ӘДӘБИЯТ ҺӘМ СӘНГАТЬ ЯҢАЛЫКЛАРЫ

МУСА ҖӘЛИЛ ИСТӘЛЕГЕНӘ
Шубш елның август аенда Советлар Союзы
Герое, Ленин премиясе лауреаты Муса
Җәлилнең һәм аның көрәштәшләре нен һәлак
булуына 35 ел тулды. Шул уңай белән
Казанның Яшьләр үзәгендә укучылар
конференциясе уздырылды Казан китап
сөючеләр җәмгыяте оештырган бу кичәдә
драматург Риза Ишморат үзенең Җәлил белән
очрашулары турында, язучы һәм тәнкыйтьче
Рафаэль Мостафии «Герой шагыйрь эзләре
буйлап» исемле китабын ничек язуы турында
сөйләде. Татарстанның атказанган артисткасы
Хәдичә Гыйниятова белән М. Җәлил
исемендәге опера һәм балет театры жырчысы
Зилә Сөнгатуллина Җәлил сүзләренә язылган
жырларны башкарды.
Конференциядә катнашучылар патриот-
шагыйрь турында фильм карадылар
ЯЗУЧЫНЫҢ ИҖАТ ОТЧЕТЫ
Татарстан Язучылар союзы партия оеш-
масының чираттагы җыелышында язучы Фаил
Шәфигуллиннын иҗат отчеты тыңланды.
Язучылардан Мирсәй Әмир, Роберт
Мнннуллин һәм Зөлфәт Ф Шәфигуллин- ныц
прозасына, балаларга атап язган әсәрләренә,
шулай ук шигырьләренә һәрьяклап анализ
ясадылар
Фикер алышуларда Фатих Хөсни. Нури
Арсланов, Рәйсә Ишморатова, Мөдәррис
Әгъләмов һәм Саимә Ибраһнмова иптәшләр
катнашты. Алар язучының нжаты- на нигездә
уңай бәя бирделәр, теләк фикерләрен әйттеләр,
уңышлар теләделәр.
«КАЗАН УТЛАРЫ»-АВЫЛДА
КПСС Үзәк Комитетының «Идеология,
политик тәрбия эшен тагын да яхшырту
турында»гы карары уңае белән, «Казан ут-
лары» журналы Пнтрәч районының Мулланур
Вахитов исемендәге колхозын шефлыкка алган
иде. Сентябрь аенда колхозның Культура
йортында журнал редакциясе хезмәткәрләре
һәм авторлары белән кызыклы очрашу булды
Журнал турында, бүгенге татар әдәбияты
турында барган бу сөйләшүдә журналның
әдәби тәнкыйть бүлеге редакторы. тәнкыйтьче
Ринат Мөхәммәдиев хәзерге әдәби процесста
журналның тоткан урыны хакында әйтеп китте,
журналның авторлары белән, киләсе елда
басылып чыгачак яңа әсәрләр белән
таныштырып үтте Журналның жаваплы
секретаре, язучы Кояш Тнмбикова укучыларга
журналның ничек чыгуы турында, журналга
язылу тәртипләре турында сөйләде, үзенең яна
хикәясен укыды Поэзия бүлеге редакторы Рә-
диф Гатауллин, хатлар бүлеге редакторы
Роберт Мнннуллин, проза бүлеге редакторы
Марсель Галиев кичәгә жыелган авыл эш-
чәннәренә шигырьләрен, хикәяләреж укы*
күрсәттеләр
Кичәдә Татарстан китап нәшриятының баш
редакторы, язучы Вакыйф Нуруллин да
катнашты. Ул моннан берничә ел элек «Күпер
чыкканда» исемле повесте өчен М. Вахитов
исемендәге колхоз премнясеяә лаек булган иде.
Язучы әлеге кичәдә үзе» премия белән
бүләкләгән колхозчылар алдында ижат отчеты
ясады, үзенең соңгы вакытта язган әсәрләре
беләя таныштырды, авыл эшчәннәреиә
укышлар теләде.
Кичәнең соңгы өлешендә Татарстанның
атказанган артисткасы Вафирә Гыйэзәтул-
лина чыгыш ясады. Аның җырлавын тама-
шачылар яратып тыңладылар.
