Иҗтимагый-мәдәни тормышыбыздан

ЧИРАТТАГЫ СЕССИЯ 12—15 июльдә Татарстан Югары Советының XVII сессиясе эшләде Анда республикабызның бәйсезлеген ныгыту буенча байтак адымнар ясалды— яңа законнар һәм карарлар кабул ителде. Ә шулай да бу сессия эшендәге иң истә кала торган яңалык — Татарстанның гимнын кабул итү булды. Шулай итеп хәзер республикабызның үз флагы, үз гербы һәм үз гимны бар! ВЕНГРИЯ ПРЕЗИДЕНТЫ КИЛДЕ 1993 елның 3 июленнән 4 июленә кадәр Венгрия Республикасы Президенты А Генц Татарстан Республикасында визит белән булды. Визит барышында А Генц Татарстан Республикасы Президенты М Шаймиев, Югары Совет Рәисе Ф Мөхәммәтшин. Премьер-министр М. Сабиров, республиканың башка җитәкчеләре белән сөйәшүләр алып барды Венгрия Республикасы Президенты Татарстан Республикасы башкаласының истәлекле урыннары белән танышты, фән һәм мәдәният хезмәткәрләре, эшлекле даирәләр вәкилләре белән очрашты. Үзара аңлашу һәм татулык шартларында узган сөйләшүләр барышында ике якны да кызыксындырган күптөрле мәсьәләләр тикшерелде. Яклар Венгрия һәм Татарстанның уртак тарихи тамырлары, шулай ук икътисад, мәдәният һәм фән даирәсендә бүгенге көнгә урнашкан элемтәләр барлык өлкәләрдә мөнәсәбәтләрне камилләштерү өчен ышанычлы нигез, дигән уртак фикердә торалар Яклар 1992 елның 4 ноябрендәге сәүдәикьтнеалн һәм фәнни-техник хезмәттәшлек турында килешүнең һәм 1993 елның II маенда төзелгән Венгрия Республикасы һәм Татарстан Республикасы арасында 1993 — 1998 елларда сәүдә-икьтисади хезмәттәшлегенең төп юнәлешләре хакында килешү положениеләрен уңышлы рәвештә тормышка ашыру халыкларыбыз арасында дуслыкны һәм хезмәттәшлекне сыйфат ягыннан тагын да югарырак дәрәҗәдә үстерү өчен объектив алшартлар тудырачак, лигән ышаныч белдерделәр. Фән. мәдәният, мәгариф, сәламәтлек саклау. спорт һәм туризм өлкәләрендә үзара мөнәсәбәтләрне икс якның да үстерергә омтылуы хакында әйтелде. Эшлекле һәм файдалы бу визит Венгрия һәм Татарстан арасындагы элемтәләрне ныгытуга зур өлеш кертер, үзара файдалы хезмәттәшлекнең активлашуына ярдәм итәр «АК КАЛФАК» ҖЫЕЛДЫ 25 июньдә «Ак калфак» бөтентатар хатынкызлар ассоциациясенең пленумы булды. . Пленумга Санкт-Петербург Кишинев. Рига, Пермь. Самара. Уфа шәһәрләреннән. Себер. Казахстан. Үзбәксан якларыннан. Финляндия һәм АКШтан. хәтта Шри-Лан- кадан делегат хатынкызлар җыелган иде. Пленум әлеге ассоциациянең Казандагы һәм Хельсинкидагы үзәкләре тырышлыгы белән уздырылды. Алдагы елны ЮНЕСКО гаилә елы дип игълан итте Шуңа күрә пленумда татар гаиләсенең ныклыгы, йолаларның дәвамлылыгы. горефгадәтләргә тугрылык хакында уртага салып сөйләшенде Ассоциациянең президенты. «Сөембикә» журналының баш редакторы Р Р Туфитуллованың чыгышын тыңлаганнан соң төрле төбәкләрдән килгән хатын-кызлар эш тәҗрибәсен уртаклаштылар, максатка ирешүдә нинди алымнар отышлы булу хакында фикерләштеләр. Эшләнгән һәм