ЭЗЛӘНҮЧӘН, ТЫНГЫСЫЗ АКТРИСА

лия Тугина беренче талкыр сәхнәгә чыга: зифа буйлы. шат күңелле, үзе шундый сылу. Шатлыгы эченә сыймый, мәхәббәт хисе тулып ташыр чикко җиткән аның, һем ул моны яшерер хелде де түгел. Бертуктаусыз келе, шаяра. Я ходай, бу кадәр дә бәхетле булыр икән кеше. Менә ул Дульчин белен очраша. Ихтыярсыэдан аның күзләреннән яшь ага, үзе елый, үзе келе, күкрәк түреннән чыккан бәрхеттәй йомшак таәышы соң чиккә тартылган кыл кебек.
Икенче пәрдә башлана, һәм безнең алда гүяки бәтеиләй башка кеше. Ул бо- решал-боәгып калган. Кайчандыр нур беркеп торган күзләре тоныклана тешкэн. Тугина Прибытков янына акча сорарга килгән. Йезеидә — үзенең нинди хәлгә тешүен аңлаудан туган гаҗизлек, шул ук вакытта еметсезлек һәм тәвәккәллек хисе. Аклы- иаралы күлмәк кигән озын буйлы Юлия, ничек сүз башларга белмичә, аптырап басып тора. Аннары. тотлыга-тотлыга, ишетелер-ишетелмәс тавыш белен акча хакында сүз иузгата. Прибыткоеның: «Булмый» диген сүзен ишеткеч. Юлив борылып чыгып китә башлый... Ләкин тукталып кала, газаплы йез белен яңадан Прибытковка таба борыла, акрын гына үтенечен кабатлый. Тагын тискәре җавап. Һем шунда ул, соңгы чарага ябышкандай, кәҗәләнеп аяк тибәргә, акча таләп итәргә тотына. Алай да эш чыкмагач. байны кочакларга, аның алдына менеп утырырга омтылыш ясап карый. Никадәр хурлык, түбәнлек .. Бигрәк тә Юлия кебек мул тормышта үскен хойләсеэ-мәкерсеэ ияше эчен...
Ниһаять, без аның белән соңгы, оченче талкыр Очрашабыз. Безнең алда кабат
Ю
Ильтани Иляпова
башка кеше. Ул каралып, ямьсезләнеп беткән. Бу рәхимсез дөньядан бөтенләй туйган, үзенең намусын һәм кешелек горурлыгын югалткан мәрхәмәтсез бер кешегә әйләнгән.
Татар академия театрының сәләтле ар. тисткаларыннан Шәхсенәм Әсфәндиярова башкаруында Островскийның «Соңгы корбан» пьесасыннан Юлия Тугина безнең күз алдына әнә шундый катлаулы бер образ булып килеп баса. Бу — аның соңгы рольләренең беосе. Күпчелекнең уртак фикере буенча, уңышлы башкарылган роль. Әсфөн- диярова уйнаган рольләр хакында сүз чык-канда, «уңышлы, кызыклы, шәп» кебек мактау сүзләрен, гомумән, еш ишетергә туры килә, һәм ул сүзләр берәүне дә гаҗәпләндерми. Чөнки дөресе шулай. Әмма артистка адресына шундый җылы сүзләр әйтелсен һәм алар гадәти бер күренешкә өйләнсен өчен, Шәхсенәмгә күпме тырышырга, күпме көч куярга туры килгәндер.
...Актер язмышы. Кеше язмышлары кебек ук, күп төрле һәм бер-берсенә охшамаган елар. Берәүләр кече яшьтән сәнгать дөньясында театр һавасы сулап үсәләр, театрдан башка тормышны күз алдына дв китерә алмыйлар. Икенче берәүләр театр дөньясына очраклы рәвештә килеп әләге- актерларыннан Ш. Әсфәндиярова беренча театрдан башлаган, тагын да гадирәк итеп рәтенә керә.
...Урта Азия. Үзбәкстан. Борынгы мәшһүр Бохара, әмирнең зиннәтле сарайлары, искиткеч матур итеп салынган мәчетләр, аларның биек манаралары... һәм янәшәдә үк тар, кәкре-бөкре, тузанлы тыкрыклар, пычранып, кортлап-сасып беткән су ала торган урыннар — хаузлар. Менә бу контраст күренешләр үзләре үк театраль деко-рацияләрне хәтерләтәләр һәм сине дә үзгә бер театр дөньясына алып кергәндәй булалар.
