Логотип Казан Утлары
Публицистика

ГАЛИМУЛЛА АГАНЫҢ ИСТӘЛЕКЛЕ КӨНЕ


ктябрь бәйрәме кәнә иде. Бетансоюз радиосы. Кызып мәй- даи аша үтә торган жазмот наләреиең демонстрациясеннән репортаж тапшырып, ботен илебез шәһәрләре буйлап атлаучыларны да тоташтыра-тоташтыра. гүе миллионнарның дирижеры жезмәтен үти, бер теләк. бер уй, бар үи омтылыш белән яшәүче желыиларның нык адымнарым, алар күңелендә- ге шатлыклы жиспәрне ерак ераиларга мрттиерә. Башкалабыз предприятиесенең жшчссе һәм Донбасста күмер чыгаручы. Әзсрбәйҗаи нефтьчесе һәм океан киңлеилареиде балык сизел Владивосток портына килеп туктаган траулер атетпера. Урал металлурглары һәм Белоруссив тезүчесе. Москву азучысы һом Новосибирск галиме сойләгои чакта. Чаллыдагы монтажчы Галимулла Хәлч- уллинга да сүз бирделәр.
•Бүген Чаллы урамыннан бәйрәмчә киенгән меңнәрчә кешеләр атлый,— дип башлады ул сүзен,— Апар. автозавод тәзүчелар буларак, Октвбре демонстрациасенә беренче мәртәбә чыгалар әле. Бу рәтләрдә Себердән һәм Кавказдан, Украинадан, Урта Азиадән, үзебезнең Татарстаннан һом Башкортстаннан кияүчеләр дә куп. Биредә кырыклап милләт вәкилен күрә аласың. Телләр терпе булса да. теләкләр бар, максат уртак. Чап Кама буендагы бу гигантны бетен ип кора. Хазар автозавод объектларында >ш кайный. Чаллы үзе дә конпәл кенә түгел, сәгатьләп үсә. Шушы тырыш куллар быел гына да 100 мең квадрат метр торак майданы елгертәчәк. Биредә антүзиаст- ларның девизы шундый; әтиләребез магниткаиы тәзәгәм, • бе* автозавод корабы*. 197] елда илабеэ юлларына бердәм булып беренче аңа машиналар кәрваны китәрIj.
Москоу, Кызыл майдан. Хезмәт ияләренең жезметт» ж*ңу рапортлары. Күтәр* н- күңел, музыка. Бетенсоюз радиосы дикторы әйткән сүзләр. Чаллы урамы. Дңдә-
гы байрәмне, ерактарак кешеләрнең җырлавын, котлауларга бердәм «урап белм җавап кайтаруын һәм шушы фонда узеңә таныш монтажчының сузләрен дә ишетү, ничектер, Чаллының илебез күләмендәге зур игьтибар юнәлтелгән әһәмиятле үзәккә әверелүе күңелдә горурлык хисләре тудырса, икенче яктан, инде ничәмә мәртәбәләр күрешеп, шактый якын болеш-танышлар булып киткән Галимулла аганы яңадан күт алдына кигереп бастырды: шактый сирәкләнеп бара торган кара чәч, калын-калын кашлар, озын керфекләр, мелаем гына елмайган коңгырт күзләр, ябыграк битләре шадраланып тора. Хәер, чуендай каралган йоздә сизелми дә уп. Зәмһәрир суыктә, ачы җилләрдә, җәйге челләнең иң эссе коннәрендә дә ачык һавада эшләгәнгә күрә шоколад тесенә әверелгәндер уп. Буе да уртача гына аның... Әле дә хәтеремдә: парткомда Бөтенсоюз күләмендәге «Гидромонтаж» трестының бездәге участогында эшләүче монтажчы белән таныштырабыз дигәч, күзләре ут уйнап торган, илаһи таза гәүдәле, пәһлевандай кешене күрермен дип көтеп йөргән идем. Карасам, ни күрим, оялчан гына, килеш-килбәте белән дә башка төзүчеләрдән бер дә аерылып тормаган кеше булып чыкты ул Галимулла ага.
