ФРОНТ МӘЗӘКЛӘРЕ

К<МҮ һөҗүм коралы Шинельле юмор Шундый һәм шуна охшаш бүтән исемнәр
белән Бөек Ватан сугышы елларының һәр төрле матбуга тында. шул исәптән төрле
фронтларда милли телләрдә чыккан газеталарда (татарчалары уннан артык санала)
сатира-юмор почмаклары яки битләре еш һәм күп басылды Әйе. аз түгел иде көр
күңелле һәм жор сүзле Василий Теркиннар, знрәк һәм тапкыр Хужа Насретдиннәр —
фронтның алгы сызыгында. окоплар белән блиндажларда да. дошман тылындагы
партизан учаклары янында да1 Чакма ташыннан сибелгән очкыннар кебек, шул шук
шаян сөйләмнәрне знже бөртекләре чүпләгәндәй берәмтекләп жыю һәр әдәбиятта
берөзлексез дәвам иттерелә һәм. әлбәттә, озак дәвам итә чәк әле...
Бүген хөрмәтле укучыларыбызга төрле елларда, төрле жирләрдә һәм төрле
телләрдә чыккай чыганаклардан сайлап, сугыш еллары халык ижаты үрнәкләрен
туплап. ша<ыйрь Зәки Нури Биек Җиңүнең 40 еллыгына багыш лап махсус әзерләгән
шундый Чәнечкеле букетларның берсе тәкъдим ителә
Соңгы куану
Кәефе тәмам кырылган Гитлер хәрби хәрәкәтләр картасына иелгән килеш тирән
сагышланып үзалдына мыгырдый икән:
— Таллинны бирдек Риганы бирдек Чехословакиянен Раховын бирдек
Шулчаклы ашыгып адъютант аңа телеграмма кертә
— Сезнең бертуганыгызның хәрби училищеда укучы улы бер экзаменын да бирә
алмаган
Гаять куанган Гитлер урыныннан кинәт сикереп торып
— Менә рәхмәт ичмасам Менә рәхмәт Бернәрсәне дә бирмәгән...1
Авиация һәм пехота
— Украинада безгә дә һавага күтәрелергә туры килде
— Әллә син. Ганс, авиациягә күчтеңме инде?
— Юк. партизаннар минасы чәлпәрәмә китергән эшелоныбыздан минем дә ничек
күкләргә күтәрелүем искә төшкәннән генә әйтәм
Танымады
Баласын иярткән бер фрау зоопаркта йөри Бер читлектә маймыл күргәч, шул
малай сорый икән
— Әллә сугыш беттеме инде, әни?
— Юк әле. балам, әмма тиздән бетәчәк. Ник сорыйсың әле син моны?
— Ә алайса Геббельс ник бу төрмәдә утыра?
' Бу сатираны «Крокодил, журналы 19« еииык октябрь санында бастырганда нищи
исиариа нств «бүгенге коннар немец фашистлары телеги» тар мар ителү суае) «Бирү
Бирелү . кебек тешевма.гар беиан йомшартып башлады...»
аңа менә
(жнңе.пү.
аңлатыла
Барысы да тәртиптә
— Алло!.. Штабмы бу? Совет самолетлары бомбага тотканнан сон. чигенүче
Шнельс гаскәрләре нинди хәлдә?
— Барысы да тәртиптә шикелле, пан майор! Полковник гәүдәсенең бөтен
өлешләре табылды... Ә башын эзләү әле дәвам итә.
Юл уңаена карап...
Немец офицеры үзенең денщигын битәрли:
— Күпме әйттем инде син дуракка минем итекләрне көнбатыш якка каратып куй»,
дип. Инде чолганышта калуыбызны белмисең дәме әллә, аңгыра?
Кирәкле күнегү
— Бу Карл кулларын ник алай бер күтәреп, бер төшереп маташа. Сигналчы
булырга өйрәнәме икән әллә?
— Әйе Әсирлеккә бирелү күнекмәләре ясый .
Бердәмлек
— Сез капитан Мюллер солдатлары турында ишеттегезме әле? Соңгы сугышта
берәве дә чигенмәгән ди
— һөҗүмгә чынлап шулай бердәм керделәр микәнни?
— Юк. бөтенесе бергә әсир булырга дәррәү кул күтәргәннәр.
Сәбәбе ачык
уйладым исә, куркудан тешләрем тешкә тими да Чөнки
тешләреңне руслар күптән төшереп
Кемне ничек сәламләргә?
Рядовой Попер, лейтенантны ничек сәламләргә тиешсең син’ — Үзебезнекен
бер кулны күтәреп, ә русныкын — ике кулны..
Беркатлылык
— Әти, синең берәр партизанны якыннан күргәнең булдымы’
- Партизанны якыннан күргән кеше, улым, бу дөньяда инде тән бернәрсәне дә
күрә алмый...
— Руслар турында
башлый
— Бүтәнчә булмый
бетерде ич инде.
бу?
— Беләсеңме, балам, әтиең синең русларны үзе пленга алган, ләкин алар бик
күп булып чыккан да әтиеңне дә үз якларына алып киткәннәр
Хуҗа Насретдин фронтта
* * *
Хулса Насретдин, фриц кыяфәтенә кереп немецлар тылында йөргән вакытта,
бер лейтенантка очраган да сорау биргән:
— Я. обер-лейтенант Шан-Раппе. бу позициядә без озак торачакбызмы?
— Фюрер приказында «актык солдат калганга хәтле» диелгән
— Алайса озак түгел икән,— дигән Хулса
* * *
Хулсадан:
— Тимер тәре алган фашистка тагын нинди тәре бирәләр?— дип сораганнар
— Агач тәре.— дигән Хулса
* * *
Бер фрицның:
— Беләсезме, самолет һавада оча. су асты көймәсе су астында йөзә,—дип акыл
сатып утырганын ишеткәч. Хулса: .
— Киресенчә дә була Мәсәлән, соңгы вакытта фашистларның «фокке» дигән
самолетлары күбрәк су астында йөзә, ә су йсты көймә ләре һавага оча,— дигән
* * *
Татарстан егете гвардеец Гәрәй бу арада фашист танкларын «май лап» йөри
Минем күз алдымда ул фашистларның бер танкын «майлап» күрсәтте. Жайлап
«майлап» лсибәрүгә танк шунда ук дөрләп китте!1
Беренче Балтик буе фронтында татар телендә чыккан «Атга. дошман өстенә’» газетасыннан
1944 ел
Ачыклабрак аңлату
— Әни. руслар минем әтине әсир иткәннәр дип ишеттем. Дөресме