстаннын 15 еллыгы уңаГоёләП’документлары «Хезмәт батыры иоеЯёгГалу өчен Мәскәүгә җибәрелгән була Ф Ибраһимов бер кафедра утырышында университетның ректорын тәнкыйтьләп чыгыш ясый Моның нәтижәсе аңа бик кыйммәткә төшә Ректор аның лекциясенә читтән бер студентны кертеп утыртып, аңардан Ф Ибраһимов өстеннән шикаять яздыра һәм укытучы марксизм-ленинизм теориясен дәресендә бозып аңлата, дигән нәтижә чыгарта Бу шикаять партия комитеты утырышында тикшерелә, нәтижәдә укытучы-доиент эшеннән һәм партиядән чыгарыла, фәнни дәрәҗәсе алынып, эше НКВДга тапшырыла. аңа «халык дошманы» дигән мөһер сугыла Мәскәүгә үтенеч жибәрсә дә. файдасы булмый, тикшерү өчен үтенеч кире ректорга кайтарыла Сигез ай эшсез йөргәннән сон. Ф Ибраһимовны «кара машина»! а утыртып алып китәләр Йөрәге авыру килеш ул Себердә елдан артык урман кисә «1939 елда сөрген срогын тутырып безгә кайтканда, тешләре дә коелып беткән иде — дип яза сендсес. Кайткач та ул беркайда да эшкә урлаша алыци, кайдц барса да аны «хадык-дөштны» дип эңтгкабул итмиләр Гаиләсе ы. фатиры mi in by кадәр налах, рәнҗетүләр! ә. нича-ч?я—тгПсёГ Йөрү.Тәр! ә киленен пичек йор-лс сен улД943 влда Самарканд өлкәсенең Хачерчы дИГән район ендә дцесе йорТыңйа-вафтп була. Хатсрчы чира тына күмелү Татар шагыйренең язмышы менә шулай тәмамлана. Туганнарына тоткынлыктан җибәргән хатында шагыйрь болай ди. Эссе кояш калкып чыгар микән. Эретер микән калын карларны. Булыр микән чишеп җибәрүче Богауланган аяк-кулларны Ташламагыз мине, туганнарым. Чыгарыгыз баткак эченнән. Дошманнарым төртеп төшерделәр. Чыга алмыйм, килми көчемнә