— Ни дип мине алай аерып күрсәтәләр икән, кирәк булганга гына эшлибез инде, югыйсә...
Үзе шулай җилкәсен сикерткәләп, гаҗәпләнгән була, үзе уңайсызланудан, иртән кырырга өлгерә алмаган сакал-мыегын, сыпырып алгалап. томаларга тырыша. Ә куллар. физик хезмәт белән сөялләнеп ныгыган таза куллар! Гүя андагы эзләр бу кешенең үз хезмәте белән мәңгелек һәйкәлләр салуын әйтеп тора да, ә битләрендәге, маңгаендагы төрле сызыклар булып сузылган тормыш буразналары ул үткән юлларның сикәлтәле булуын да. яшәү дәверендә шактый гына лаеш шулпасын татырга туры килүен дә ачык әйтеп тора._
Шушы очрашудан без Галимулла ага белән танышып киттек. Очрашкан саен сөйләшеп утырабыз, һәрвакыт аның шушы Чаллы белән горурлануы арта баруын тоясың. Эшкә бирелүе, аңа булган мөнәсәбәтендә бу аеруча ачык чагыла.
«Гидромонтаж» коллективы төзелеш индустриясе базасында да шактый эш башкара. Тимер-бетон колонналар, металл каркаслар, технологик җиһазлар шушы батыр йорәкпе кешеләр кулы белән монтажлана. Биредә алар башкарачак эшнең еллык күләме 100 миллион сумнан артык санала, һәр бригадада тәҗрибәле кадрлар, тезелешләрдә күп эшләгән осталар да бар: Энгельс Дәүләтшин, Әсәт Шәймәрдәне», Вениамин Захаров. Фәрит Мостафкн, Владимир Денисов, Виктор Герцен. Рафаэль Мөхәммәдиевләрне аеруча мактап телгә апалар.
Аларның бөтенесе дә берсеннән-берсе чибәр, нык егетләр, әмма иң беренче сыйфат буларак күз алдына килеп басардай артык таза да түгелләр. Бәлки, бу монтажчы исеменең безнең хыялда батырлык һәм ныклык, тән белән күңел керлеген бергә берләштергән образына бәйләнгәндер. Күреп сөйләшкәч, буйга кечкенә, хәтта беренче карашка ябыграк тоелган бу кешеләрнең хезмәттәге терелегенә, ут уйнатып торуларына хәйран каласың. Әйе, «Карама беләккә, кара йөрәккә*.— дн шул халык мәкале. Галимулла ага аларның чын бәясен яхшы белә. «Коллективның алтын запасы» дип атый һәм аларны аталарча саклый, үстерә...
Колонналарны күтәрү башланды... Краннарның гүләп эшләве, троссларның шыгырдатып авыр йөк кысып алулары нгьтибарны үзенә җәлеп итә. Ара-тирә Галимулл» агага карап куям, уп урталыкка баскан, башында бүреге дә юк. әллә кияргә оныткан, әллә ул төшеп үк киткән, кем белсен, кулын күтәргәннән-күтәрә бирә, үзе кабатлый: «Вира, вира»... һәм кинәттән: «Майна!* Колоннаны нигезгә тигез генә итеп төшерергә кирәк... Ул, читкә китеп, турылыгын карый, кайвакыт: «Беркетегез!» — дип куя. Шунда гына, яланбаш икәне исенә төшеп, бүреген алып кия.
Шушы алышта сигез сәгать үткәнен сизми дә калганбыз. Смена ахырында Галимулла ага җиңел сулап куйды.
— Хәбәрчеләр: «Иң истәлекле көнең кайсы!» — дип сорарга яраталар. Менә күр. тугай, шушы инде ул: зур объектның беренче колоннасын утырту иң истәлекле квн була монтажчыга. Чөнки, бөтен сызымнарны карап, син тәмамлангач аның ничек буласын күзаллап керешәсең бу эшкә. Иң беренче колоннаны утыртуы мөһим безгә.
