АВЫЛ ХӘБӘРЧЕСЕННӘН БАШЛАНГАН ЮЛ

Моннан 70 ел элек. 1918 елның 12 мартында Казанда -Эш» газетасының беренче саны басылып чыга Гражданнар сугышы елларында нигез салынган шушы газета соңрак Татарстан хәбәрләре « Татарстан" исемнәре белән донья күрә, акгвардиячеләр белән көрәшнең иң кискен чорларында, исемен Кызыл көрәшче-гә әйләндереп, ул фронтта да таратыла Аннан соң әле тагын берничә тапкыр исемен алыштыра Кызыл Татарстан -Совет Татарстаны»,.. Хәзер инде егерме бер меңенче санын куып килүче бүгенге Социалистик Татарстан» газетасының юл башы һәм үткәне әнә шундый Хезмәт ияләрен коммунистлар партиясенә Ленин идеяләренә тугрылык рухында тәрбияләүгә, көрәшкә һәм хезмәткә туплауда армый-талмый эшләүче газетага — татар журналистикасы флагманына үз вакытында ялкынлы публицистлар Хәсән Урманов Вәли Шәфигуллин. Галимҗан Ибраһимов. Фәтхи Бурнаш, Фатих Сәйфи- Казанлы Галимҗан Нигъмәти җитәкчелек итә Монда Г Камал. Ш Әхмәдиев. И Кули. К Тинчурин. һ Такташ. Ш Усманов. Ш Камал К Нәҗми. Г Толымбайский С Файзуллин эшли. Газета әдәбият-сәнгать. культура мәсьәләләрен һәрдаим күз уңында тота, эшчән- легендә В И Ленинның культура әдәби тәнкыйть бүлегеннән башка, әдипләрнең катнашыннан тыш газета чыга алмый дигән күрсәтмәсенә таяна М Максуд. А Шамов. М Җәлил, Г Кутуи X Туфаннарның танылган әдип булып үсеп китүләренә дә юлны нәкъ менә шушы газета ачты • 1922 елның ноябрь аеннан • Кызыл Татарстан- редакциясендә сотрудник сыйфатында хезмәт итәргә кердем Бу миңа яшьтән үк әдәбият белән кызыксынуымны, журналларда, газеталарда әсәрләрем басылуын дәвам итү өчен шартлар тудырды — дип язды герой-шагыйрь. Ленин премиясе лауреаты Муса Җәлил. Социалистик Татарстан» газетасының соңгы чирек гасыр эчендәге тарихы күп кенә фидакарь журналистлар исәбендә публицист һәм галим, аның җаваплы редакторы. Татарстан Журналистлар союзы идарәсе председателе булып эшләгән Шәмси Хамматов исеме белән дә бәйле Түбәндә урнаштырылган язма аның турында. Шау-гөр килеп Муса Җәлил елы да үтеп китте 1986 елны күздә тотуым Искә алу кичәләре, тантаналы җыелышлар узды, спектакльләр куелды, концертлар яңгырады газета-журналларда әллә никадәр мәкаләләр дөнья күрде, телевидение-радио программаларында махсус тапшырулар булды, байтак китаплар басылып чыкты Бу хакта иң элек М Җәлилнең тормыш һәм иҗат юлын бөртекләп өйрәнүчеләр кайгыртты Шуларның берсе — соңгы елларда аеруча активлык күрсәтүче матбугат ветераны һәм галим Шәмси Хамматов булды Шагыйрь-патриотның 80 еллыгын ул «Муса Җәлил аның каләмдәшләре- дигән яңа хезмәт белән каршылады Бу — авторның ялкынлы шагыйрь һәм журналист хакындагы өченче китабы Беренче икесе 1982 һәм 1984 елларда татар һәм рус телләрендә Татарстан китап нәшриятында басылган иде Шулар өстенә узәк һәм җирле матбугат, телевидение һәм радио аша дистәләрчә фәнни-популяр язмалар укучыларга, тыңлаучыларга барып иреште Хикмәт җәһәтлектә генә түгел, билгеле Хикмәт күп санлы җәлилчеләр арасында үз М уръжыи табуда, бай ижатиы» һай гыйбрәтле язньшжык юи ««лары» атуда Ш хаикатеа э.,е„ вак1 »»„, башкалар кулы ткмагак сахифалареи ачты фәнни әйләнешкә яңа документлар һәм материаллар кертте Хәтеремдә |ир елның кнае булса кирәк, ШаИС„ Курск «лкәсендате .