Биредә, шушы шәһәрдәге үзбәк театрында, Шәхсенәмнең әнисе эшли. Мөкөрөмм» ханымның бәләкәй кызы үзе дә, кунып-төнеп дигәндәй, театрда яши, шунда аңа «театр җене» кагыла. Андагы кабатланмас атмосфера, сәхнә һәм сәхнә артындагы үзгә бер һава, чит кеше өчен аңлаешсыз, әмма сәнгатькә чын-чынлап гашыйк кешеләр йөрәген ешрак тибәргә мәҗбүр иткән сихри бер көч, кыскасы, театр дигән төшенчәгә нәрсәләр керсә, шуларның һәммәсе Шәхсенәмне гомерлеккә әсир итә.
Бохарадан соң Ташкент. Бирегә килгәч, ул кечкенә генә «хыянәт» эшләп ташлый. Гомумән театрга түгел, юк. Бары аның драматик төренә карата гына. Ни өчендер, аны балет үзенә тарта. Ул хореография училищесына керә. Анда хәзе- те атаклы биюче, СССРның халык артисткасы Галия Измайлова белән бергә укый Бергәләп Үзбәк опера һәм балет театры спектакльләренә йөриләр, сугышка кадәр үк куелган «Гөләндәм», «Ләкләк бәбкәсе» кебек спектакльләрдә хәтта үзләре дә катнашалар.
1941 елның июне җитеп, җәйге каникуллар башлангач, Шәхсенәм Львовтагы апасына кунакка китә. Ләкин готик стильдәге шәһәрнең архитектура истәлекләре белән озак хозурланып йөрергә туры килми. Сугыш башлана. Кечкенә кыз көч-хөл белән генә шәһәрдән чыгып китә. Әмма Ташкентка кайтып җитә алмый. Казанда туктап кала. Күп тә үтми, Татар опера һәм балет театрының кордебалетында эшли башлый. Ахырдан шушы ук бинада (хәзерге Татар академия театры бинасында), шушы У* сәхнәдә ул үзенең иң яхшы рольләрен башкарды, ләкин бу чагында Шәхсенәм драма театрына күчкән иде инде. Балерина булып эшләгән елларда кайчан да булса эш
Әсфәндиярова — Юлия Тугина
Татар театрының кызыклы, үзенчәлекле төркемгә, ягъни аңлы тормыш юлларын әйткәндә, театрда туып-үскән актерлар

шул ук төркемгә карыйлар. Алар барысы да — коеф-евфа корып, типтереп яимргв яратучы җилбәзәк мещанкалар.
Аларның уң флангысында яшь, чибәр, кыланчык Эсмеральда басып тора. Күм төшкән кешесе алдында ниләр генә эшләми ул: куз-каш сикертү дисеңме, бишкә-унга бөгелеп кыланчыкланып сөйләшү дисеңме. Кеше ирен кулга төшерү өчен, бетен качен, хәйлә-мәкерен эшкә җигә кызый.
Эсмеральданы иҗат иткәндә табылган алымнар Дилбәрне уйнаганда да файдаланыла. Тик соңгы әсәрдәге гимназист кыз тагын да кылвнчыграк, кирерәк һәм ертлачрак күренә. Иреннәрен турсайтып үпкәләргә генә тора, ул да түгел, дөнья тутырып талашырга керешә.
