Культура тормышы көндәлеге

ЯЗУЧЫЛАР СОЮЗЫ
ПАРТИЯ
ОЕШМАСЫНДА
20 октябрьдә
Татарстан Язучылар
сою зының отчет
җыелышы булды.
Анда доклад белән Язучылар союзы партия
оешма сы секретаре тәнкыйтьче Р Мостафин
чык ты. Фикер алышуларда Ә. Еники. С. Бат тал,
Н. Дәүли, И. Нуруллин. В. Гыйззәт. Д, Вәлиен.
Р. Гатауллин, Ә. Гаффвр. К. Сиб- гатуллин һ. б.
катнаштылар. Җыелышта бюроның яңа
әгъзасы итеп шагыйрь Р. Фәй зуллин сайланды.
Йомгаклау сүзе белән Язучылар союзы идарәсе
председателе Т. Миңнуллин чыкты.
КУЛЬТУРА ПРОБЛЕМ АЛАРЫ
ТУРЫНДА СӨЙЛӘШҮ
21 октябрьдә Пресса йортының конфе-
ренцияләр залында республикада культура ны
үстерү мәсьәләләре буенча матбугат
конференциясе булды. Массакүләм инфор-
мация һәм пропаганда чаралары работник
лары алдында ТАССР культура министры М. М.
Таишен, ТАССР Кинофикация дәүләт комитеты
председателе Р. X. Ногмакоа, ха лык
депутатларының Казан шәһәр Советы
башкарма комитеты председателе урынбнса
ры И. С. Донская. ТАССР мәгариф министры
урынбасары М. Л. Гайнетдинов. культу ра
работниклары профсоюзы олкә комитеты
председателе Ә. 3. Сафнн. ТАССР Язучылар
союзы идарәсе председателе Т. А. Миңнул лин.
ТАССР Художниклар союзы идарәсе
председателе В. М. Маликов. ТАССР Ком-
позиторлар союзы идарәсе председателе М 3.
ЯруЛлин, Г. Камал исемендәге Татар дәүләт
академия театрының баш режиссеры М X.
Сәлимҗанов. Казан кинохроника студиясе
директоры И. Н. Алексеев. Тпт- кинопрокат
директоры Р. Г. Гарипов чы гыш ясадылар.
Алар республика культура тормышының топ
проблемаларына туктал дылар.
журналистларның күп санлы сорау ларына
җаваплар бирделәр.
ОЕШТЫРУ КОНФЕРЕНЦИЯСЕНДӘ
14 октябрьдә Москәүдә В. И. Ленин исе
мендоге Совет балалар фондының оештыру
конференциясе булды- Конференциядә Та
тпрстаннпн профсоюзлар олкә советы пред-
седателе. Социалистик Хезмәт I ерос. КПСС
Үзәк Комитеты члены Г. С. Бпштанюк.
«Камгэсэнерпнтрой.ныи маляр штукатур лар
бригадиры. РСФСР Верховный Советы
депутаты Ю С. Барсукова. Казаннан ат белән
йок ташучы Әсхәт Гвлнмҗанов һәм «Яшь
ленинчы, газетасы редакторы ша гыйрь Роберт
Миңнуллин катнашты
ҖАМАЛ ВӘЛИДИГӘ БАГЫШЛАП
22 октябрьдә СССР Фәннәр академиясе-
нең Казан филиалы Г. Ибраһимов исемен дәге
Тел, әдәбият һәм тарих институты Гыйльми
советының татар әдәби тәнкыйте һәм әдәби-
эстетик фикерен нигезләүчеләрнең күренекле
вәкиле, телче, фольклорчы, философ һәм
педагог Җамалетдин Җәләлет дин улы
Вәлидовның (1887—1932) тууына 100 ел тулуга
багышланган киңәйтелгән утырышы булды.
Институт директоры профессор М. 3. Зәкнев
тарафыннан алып ба рылган утырышта
филология фәннәре кандидатлары Р. С.