тора да эшнең^Җрйме. әһәмияте турында сойләп ала.—Куп әле. «ул. Бу тезелеш иидустрилсе базасы елыиа 240 мең квадрат метр торак йорт салырлык блоклар җитештерергә тиеш. Үзе бер кечерәк шәһәр дигән сүз бит бу! Әле автозавод цехлары ♦ ечен никадәр тимер-бетон конструкцияләр дә биредә коелачак. Әкәмәт зур була к ул!_ Бүгенге иендә тимер-бетон конструкцияләр урманы булуга бер дә исең китмә- 3 сви. Алар сигез рәт булып тезеләләр, һәрберсендә 26 шар данә. Авырлыгымы! Бер ~ колонна — узе сигез ярым тонна... “
Смена ахырындамы, тешке ашка туктагандамы, башкарганэшләрне дәул теркәп =
бара. Мин башта анысы прораблык вазифаларына керәдер,дип уйлап куйган идем. §
Кайтканда сорарга булдым. £
— һе,— диде ул, оялчан гыиа елмаеп,— колоннаны утырту бии җаваплы про- s цесс. Күзәтеп тор, ышаныч зур нәрсә, билгеле, ләкин ышан да — тикшергәли тор 5 диләрме әле. Һәр колоннаны документлаштырып барырга кирәк: кайсын кем утырт- = кан. Аз гына тегәлсезлек җибәрдеңме — иртәгәме. ун кеинәнме. соңыннанмы — 2 барыбер беленә. Вакытында тезәтеп тогәл итеп бармый ярамый. Аннан, беләсеңме. * яшьләр куп бит. Эш таләбе буенча борннкадәр катырак тәртипкә дә башта ук ей- * рәнсениәр... Монтажчы эше катлаулы >ш ул Аңардан, туган, физик сәләт, фикер £ тизлеге, кыюлык таләп ителә. Безнең һонәр иләс-миләслекне яратмый үл.„

ь-
Кич. Өч бүлмәле квартираның эче якты, җылы. Пәхтә итеп җыелган, заманча ф ойберләр куелган. Ялтырап торган мебельләр. Киштәләре сыгылып торган китап шкафы. Нинди генә томнар юк биредә Өстәл остендә газета-журиаллар.
Журналлар актара-актара, Галимулла аганың тормыш иптәше Газимә апа белән н сойлошеп утырабыз.
Ул унбиш ел буе укыткан. Ун классны тәмамлауга ук сайлап алган шул һенәрен м яраткан ул, әлбәттә, ләкин монтажчы белән зур тезелешләрдә йоргәидә һеиәреи & алмаштырырга туры килгән. Хәзер кислород станциясендә моторист булып эшли и
м икон.
— Икәү генә калдык хәзер. Кызлар да кош балалары кебек таралыштылар Олы 3 кызыбыз Руэилә Түбән Кама шәһәрендә яши, каучук производствосында аппаратчы о булып эшли, кичке техникумда укый. Ял коннәрендә иайткалый. Үзебез дә барабыз. > Ө кечесе — Тәнзилә Әлмәтто физкультура техникумда укый. Кечкенәдән спортны к ярата.
Озак та үтми. Галимулла абый да кайтып керде Бу тату семьяда җылы әңгәмә шактый дәвам итте.
Аннвн Галимулла ага телевизор збызды. Бигрәк вакытында эләккәнбез икән. Нил елгасындагы Асуан ГЭСын күрсәтәләр иде. Бу кадрлар Газимә апа белән Галимулла аганың күңел түрендәге хатирәләрне яңарттылар.
1960—1962 елларда Галимулла ага Воткинск ГЭСы тезелешендәге гидромонтаж идарәсендә бригадир булган. 1962 елда ул Берләшкән Гарәп республикасында Советлар Союзы ярдәме белән тезелә торган Асуан ГЭСына әшнә җибәреле.
