ӘЛМӘТ ӘДИПЛӘРЕ

1955 ел СССР дип аталган гаять зур империянең игътибар үзәгендә Татарстанның көньяк-көнчыгыш төбәге биредә «кара алтын- ятмалары ачылган, хәзер шу ларны үзләштерү өчен чын-чынлап көрәш бара Илгә нефть кирәк' Шуңа күрә хөкүмәт бернинди чыгымнар белән дә исәпләшми. Менә ул чордагы Шөгср. Әлмәт. Азнакай. Баулы якларынын типик пейзажы тирән-тирән чокырлар, канаулар, тау-тау балчык өемнәре, кырларда нефть вышкадары. металл чыңы, тракторлар төрелдесе. Төннәрен балкып янган, безнең шагыйрьләр тарафыннан мәдхия җырланган серле газ ялкыннары Шәһәрләрдә төзелеш краннары Күз ачып йомганчы торак йортлар, мәдәният сарайлары үсеп чыта Романтика' Татарстанның горурлыгы, йөз аклыгы, һәм соңарып аңлаган фаҗигасе дә булган «кара алтын»ның тәүге чоры әнә шундый Әле ике ел элек кенә шәһәр исеме алган нефтьчеләр мәркәзе Әлмәткә көннәрдән беркөнне -Яшь сталинчы- (хәзерге -Татарстан яшьләре-1 газетасының үз хәбәрчесе Әдип Маликон килеп төшә Килсә ни. дип ис китмәүчеләр дә табылыр, чөнки журналистлар ул елларда Казаннан гына түгел. Мәскәүдән дә еш килә иде Ләкин Ә Маликов журналист кына түгел, яшь шагыйрь дә Мона да. булсани. аз-маз шигырь язтан журналист беткәнмени, диярләр Әйе. мондыйлар журналист халкы арасында да аз түгел Ләкин Әдип Малнковның ул чакта килүе һәм биредә яшәп калуы моты кадәр һәрберсе үз казанында гына кайнаган яшь иҗатчыларны бер йодрыкка тупларга ярдәм итә «Кара алтын» фронтына, әлбәттә. Татарстан Язучылар берлеге идарр тырышлык күрсәтә. ул РСФСР язучылар җитәкчесе Леонид Соболевны бу эшкә күндерә Нефть ягы язучылары о.гы аталарына Г. Баширов. Г Хуҗи. X Туфан. С Хәким. А Шамов. И Гати. М Садри.3 Нури. А Расих. Г Әпсәләмовка Казаннан бик еш килеп, яшь каләмдәшләренә булышкан әдипләргә хәзер лә ихтирам хисе саклыйлар. Татарстан язучыларынын Әзмәт бүлеге рәсми рәвештә 1963 елнын 23 мартында ачыла АныачартаГ Бәширов. 3. Нури. Ш Галиев киләләр Аның беренче житәкчесе итеп Гариф Ахунов сайлана Бүлек ачылып, икс ел үтүгә. «Правда» газетасында. Әлмәт авторларына батышлап. әдәби сәхифә бирелә Шул ук вакытта Азнакай. Лсниногорск. Сарман. Баулы кебек районнардагы әдәбият түгәрәкләрендә, әдәби берзәшмәләрдә дә эш бара Алар үз сафларыннан шигърияткә, прозага, драматургиябезгә никадәр каләм иясе бирде' Берләшмә членнарының кайберләре әдәбият, гел белеме галимнәре булып киттеләр, кайберләре журналистика өлкәсендә милләткә хезмәт итәләр Әдәби берләшмәләр үз төбәкләрендә матур әдәбиятны үстерү һәм пропагандалау буенча элек-электән язучылар берлегенең таянычы булып килде. 