Логотип Казан Утлары
Публицистика

КАЕННАР ЯКТЫСЫНДА

А знак аймын каен урманнарында булганыгыз бармы Сезнең? Булырга туры кмлмәсә, мондый момкжнлекне кулыгыздан ычкындырмаска тырышыгыз! Чөнки, Такташ әйтмешли, «Бер җирдә юк андый ак каеннар»... Шушы сүзләрмен асыл мәгънәсенә төнгенерг ә тырышын, шушы т абш а г ь ясаган картннанын сурәтен күзалларга омтылып хәтер төенчекләрендә актарына башлыйм ла Азнакай каеннары аратына кереп ют алам Менә минем ялда тоташ каенлык урманы. Үләннәре хәтфәдәй ямь-яшел, куак-чытырман- лык та, ауганкорыгав агачлар да юк анда, ашь- төз, шәмдәй зифа, озын бумлы, атьпакъ тәмле каеннар, каеннар тына тезелеп киткән. Ул каен- наршн кәүсәләрендә ник бер җыерчык, ботак-са- нак күренсен, бары у шан авыл карты бәйләгән себерке хәтле генә җыйнак-пөхтә ябалдашлары күк гөмбәзен терән, күтәреп тора сыман. Табигать белгечләре, Татарстанда 200 дан артык төрдәге каен атачы үсә, диләр. Әмма мондый каеннарны Азнакай урманнарында тына сәгадәтле «урманнан чыккан» шагыйрьләр. һәр иҗат кешесенең «визит каргочкасы»на тиң, аның җанын ачып бирердәй әсәрләре була. Нур Әхмәдиен дидеңме, җырдагы гади генә, җанга акын моңы белән бергә үрелеп, түбәндәге юллар хәтергә килә: Каеикяйлар, күңелемме һәрвакыт акладыг ui, На ә виде бу юлы да Җибәрми калмадыгыз! Нигә җибәрсеннәр, ул бит, әнә, журналыбызда урнаштырыш ан фотосу рәттә»е кебек туган ягы каеннарына сарылып үскән шагыйрь, ләбаса. Нәкъ менә «Каенкаем бәгырькәем» шигырендәге кебек Йөгерә-йө» ерә каршы ■ялалар да. Үр җятәрәк туктан калалар. Үзебезаеа якта каежарым Мине шула! каршы алалар. Дөрес, заманында Нур Әхмәдиен «башка урманнарда» узгынчы темалар урманында да адашып йөргәләде. Ләкин соңгы дәвер иҗатында да ул каеннар яктылыгына чыга алды, бу бәладән аны хис һәм фикер шигъримгг коткарды. Ул шигърияп ә нл язмышын кайгырта алучы ир-е» ет бу .тыл җитлекте. Ил язмышы ир язмышы булган, Күнме бапжа казык кагыл ак Антлар |ыаа түгел, I арих үзе Ирләр камы белән языл ал очратырга мөмкиндер, мөгаен. Марсель Галиев, Илдус Гыйләжен Ьәм Нур Әхмәдпевләр әнә шундый якты. Ә көндәлек тормышта ул яшьтән үк җитди, кеше хәленә керә белүчән эшлекле егет иде. Шушы сыйфат-холкын искә алыптыр, бәлкем, аны Татарстан Язучылар берлегеяен Әлмәт бүлекчәсенә җитәкче итеп сайлап куйдылар. Ул әле өлкән язучыларның өйләренә барып, аларныц хәл-әхвәлләрен белеп кайта, яки язучылар үзләре аның янына кереп утыралар. Гарнф Ахунов, Әдип Маликов, Равил Фәйзуллипвар «эстафетасын» кулыннан төшермичә, ул Әлмәт язучылары мәнфәгатен кайгыртып яшәде. Боларына мин үзем дә шаһит. Мөслимдә яшәгән чорымда еш кына Әлмәт бүлекчәсенә барып чыга идем. Шундый көннәрнен берендә ул, Язучылар берлегендә әгъза булмавына бик тә гаҗәпсенеп: «Ничек була инде ул? Мин бит сине күптән язучыәгьза дип белә идем. Хәзер машина тәгәрмәчен хутка җибәрәбез аны»,—диде дә җиң сызганып эшкә кереште һәм үзе юллама язып, мин бер ай-ай ярым дигәндә секция утырышында «язучылыкка» тәкъдим ителдем. Боларны шуңа гына әйтәм: Нур Әхмәдиев — кешелекле кеше. Соңгы вакытта ул чордашы һәм хезмәттәше Фәрит Гыйльмине күз карасыдай саклады... Тик адәм баласын күкрәк кесәсенә салып йөртеп булмый шул: Фәрит дустыбыз вакытыннан алда арабыздан китеп барды. Урыны җәннәттә булсын! Шулай, кызык бу тормыш: әле кайчан гына безнең буын 50 яшьлек агай- апаларга астан өскә карап йөри мде. Баксаң, үзебез дә шул биеклеккә менеп җиткәнбез икән. Әнә ич, ай саен диярлек кырык алты, кырык җиденчеләрнең юбилейлары үтеп һәм көтеп тора. Югыйсә, алар авыл саен бармак белән генә санарлык булсалар да. Ләкин: Тугай еллар безвен кырык алты. Сугыш күрмәгәебез дисәк тә. Авыл саен бе з бит ничәү генә, Тарихта без аерым исәптә. .. Җаваплылык шуңа башкалардан Күбрәк төшә безгә дөньяда. Рәсемдә Аккош күлендәге ак каенга сөйкәлеп-кочаклашып бер нр-егет басып тора. Илле яшәр Нур Әхмәдиев гел шушы сурәттә күз алдыма килеп баса. Уйчан һәм моңсу булып.