Соңыннан М. Вахитов исемендәге колхоэ
председателе Фәйзерахман Сафин кичәдә
катнашучыларга рәхмәт белдерде. Ул сүзен:
«Безнең колхозчыларыбыз әдәбият-сән- гать
белән кызыксыналар, китапларны, газета
журналларны яратып укыйлар. «Казан
утлары»н аеруча кызыксынып укып баралар.
Быел «Казан утлары»н колхозную һәр
хуҗалыгы алдырыр днп ышандырабыз?»—днп
тәмамлады.
Журнал хезмәткәрләре моннан соң д»
шушындый кичәләрне ешрак уздырырга
булдылар
«ЯЛКЫН»ГА БАГЫШЛАНГАН
КОНФЕРЕНЦИЯ
Арча педагогия училищесында «Ялкын»
журналына багышланган укучылар конфе-
ренциясе булды. Училище студентлары журнал
битләрендә дөнья күргән әсәрләрдән өзекләр
укыдылар. Госман Бакир, Мәхмүт Хәсәнов.
Роза Хафизова, Җәмит Рә- хнмов повестьларын
яратып укуларын әйттеләр Булачак педагоглар
шулай ук журнал күтәргән проблемалар
хакында да фикер алыштылар, уй-теләкләре
белән уртаклаштылар.
Конференциядә журналның баш редакторы Р
Хафизова, жаваплы секретарь Р Вә- лиев, бүлек
редакторлары Ф. Сафии, X. Гайнетдинов
катнашты
ОЧРАШУЛАР
КПСС Үзәк Комитетының «Идеология,
политик тәрбия эшен тагын да яхшырту
турында»гы карарын тормышка ашыруга өлеш
кертү нияте белән бер төркем язучылар
Алексеевск районында булып кайттылар Аида
шагыйрьләр Рәшит Гәрәй. Хәкимҗан Халиков,
Разил Валиев. Фәннур Сафин һәм Әхмәт Гадел
катнашты Шагыйрьләр районның уйлап
хужалыгынд» булдылар, авыл хезмэтчәинәреи
үз иҗатлары белән таныштырдылар,
колхозчыларнын хезмәте һәм тормышы белән
кызыксындылар.
Язучылар Гәрәй Рәхим. Марсель Галиев. Әхмәт
Сәнфетдинов һәм җырчы Мнңгол Галиев
Кукмара районының фабрика цехларында,
тулай торакларында эшчеләр белән очрашулар
үткәрделәр, колхозларда әдәби-музыкаль
кичәләр уздырдылар, авыл хезмәтчәннәре
алдында әсәрләрен укыдылар.
әдәбиятыбызның бүгенге торышы белән
таныштырдылар.
Шагыйрьләр Мәхмүт Хөсәен, Рәдиф Га-
тауллин. прозаик Мөсәгыйт Хәбибуллин һәм
Татарстанның атказанган артисты Шамил
Әхмәтжанов Зеленодольск районының
«Искра», «Совет». Ленин исемендәге. Вахитов
исемендәге, Ильич исемендәге колхозларында
булдылар. Алар кыр станнарында,
җәйләүләрдә, культура сарайларында иген-
челәр. терлекчеләр белән очрашулар уздыр-
дылар.
Язучылар Риза Ишморат һәм Рәйсә Иш-
моратова Чнстай районының «Дружба». Киров
исемендәге колхозларында. Бахта һәм Мөслим
авылында колхозчылар белән очрашу кичәләре
уздырдылар, үзләренең ижатлары белән
таныштырдылар, авыл тормышы белән
кызыксындылар.
ЯШЬ ШАГЫЙРЬ ИҖАТЫНА
БАГЫШЛАП
Татарстан Язучылар союзы каршындагы
шагыйрьләр секциясенең бюро утырышы
булды Бюро членнары яшь шагыйрь Хәйдәр
Гайнетдиновның шигырьләрен укып
тикшерделәр. Чыгыш ясаучылардан Нури
Арсланов. Әхсән Баян. Рәдиф Гатауллин. Равил
Фәйзуллин, Мөдәррис Әгьләмов яшь шагыйрь
иҗатындагы уңай һәм кимчелекле якларны
билгеләп үттеләр, киңәшләр бирделәр Бюро
утырышы. X Гайнетдиновның кулъязма
җыентыгын. нигездә, китап нәшриятына
тәкъдим итәргә мөмкин, дигән карарга килде
ИҖАТ ЯШЬЛӘРЕ ЮГОСЛАВИЯДӘ
Татарстанның бер төркем яшь язучылары.