Марьин,,, санаториен.,,.„ кнтнагакда-искәриәгаидо дагандай М Җәлилнең сугыш башыңа» политик работниклар әзерли торган курсларда укуы турында ута кызыклы лзна иыл кайтты Шул язмадан соң ул үзенә хас ма.ыгу һай м.кс.тнаклык биен .серле йомгак »ның бер җебен эләктереп, шуны сүтеп алып китте Җәлил иҗаты һәм тормышы белән кызыксыну бу иҗади җанга әллә кайчан ук салынып куелган булып чыкты. Шәмси аганың үсмер-егет чакларында Свердловск татар-башкорт педагогия техникумында укыган елларында, шигырь белән җенләнеп йергәнен белә идем «Әдәбият адымнары, исемле кулъязма журналда Ш Хамматовның бер шигыренә дә юлыктым «Постта» дип атала ул Эпиграф итеп М Җәлил шигыреннән бер строфа алынган Сизэм Бүген мин постыма Җаным-тәнем белән бирелдем, һәм иртәгә Тау-таш ярылса да • Пост бетен»,— дип, Рапорт бирермен Менә кайда икән инешнең бөркеп чыккан җире Муса Җәлилнең патриотизм хисе белән өртелгән шигырьләре егет-җилкенчәккә өлге булган димәк ■ Муса Җәлил — партия солдаты* исемле китапның керешендә китерелгән тагын бер факт дикъкатьне җәлеп итте мәрхүм Гази Кашшаф Җәлилнең журналистлык эшчәнлеге турында хезмәт язарга Hi Хамматовны кодалап йөргән «Социалистик Татарстан» һәм «Советская Татария* галеталары редакцияләрендә бергә эшләп йөргән елларда М Җәлилнең тууына 60 ел тулу уңае белән республика матбугатында киң калачлы кампанияләр җәелдереп җибәргәндә (юбилейга багышланган әдәби сәхифәләрне * Бүгенге татар поэзиясендә Г Тукай. М Җәлил традицияләре» дигән фикер алышуларны күздә тотам) Шәмси аганың зур рухлану белән җилкенеп Мәргәннәренең эчке бер мәгънәсен хәзер тагын да ачыграк аңладым Ә инде 1979 елда чыккан «Газета һәм әдәбият дуслыгы» исемле монографиясенең сугыш Һәм аннан соңгы чорга багышланган бүлегендә М Җәлил иҗатына зур урын бирелүе мәсьәләгә тагын да ныграк ачыклык кертә Ш Хамматов. Г Кашшаф эзләнүләрен дәвам иттереп. М Җәлилнең гражданлык һәм поэтик батырлыгының тамырларын документаль нигездә тикшерә, шул чыганакларның иң көчлесе булган журналистлык эшчәнлегенә мөрәҗәгать итә Җәлил эзләреннән Мәскәүгә. Новгород өлкәсенә Оренбургка һәм башка төбәкләргә барып, бай материал туплый «Муса Җәлил партия солдаты* исемле китабында автор 40 тан артык яңа документны әйләнешкә кертте Шулар өстене әллә никадәр истәлекләр тупланды «Муса Җәлил, аның каләмдәшләре» исемле китабында исә Ш Хамматов шагыйрьнең язмышында рус. татар һәм башка милләтләр классик әдәбиятының, шулай ук чордашларының, әйтик А Фадеевның, зур роль уйнавын һәм бер үк вакытта М Җәлилнең, әдәби хәрәкәт үзәгендә