Лидия Чебоксарова да Дилбәр белән Эсмервльданың кан кардәше булып чыга. Әмма әлеге элгәрләреннән аермалы буларак, ул усалрак, акыллырак, үз максатына ирешү юлында бер төрле чарадан да тартынып тормый торган кеше. Бу инде каты күңелле, әшәке чытлык, кияүгә чыкмый йөрүе дә яраткан кешесе булганга, шуны көткәнгә түгел. Юк, акчалы кеше, миллионнар иясе кирәк, ул бай кияү эзли. Бу җәһәттан Лидиянең Телятевны аулавын сурәтләгән күренеш аеруча характерлы. Менә алар диванда утыралар. Лидия үз карамагындагы бөтен чараларны эшкә җигә. Ул, назлы тавыш белән, Телятевны (Г. Шамуков) никадәр көчле яратуы хакында сөйли, аңа сырышып бетеп, үзен үбәргә, кочарга рөхсәт итә. Гаҗәпләнүдән аптырап калган Та- лятев башта сокланып Лидиягә төбәлә, аннары тиз-тиз бүлмәдәге утларны сүндерергә тотына. Шул чак Лидия иргә чыгу турында сүз кузгата. Телятев бер мәлгә югалып кала, аннан, сикереп торып, яңадан утларны кабыза башлый. Әле һаман яртылаш яткан хәлдәге Лидия аның кулларына ябыша, кабыэдырмаска тырыша—
Әлеге рольләрдә, дөресрәге, шушы рольләрдән башлап, Әсфәндиярова үзе алган һәр образын зур төгәллек белән хәл итә, һәр образга бик нечкә акцентлар сала башлый. Шуңа да гаҗәп үзенчәлекле һәм кабатланмас образлар тудыра. Хәтта хәзер генә без тукталган, берсе икенчесенә охшаган геройларны башкарганда да, ниндидер эчке уртаклыклары булуга да карамастан, аларның һәрберсен индивидуаль шәхес итеп коя. һәр персонажның үз йөзе, үз характеры бар, Дилбәр образындагы төп нәрсә аның эчке асылы бернигә яраксыз буш кеше булуында гәүдәләнсә, Лидиянең эчке асылы — ерткычлыгында. Шуның белән бергә һәр икесе җилбәзәк мещанкалар. Актриса аларны эчке дәрт һәм зур ышаныч белән фаш итә.
Театрда эшли башлавына 10 еллап вакыт узгач, инде мәгълүм бер тәҗрибә һем осталык туплаганнан соң Әсфәндияровада үз көчен башкарак характердагы рольләрдә сынап карау теләге туа. Җилбәзәк хатыннар туйдырып бетерә, аның чын мәгънәсендәге драматик рольләр башкарасы килә. Күпме генә гаҗәп тоелмасын, шундый роль белән ул беренче мәртәбә 1962 елда Ш. Шаһгалиезнең «Без аерылышмабыз» исемле сәнгатьчә йомшак кына эшләнгән әсәрендә очраша. Әсәрнең сюжеты яңа түгел. Сүз коммунистик хезмәт коллективы дигән исемне алу өчен көрәшкән бригада тормышы турында бара. Шунда ук ал-ялны белми эшләп йөргән бригадир образы. Соңыннан ачыклана, ул шәхси дан өчен генә тырышкан икән. Тик ахырга таба әсәрнең производство белән бәйләнешлэ ягы күмелеп кала, алгы планга Хупҗамал исемле хатынның язмышы килеп чыга. Мондый хәл катлаулы язмышлы әлеге персонаж обре-зын Ш. Әсфәндиярованың оста уйнавы аркасында мөмкин була.
—Хупҗамал нефтьчеләр станында буфетчы булып эшли. Әсәрдә сөйләнгән сүзләрдән аңлашылганча, данга, ялтырапыклы бизәккә кызыгып, ул үзенең чын мәхәббәтен югалткан. Ул герой исеме алган бер егет белән мавыгып китә, ахырдан шуңа кияүгә үк чыга. Әмма бу аңа бәхет китерми. Хупҗамал үзенең беренче, чын мәхәббәтен оныта алмый, ул иреннән аерылып китәргә мәҗбүр була. Ә тормыш инде җимерелгән булып чыга. Илдар (яраткан егетнең исеме) аның үзен ташлап кайчандыр кияүгә чыгуын гафу итми. Шуннан тормышның яме калмый. Хупҗамал мораль яктан череп таркала башлый. Уп әрсез, әдәпсез бер вульгар хатынга әйләнә. Беренче мәртәбә сәхнәдә без аны әнә шундый итеп күрәбез. Ирләр тупас рәвештә шаярта, Хупҗамал- ның моңа да исе китми. Әмма шыксыз кабыкка төренгән бу хатында нечкә тойгылы, җәрәхәтләнгән йөрәк яшеренгәнен тамашачы баштан ук сизеп тора. Үзе кыланган булып маташа, ә күзләре тулы моң. Әсфәндиярованың Хупҗамалы — борчыла, кайгыра белә торган тере кеше. Актриса тамашачыга рольнең «икенче планын», героиня-