шагыйрьләре, артистлары, журналистлары
Югославиядә булып кайттылар Алар Белград.
Сараево. Байна Башта. Дубровник шәһәрләре
белән таныштылар. «Бечи- че» халыкара
яшьләр лагерында булдылар Ижат яшьләре
арасында шагыйрьләр Равил Фәйзуллин.
Роберт Миянуллин, Разил Валиев, Җәүдәт
Дәрзаманов һәм язучы Әхәт Гаффар да бар иде.
ЯЗУЧЫ БАМ ТӨЗҮЧЕЛӘРЕ ЯНЫНДА
Язучы Самат Шакир җәй айларында БАМ
төзүчеләр белән бергә Якутия АССРның
Беркатит поселогында инженер- төзүче булып
эшләде, очрашуларда катнашты. Биредә 1977
елда Советлар Союзы Герое Муса Җәлил
исемен алу өчен көрәшүче бригада төзелгән
иде С. Шакир бригада членнарына Казан
бүләкләре тапшырды Комсомол-яшьлэрне
коммунистик рухта тәрбияләүдәге хезмәтләре
һәм төзелештә турыдан-туры катнашуы өчен
«Якутия яшьлеге» исемендәге төзү-монтаж
поезды идарәсе язучы Самат Шакирны «Почет-
лы төзүче» итеп алды. Мактау грамотасы
тапшырды
«СИВАШЛЫЛАР КӨРӘШТӘ
ҺӘМ ХЕЗМӘТТӘ»
Әрмәнстанның башкаласы Ереванда «Ай-
астан» нәшрияты кызыклы китап бастырып
чыгарды Ул, 1918 елда Идел буенда оешып,
гражданнар сугышы елларында һәм Бөек Ватан
схгышы фронтында дан казанган мәшһүр
Сиваш дивизиясенең 60 еллык көрәш юлын
яктыртуга багышланган Китапта егерменче
елларда дивизия газетасының редакторы
булган күренекле язучы .Пенни премиясе
лауреаты. Социалистик Хезмәт Герое Леонид
Леоновның котлау хаты бирелгән Сиваш
дивизиясенең элекке сугышчысы күренекле
язучы Гомәр Бәширов та әлеге китапта
полкташ иптәшләренең кадерле истәлегенә
багышланган очерк белән катнаша.
ЯШЬЛӘР йолдызлыгы
Киевтагы «Днепре» нәфис әдәбият нәш-
риятында «Сузирчя» («Йолдызлык») дип
аталган җыентыкның чираттагы китабы
(украин телендә) басылып чыкты. Анда ту-
гандаш республикалардагы яшь шагыйрь-
ләрнең һәм язучыларның нң яхшы әсәрләре
урнаштырылган
Җыентыкта татар әдипләреннән Әхәт
Гаффарның «Рәхмәт, җир» исемле хикәясе.
Равил Фәйзуллин шигыре бар
Китапны бизәү өчен яшь рәссамнарның
картиналарыннан күчермәләр файдаланылган
Алар арасында Татарстанның яшь рәссамы Ф
Якуповның «Җылы җил» картинасы да урын
алган.
ТАТАР ШАГЫЙРЕ — ГАСКӘРИЛӘР
ГАЗЕТАСЫНДА
Кызыл Байраклы Урал хәрби округ газетасы
«Красный боец»та фронтовик шагыйрь
Мөхәммәт Садрнныц шигырьләре басылып
чыкты Аларны русчага Владимир Савельев
тәрҗемә иткән
ТАТАР ӘДӘБИЯТЫНА БАГЫШЛАП
РСФСР Язучылар союзы һәм Саратов
язучылары оешмасы органы булган «Волга»
журналының 6 нчы саны тулысынча Татар-
станга багышланып чыкты.
