КАУРЫЙЛАР ЧЫНЫККАНДА

Чыдамлыкка имтиханI окь'р казылып бете дигәндә, мастер В. Жураяин яңадан нарядлар күтәреп килде Боларында канализация трубалары ечен каналлар казырга кушылган. — Борыннарны салындырмыйк, егетләр Кешедән ким түләмәбез,— дип куйды мастер, безнең күңелләрне күтәрергә теләп. — Шулай шул! Казы да кааы. Барыбер• дип, Рамил Хаҗивәлиев аның сүзләрен җепледе Тагын нидер әйтергә теләгән иде, Петя Алексеевның усал күз карашын тоеп, туктап калды. Былтыр Мәслим сабан туенда үзен еккан батырдан күптән үчне кайтарырга хәзерләнә инде ул. Хәтта буш вакытларында, спорт залына йегерел барып, штанге белән күнегүләр ясап килергә дә әлгерә. Петя. балчык умырып алырга теләп, кулындагы кәрәген җиргә шундый каты итеп кадады, агач сап «шырт> ител сынды. Петя ул аз сейләшә Ләкин бер әйтсә, берәгәйле итеп әйтә. Бу юлы аның авызыннан бор суз дә чыкмады. Кара бедрә чәчле башын күтәреп, чабата кашлары астыннан элек Рамилгә, аннары мастерга бер сәзеп карап кына алды ул. Шул җитте. Бер кулына әле генә шартлап сынган корәкне. икенчесенә аның чәрдәкләнгән сабын тоткан Петябызың бу карашы барыбыз эчен дә теләсә нинди сүзләрдән аңлаешлырак иде. Эх, әйтми калган булсаңчы, мастер, ул сүзләреңне, ичмасам! Ук булып кадалдылар бит алар бригада членнарының йерә1енә. Эш акчада гынамыни соң! Брхадз членнарының барысы да диярлек бирегә комсомол путевкасы белой, йәрәкпәре кушуы буенча килгән бит. Шәһәрнең ашханәләр челтәрен киңәйтү кон кадагында торган иң җитди мәсьәлә хәзер. Халык кеннон-кон арта тора, һәр ашханә янында чират бормаланып аккан елга кебек сузыла. Шуларны күреп тор да кул белен җир казып маташ, имеш. Хәзерге заманда, шундый техника барында! Юк, дорес әйтмәдең, мастер иптеш! Уйлап әйтмәдең. Әрле-бирле йереп. оно бригадада дисциплина да йомшап киткен. Шамил Асерое, Казагыстаннан килгән унсе- I Дәвамы. Башы 2 санда. геэ яшьлек егет, жәмәгать тәртибен бозганы өчен, әле күптән түгел милиция бүлеген* дә булып кайткан Хәзер үзенә уңай характеристика язып бирүне сорап йөри. Беренче смена тәмамлангач, бригада җыелышы булып алды. Ш. Асеровның язмышын хәл итәргә кирәк иде. Ул үзе тезелештән китәм дигән була. Сер бирми, янәсе Ә үзе бүген көне буе гичек йөгереп эшләп йерде? Бригадирның кушканын да көтел тормый, кайда авыр, иунда атлыга. Бригада егетләре берничә минутлык ялга туктагач, үзенең дә көйрәтеп алырга тиешлеген онытып, Әлфинур белән Тамарага булышты. Вазих Шамил турында күп сөйләп тормады: — Kyapral Бригаданы хурлыкка калдырып ятмасын монда! — диде дә сүзен бетерде. Бу сүзләрне ишеткәч, Шамилнең нечкә генә итеп калдырылган мыек очлары тартышып куйгандай булдылар. Ул, ашыгып, «ковбой» дип язылган чалбар кесәсенә ты- сылды. Аннан карандаш кебек озын сигарет тартып чыгарды һәм фильтрсыз башыннан авызына капты. Ул кабыза алмый азаплангач, ниһаять, эшнең нидә икәнлеген аңлап, сигаретын бер читкә атты. Вазих, гомумән, һәр нәрсәне тиз, кискен хәл итәргә ярата. Армиядә дә бит ул старшина булган. Шулай да кешенең язмышын болай җиңел, .