HI
eve иң 'vmini 141 анам иоиам vA гчниехне)к MexdaxMN endegex Ag eV« teiexueg и«н|«щ dwacex м<чн d«W»»H waq dixae deVexMH оме edegex Анеи^е М1чмэхчиц e»Md aiajdav нәхед 'data ewnaixdeg vA иена М1чну MIXHO эичең— exexeg 'HIXXOX tixxuv ноиходко нехехед МемасА 'чхиецин 'HexdAx аниАм vA 'MQ< UUJAX меседииАк чти Hexdox tjixxox 1VN ahwadag нахесхаи Uenxeggavew BVHM иң adAw eVHoxeggexew айкай нехиАд айв ‘аикчи^ акиtfax иеэемчхем нохад MixHmtxwdox OHIX: «пичме» Hexdeg ианаиие exvHVexedx HOVOW •adv WiXHHixiex ci4jua ixdeg 'исм xiMdxxMm wag Mixuxom eV eVueieggexew мәнекиМех
'иииаэ енох edeucAM AoMow evefctedev Моз Hixdeg deuMH aVMagex и ем AM Анчну HIXXOX nexdox emixdtxx exdawadAM саэчмех oxxox ’KIXHIXX OVHIXVVO атам ‘UIXXOM амкс HIXSIXXHO^ -отам Hexdox мисс нехехед cA 'HiXHiadA cA aimoaed cixaAox -и Ax ewwe casxaxag 'HvxvixxixadaixM HPHHixdxedox mixwcv— екиУеу HOHHixdovvHHodax HOMiedv Ми Mi4HveodvHVHe4>3e -exvA аэих маитехмеиех Hednx oVixKomowex oiodvMVHetb -a© axadvM OHixcedgo BKHVOX ixudoxModex mMixuixmdeM 'IXUAOVXOM 'ixumixwtv dniy VHOUHIXMUAV 'odrxxHVM шашатАм exvaHdxwe ‘MiawdiaxA «tiadaiHg 1чы>тоиох eVn»j»d»x OHdeuMuod najdaMmag uk eV ebXfri HMNwew ejdawos и MV әиииоа dag ot/xaHadAx UBM -agaxMew deumedahHX MMJOUOXHSU (чну emox exoeg egexdew UAM Hndevcedgo Hajdax -meg uk аэи Ag 'егтичиЛд ехйесиэ и«1чнеии окнами» ViaH'iuod daq eaodxMVHa<t>3@ dev -evag икииЛ оУенхез ndeucedgo Miaudeg ViiaHeaMdxMy edox dowHoi спайной ‘xewcex uAx eVHiaxde хаии1чхидех ixxmiax uAm ено* swwe 'мадам eV имнекем Mixxde uA нэка АаниА ■4Hdeuy uejex weq итидех eVeMcedeV Моз eaMdxxe eVdcvavod OJBVQ emodM exxixv -ехзо иимем менәэхет eVHadeuauod («HegdoM IXJMOQ») OHHJAX '(«VOX») xauq '(aVvadug asawwadu иемАх ewe нэке auod Ад) екиУех эхе^нэимехмәиэ «иеэе waveeAjx HeVdav -cedgo ixvmiaWA Мн HexdeMmeg acA Моз ненне 'мА eVdevavod 1чтАт аУнц -минио iXHdeuox -meg weq тиенем^ ajeVwodese мадам ixodixxA^» М(чнхчцу g euiacAa uixvAg ueta vntnx S окнеАд dejavod UAM Heudenmeg eeodxMVHedne (чэемах exedoH ei4N-Hi4xex HejewmadMg -3 ewwe ‘иехиахәэмим "HeJui4X<43dai4M HeHHi4<t>edex miawdox 'ueumeg HOVireweM<uAx
4 *exxA adevsHX AHOJCIBM weq AedMi43 exxedoM ewauA Мину -avAg
> Mcuoq acA 'UMV wodexxox 'енеетех exdixdeMxoM ueweWtuAx 'Hoxaewdox uai/иА IXMOW “ -«ну eue uiadiaAx енэктс dag мох аитәнекөм wdexoi 'euaco 1члчдпк dxMavc ixjetfHOia _ eVHadag MeHdeHHe» ен1чтемие неиэд аэих Axeds 1чне weq Лнет|ч оме 'неиәд азих Анеииемех edeg-edox 1чэ1чхиох Aewxedv екиаМиМс HOJHVA exedex eMo Medexmog
а -атам nojdox exedv әнхемсәх *i4Hmi4wdox 'әииеМАи xdewcx кәмхимэи uk eVuiaae OWWQ -HMMwow pjdixmeuox 'ejdeumc MiauaeuAx еэиАд eV MVHHH 'oxdoxoi caaueVe нас A irewaMuAy ts ixVue edoMiM* uadaxHM н«чио« miawdox нэхөд нехеАд auxex енамаиА эиехиЗмоф Мни
eguaiod еьпреу оөодьпрнефзе [Ц
ышанмый, моңа ышану мөмкин түгел. Шуннан, хәбәрнең раслыгына ышангач, иинвг катып кала, күзләре тоныкланып китә һәм ул кычкырып көләргә тотына... Көлү тавышы тора-бара авыр, басынкы үксүгә әйләнә. Ул тормышта беренче тапкыр яраткан кешесен югалта. Берәр ел яшәп, Әсәл белән кычкырышканнан соң, Ильяс аеннан китә, Хвдич» кабат аны үз канаты астына ала.