— Июльнең сигезЛЬре тирәсендә Каһирәгә килеп тештеи.— дип искә ала ул «он- корне Галимулла ага.— Бик җылы каршы алдылар. Икенче иеине — экскурсия Каһирәдә ике кон тордык. Аннан соң поезд белән Асуанга алып «иттеләр. Өкертеиләп күнектек. Эсселек тә уп кадәр сизелми башлады Иң беренче итеп гидроузел тезе- Әешендәге эшләрне алып бара торган кранны монтажладык.
Билгеле, гарәп халкы дуслык сеючаи. Ләкин шул уи вакытта Англия колониясе булган чагында колонизаторларның изүләрен, алар белән нинди могамәләда булганнарын да оныта алмый. Колонизаторлар алар очен ак кешеләр булып, ак киемнан йерганнәр. Ә Россиядән килгәннәр белән алар арасында — җир белан «үк арасыдай аерма.
Без бер торле эштән дә читенсенмәдеи. Кирәк чагында ачкыч, «уалды тотыл та зшподек.
Яп «оннарендо кибеткә, базарга чыксаң, шунда бергә эшләүме гарәп дуслар күреп ала да. иилегоэ. берәр стакан чәй. кофе эчәрбоэ. безнең емок ихтирам булыр.
лнрсбез, ничектер, аларның хәтта аңына сысп бетми птман иде.
Бергә эшләгән дуслардан Хәсән Нурси рус телен яхшы белә, дәрес үк сөйли иде. Тагын электросварщиклардан Әхмәт, Сәет, Ибраһим, Мәхмүтләр дә безне дус иттеләр. Миндә аларның фоторәсемнәре әле дә саклана Әнә биредә алар... Мин тор- ган йортка кунакка килгәннәр иде. Шунда тошереп алдым.
Шулай... Үземнең өстәл артына утырттым боларны. Йорт хуҗасы булгач — хөрмәт итәсең. Чәй ясап китердем, һәр беренең алдына куя торам. Шул вакыт миңа сорау бирәләр:
— Али, садыйк Али (ягъни Али дус), безгә килешми бит, без гади эшче кеше, par иль — кара эшче. Ә син, белгеч була торып, безгә хезмәт күрсәтәсең, чәй китерәсең. Бу безнең аңга сыймый.— диләр. Мин аларга үземнең гади крестьян баласы булуымны аңлатырга тырыштым, авылда үстем, мин әйтәм, шулай булгач — аңлагыз, син рагиль икән, мин дә җир улы, крестьян баласы, дим.
Билгеле, соңгы елларда алар күпне аңладылар. Советлар иленнән килгән кешеләр бтрысы да шулай, чын йөрәктән ярдәм итә, кеше белән кеше барысы да тигез икәненә төшенделәр.
Кайтыр вакытлар җиткәч, безнең белән бергә эшләгән дуслар барысы да безне Асуанның тимер юл вокзалына озата килделәр. Чын дуслар белән аерылышкан кебек аерылыштык.
Анда эшләгән, алар белән яшәгән. Асуан кояшы астында көн иткән чаклар әле до истә. Бергә эшләгән гарәп дусларның кайберләре үзләренең яралары сызлавын t-йгәләр иде. Алар Англия интервенциясе вакытында Сүәеш каналында яраланганнар. Үзем дә Ватан сугышында катнашкан кеше булуым сәбәпле, алар сызлануы минем өчен дә авыр иде. Хәзер дә, Израил агрессиясе башлангач та. билгеле, ул иптәшләрнең күбесе кулына корал алып көрәш сафларына басканнардыр. Яңадан богау кияргә берсе дә риза булмас. Гарәп халкы чын күңелдән азатлыкны сөя. хезмәт ярата.
— Садыйн Али, бер ун елдан соң безнең илгә килегез әле. безнең үсешне күрерсез,— дия иделәр алар.
Бу — бик аңлаешлы шатлык: элек бернәрсә булмаган ташлы җирләрдә мәһабәт плотина үсеп чыкты. Ул күпме өйләргә яктылык алып килде дә. күпме җирне сугару өчен су бирде! Ә бит плотина тезелгәнче, ел саен күпме җирне су баскан, нихәтле бәла-каза кичерелгән... Ә хәзер — яктылык та, дөге дә...