Мохәммәдиев Җамал В» ли динең татар әдәби
тәнкыйте һәм әдәби эстетик фикерен
формалаштырудагы роле. М. Г. Мохәммәднев
Җ Вәлидииең татар тел гыйлеме олкәсендәге
эшчәнлеге һәм М. С. Мәһдиев Җ. Вәлиди
мирасын ойрәиү һәм пропагандалау
мәсьәләләрен күтәргән докладлар белән
чыктылар. Докладлар буенча фикер
алышуларда чыгыш ясаган Ә. Еники. И
Нуруллин. Г Халит, һ Мәх мүтоп күренекле
галим турында истәлек ларс белән
уртаклаштылар, киләчәктә аның иҗат мирасын
ойрәнү. пропагандалау һәм исемен
мәңгеләштерү турында эшлекле тәкъдимнәр
керттеләр Гыйльми совет уты рышында Җамал
Вәлидннең кызы Әминә ханым Җамалетдинона
да катнашты
ТАТАР АРТИСТЛАРЫ ЯПОНИЯДӘ
24 сентябрьдә Япониядә Татарстан АССР
Дәүләт җыр һәм бию ансамбленең бер айга
якын дәвам иткән гастрольләре башланды.
Шул ук конне .Синдзюку буйка сентр» кон церт
залына Татарстан АССР Дәүләт Жыр һәм бию
ансамбле чыгышын карарга кил гән Токио
тамашачылары дәртле татар бию ләре
карадылар Тамашачылар Япониягә гастрольгә
килгән Совет Татарстаны артист лары
чыгышын озакка сузылган кечле кул чабулар.
.Браво!, авазлары белән алкышла ды. Совет
артистлары Токиодан тыш Киото, Осака.
Кагосима. Ниигата һәм башка шәһәр ләрдә
чыгыш ясадылар.
Япониядә гастрольдә булу вакытында
Татарстан АССР Дәүләт җыр һәм бию ан
самбле Япония коммунистларының «Ака хата,
газетасының 28 нче бәйрәмендә чыгыш
ясадылар. Ул 10- 11 октябрьдә Япония
башкаласының Тнофу бистәсендә уздырылды.
• Акахата. Японияга концерт програм масы
белән килгән татар артистлары ту рында
мәкалә урнаштырды. Ансамбль, дип яза газета.
Советлар Союзының тмрле тт» бәкләрендә
чыгыш ясый, шулай ук чит ил ләрдә
гастрольләрдә була.
ДИҢГЕЗЧЕ ПРОЗАИК ИҖАТЫНА
БАГЫШЛАП
29 октябрьдә Казанның Актерлар йортында
язучы Миргазиян Юнысның иҗат кичәсе булды.
Язучының тормышы һәм иҗаты турында Г.
Бәширов, Ш. Галиев. М. Мәһдиев. Н. Фәттах
һәм Г. Рәхим сөйләде. М. Юныс үзенең
чыгышында һәм та матачыларның
сорауларына җавапларында бүгенге үзгәртеп
кору шартларында совет әдәбияты алдында
торган бурычлар, татар әдәбияты
проблемаларына тукталды. Халыкара
рейсларда йөрүче диңгезче була рак. дөньяның
төрле илләрендә алган тәэсирләре турында
сөйләде.
Шундый ук иҗат кичәсе язучының туган
ягында — Баулы районының Исергән авылында
да үткәрелде.
Анда М. Юнысның иҗаты турында ТАССР
Язучылар союзы идарәсе председателе
урынбасары Г. Рәхим һәм Татарстан
язучыларының Әлмәт бүлеге җаваплы
секретаре Н. Әхмәдиев сөйләделәр. Кичәдә
КПССның Баулы райкомының беренче
секретаре И. X. Мәүлетхуҗнн катнашты һәм
чыгыш ясады.
