НУР ГЫИЗЗӘТУЛЛИНГА 60 яшь

Сугыштан соң Г Кашшаф, Г. Халит һа» X Хәйри кебек елкәи буын тәнкыйтьчеләргә кечкенә бар геркем аша тәнкыйтьчеләр ост элде Арада буган алтмышын тутырган Нур да бар иде (ай бу гомер дигәнең!) Студентлар идек але, соңрак аспирант булдык Түго- ракларга йери, иҗат секцияләренә чаба идек, Яэучы- лар союзында булган бер җыелышны дә калдырмый идек Тамак ягы такы-токы, ес-баш ташкулчим, иеше почмагында яшибез Шулай да күңел кор, киләчәкне ышаныч зур. Бәхәсләшәбез, кычкырышып та алабыз Тик шунысы бар; алга карал яшәгәнгәме, әдәбият мәнфәгатен бер нәрсәдән өстен куйгангамы, бер-беребезне енәмәү. купсенү, үчләшү кебек нәрсәләр юк иде Менә бүген каләмдәшемнең «ташка басылган» хезметләрен күздән кичерәм дә җиңел сулап куям бәрәкәтле гомер кичергән икән бит ул. Дөрес, китаплары күп түгел. Кави Неҗми турында ике монография до «Өдебият белеме сүзлеге» Аның караеы республиканың барлык газета һәм журналларында, тарла җыентык һем басмаларда йезлегән макале һем рецензия! Шунысы да күзгә ташлана яшьрәк чагында ул һәммәбеэгә караганда да елгеррек булган икән Әдәбияттагы hop яңалыкка карата дип әйтерлек үзенең тәеышын ишеттерә килгән Менә мәкалә һем рецензияләренең язылуына сәбәп булган язучыларның кыскартылган исемлеге Г Ибраһи моя, Ф Хөсни, И. Гази, Г Толымбай. М Максуд. Ә Еники. Г Әпселемоя. Г Галие» А. Шамоа, А. Расих, Р Техфәтуллин Берсен юри ахырга калдырдым Кави Нәҗми бу. Нур Гыйзэәтуллинның «үз» язучысы Кааи Неҗми прозасы буенча ул диссертация яклады, мәкаләләренең күп олешен аңа багышлады, әдипнең дүрт томлык әсәрләр җыелмасын гыйльми нигездә әзерләп чыгарды «Татар соеет әдебижы тарихы» (i960) һем •История татарской литературы» («Наука», М.. 1965) исемле калыи-иолын ике китаптагы К Нәҗми турындагы монографик бүлекләрне ул язды Укучы игътибар иткәндер Н. Гыйззәтуллии каләменә «әләккәй» язучыларның барысы да прозаиклар Әдәби тәнкыйтьтә дә үзенчәлекле хезмәт бүленеше яшел киле бит Безнең Нур исә. Каян Нәҗмидән этелеп китеп, проза буенча белгеч булып үсте Юга рыда телгә алынган кирпеч калынлыгы китапларда, 20-еллариы исәпләмәгәндә, проза турындагы барлык бүлекләр дә Н Гыйззәтуллии тарафыннан язылган «История совет ской многонациональной литературы» («Наука». М) дигән күптомлы хезмәттә татар прозасына караган бүлекләр шулай ук аның каләменнән чыкты. Прозаның илле еллы» тарихын бер системага салу аны бербетеи итеп күрсәтү катлаулы һәм каршылыклы үсеш-үзгәреш юлын билгеләү — Гыйээәтуллин башкарган эшләрнең менә икенчесе Каләмдәшебезнең әдәбиятка керткән элешен тәкъдир итү белен бергә әйдәгез аңа яңадан-яңа иҗат уңышлары телик.