уптым илаһи» гына хәл нтәргә ярыймы соң инде? Шамил әле яшь. Аның тормышы яңа гына башлана. Кызлар Шамилне бригадада калдыру ягында булдылар. Николай Курицын белән комсорг Хәбир Набиуллин да аламны яклады. Шундый карарга килдек: бер ай сынау срогы белән Шамилне бригадада калдырырга! Төзәлергә охшый егет. Хәзер аны эшнең гел авыр, иң җаваплы участокларында күрәсең. Бер көнне бригадага 32 нче төзү идарәсенең комсомол комитеты секретаре Юрий Завьялов килгән иде. «Тиздән классик көрәш, самбо, бокс түгәрәкләре ачабыз. 1 еләүчеләр булса, язылырга мөмкин»,— ди. Бу сүзләрне ишеткәч, Шамил, чабыш аты шикелле, кая басып торырга белми башлады. Аны бигрәк тә самбо көрәше кызыксындыра. Тик комсомол комитеты секретаре: «Бу төр көрәшкә сугышчан комсомол дружинасына йөрүчеләрне генә алабыз»,— дигәч, Шамилнең кәефе кырылды. — Ничего, Шамилька! Күңелеңне төшермә,— дип юатырга кереште »дядя Коля».— ■'зеңне яхшы яктан күрсәт кенә менә. Вазих «үзебезнеке•. Ә бит ул дружина комиссары.» Төзү материаллары һаман җитешми торса да, ниһаять, ашханәнең түбәсенә аяк бастык. Хәзер ашханәнең эче шаулап тора. Бирегә М. Никишин җитәкчелегендәге буяу- сылаучылар бригадасы килде. Икенче башта Казан төзүче инженерлар институты студентлары — өченче семестр «солдатлары» бетон җәелгән идәнгә фарфор плитәләр уши башладылар. Тәрәзәчеләр, үткен алмазлары белән чаҗ-чОҗ китерел, пыяла кисә, сантехниклар трубалар суза. Менә шундый ыгы-зыгы арасында Ринат Кисюшев җәлт кенә каяндыр балта алып килде. Без, берничә кеше, бу вакытта түбәгә җәю өчен бетон ваклый идек. Бу эштә •сң шәбе балта инде. Ринатка рәхмәтләр укый-укый, бер ярты сәгатьләп эшләп алырга да өлгермәдек, «балтасы суга төшкән» кеше кебек әлсерәп, бер студент килеп — Алай-болай безнең балтаны алып тормагансыздыр бит? Хәзер үк калыплар зсыйсыбыэ бар иде. ике кулсыз булдык менә.— диде ул, сулышы кабып. — Юк, күрмәдек Без бит—ташчылар. Ни пычагыма ул безгә? — диде Ринат, күзен дә йоммыйча. Ә үзе, тиреслектә җим тырманып йөргән тавык кебек, аяклары белән әлеге балтаны ком эченә күмә башлады. Ни әйтергә белмичә барыбыз да телсез калдык. — Ник бирмәдең балтаны? — диде Ганс Нәбиев, студент ары киткәч. — Үзем өчен тырышаммы әллә,— диде Ринат.— Бригада эчен бит .. Кеше балтасы эчен нәмәгә эчең авырта башлады әле синең, Ганс? Үзеңнекен алмаганнардыр ич? Смена тәмамланганчы, әлеге балта комда күмелеп ята бирде. Кирәге булса да, зңа кагылырга беребезнең дә кулы бармады. Шулай да баягы сөйләшү Ринат өчен >эсеэ '"•на үтмәде, күрәсең. Смена алышынганда ул, «әле яңа гына табыл'ан» балтасын күтәреп, студент егетләр янына китеп барды. Ринат Түбән Тагил шәһәре заводларының берсендә 'аис белән бергә эшләгән. 