Р ҖИҺАНШИНАНЫЦ ЮБИЛЕИ КИЧӘСЕ
17 октябрьдә Г. Камал исемендәге Татар
дәүләт академия театрында РСФСРның һәм
ТАССРның халык артисткасы. РСФСРның
театр эшлеклеләре союзының Татарстан
бүлеге председателе Р. А. Җиһаншинага 70
яшь, аның иҗат эшчәнлегенә 50 ел тулуга
багышланган юбилей кичәсе булды.
Кичәне кереш сүз белән ТАССР Министр-
лар Советы Председателенең беренче урын-
басары М. X. Хәсәнов ачты.
КПСС өлкә комитеты секретаре Н. X. Ка
дырметов юбилярга ТАССР Верховный Советы
Президиумының Мактау грамотасын тапшырды
һәм аңа яңадан-яңа иҗат уңышлары теләде.
Р. Җиһаншинаның иҗаты һәм җәмәгать
эшчәнлеге турында ТАССР Культура министры
М. М. Таишев сөйләде.
Юбилярны республикабызның партия,
совет органнары, җәмәгать оешмалары, хезмәт
коллективлары, иҗат союзлары, куль тура
учреждениеләре вәкилләре, Мәскәүдән һәм
күрше республикалардан килгән кунаклар
котлады.
Кичәнең икенче өлешендә академия теат-
рының юбиляр катнашкан спектакльләреннән
өзекләр күрсәтелде.
МАРИ ЭЛДӘ ШИГЫРЬ БӘЙРӘМЕ
Мари совет әдәбияты классигы, мари совет
әдәбиятына нигез салучыларның берсе Сергей
Чавайн туган көндә Йошкар-Олада Шигырь
бәйрәме уздыру матур бер традициягә әйләнде
Быел да 6 октябрьдә шигырь сөючеләр С.
Чавайн һәйкәле янына җыелдылар.
Шигырь бәйрәмен Мари АССР Язучылар
союзы идарәсе председателе урынбасары
шагыйрь Александр Селин ачып җибәрде.
Аннары Мари халык язучысы. Мари АССР- ның
атказанган фән эшлсклесе Ким Васин, мари
халык шагыйре Миклай Казаков. Та тарстан
Язучылар союзы вәкиле шагыйрь Ш. Маннапов
һ. б.лар чыгыш ясады. Шкө- тан исемендәге
Мари дәүләт драма театры артистлары С.
Чавайн шигырьләрен укыды лар.
Йошкар-Оладагы Шигырь бәйрәме ха-
лыклар дуслыгы рухында алып барылды. Анда
китап сәүдәсе дә оештырылды.
БӨТЕНСОЮЗ КИҢӘШМӘСЕ
СССР Эчке эшләр министрлыгы һәм СССР
Язучылар союзы Кишинев шәһәрендә матур
әдәбиятта әдәп әхлак һәм хокук мәсьәләләрен
яктыртуга багышланган өченче Бөтенсоюз
киңәшмәсен уздырды. Анда Татарстаннан
язучылар Мәгъсум Иасыйбул- лин һәм Тәүфикъ
Әйди катнашты.
ФРОНТОВИК ШАГЫЙРЬ ЮБИЛЕЕ
Мари АССРның Бәрәңге районында туып
үскән фронтовик шагыйрь Мансур Гаязны
якташлары онытмый. Бәрәңге авылының бер
урамы һәм мәктәпнең пионер отряды шагыйрь
исемен йөртә, кайчандыр ул укыган мәктәп
диварына мемориаль такта куелган. Мәктәп
укучылары ил азатлыгы өчен газиз гомерен
биргән шагыйрь абыйларының тормыш юлын
чагылдыручы фотоальбом төзегәннәр.