Журнал КПССның Татарстан өлкә коми-
теты секретаре М. Ф Вәлиевнец «Бөек ту-
ганлык хисе» исемле мәкаләсе белән ачыла.
Биредә Хәсән Туфан. Сибгат Хәким. Зәки
Нури. Михаил Скороходов кебек өлкән ша-
гыйрьләр белән беррәттән, Илдар Юзеев.
Роберт Әхмәтжанов. Равил Фәйзуллин. Рәдиф
Гатауллин. Равнл Бохараев, Шамил Манйапов
кебек урта һәм яшь буын шагыйрьләр дә сүз
а лган.
Прозаиклардан Аяз Гыйләжев һәм Җәмит
Рәхимов повестьлары. Мәҗит Рафиков
хикәясе. Марсель Зарпповның Казан шәһәре
турындагы. Геннадий Паушкинның КамАЗ
төзелешенә багышланган очерклары да
тәкъдим ителгән.
Журналның «Әдәби тәнкыйть» бүлегендә
Татарстан Язучылар союзы идарәсе пред-
седателе Гариф Ахуновның «Татар әдәбияты
офыклары» дигән күләмле мәкаләсе ур-
наштырылган. Сәнгать белгече -Ильтанн
Илялова «Сәхнә остасы» исемле мәкаләсендә
СССРныц халык артисты Шәүкәт Бнк- тимеров
иҗатына анализ ясый
Болардан тыш Гәрәй Рәхнм һәм Шәүкәт
Галисвнен балалар өчен язган әсәрләре. «Чаян»
журналы бездә кунакта» рубрикасы белән
журнал авторларының юмористик шигырьләре
пәм парчалары бирелгән
1980 ЕЛ КИТАПЛАРЫ
Татарстан китап нәшрияты 1980 елга тематик
план бастырып чыгарды. Киләсе елда
укучыларыбыз кулына бик күп кызыклы
китаплар килеп керәчәк Түбәндә шул
китапларның кайберләре тәкъдим ителә
Проза китаплары:
Гариф Ахунов. «Йолдызлар калка» Повесть;
Әхәт Гаффар. «Бер йотым су» Хикәяләр;
Марсель Галиен «Ул чакта» Повестьлар,
хикәяләр; Батулла «Ташламам, жан кисәгем!».
Хикәяләр, Рәйсә Иш- моратова. «Чәчәкләр».
Повесть, хикәяләр; Шәйхи Маннур. «Чын сөю
бармы?» Повесть; Мөхәммәт Мәһднев «Ут
чәчәге». Ро- «ман, повесть. Мәдинә Маликова
«Янар таулар яктысында». Повесть; Сажидә
Сөлән- маиова. «Гөлбадран» Повесть, Азат
Верга- зов «Гозер» Повесть. Рәфкат Карами.
«Очар кошлар белән янәшә* Повесть, Адлер
Тимергалин. «Таш алиһә» Повесть. Барлас
Камалов, «йөрәк давыллары» Повестьлар.
хикәяләр; Хәсән Сарьян. «Егет язмышы»
Повестьлар. Мәгъсүм Хужии «Урманлы үр».
Хикәяләр; Днләрә Зөбәеро- ва «Яшьләр
күңеле». Повестьлар, хикәя ләр.
Поэзия әсәрләре:
Рәшит Әхмәтжаиов. «Жан җылысы»; Рәдиф
Гатауллин. «Чакыру», Роберт Әхмәт жанов.
«Хәтер елгасы», Нәби Дәүли «Мин җирдә
калам», Шәрәф Мөдәррис «Дуслар күңеле»,
Зәки Нури «Шигырьләр, поэмалар»; Хәсән
Туфан. «Шигырьләр»; Сәгыйть Рәмиен «Тан
вакыты»; Утыз Имәии «Шигырьләр,
поэмалар»; Гали Хужнев. «Шигырьләр.
поэмалар»; «Салих Баттал. «Тылсымлы
балдак»; «Фәннур Сафин «Сез кемнәр?»;
Харрас Әюпов. «Ышаныч»; Рашат Низамнев.
«йолдыз яңгыры». Булат Сөлән- мапоп «Таңнар
фонтаны». Хисам Камалов «Аһәң*. Мөнир
Мазунов. «Ихлас күңелдән», Фәнис Яруллин.