кайнап, каләмдәшләренә ярдәм кулы сузуын, алар турында даими кайгыртуын иҗатларын армый-талмый пропагандалавын җанлы фактлар җирлегендә ачып бирә Әйе. Муса Җәлил Шәмси Хамматопның иҗат эшчәнлегендә ныклы урый алды, аның яшәү мәгънәсенә әверелде Ә бу мәгънәгә килеп җиткәнче күпме гомер аккан күпме эшләр башкарылган җилкәдән күпме йөк узган' Бөтен гомерем матбугат һәм әдәбиятыбызга, культурабызга багышлатам кешенең үз биографиясе дә бик гыйбрәтле Портретына кайбер штрихлар сызу нияте белән кулга калам алгач кайсы әдип китабыннандыр бер чагыштыру хәтердә яңарды Кеше гомере ашкын елга кебек Ике ярга кереп сыена да ага да ага ул Яшьлеге - елганың бер яры хәзерге көне икенче яры Ярлар бервакытта Д. кушылмыйлар Ләкин яшьлек яшьзея- таге канатлы хыяллир. ярлар елганың буеннан буена сузылган кебек, кешем» гомере буе озата килә, гомер үзәнен билгели Шәмси Хамматовның хыяллары исә баштан ук әдәбият һем журналистика белән бәйләнә Моңа, күрәсең эчке табигый хасият белән беррәттин заманымда «Гатия» мәдрәсәсен тәмамлаган Тукай Такташлармы яттан белгән беренче укытучысы Хаким Галимовнын йогынтысы да тигәндер Әлеге һәвәслек җиде класс тәмамлаган үсмерне Свердловскидагы татар-башкорт педагогия техникумына алып килгән Утызынчы еллардагы яңаны төзү романтикасы, яңа культураны үстерү омтылышы каләм тибрәтеп килгән егетне үз кочагына ала һәм ул. бәхетенә туган әдәбиятны журналистиканы ихлас яраткан кешеләр мохитына эләгә Татар теле һәм әдәбияты укытучысы Мөхәммәт Усманов техникумда әдәбият түгәрәге оештыра. • Әдәбият адымнары» исемле кулъязма журнал чыгара, анда Шәмсинең шигырьләре дә урнаштырыла Түгәрәк утырышларында ул чакларда танылып өлгергән шагыйрь Хөсәен Әминов еш була Урал әдипләренең татар-башкорт секциясе җитәкчесе сыйфатында совет азучыларының I съездында делегат булып катнашкан бу кеше әдәбиятжурналистика җене кагылган үсмерләргә рух бирә, язучылар съездыннан. М Горький. А Фадеев М Җәлил һәм башка күренекле әдипләр белән очрашулардан алган тәэсирләрен уртаклаша Алгарак китеп әйтик. Шәмси Хамматов педагогия институтына читтән торып укырга керергә Казанга килгәндә X Әминев Татарстан Язучылар союзы идарәсе председателе Ләбиб Гыйльмигә хат белән егетнең шигырьләрен дә җибәрә. Л Гыйльми аларны Г. Кашшафка тапшыра һәм арадан яхшыларын сайлап алып җыентыкка кертергә тәкъдим итә Ш Хам- матовның өч шигыре Рахман Ильяс редакторлыгында 1940 елда чыккан -Очкыннар* исемле җыентыкта донья күрә Анда 28 авторның әсәрләре тупланган. Алар арасында Җ. Тәрҗеманов. Б Рәхмәт Ф Басыйров. Әхтәм Әминев. Н. Гобәй шигырьләре бар Хөсәен Әминев техникум егетләрен, партиянең Свердловск өлкә комитеты органы-татар телендә чыга торган -Социализм юлы» газетасы белән бәйли Анда шулай ук кайгыртучан абыйлар. Әнә Галим Рябков, киләчәктә “Кызыл Татарстан» газетасының редакторы буласы кеше, әнә сәләтле журналист Ким Биков