Быелның 5 октябрендә Бәрәңге авылында
М. Гаязның тууына 70 ел тулуга багышланган
әдәби-музыкаль кичә үткәрелде. Анда
шагыйрьнең иҗаты турында пенсиядәге
укытучы Фәүзия Нигьмәтҗанова доклад белән
чыкты. Дания Габбасова. Мәрьям
Әхмәдуллпна, Роза Садриева. Габдерәхим
Хәлилрахманов, фронтовик шагыйрьнең
абыйсы Магруф Гаязов һ. б. М. Гаяз турында
истәлекләр сөйләделәр.
Кичәдә КПССның Бәрәңге райкомы беренче
секретаре В. И. Мөхәммәтгалиев, мари
шагыйре Дәүләт Исламов, татар шагыйре
Шамил Маннапов Бәрәңге халкын якташ
шагыйрьләренең олы юбилее белән котлады
лар, аларга хезмәтләрендә зур уңышлар
теләделәр.
Әдәби-музыкаль кичәдә авыл үзешчәннәре
башкаруында М. Гаязның шигырьләре,
кайчандыр ул яратып җырлаган җырлар һәм
композиторларыбызның хәзерге җырлары
яңгырады.
Бәрәңге районында татар һәм рус тел-
ләрендә чыга торган «Коммунизмга* газетасы
бу юбилейга багышлап үз укучылары на махсус
сәхифә тәкъдим итте.
М. ӘҮЭЗОВНЫҢ ТУУЫНА 90 ЕЛ
Казах әдәбияты классигы атаклы «Абай
юлы» эпопеясы авторы Мохтар Әүэзовның
тууына 90 ел тулу датасы ил күләмендә киң
билгеләп үтелде. Сентябрь ахырында Алма-
Атада, әдипнең туган җире Семипа латинск
өлкәсендә һәм башка урыннарда үткәрелгән
тантаналар бөтенхалык бәйрәме
тесен аллы. Бу бәйрәмгә илебезнең торле
республикаларыннан күпмилләтле совет
әдәбиятының күренекле вәкилләре җыелган
иде Анда Татарстаннан шагыйрьләр Равил
ФВЙЗУЛЛИН һәм Әхмәт Рашитов катнашты
лар-
ТУКАИ МУЗЕЕНДА
Халкыбы шин боек шагыйре Габдулла
Тукайның Казандагы музее янадан-яңа
экспонат tap бе.юн тулылана бара. Өлкән
педагог, шагыйрь тормышын ойрәнүче, «Тукай
эзләре буйлап» исемле китапның авторы Зәкия
Рәсүлева музейга Зәйтүнә Мәүлүдова
фотоальбомының күчермәсен бирде Анда
ПШГЫЙрьнең 1908—1912 елларда эшләнгән
уникаль фоторәсемнәре тупланган. 3. Рәсү
лева күп еллар дәнамында үзе тарафыннан
тезелгән «Габдулла Тукай һәм аның туган
иары« исемле фотоальбомны да музейга
тапшырды
АРХЕОГРАФИИ ТАБЫШЛАР
Быел июль аенда Казан дәүләт универ
ситетының Археография экспедициясе тик
шсренү эшләрен ике торкемгә бүленеп алып
барды: тарих финн эре докторы, профессор М
Госманов Һәм И. Гыйләҗев җитәкчелегендәге
зур торием Горький олкәсе Кызыл Октябрь
районы татар авылларында, ә со станында
тарих фәннәре кандидаты Р. Шәй хиев һәм
журналыбызның тәнкыйть һәм фән бүлеп- о
1кан редакторы Ж Миңнуллин булган икенче
торием Ульяновск олкасе Иске Кулиткы
районында эшлвде. Бу ике тор кем алып барган
археографик тикшеренүләр нәтиҗәсендә торле
эчтәлектәге йозләп кулъязма тупланды. Иң
кыйммәтле әдәби, тарихи җәүһәрләр арасында
атаклы бол гартптар шагыйре Кол Галинең
мәшһүр «Кыйсспи Иосыф» дастаны
кулъязмалары, элек татар халкында киң
таралган «Яр яр» исемле борынгы йола
җырының бер шн-х-әсе. җыр бәет дәфтәрләре,
юриспруденция буен ча китаплар бар
ХЕЗМӘТЛӘРЕН ХӨРМӘТЛӘП
Хезмәт ияләренә музыкаль эстетик тәрбия
бирүдәге уңышлары очей Г Тукай исемендәге
Татар даүләт филармониясенең бер горком
артистлары һәм хезмәткәрларе. СССР
Верховный Советы Президиумының 1987 ел. 11
октябрь Укпзы нигезендә СССР орденнары һәм
медальләре белән бүләк ЛӘНДс
Хезмәт Кызыл Байрагы ордены белән
А аза лона Әлфия Авзаловнп җырчы. Мөҗнтов
Илгиз Габидулловнч художест но җитәкчесе
Халыклар Дуслыгы ордены белән
Садыйь"» Моҗнп Юсупович җырчы Таҗетдинен
Марат Габдрахманонич ди ректор
• Почет билгесе» ордены белән
Праченко Владимир Васильевич — җырчы.