эшләнәсе эшләр турында зур сөйләшү соңында пленум Татарстан Министрлар кабинетына мөрәҗәгать кабул итте. Анда хөкүмәт органнарында хатын- кызлар мәсьәләләре ослән шөгыльләнүче махсус структура төзү зарурлыгы турында әйтелә ИҖАТ БЕРЛЕКЛӘРЕНӘ ӨСТЕНЛЕКЛӘР Татарстан Министрлар Кабинеты Мәдәният министрлыгын, язучылар, композиторлар. рәссамнар, театр эшлеклеләре. кинематографистлар. журналистлар, apxirrerro- рлар берлекләрен, музыка җәмгыятен һәм алар тарафыннан оештырылган предприятиеләрне табыштан салым түләүдән азат итү турында карар чыгарды Республика энергетика комиссиясенә. Элемтә министрлыгына. «Водоканал», «Таткоммунэнсрго». «Татэнерго» берләшмәләренә югарыда күрсәтелгән иҗат берлекләренә һәм аларның предприятиеләренә хезмәт күрсәтү өчен түләүләрне бюджеттагы мәдәният-агарту учреждениеләре тарифлары буенча оештырырга кушылды. САЛИХ СӘЙДӘШЕВ МУЗЕЕ АЧЫЛДЫ Казанның М Горький урамындагы 13 нчс йортта татар халкының соек те композиторы Салих Сәйдәшев музее ачылды Мәшһүр композиторыбыз 25 елга якын гомерен шушы йортта үткәргән Тантананы Татарстан Республикасы мәдәният министры урынбасары М Низамиев кереш сүз белән башлады Аннары Татарстан Фәннәр Академиясе Президенты М Хасанов. Композиторлар берлеге рәисе Р Калимуллин, композитор Ә Бакиров, язучы Г Ахунов, композитормын улы Альфред Сәйдәшен чыгыш ясады Музейны ачуда Татарстан Республикасы Югары Советы Рәисснен беренче урынбасары 3 Вәлиена катнашты Салих Сәйдэшсв музее директоры Я Шәмсетдинов бу истәлек йортынын киләчәктә ничек эшләячәге турында сөйләде Аннары Татарстанның сәнгать осталары. Уфа «Нур» татар дәүләт театры артистлары Салих Сәйдэшсв әсәрләреннән зур концерт куйдылар САРА САДЫЙКОВА ФОНДЫ ОЕШТЫ Татар дөньясында мәдәниятне үстерүгә хезмәт итүче тагын бер фонд оешты Бусы сөекле композиторыбыз, республиканын Г Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты Сара Садыйкованын исемен мәңгеләштерү һәм нжатын пропагандалауны күз унында тота Шул унай белән үткәрелгән җыелышта Татарстан иҗат берлекләре вәкилләре, журналистлар. Апае районы администрациясе башлыгы урынбасары Рәмие Но1манов. Сара Садыйкованын кызы Әлфия Айдарская. танылган җырчыларыбыз, шаг ыйрьләр кат наппы Алар яна фонлнын Устав проектын тикшерделәр, яраткан композиторыбызның 90 еллык юбилеена әзерлек эшләрен бүгеннән үк башлап җибәрү, аерым алганда. Апае районының Тутай авылында! ы кебек. Казанда да аның музеен булдыру, бай мирасын халыкка җиткерү һәм башкалабызның бер мәйданында зур һәйкәлен ачу турында: ы фикерләре белән уртаклаштылар Фондны оештыру җыелышында 9 кешедән торган идарә составы һәм аның рәисе игеп «Казан» миллн-мәдәни үзәге директоры урынбасары. Сара Садыйкованын бай мирасын туплау буенча күп хезмәт куйган Әзһәр Хөсөснов сайланды ЮЛЛАР ТАТАРСТАНГА ИЛТӘ Туганлаш Башкортстанда яшәүче милләттәшләребез Җөмһүриятебезгә су юлы белән махсус