Хатирәле еллар бик күп. Берсеннән-берсе мәртәбәлерәк вакыйгалар шактый. Ул. Га-имулла Хәлиуллин,—ватаныбызның гади улы — шушы һөнәре белән хезмәттәге һәр җиңүгә өлешен кертте, аңа хәләл көчен куйды. Табигате-фигыле белән тынгысыз, күбрәк күрергә, күбрәк белергә тырышкан Галимулла ага бер эштәч дә баш тартмады. Ир ипне сөйсә, ил ирне канатландыра, ди халык. Шулай булды да. Хәзер Галимулла Хәлиуллин ил күләмендәге мөһим тезелештә катнаша. Әнә шундый кешеләр бүгенге Чаллының һәр сәгатен көнгә тиң итәләр, ә көннәрАең һәр берсе гүзәл Кама ярындагы бу төзелеш тарихына берсеннән-берсе матуррак булган сәхифәләрне яза.
Галимулла ага эшкә барыр алдыннан һәр иртәне башта тирә-якны күзәтеп ала. Гасырлар буе тынлыкка иңгән бу яклар бер тәүлек эчендә күпмегә үзгәргән!! Тезелеш колачын һаман киңрәк җәя. аның һәр почмагында кызу эш кайный. Кешеләр, һааа шартларының нинди булуына карамастан, табигать белән якалаша. Чал Кама ярында яңа квартал үсеп килә. Бу биналар тиздән тагын бер урамны хасил итәрләр. Уйласаң ис китәрлек шуп: Чаллы әле кайчан гына аларны кечкенә авыл ойләре белән каршы влган иде бит! Икде бүген үк яңа шәһәрне күзалларга мөмкин: көмештәй һава лайнерлары зур аэропортка берөзлексез килеп кенә торалар. Кама буендагы мәһабәт шәһәр беренче килүчеләрне үзенең гүзәллеге белән хәйран калдырыр. Тугызар, егермешәр катлы йортлар салыныр. Урамнарының киңлеге генә дә йөзәр метрдан артык булыр Иркенлек, яшеллек.
дэ саны артиH.iTTrrepia бара, һәр ней саен килеп кенә торалар. Әлегә торак яклары да ааыр икәнен белел, бары тик ачык һавада эш урыны бар икәненә генә ышанып киләләр алар. Ләкин шунысы гаҗәеп: аларның һәрберсе дә автозаводны белә, нинди ♦ шәһәр булачагын тәфсилләп сойләп бирә ала. Эшнең кызу, киң фронт белән бара- м чагын да әйтәләр.
— Кәй саеи миллион сумлык, «атта аннан да күбрәк.- ди берсе, телен шартла- х
тыл. баш бармагын курсәтеп. *
— Яшең дә бик куп түгел, кем булып эшләргә исәбең соң! — дип сорады Гали- ы мулла ага берсеннән.
— Яшем — унтугызда,— диде түгәрәк йозле егет,— һәнәрем — сварщик Мисти- и тутка керергә исәп Моңа кадәр Казанда яшәдем, тулай тораита тордым.
Күренеп тора: Галимулла ага аның эчен горурлана. Бәлки, ул хәзер узенең яшь- Е легеи хәтерли торгандыр... g
..Унҗиде яшь.. Кайсы гына егет бу чордэ узен кәчле кеше итеп тоймый да. * кайсы гына егет илләр гизү, әкияттәгедәй шәһәрләр кору, үзе туган авылны донья- даты иң гүзәл бакчага әверелдерү турында хыялланмый.. Әйе. 17 яшьлек Галимулла * да Сон елгасын кочаклап йоэгәндә. туган авылы Сәдек янындагы күлләрдән тоибоек- £ лар җыйганда әнә шулай хыялый булгандыр Ул хыяллар ишле семьяда, ятимлектә 3 үсүне дә берникадәр җиңеләйткәндер аңа. Ә менә сугыш.. Мәрхәмәтсез сугыш — с меңәрләгән тормышларның уртак фаҗигасенә әверелгән, берничә буын гамырыиа * берьюлы балта чапкан сугыш Галимулланың ботен хыялларын челпәрәмә китерә. ф
Аның очен югары уку йортын Һава десантчылары хәзерләү мәктәбе алыштыра, яшь егетнең тормышны, аның ботен матурлыгын тоя. тирәнтен аңлый башлаган йо- © pare йодрыктай кысыла, кырыслана Һәм дошманга каршы чиксез нәфрәт болей * ыргыла.