Соңрак аны -Кызыл Татарстан-да эшләгән җиреннән фронтка китеп яу кырында ятып калыр дип кем уйлаган! Журналистлык эшчәнлеген -Социализм юлы»нда башлап, алда аны шулай ук Кызыл Татарстан “Социалистик Татарстан»да уңышлы дәвам иткән, озак еллар җаваплы секретарь булып торган, ару-талу белмәс журналист Зәйни Төхфәтуллин Техникумны тәмамлагач 18 яшьлек егет күршедәге Шәкүр авылына кайтып татар теле, әдәбияты һәм тарих укыта. ВЛКСМның Түбән Серга райкомының беренче секретаре аннары директор була 1940 елда яшь коммунистны Свердловск өлкә партия конференциясенә делегат итәләр. ВЛКСМ өлкә комитеты члены итеп сайлыйлар Бераздан партиянең район комитетында инструктор Шул ук вакытта район һәм өлкә газеталарына күп санлы мәкаләләр яза Аларда ул авылда яңа тормыш төзү тәҗрибәсен уртаклаша, кимчелекләрне камчылый. Җитешсезлекләрне тәнкыйтьләү димәктән. Шәмси Хамматов бер эпизодны еш искә төшерә Туган авылы Аккул халкының яртысы диярлек Хамматовлар Колхоз җитәкчелегенең дилбегәсе дә алар кулында Мактап языйм дисәң, халык алдында уңайсыз Ә инде кимчелекләрне тәнкыйть утына тотарга кирәк булганда Колхозда урып-җыю эшләре сүлпән бара Бригадир — туганнан туган агасы — көенәсе-пошы- насы урында күңел ачып йөри Тота да яшь хәбәрче фельетонга охшаш нәрсә язып •Социализм юлы на җибәрә Газетада басылган язманың авылда нинди хикмәтләр чыгарганын күз алдына китерсәгез икән' Хамматовлар. җәнҗалчы» Хамматовлар белән күрешмәс булалар Хәтта әтисенең дә — коммунист. Гражданнар сугышында катнашкан, взвод, аннары рота командиры сыйфатында Юденичларны кыйнашкан. Төньяк Кавказда төрле бандаларны туздырышкан, авылына кайтып колхоз оештырып аның беренче председателе булган Хәбибулла агайның да — җен ачуы чыга Әмма сүз куертып тормый — Алма агачыннан ерак төшмәсә. хәрам булыр.— ди дә кулын селти. Нишләсен — үзе шулай яшәргә өйрәтте ич Кызык бер хәл 1969 елның 29 мартында Свердловск өлкәсенең Түбән Серга район газетасында “Хөрмәтле иптәш» исемендә басылган очеркта 82 яшьлек Хәбибулла агайның, пенсиядә булуга карамастан, совхоз эшен-- һаман актив катнашып йөрүе, файдалы киңәшләре белән ярдәм итүе, кимчелекләрне тәнкыйтькә тотуы хуплап язылган Менә кайда икән ул активлыкның, башлап йөрүнең, принципиальлекнең оеткысы' Соңрак Казан дәүләт педагогия институтының татар теле һәм әдәбияты бүлегендә читтән торып уку Олы әдәбият, гыйлем дөньясы белән очрашу Мөхәммәтхан Фазлуллин. Хуҗа Бәдигый Мөхәммәт Гайнуллин Хатип Госманнарның эчтәлекле лекцияләрен тыңлау Тулай торакта студентлар Шамил Әхтәмов. Бәян Гыйззәтләр белән әдәбият журналистика, тормыш турында кайнар бәхәсләр Хәвефле сугыш еллары яшь егетнең иңнәренә авыр йөк булып ята Аны янә мәктәп директоры итеп билгелиләр, колхоз партия оешмасы секретаре, ВКП(б)ның район комитеты члены итеп сайлыйлар 1«НЗ елда Свердловски дан бер теркем ять КОММУНИСТ тап М—ҺЧ ’Тт“к" т*~ И'“ 6" р,л; Ал,р Ша“ с“ уд Үэа« Комитетның мат«уг,т ««торы хетматюр.,,^ .