Логотип Казан Утлары
Публицистика

ХАЛЫКЛАР ДУСЛЫГЫ ҖЫРЧЫСЫ

Ә Ерикәйнең тууына 70 ел Әжмот Ерикәй — күп санлы җырлар һәм романслар авторы буларак танылган шагыйрь. Аның композиторлар белән бергәләп иҗат ителгән «Дуслык турында җыр*. «Рус жалкына сәлам», «Ике йолдыз*, «Кетам сине», «Комсомолка Гелсара», «Онытырга мемкин түгел». «Дустыма», «Татарстан» кебек җырлары бүген дә яратып җырлана. Әжмәт Ерикәй үзенең иҗатында туган ил, Татарстан, жалыклар дуслыгы темаларын киң яктыртты. Мәсәлән, аның «Дуслык турында җыр»ында мондый юллар бар: Тәрле безнең телләр герлесен, Ләкин терле түгел теләкләр; Бер омтылыш, бер үк уй белән Бергә тибә безнең йорәкләр— Үстергән дә безне — чын дуслык. Коч биргән дә безгә—чын дуслык. Дуслык булса, яшәр гомергә Бетен җир йезендә тынычлык! 9. Ерикәй Башкортстанның Өлкенде авылында 1902 елның 1 декабрендә туа. Аңа кечкенәдән үк тормышның ачысын-точасен татып үсәргә туры килә. Беек Октябрь революциясен Э. Ерикәи бетен җаны-тәне белән шатланып каршы ала. Совет власте урнаштыруның беренче кеннәрениән үк ул партия сафына баса һәм терле җәмәгать оешмаларында эшли башлый. Ә. Ерикәй 1927 елда Мәскәүдәге журналистлар институтына укырга керә. Институтны тәмамлагач, терле газеталарда хәбәрче, соңрак редактор булып эшли. Боек Ватан сугышы елларында Ә. Ерикәй хәрби газеталарга мәкаләләр, очерклар яза. Бу чорда аның иҗатында сугыш тәэсире нык сизелә: кәйләр язылган. Сугыштан соң Ә Ерикәй Татарстан азучылар союзы идарәсенең председателе булып эшли. Ике тапкыр СССР Воржовный Советына депутат итеп сайлана. Иҗтнма- гый-адаби зшчәнпеге ечен орденнар һам медальләр белән бүләкләнә. Шагыйрь 1967 елның 15 сентябрендә вафат буяды. Кайгыны мин танып белем, Мин донья күргеи кеше. Мин дәһшәтле үлем белән Янәшә йоргон кеше— («Мин дәртемне илгә бирдем* 1944.) музыкаль яңгырашы буенча жалык иҗатына татар һәм рус композиторлары тарафыннан Нигә моңланмасын ялгыз каен, Бигрәк тирән аның кайгысы. Кеше каннарына буялып беткән Аның тузы, аның кайрысы— («Каен», 1944 ) Э Ерикәй шигърияте аһәңлелеге, аваздаш. Аның ике йозлап җырына