Ике хатынның очрашу күренеше искиткеч көчле. Әсәл, баласын күтәреп, автобазага, Хәдичә янына килә «Дөресме?» — аның бары шуны гына беләсе килә. Бу чандыр, бәләкәй хатында күз яше дә, ялыну-ялвару да юк. Ул баласын кочаклаган аелда күзләрен тутырып Хәдичәгә карап тора-тора да китеп бара, бөтенләй китә. Әүвел каушап калган Хәдичә: «Ильясны барыбер бирмим», дип кычкырына башлый, әмма аның бу тышкы батырлыгы астында күпме ялыну, күзләрендә күпме кайгы һәм хәсрәт яшеренгән. Тик шулай да, Әсәл чыгып киткәч, инәлеп-ялварып Ильясны куа, бар, ди, хатыныңны тотып кал, ди. Ильясның чын-чынлап бары Әсәлне генә яратканын ул сизеп тора. Шул ук вакытта бәхетле булырга теләү хисе аны әрле-бирле ташланырга, бер— хатының артыннан йөгер дип, бер — китмә дип Ильяска ялынырга мәҗбүр итә. Бу рәвештә икеләнү, нишләргә белми азаплану Хәдичә күңелендәге яраның тирәнлеген ныграк аңларга ярдәм итә. Тышкы яктан Хәдичә тыныч кебек, аакыты-вакыты белән хәтта бәхетле дә кебек, асылда ул гаять бәхетсез кеше. Ике хатын — Әсәл һәм Хәдичә бер үк кешене яраталар. Берсенең мәхәббәткә тулы хакы бар, икенчесенеке бетен- ләй юк кебек. Тик сөю хисләре һәм газапланулары икесенеке дә шундый көчле, тамашачы аларның икесенә дә теләктәшлек күрсәтергә мәҗбүр була. Хәдичәгә исә, Әсәл белән чагыштырганда, теләктәшлек хисе уяту күп читенрәк. Әмма Әсфәндияре- ва үз ролен тиешле югарылыкта башкарды. Бик катлаулы һәм каршылыклы образдан ул авыр язмышлы, ирләрчә нык хатын-кызның күркәм образын иҗат итә алды.
Әсфәндиярованың соңгы еллардагы иҗатында аерым урын тоткан образларның тагын берсе, мөгаен, Клеядыр. Бу образда актриса иҗатына хас ике тема, ике буяу бергә кушыла. Без Дилбәр, Эсмеральда рольләре белән бәйле комедиячел линияне һәм актриса яраткан икенче теманы, драматик язмышлы образларны күздә тотабыз. Клеяда бу мотивлар бергә кушыла, һәм безнең алда күп кырлы, катлаулы характер туа. Ксанф һәм Эзоп белән булган мөгамәләләрендә ул төрле яктан ачыла. Ире янында ул иркә патрицианка, ярыйсы ук кыланчык, назлы бер хатын, хәтта уенчык дияргә була. Ихтимал, Эзоп белән очрашканга кадәр ул күпмедер күләмдә, чыннан да, шундыйрак булгандыр, тормышның мәгънәсе турында да әллә ни баш вәтмагандыр. Эзоп белән очрашу аның моңарчы йоклаган миен уятып җибәргәндәй була. Эзоп белән аңлашу күренешендә аның характеры аеруча нык ачыла. Башта Клея аның мәхәббәтен гадәти алымнар белән яуларга тели. Шуңа да, икәү генә калгач, Клея чытлыкланып аңа сырышкан була, кыланчык-иркә тавыш белән аңа гашыйк булуы турында сөйли Баксаң, андый корал биредә яраксыз икән. Аның кыланышларын Эзоп шактый салкын һәм битараф каршылый. Үзе теләгән табигый аңлашу килеп чыкмавын күреп, Клея нервыланырга тотына. Ул кинәт аңлап ала: Эзоп бөтенләй башка, ул аңламаган кеше икән. Аңа яраклы ачкыч эзләп, уз арсеналындагы чараларның һәртөрлесен сынап карый башлый. Ул әле киреләнә, капризлана, йомшак күңелле иркә