Таишева Римма Мөбарәковна (Римма Ибра-
һимова) — җырчы.
«Хезмәттәге батырлык очен» медале белая
Җәләлетдинов Эмиль Усманович — җырчы.
Соләйманова Флера Зыятдиновна — жыр чы.
Теркулова Наҗия Габдрахмәновна — җыр- •
Аеруча хезмәт күрсәткән очен» медале
Әхмәтвәлиена Әзфпя Фатыйховна - олкән
редактор.
Варшавский Владимир Валентинович —
концертмейстер
Миңнуллин М тут Злрифовхч артист.
МӘЖПТ РАФИКОННЫҢ МИРАС
КОМИССИЯСЕ
Кадерле укучылар' Язучы Мәҗит Рафн
ковнын иҗатына кагылышлы әйберләрне
(хатлар, рәсемнәр һ. 6.) түбәндәге адрес белән
җибәрүегезне үтенәбез: 420012. Ка зань. ул.
Комлева, д. 14, Татарстан Язучылар союзы.
ТӨЗЕЛЕШ ЕЛЪЯЗМАСЫ
Редакциянең Татарстан АЭСындагы
штаттан тыш хәбәрчесе Роберт Талипов
белдерүенчә. Т Валиуллин җитәкчелегендә ге
бригада Кама Аланы балалапы очен яңа
бакчаның стеналарын оеп бетерделәр. Бу —
поселоктагы дүртенче бакча. Шулай да те-
зүчеләрнең ихтыяҗы тулысынча кан.эгать-
яәндерелв алмый эле. чонкн Кама Аланы
үскәннән үсә бара. Хәзер монда яшәүчеләр нең
саны ун меңнән артып китте 1987 ел ның җиде
ае эчендә генә дә 187 бала туды.
И Рәҗәпов җитәкчелегендәге механика
лаштырылган комплекслар атом ■ зектр
станциясенең икенче энергобл-мы « рнаюты
рылачак базның нигезен эшк.»рг» баш лады
зар. 63 иче һәм 25 иче компле« ■ зр ара- ым да
социалистик ярыш <н-штыры лды 63 иче нең
егетләре алдынгылыкны бирмәү «чен
тырышалар
1987 елның иче октябренд • ТатА.М
тезүчеләре янына язучы Махмуд
...............................................................................
...............................................................................
килде. Ул тезелеш идарәсе парткомы - --<рг
тарс Рифкат Кәтпев. Түбәм Кама ...... ..... «пых
культура бүлегеннән Әлфия Гы>«'ьмнеаа
иптәшләр катнашында А.М -пУы-кт тарында
булды Тсмүчеләрте «Казан утлары» жур
налынын киләчәккә планнары турында
сойләде. Әдәбият пночеләр Мәхмүт Часа попка
аның «Язгы аҗаган» ромпны буенчә күп терле
«юраулар бирделәр.