6» регә. Чаллы җиренә килгәч, кабат очрашканнар Аларның тышкы кыяфәтләре дә охшаш: икесе дә базык гәүдәле, икесе дә кара комбинезон киеп эшлиләр. Хыялый ф һәм саф җанлы, кеше турында нәрсә уйлаганын аның йезенә бәреп әйтә белүче Ганс тере холыклы, үзе әйтмешли, «энә күзеннән үтел йери алучы» якташының нәкъ кире- 2 се. Шуңадырмы, бригададагы шаярту укларының да күбесе аңа кадала. Ганс аларнын < күбесен ирләрчә генә үткәреп җибәрергә тырыша Әмма инде бу шаяртулар артыб- х рак китсә, аны тыныч калыр димә. Мондый чакларда күл сорап тормый. Сүз аның про- — фессиоиаль осталыгы турында барганда бигрәк тә. Бүген дә шулай булды Менә бер айга якын инде, бригада ташчылары берьюлы әч объектта — тезелеп < бетеп килүче ашханәгә, өченче кварталда салына башлаган аптекага һәм район элемтә £ бүлеге бинасына таралып эшләргә мәҗбүр. Моның сәбәбе бер генә эш фронты 3 җитеп бетми. «Башыңа төшкәч, башмакчы булырсың» дигәндәй, менә шул аптекада гипсолли- х теләр коеп маташкан идек. Кайсыбыздыр ишекне берничә сантиметрга таррак кзл- * дырган. Өйләгә чаклы Витька Митченков дигән егетебез шуны киңәйтел йөрде Бераздан аңз булышка тагын бер кеше кирәк булды Бу вакытта Рамил белән Ганс табельщица Кәүсәрия Алекеева алып килгән яна х пычкыны бүлеше алмый тарткалашалар иде Шушы чакта алар янына Затих килде дә Ганска Витькага булышка барырга кушты Гансның ачуы кузгалган чагы иде, шуңа- а дырмы, ике дә уйламыйча, кырт кисте дә куйды: — Җыен тишек-тошыкны ямап йөрергә миңа кушасың. Инструментны да бирми- = ләр әнә Ә искесе белен бармыйм! Возихның да чигенергә исәбе юк иде: — Үзең әти кеше, үзең, бапа-чага шикелле, шул пычкы өчен тарткалашып маташасың Бармыйсың икән, иртәгә эшкә чыкмаска можешь! Кирәгең юк! Гонка! Армиядә моның өчен хәрби трибуналга бирәләр, ә сугышта Ганс аңа әйтеп бетерергә ирек бирмәде. Кырмыска оясына таяк тыгылган иде инде, моңарчы җыелып килгән бетен үпкәләр до тышка бәреп чыкты: — Китәрмен дә шул! Дүртенче разрядлы ташчы була торып, нигә монда җыен тишек-тошыкны ямап йөрергә/ Ачтай үләрсең... Гидротезүчеләр поселогындагы яшь наратлык эченә салына торган Кунак йортында каравыл торганы ечен (ком булып кына эшләргә туры килмәде ташчыларга бу кемнәрдә!) тиешле хезмәт хакын аңа һаман түләп җиткермиләр иде әле Аның бу сүзләре шуңа ишарә ясау иде инде. Ә Түбән Тагил шәһәрендә Гансның ике игезәк баласы, шулармы карап ойдә утыручы хатыны калган. Ганс кайтып китәргә җыенып бераз баргач, кире борылды да, сөзәргә торган үгез кебек, Вазихның каршысына килеп басты: — Нәрсә, бригадир! Иртәгә эшкә чыгаргамы, юкмы! Инструментларны кайчан тапшыра башларга мөмкин! — Анысы синең эш... Гаеп атта да. тәртәдә дә бар инде анысы. Ганска җитдипек җитеп бетмәде Вазих та, гадәтенчә, кызыбрак китте. Кешеләрне бригададан куып кына эш бетми ләбаса! Алар белем сөйләшә бөлү, аларның йөрәгемә ачкыч таба алу, ай-һай. авыр икән ул! Бу турыда Вазих. һичшиксез, уйланачак әле. «Анысы синең эш» дип. капкамы япмыйча калдыруы шушы турыда уйларга иигеэ калдыра... Шул.а ..рл.В., т.рл. О6....Л.РГ. т.р«..." >шл.п =.Р-." .р«.ч в.р..ч- » врт.д... 6.,.Исерө«е« днгон сүзләрне аза башлады...