ушуы б’„4, ' “ ““ Татарстан* газетасына реаа„Тор урынбасары һа» ггрсатана, м.аир, „„ •Социалистик Татарстан- .-а.ктасы редакциясендә очрашу Алдагы рәттә (сулдан уцга)— С Хәким, Р Ишморат, Әминә Җәлилоаа, Р Мигәмм» диев, III Хамматов; арттагы рәттә // Юлиев, Р Магтафин тошендерәләр Марксистик-ленинчыл теорияне пропагандалау мәсьәләләре белән шогыльләнү иҗтимагый фәннәр белән кызыксынуны кочайтв Нәкъ шул вакытта аңа КПСС Үзәк Комитеты каршындагы Иҗтимагый фәннәр академиясенә барырга тәкъдим ит., ләр Ул анда -Беренче рус революциясе елларында Казан большевиклары оешмасы» темасына диссертация яклый I960 елны тарих фәннәре кандидаты дигән гыйльми дәрәҗә ала Соңрак Шәмси Хамматовның тикшеренүләре -Казан большевиклары оешмасы беренче рус революциясе г-лларында- (рус теленда Казан 1955) исемле монографик хезмәтендә гомумиләштерел.» Фән илкәсенд» байтак тәҗрибә туплап Казанга кайткач. «Кызыл Татарстан» газетасында янәдән редактор урынбасары Бу елларда >л оештыру эшләре белән берраттан. публицистика жанрында күп саклы чыгышлар ясый, пролетариатның һ-»м партиянең ревааюцмои традицияләрен хезмәт ияләр.-иә җнгкер-. НЕНф Һем PJ ..••шан бояьшеаиегмк MrtgWMMM* -ерсын сохифлләр.н җанландыра партиянең ленинчыл милли политикасын пропагандалый 1949 еллар башында аның пропагандистик мәкаләләре *Соа «~-игчг ет™,г ашш хуплап тбәкоп редактор урынбасарлары Галим Рябкои Мохәммәт Шәймн Фәтхи Балыкчы кебек танылган журналистлар аны публицистлык осталыгының, оешчыру эшенең серләренә 1951 елның җәендә тарих фәннәре кандидаты Ш. X. Хамматовны КПСС Өлкә комитетына мәктәпләр бүлеге мөдире итеп билгелиләр Биредә ул җитди политик чыныгу мәктәбе үтә Зиннәт Ибәтович Муратов кебек тәҗрибәле җитәкчеләр белән бергә эшләү аны һәр мәсьәләгә партиячә якын килергә, һәркайда партия линиясен төгәл үткәрергә, кешеләргә һәм үзенә карата принципиаль таләпчән булырга өйрәтә Республикада халык мәгарифен үстерү мәсьәләләре белән шөгыльләнү белән бергә, ул фәнни эшен дә ташламый Аннары Ш. X. Хамматов — СССР Фәннәр академиясенең Казан филиалында өлкән фәнни хезмәткәр буларак Татарстанда эшчеләр сыйныфының крестьяннар белән союзы проблемасын өйрәнүгә керешә Кыска гына вакыт эчендә Эшчеләр белән крестьяннар союзы турында» исемле хезмәт язып. 1957 елда Татарстан китап нәшриятында рус телендә бастырып чыгара 1958 елда Ш X Хамматов кабат журналистикага кайта—«Татарстан коммунисты» журналының баш редакторы итеп билгеләнә. Сугыш елларында тукталып торган журналны яңадан ачып, аның эшен җайга салып җибәрү мәшәкатьләрен күз алдына китерү кыен түгел һәр яңа эшкә дәртләнеп-канатланып тотынырга гадәтләнгән Ш Хамматов бу мәшәкатьләрне дә уңышлы ерып чыга. Аннары Ш Хамматов КПСС Өлкә комитетының партия тарихы институты директоры була Аның җитәкчелегендә институт Татарстан