1993 елнын мартында безнең оешмз төзелүгә 30 ел тула Мөстәкыйль бүлекоешма булып яшәү чорында авторларыбыз гагар, рус. тугандаш халыклар телләрендә өч йөздән артык китап нәшер иттеләр Оешма белән бәйле әдипләрнең әсәрләре элекке СССРда горле телләрдә һәм чит илләрдә лә дөнья күрде Әлмәт оешмасы һәм анын урыннардагы «Гөлстан» (Азнакай! ••Чишмә» (Лсниногорск). С. Сөләйманова исемендәге - Кызыл каурыйлар» (Әлмәт! Тутай моңнары» (Мөслим). -Моңсар» (Бөгелмә) Сарман. Баулы, Җәлил әдәбият бер төшмәләрендә җитлегү чорын кичергән яшьләр Татарстанда танылып өлгерделәр Ә инде Татарстанның халык шагыйре Г Афзал (ул Г Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты да), күренекле драматург Юныс Эминов. Г Тукай исемендәге бүләк гауреаглары Г Ахунов Р Файзуллин. М Хәсәнов, Г Рәхим. I Исхакый исемендәге бүләк лауреаты Рәшит Әхмәтжанов. әдәбиятта үзенчәлекле каләм иясе бу лып танылган тарихи романнар остасы М Хәбибуллин. тагын кайбероүләрне нефть ягы хезмәт ияләре үзләренеке итеп саныйлар, уңышларына куанып, горурланып яшиләр Утыз ел эчендә бу оешманы җитәкләгән язучылар исемен дә атап үтәргә кирәктер 1963 1965 еллар Г Ахунов 1965 1967 еллар Ә Маликов 1967 1968 еллар Г Ахунов 1968 1972 еллар Р Файзуллин 1972- 1982 еллар Ә Маликов 1982 1987 еллар Ә. Гаффар 1987 елдан Н Әхмәднев Гаиләнең балалары үсә төшкәч, горле якка тарала башлый Әдәби гаиләдә дә нәкь шулай Янәшәбездә генә Чаллы шәһәре үсеп чыккач, анда да Язучылар оешмасы төзелде. Шунысы куанычлы, ул оешманы төзү өчен нефть төбәгендә тәрбияләнгән әдипләр нигез ташын тәшкил итте Э. Касыймов. М Гатизов. Г Кашапов. Р Ьәшәр һәм тагын бик күпләр безнең якта чыныгу алган әдипләр иде Сулар ага. Галижәнаб Вакыт тормышыбызга эзен сала гора Рәхимсез үлем арабыздан бик вакыгсыг алып киткән галантлы шагыйрә (. Сөләйманова. драматург • лар Ю Эминов. Ш Шаһгази. балалар очен язучы нефтьче галим Ү Саттаров, прозаиклар М Хәсәнов. Ш Бикчурин. Э Касыймов. Г. Кашаповларның якты истәлеген без хөрмәт белән искә алабыз. Бүген Әлмәт шәһәренең икс урамы С Сөләйманова һәм Ю Әмиггов исемнәрен йөртә Үткәнебез турында сөйләү күңелле, әлбәттә. Ләкин безнең тарихыбыз г ына түгел, бүгснгсбез ю матур. Г Афзал. Ә Маликов. Р Төжфәтуллнн. 3 Мөтминова кебек өлкәннәребез хәзер до күпләрне көйләштерерлек итен эшли X Хайруллин.К Булагова. Ф Садрысв. К Эмиров. Җ Рахимов. А Хәсәновлар исеме киң клг тау укучыларга яхшы таныш И Гыйләҗев. Ф Гыйльми. Р Рәкыйпов. А Ганиев. Ә Галневләр әсәрдән «көргә үсә бара Күптән түгел генә Ә Габидн. Д Тарифу пни. Р Вәлиуллин. II Әхсәнов. II Хөсни. Ф Псм.гг ыйловалар язучылар сафына кабул ителде. \-<зср унлап әдәбият берләшмәсенә йөздән артык кеше йөри Билгелс. 30 ел буена Әлмәт төбәге язучы гары каләменнән гел шедевр тар гына тошен горды дигән фикердән мин ерак торам Чор шаукымына ияреп ягылган дежур әсәрләр Дә. әдәбилектән ерак юрган халтура ла аз г умагандыр Ләкин боларнын беренчесе җ.»мг иягебезнең рухи фаҗигасеннән ки геә. икенчесеннән исә бер генә чор да. бер генә әдәбият га чипә кала алмый Узган оч дистә елның кыйммәтен рухи искергән к 'Р 1 Vе 1 бәлки шушы чорда нжаг ителгән һәм әд.гбнятыбыз гарихына vren халыкның күңел гүрен.» урнаша алган чын җәүһәрләр би не ш