л
Яшь командир очен сугышчан чыныгу 194) елда фронтларның иң җаваплы учэс- ы тогы — Курск дугасында башланә. Монда аның кебек яшүсмерләр белән Маска у. Сто- ® лииград янында баһадирларча сугышкан солдатлар да була. Беренче чыныгу, дары х исе иснәү әнә алар сафында башлана. Составында ул сугышкан Бишенче Геардив һава Е десанты армиясе турында фронт командующие, талантлы полководец генерал бату- 3 тин менә нәрсәләр әйткән: «Бишенче армия, чын мәгънәсендә. Суеорое гаскәрләре Ө үрнәген күрсәтте һәм ике ион эчендә, хәрби припаслар күтәргән хәлдә, рәхимсез £ эссе кояш астында 1S0 километр марш ясады» Гитлерчылар зур емет багпагаи «Ци- м тадель» операциясен хурлыкка дучар итүдә десантчылар гаять эур роль уйный. Югары командование бу армияне иң әһәмиятле участокларга ташлый. Галимулла ага Днепр, Днестр елгаларын кичкәндә плацдарм яулап алуда. Киев. Житомир шәһәрләрен азат итүдә кан койгыч сугышларда катнашып, оч тапкыр каты яралана.
Сугыш унтугыз яшьлек егетнең тәнен җәрәхәтли алса да. күңеленең ерак түрено яшеренгән яшьлек хыялларын үтерә алмый. Киресенчә, бетен афәтләргә үч ител, тезәргә, җир йезеи яшәртергә, туган илен голбакчага әверелдерергә дигәи екты хыялларын тормышка ашыру теләге белән кайта ул сугыштан.
Билгеле, икенче группа инвалид очен монтажчы хезмәте корычтай ихтыяр, килә* чәккә зур ышаныч таләп иткәндер. Әле да әнә шуп җәрәхәтләр сызлаудан әрни әрни тешен кысып эшләгән авыр еллар хәтеренә киләдер аның. Ул доньяда шушы иң гуманлы. тынычлык һонэре хезмәте белән сызлануларын да җиңгән һәм танылган тезүчегә, киләчәкнең боек рәссамына әверелгән.
Менә шуңа күрә дэ. ботенсоюз радиосы аша аның таеышы миңа тагын да вгымлы булып тоелды, һәм ул гомер буе оныта алмаслык танышларымның берсенә әверелде... Ничектер, яңадан аны күрәсе, сойпәшеп утырасы килде..
Шул ук ой. шул ук колач йозле семья. Бу килүемдә дә яңалык шактый иде Минем кебек, аны күреп соиләшергә теләүчеләр искиткеч күп икән Өстәл остеидо дистәләрчә телеграммалар ята. Кемнәр генә җибәрмәгән алариы. Галимулла эта узв аңлатып бара:
- Монысы белән Түймазада эшләгән идом. а бу иптәш белән Каэагыстәидагы Караганда, Гурьевна шәһәрләрендәге электростанцияләрдә моитажчы идек—
IN
ловка, Чайковский, Зэй, Асуан, Красноярск, чаллы...