партия оешмасының тарихын өйрәнү буенча колачлы эш җәелдереп җибәрә. «Ленин һәм Татарстан» темасын эшләүгә нигез салына Институт эшчәнлегенең икенче төп юнәлеше В И Ленин әсәрләрен татар теленә тәрҗемәләү эшен дәвам иттерүдән гыйбарәт була 1960 елның январь аенда Ш Хамматов «Совет Татарстаны» газетасы редакциясенә әйләнеп кайта 1963—1967 елларда «Советская Татария» һәм «Социалистик Татарстан» газеталарының берләштерелгән редакциясенә җитәкчелек итә 1967 елдан 1983 елга кадәр ул—«Социалистик Татарстан газетасы редакторы Аның бу еллардагы эшчәнлеге берничә юнәлештә дәвам итә Беренчедән. Шәмси Хәбибуллович публицистика өлкәсендә актив эшли Бу бигрәк тә аның юлъязмалар жанрын үстерүендә ачык чагыла Ул тормышны өйрәнү, андагы үзгәреш-яңарыш- ларны үз күзе белән күрү өчен республикабызның бөтен районнарын гизеп чыга. Шул сәяхәтләрнең нәтиҗәсе буларак газета битләрендә, җыентыкларда заман сулышы бөркелгән публицистик мәкаләләр дөнья күрә Республикабыз хезмәт ияләрен интернационализм рухында тәрбияләү максаты белән барлык социалистик илләр (Болгария ГДР. Венгрия. Чехословакия. Польша һ б.) турында диярлек зурзур юлъязмалар язып бастыра Болардан тыш. ул политик әдәбиятка, әдәбият фәненә караган китапларга әледән-әле рецензияләр язып тора Икенчедән, фән өлкәсендә дә активлыгын киметми Аның гыйльми мәнфәгатьләре татар матбугаты тарихы хәзерге заман совет матбугатының актуаль проблемалары белән бәйле Ул матбугат тарихын һәм хәзерге тәҗрибәсен гомумиләштерүче, күренекле журналистларның тормыш һәм иҗат юлын чагылдыручы 50 дән артык күләмле мәкалә язып, үзәк һәм җирле газетажурналларда. фәнни җыентыкларда бастырды 1979 елда Татарстан китап нәшриятында аның Газета һәм әдәбият дуслыгы» исемле монографик хезмәте дөнья күрде. Анда автор республика газетасының 60 ел дәвамында милли әдәбиятыбызны үстерүгә, рус һәм башка тугандаш әдәбиятларның казанышларын пропагандалауга керткән өлешен, художество культурасы өлкәсендә партия политикасын үткәрүгә ярдәм итүен бай фактик материал җирлегендә ачып бирде. Ул редактор булып эшләгән елларда матбугатта художество культурасы проблемаларын күтәрүдә байтак яңалыклар барлыкка килде Әйтик. 1960 нчы еллар башыннан -Социалистик Татарстан» әдәбият-сәнгать сәхифәләрен атнага бер тапкыр биреп баруны практикага кертте 1980 елга кадәрге вакыт эчендә 1000 сәхифә дөнья күрде Бу — ЮООгә якын басма табак ягъни уртача күләмдәге 160 том дигән сүз Әлеге тәҗрибәне партия өлкә комитеты хуплады һәм башка газеталарга да күчерде Озакламый «Советская Татария» газетасы да шундый сәхифәләр бирә башлады Әдә- бият-сәнгатьнең актуаль мәсьәләләре буенча бәхәсләр, проза, поэзия, театр сәнгате музыка тәрҗемә проблемаларына багышланган иҗади сөйләшүләр әдәбият-сәнгать тормышында сизелерлек эз калдырды М Горькийның тууына 100 ел тулу якынлашып килгән көннәр иде Әдәбият- сәнгать бүлеге