«Танышлар арасында».
Балалар өчен шигырь китаплары:
Мәрзия Фәйзуллнна «Болытсыз яңгыр».
Мөдәррис Әгьләмов, «Без, без, без идек»,
Заһирә Гомәрова. «Әнис алмасы». Роберт
Миниуллнн «Җиде абый тай җигә», Җәүдәт
Дәрзаманов. «Төнге мажара». Хәким жан
Халиков «Уйныйсың киләме?»; Равил
Файзуллин. «Паласны кем кагар».
Тәнкыйть китаплары.
Азат Әхмәдуллнн «Сәхнә әдәбияты һәм
тормыш»; Миләүшә Маннурова «Батырлар
жыры»; Мансур Хәсәнов «1 !нтернациона-
ЛШМПЫҢ җанлы традицияләре». Ринат Me
хәммәднев. «Әгәр без янмасак».
Болардан тыш нәшрият планында Илдар
Юзеезнын «Кыр казлары артыннан» исемле
пьесалар җыентыгы, Нәкый Исәнбәтнең
«Кырлай егете» дигән пьесалар китабы. «Салих
Сәйдәшев турында истәлекләр», «Такташ
турында истәлекләр», «Мәктәп китапханәсе»
сериясеннән Габдрэхман Әпсәләмов- ның
«Болытлар агыла», Фатих Хөснинең
«Утызынчы ел», Аяз Гыйләжевнең «Урамнар
артында яшел болын» романнары. Эдуард
Касыймовның «Повестьлар»ы кертелгән.
Әлеге китапларны укучылар Казандагы һәм
районнардагы китап кибетләреннән сатып ала
алалар. Чит өлкәләрдә яшәүче иптәшләргә
теләгән китапларын түбәндәге адрес буенча
соратып алдырырга була.
420000
Татарская АССР г. Казань.
ул. Октябрьская, д. 18 книжный
магазин № 14 «Книга — почтой»
«ЧАЯН»ГА — ДИПЛОМ
«Сатира тынычлык өчен көрәш!->» исемле
111 Халыкара күргәзмә йомгаклары буенча
«Чаян» журналы СССР Художество акаде-
миясе президиумының дипломы белән бү-
ләкләнде Күргәзмәдә «Чаян» рәссамнары И.
Әхмәднев, И Бобровнцкнй. Л. Бочкова, Ю.
Денисов, Л Ельковнч. В Игнатьев. Л Насыйров,
С. Насыйрова һәм И. Хантн- меров катнашты.
СӘНГАТЬ УЧИЛИЩЕСЫ
Кама автомобиль төзүчеләре шәһәре Чаллыда
сәнгать училищесы ачылды Аның музыка,
хореография, рәсем ясау бүлекләрендә музыка
мәктәпләре укытучылары, бию ансамбле
артистлары, дизайнерлар — торак һәм
промышленность предприятиеләрен
бизәүчеләр әзерләнәчәк.
КОНКУРС ЙОМГАКЛАНДЫ
ТАССР Эчке эшләр министрлыгы. Язучы-
лар союзы, Композиторлар союзы совет
милициясенә багышланган иң яхшы җырларга,
марш һәм шигъри әсәрләргә конкурс
үткәрделәр
Жюрн җыр жанры бхенча композитор
Рафаэль Биляловнын шагыйрь Рөстәм Ку- туй
сүзләренә язган «Батырлык жыры»н беренче
премиягә лаек дип тапты Бу җыр батырларча
һәлак булган сугышчан комсомол дружинасы
члены Артем Айдинов истәлегенә багышлана
Икенче һәм өченче премияне шагыйрь
Мәхмүт Хөсәен («Тоз турында баллада»! һәм
композитор Рөстәм Яхнн белән («Тыныч
көрәштә» жыры) Рамазан Байтнысров алды
Сопст мнлнинясснә багышланган маршлар
арасында композитор Хәлимә Таҗсз аииом*
нык шагыйрә Гөлшат Зәйнзшгвз сүзләрем»
жган «Милиционер жыры*на мкеич< рын
бирелде. Конкурс жюрие Илдус Як*'- иным
балаларга багышлап язылган «Шинель» исемле
жырына кызыксындыру аремнасем бирде.