Логотип Казан Утлары
Публицистика

ШӘМДӘЛЛӘРДӘ ГЕНӘ УТЛАР ЯНА

... Мөнирә Булатоеага 70 яшь г ем_. Кешеләр күңелен» якты эстәүче— Татар совет музыкасы тарихында I күренекле урын алган сәхнә остасы, РСФСРның халык артисткасы Монире |_ Булатова ечен шем тешеичәсе аерата тиран мәгънәледер. Үзенең хезмәт биографиясен ул М. Вахитов исемендәге заводның шәм цехында мастер булып зшләүдән башлаган. Үзешчәннәр арасыннан атаклы җырчы дәрәҗәсенә күтәрелгән, сәнгатьнең тылсымлы шәме серләренә тешеиүгә ирешкән. Милли опера башкару сәнгатенең формалашуын, мегәен, М. Булатовадаи башка күз алдына китереп булмыйдыр. Мәскеү консерваториясе каршындагы Татар опера студиясендә (1936—1938) белем алганнан соң ул Казанга кайта һем опера театры ачылган вакыттан ук музыкаль сәхнә сәнгатенең иң күренекле вәкилләреннән берсенә әверелә. Татар деүлет опера һәм балет театрында кырык ел буе зшлеү дәверендә Менире Закировна чит ил, рус, татар композиторлары операларындагы уннарча партияләрне башкара, йезләгән концертта чыгыш ясый. Ватаныбыз һәм чит илләр буйлап бик күп талкыр гастрольләрдә йери. Татар композиторлары операларында М. Булатова башкармаган партия юктыр, һем шунысы да игътибарга лаек, без аның артистлык мемкинлекләрен күздә тотыл тудырылган образларны да беләбез. Мәсәлән, Н. Җиһәиовның «Җәлил» операсындагы Хәят образы нәкъ менә М. Булатова ечен иҗат ителгән. Шулай ук «Алтынчәч» операсындагы (Н. Җиһонов) Тугзак, «Башмагым» музыкаль комедиясендәге (Җ Фәйзи) Җиһан образлары да артистканың индивидуальлегенә ягышып торалар, һәм алар автор күзаллавының гармоник гәүдәләнешләре буларак хәтердә калалар. Классик опера сәнгате әсәрләре М. Булатова иҗатында аерым урын алып торалар. Шулар арасында икесе артистка ечен аеруча кадерле. Ихтыяри кочле, янар хисле, «ер күңелле Кармен... Гастрольләр вакытында илебез опера сеючеләрә Кармен- Булатованы ихлас яратып кабул иттеләр, һем елеге партия, һичшиксез, артисткаиың зур иҗат уңышы буларак санала. «Пики дамасы» операсы да (П. И. Чайковский) аның иҗат мемкинлекләрен тулырак ачарга мемкинлек бирде. Шушы операда катнашучы буларак, ул 1950 елда ССР Союзының Зур театрында чыгыш ясады. Башкала газеталары М. Булатованың башкару культурасын югары бәяләделәр. Опера солисткасы буларак танылган М. Булатованың репертуарында камера музыкасы, аерым алганда, татар һем рус композиторларының романс лирикасы да зур урын алып тора. Әйтик, Р. Яминның күл йене романсларын халыкның күңел күгенә нәкъ менә ул «очырып җибәрде». Боек Ватан сугышы елларында исе аның иҗатчы буларак гражданлык активлыгы тагын да кәчойде. Үзенең концерт бригадасы белән ул Өченче Балтик буе фронты сугышчылары алдында дистәләрчә мәртәбә чыгыш ясады. Татар халык җырларын, романсларны һәм опералардан арияләрне ул зчке бер яну белән, һәркемнең күңеленә барып җитәрлек итеп башкарды. Концерт зшчәнлегә артисткага профессиональ яктан туктаусыз үсәргә ярдәм иттә. Болгария, Румыния, Монголия кебек илләр тамашачылары да аны алкышлап каршылады. «Коеп куйган» артистка булу белән берроттон, М. Булатова җәмәгать зшенә до үзәннән армыйталмый элеш керте. Озак еллар буе ул Соает-Чәхословакня дуслыгы җәмгыятенең Казан бүлеген җитәкләде, дистә елдан артык Бәтенроссия театр җәмгыятенең Татарстан бүлеге председателе булып сайланды, е җитмешенче еллар башыннан, Казан дәүләт культура институты доценты буларак, үзәнең бай иҗат тәҗрибәсен студент яшьлер белән уртаклаша. Үзәнең җитмеш яшен тутырган артистка күңел шәменең бетмәс-токәнмәс нурын армый-талмый кешеләргә элеше. Халык җырыидагыча: Шәмдәлләрдә генә утлар яна...