Үткен юллар, үзлң коргак биналарның һәрберсе күңелдә тиран эз калдырган. Павловск ГЭСын тезү еллары Галимулла ага тормышында зур борылыш еллары булган. Ул җитәкләгән монтажчылар бригадасы тезелештә беренчеләрдән «коммунистки хезмәт коллективы» дигән мактаулы исемне яулаган. Ә үзен хөкүмәтебез -Почет билгесе» ордены белән бүләкләп фидакарь хезмәтенә зур бәя биргән. Воткинск ГЭСы аның хәтерендә коммунистлар партиясе сафына басуы, бригадасы рекордлы срокта монтажлаган авыр йок күтәрүче баһадир кран, ул вакытта үзе керткән рационализаторлык тәкъдименең Бөтенсоюз халык хуҗалыгы казанышлары күргәзмәсенең медаленә лаен булуы кебек вакыйгалар белән якты S3 калдырган. Зәй ГРЭСы исә — ул үзе туып-үскән караңгы авылларга яктылык илтте— Үзе төзегән дистәләгән энергия гигантларының һәркайсы Галимулла агага үзенчә якын, үзенчә истәлекле... Апзр хезмәт һәм тырышлык үрнәге генә булып калмаганнар, ә тәрбия мәктәбе дә булып килгәннәр. Менә «Чаллы, монтажчы Хәлиуллинга» адресы белән килгән котлау хатларының берсеннән кайбер юллар:
«-.Бүген илебез чәчәккә күмелгән икән, һәр «өн иртән безне аяз зәңгәр күктән тынычлык кояшы назлап иркәли икән, тирә юньдә сабыйлар яңгыравыклы тавыш белән келәләр икән, кешеләр төннәрен тыныч йоклыйлар, матур киенеп мул яшиләр икән — болар һәммәсе дә кан коеп сез яулаган азатлык җимешләре. Менә шуңа күрә сезне, Ватан-ана өчен арысландай сугышкан батыр улларны, чын күңелдән Җиңү бәйрәме белән котлыйсы, корычтай нык сәламәтлек теләп каласы килә... һәркемнең һәрвакыт исендә: күлме шәһәрләрдә мәңгелеккә дип кабызган утлар гомерләре вакытсыз өзелгән кешеләр йөрәге җылысы булып яналар. Ә сезнең исән калганнарның сафка басуы һәркем өчен авырлыкны җиңү мәктәбе була алырлык бит. Әле дә хәтеремдә, Галимулла ага, буш вакытларда сөякләре ватылган сул кулың белән күнегүләр уздыра идең. Тимергә тотынып, үзеңне-үзең күтәргәндә чыраеңны сытканыңны һич онытасым юк. Ул минутларда йөзең, чыраең ничек сытылуын берничек тә әйтеп бетерерлек түгел. Син бик тиз борылып китә идең. Күзеңнән яшь тә атылып чыккандыр. без сизми идек йөрәгең бик сыкрангандыр ул минутларда— Аннан 1952 елда, медицина комиссиясе вакытында, «сизелми, авыртмый!» дип. врачларны ышандырдың бит. Әмма шуннан соң да күпме интектен бугай әле син. тик ыңгырашмадың, сиздермәдең... Ул йодрыгың хәзер дә шулай чалыш тора торгандыр әле. Син хәзер. Галимулла ага, автозавод төзисең икән. Радиодан ишеттем. Егетләреңне һәрвакыт шулай өйрәт, таләпчән бул.»
Синең Анатолиең!»
—Ул чакта кан саркыган җәрәхәтләрнең эзләре тәндә һәм йөрәк түрендә гомер онытылмаслык урын алганнар. Хәер, таш кыялар телгәләнеп, ярылып бетсәләр дә. йөзләрчә ел нык торган кебек. Галимулла Хәлиуллин сыман Ватан уллары да андый җәрәхәтләргә бирешергә теләмиләр. Яуда туган батырлык һәм ныклык яңа тормыш төзү фронтында дәвам итә. Сугышчан һәм хезмәт традициясе шулай бергә үрелеп, алтын куллы тезүчеләрнең исемен йөзләрчә таш биналарга язып «глдырган. Хәзер аның чираты чал Кама буенда. Ирексездән үзенең хыялый елларын исенә төшерткән яшьләр һәм алар алып килгән энтузиазм белән бай тәҗрибә биредә дә алда торган бурычны уңышлы үтәр.