хатын булып кылана, ул да түгел, зәһәр, усал кешегә әйләнеп карый, һәм менә зур саклык белән генә Эзоп Клеяның башыннан сыйпый, аның башын үз җилкәсенә сала. Бер мәлгә тынып калалар. Менә шунда гына Клея тыштан ямьсез бу кешед» никадәр зур мәхәббәт булуын аңлый. Уйнап маташуның эзе дә калмый. Клея акыллы хатын, ире кулында уенчык кына булуын аңлаган хатын булып кала, һәм шул моменттан башлап үзе теләгән кешене сөяргә хакы булмаган, тормышта уенчык урынына йөртелүче драматик язмышлы хатын белән очрашабыз. Шушы моменттан башлап без Әсфәндиярова башкарган образда берьюлы ике кеше яшәвен сизәбез, аларның берсе — тыштан чибәр, шат күңелле кыланчык хатын, икенчесе — уйлый-кайгыра бел» торган нечкә күңелле, яралы күңелле нәфис җан иясе.
Бу һәм кайбер башка рольләрдә Шәхсенәм безнең алга чын милли татар артисткасы булып килеп баса. Бу сыйфат ул башкарган образларның үэ-үзләрен тотышларында, аларның аеруча тыйнак һәм оялчан булуларында нык сизелә. Әйтик, Юлия Тугина белән Прибытков очрашкан күренешне рус актрисасы, мөгаен, башкачарах
Эсфзндиярова Клея ролендз уйнар иде. Өсфондияроеаның Юлиясе — шактый тыйнак, ирләр белен кыланырга ояла торган, үзенең хурлыклы хәлдә калуыннан уңайсызлана торган кеше.
Әсфендияроаа уйнаган рольләр турында сейләгонде. без берниме талкыр актриса сәхнәдә уйлый бела, уз рольләренең «икенче планын» җиткерә ала дил кабатладык. Мондый сыйфатлар аны бүгенге кен, заманча артисткалар белән бер ретка куя. Мәшһүр рус режиссеры Г. Тоестоногоа бик дәрес яза «Артист сәнгатен заманча иткон теп сыйфат дип мин интеллектны, фикер киеренкелеген саныйм. Әгәр зләгрәк бу сыйфат чын-чыннан зур берничә художникка гына хас сыйфат булса, хәзер исә ул һәр башкаручының стилендә теп һәм хәлиткеч нәрсә булырга тиеш. Сәхнәдә кичерешле итеп уйлый белми торып, актер сәнгате заманча була алмый». Дорос, биредә торле яссылыктагы тешәкчеләрне үзара бутарга ярамый. Әгәр син уйлый беләсең икән, син инде шәп актер булдың дигән сүз түгел. Талант һәм интеллект бергә кушылып кына актерны заманча итәләр. Ш. Әсфәндияроааны минем шундыйлар рәтенә кертәсем килә. Боз актриса башкарган тәрло рольләргә тукталдык. Аның иҗатына хас берничә тел сыйфат хакында сойләдок. Әмма Әсфәндиярояа әзлексез ззләнә торган иҗат яешесе. Ул үз сәләтенең яңа якларын эзли. Моржан Даяиояа («Гелҗамал») һем картаеп, корышып бегкен Карчык образларын («Бәйрәм кичендә») шул ззләнү толындагы рольләрдән санарга кирәктер.
Бу актрисаның тынгысыз характеры турында, торле характердагы рольләрне башкаруыннан тыш, тагын бер нерсә сойли. һәр яңа рольдән соң ул алтңытыл бетерә; начармы, әллә яхшы чыктымы, ди. Премьерадан соң да күп кәннәр буена ролен шомарту остонде эшли. Шуңа до мин үзенең когелмогән рольләре белән Әсфәндиа- рояя безне бер гене мәртәбә сокландырмас one дип уйлыйм. Чонки хәзер ул шундый •шьто, галантының иң югары ноктасында. Озаккарак сузылсын идә ул югары нокта!