хезмәткәрләрендә татар әдипләренең М Горький хакындагы фикерләрен туплап бер сәхифә бирү уе туды. Бу фикер редакторга җиткерелде Ул игътибар белән тыңлап торды да аяк өсте торып басты, күзләрендә очкын кабынды — Шәп идея бит бу1 Тик. егетләр, мәсьәләне киңрәк итеп кую турында уйлашыйк әле Әйдәгез, һәркайсыбыз шул хакта баш ватыйк та иртәгә җыелып гәпләшеп алырбыз— һәм ул ниндирәк юнәлешләрдә уй йөртергә кирәклеген сөйләп китте Килешенгәнчә, тагын җыелыштык Бу юлы сүз инде колачлырак тасыллырак мәсьәләләр хакында китте Ленин һәм Горький Горький һәм социалистик реализм Горький һәм күпмилләтле совет әдәбияты. Горький һәм татар культурасы Башлангыч идея тирәнәеп һәм кицәеп. сәхифәдән тулы санга үсте КПСС Өлкә комитетында әлеге идеяне хупладылар аны үстерү юнәлешендә файдалы киңәшләр бирделәр Тиз арада М Горький га багышлап газетаның махсус саны чыгарылды Үзәк матбугат аңа уңай бәя бирде Шәмси Хәбибуллович әдәбият-сәнгать мәсьәләләрен яктыртканда журналистларны республика белән генә чикләнеп калмаска, регион союз күләмендә хәтта донья культурасы күләмендә фикер йертергә онди Күрше республикалар һәм нлкә- ләр газеталарының берләштерелгән саннарын чыгаруда да ул башлап йврде Ш X Хамматов яшьләрне -үстерүгә аларның иҗатына тиешле шартлар туды- pyia даими игътибар итә һәм катгый таләпчәнлекне аталарча кайгырту бел .н оәили. • Социалистик Татарстан»да эшләүче һәм эшләп киткән урта, яшь буын журналистларның күбесе хаклы рәвештә аны үзенең остазы саный Ул Казан дәүләт университетының журналистика бүлегендә яшь кадрлар хәзерләүдә актив катнашты доцент дигән гыйльми дәрәҗәгә лаек булды Ш X Хамматов 1952 елдан башлап КПСС Өлкә комитеты члены, берничә тапкыр бюро члены, берничә чакырылыш Казан шәһәр Советы, дүрт чакырылыш ТАССР Верховный Советы депутаты, партиянең XXIII съезды делегаты Бу вазифалар да аңа җаваплы эшләр йөкләде Ул торле комиссияләрдә әйтик Тукай исемендәге Дәүләт премиясе республика журналистларының X Ямашев исемендәге премиясе комиссияләре әгъзасы булды Партия һәм хөкүмәт Ш X Хамматовнын хезмәтләрен югары бәяләде аны • Почет билгесе- -Халыклар Дуслыгы- Хеамәт Кызыл Байрагы орденнары медальләр белән бүләкләде РСФСРның атказанган культура хезмәткәре дигән мактаулы исем бирде Ул — X Ямашев исемендәге премия лауреаты Бер уйласаң, безнең алда гадәттән тыш бер язмыш ярлы крестьян малае авыл хәбәрчесеннән күренекле галимгә ялкынлы публицистка «ур газетаның редак торына. җәмәгать эшлеклесенә кадәр үскән Икенче караганда бу гадәти язмыш Шәхескә үсәр очен мөмкинлекләр тудырган иҗат иреген тәэмин иткән социалистик илнең гап-гади кешеләренә дә интеллектуаль яктан нинди югарылыкка күтәрүен дәлилли бу язмыш. Шәмси ага Хамматов иҗат ниятләре белән янып яши Ул әле генә М Җәлил ШӘХеСеНеҢ Һ.Н.>1 Алда — яңа язмалар яңа эзләнүләр Ул бөреләр Л-« тулы көченә ачылып мул җимешләр бирер дип ышанасы килә