теплоходта килделәр Уфа кунаклары арасында татар геле һәм әдәбияты укытучылары, мәгариф министрлыгы хезмәткәрләре, педагогия институты һәм университет укытучылары, галимнәр белән бергә Башкортстанның халык артистлары Илсөяр Газетдинова һәм язучылардан Баш- кортстаннын халык ша:ыйре Наҗар Нәҗми, Габдулла Байбурнн. Суфиян Сафуанов. Рәшит Гатауллин. Марис Нәзнров һ 6 бар иде 18 20 июнь көннәрендә алар Шәһре Болгарда булырга. Казан белән танышырга, Татарстанның халык ЯЗУЧЫСЫ Әмирхан Еники белән очрашырга. «Укытучылар йор- ты»нла үткәрелгән ссмннар-кннәшмадә катнашып. тагар телен һәм әдәбиятын Башкоргстанда укыту, гамәл: ә кертү турында сөйләшүдә катнашырга да өлгерделәр Болгарда кунаклар белән очрашута шагыйрьләребез Г. Зәйнашсва. Р Гаташ. Р Миңнуллин. Г Садә һәм җырчы. Татарстаннын халык артисты 3. Сәхабиевалар килделәр теплоход салонында адәби-музыкаль кичә уздырылды. «СИРАТ КҮПЕРЕ»— ТӨРЕК ТЕЛЕНДӘ Сонгы вакытта Татарстан белән Төркня арасындагы күпкырлы баг танышлар әдәбиятсәнгать хезмәткәр тәре арасында иҗади дуслыкка да ярдәм итә Күптән түгел төрек дөньясын өйрәнү фонды нәшриятында татар язучысы Ринат Мөхәммәдисвнсн Г Тукай исемендәге дәүләт бүләгенә лаек булган «Сират күпере» романы төрек телендә басылып чыкты Мирсәет Со.ттангалнев турындагы бу китапны татарчадан төрекчәгә Измир университеты доценты язучы Мостафа Өнәр тәрҗемә иткән Китап Истанбул университеты профессоры. доктор, мәшһүр җәмәгать эшлеклесс Туран Язганның кереш сүзе белән ачыла Китапта Мирсәетнең һәм аның туганнарының фоторәсемнәре һәм күп кенә документлар беренче тапкыр дөнья күрә 450 битлек бу хезмәт Төркиялә гур кызыксыну уятты Бу китапның Төркияла дөнья күрүе яна мәдәни багланышларга юл ача Хәзер Тата рстан Язучылар берлеге төрек телендә чыгару өчен татар хикәяләре һәм татар шигърияте антологияләрен төзеп бирде Алар Әняара шәһәрендә якын арила дөньяга чыгару өчен әзерләнә МӘСКӘҮДӘ САБАН ТУЕ Татарларның иң гүзәл милли бәйрәмнәренең берсе Сабан туйлары Татарстанда һәм БДБ илләрендә матур итеп үткәрелде Ул Мәскәүдә дә булып узды Милләттәшләребез генә түгел, башкорт лар. казах, үзбәк руслар да агылды бу бәйрәмгә Измайлово паркы дәртле жыр-бию- ләрлән. чү.тмәк вату, аркан тартышу, гер күтәрү, кул көрәштерү, баганага менү кебек уеннардан, кибетләр тирәсендәге ыгы зыгы- дан гөр килеп торды Гадәттәгечә халык иын күпчелеге зур мәйдан тирәли утырып, пәһлеваннар көрәшен карады Җитезләр, кыюлар, шаяннар өйләренә С абан туе бүләкләре алып таралыштылар Бәйрәмне оенгтырула «Туган тел» җәмгыяте һ.зм Маскаү мачете имам Хатибы Ра вил хәзрәт Гайне:дин башлап йөрде МОРЗАЛАР ҖЫЮЫШЫНДА 2 майда Уфада «Тагар морзалары мә а лсссянең чираттагы җыелышы булып үтте Анда. махсус чакыру буенча. Казаннан Татарстанның халык язучысы Әмирхан ага Еники һәм аның задал җефете күренекле галим 111 Мәржани оныгының кызы Наҗия Таһир кызы катнашт