ӘДӘБИЯТ ҺӘМ СӘНГАТЬ ЯҢАЛЫКЛАРЫ

МӘСКӘҮДӘ ТА ТАР МӘДӘНИ ЯТЕ
КӨННӘРЕ
Узган елны» окт ябрь ахырларында Мәскәү д,» т ат ар
әдәбияты һәм сәнгат е кв н яәре уздырылды
Башка ла сәхнәлә реннән ун кв н буе Тат арст ан
моңнары якгырап т орды, шәһәрн е» нн зур клублары,
концерт заллары т ат ар арт ист лары, композит орлар
һәм язучылар карамагында булды
Бәйрәм коннаре СССРнык халык арт исты Нат ай
Рахлин җит әкчелеген дәге сим фоник оркест р
коиперт лдры белә н башланып кит т е Тат арст ан
сәнгат ь ост аларынын концерт лары да һәркайда зур
уңыш белә н барды РСФСРны н халык арт ист лары А.
Аббасов , В. Шарипов а, 3. Хисмәт уллина,
РСФСРны н ат казанган арт исты Р Сады йков , Тат ар-
ст анны» халык арт исты И Шакиров , Тат ар ст анны»
ат казанган арт ист лары Э. Җә лә- лет динон, А.
Арсланов , скрипкачыларны» халыкара конкурслар
лауреат лары 3. Шах- морзаев а, X. Әхмәт ов а, Г
Тукай исемендәг е филармонияне » ишь җырчы лары
3. Нур* мохәммәгов , Р. Сиб|ат уллина һәм бишкә
ларны» чыгышлары н мәскәүлеләр аеруча жылы
каршы лады лар
Мәскәүдә узды рылган мә дәният көннәрен дә
язучылар да якыннан т орып кат наш ты 22 окт ябрьда
Әдип ләрне» үзәк йортында булып үт кән әдәби
музыкаль кичә бу якт ай аеруча характ ерлы Кичәгә
Тат арст анмын һәм Мэскәүнс» күренекле ша<
мйрыәрс. прозаиклары, сәнгат ь ост алары һәм куп
санлы т амашачылар килгән иде. Аны Ленин п|>---
.1и>и <• лауреаты Р< Ф< Р Я т учы i ip < >к> эы
идарәсе предсе дат еле Серюй Михалков алып
барды С. Хәким. М Әмир, Ә. И схак. Ill Галиен, Р
Файзуллин. И Юзеев . Г. Зәй- иашев а. X. Сарьян, ₽.
Кут уй. 3. Маликов үзләренең әсәрләре н хкыдылар
Мәскәү әдиплә реннән Р Моран, С. Липкин. Ю Оку-
нев . В. Гв инея, В Синицын. В. Цыбин т ат ар
язучыларынын әсәрлә рен Тамашачыларг а рус
т еленд* җит керде ләр Шунды й ук әдәби кичә Химки
да ! ы культ ура йортында да үт кәрелде Кичәдә
кат нашкай нзучыяар- .1,1 и О И схак. С. ХӘКИМ. Г.
Ахунов . Ю Бе аист оцв ай. И . Юзеев . р. Кут у*. X.
Сарьям үмәренсц яяа әсәрләрен укыдыла р, укучы
лармын сорауларыма җав аплар бир де ләр
Тат арст ан сәнгат ь ост аларыяым - Mt аклау
коииерт м Чайков ский исемендәге за лда УЦМ.
Вомамш р адиосы аша бет ен илгә шиырат аи бу
концерт т а КПСС Үз әк Комит еты Полит бюросы
члемлы>Ы! д кандидат . Үм Комит ет секрет аре П. Н
Демичев •' р *ЙИ мфС*о оты ире
В И Коземд.оп I
type минист ры Н. А. Кузнецов , Тат арст ан АССР
Верхов ный Сов еты Президиумы председат еле С. Г
Батыев , КПССны н Тат арст ан өлкә комит еты
секрет аре М Ф Вә- лиев , тв рле иҗат оешмаларының
җит әкчеләре кат нашты.
Тат ар мәдән ият е кемнәрендә Мәскәү*
т амашачылары безнең гади гармуннан сим фоник
оркест рга, ав ыл җырларын нан оп ераларга,
симфония ләргә кит ергән иҗа ди юлла рыбызны
күрделәр. Тат арст анны» т ормышка т ирән мәхәббәт
белән сугарылган үзенчә лекле һәм халыкчан
сәнгат е аларга зур ләззәт бир де «Прав да»,
«Сов ет ская Россия», «Лит ерат урная газет а», «Лит е-
рат урная Россия» кебек үзәк газет алар да т ат ар
әдәбияты һәм сәнгат е кеннәренә багышланган
мәкаләләр чыгып т орды
МАКТАУЛЫ И СЕМ
Тат арст ан АССР Культ ура минист ры Булат
Миннулла улы Гыйззәт уллнига, сов ет культ урасын
үст ерү өлкәсендәге хезмәт ләре очей, РС.ФСР
Верхов ный Сов еты Презнднумынын 1970 ел 23
окт ябрь указы белән РСФСРны н ат казанган
культура работ нигы дигән макт аулы нсем бирелде.
ЛИ ВАН МА ТБУГАТЫ ТУКАЙ ТУРЫНДА
Бейрут т а чыт а т оргам «Әл голүм» журналы ү
этмен 1969 елгы окт ябрь сав ыида күренекле т ат ар
шагыйре Га бдулла Тукаймы» т ормыш һәм иҗат
UIMM багышланг ан мәка лә баскай. Ж урналның 42—
48 бит ләренә урнашк ан ул мәкалә «Габдулла Ту кай
хакыйкат ь һәм азат лык шагыйре» дип ат ала Авт оры
— Мәскәү дәүләт унив ерсит еты каршында
аспирант ура т әмамлаган әдә бият белгече Ж әлнл
Камалет дин.
«РОМА Н-ГАЗЕТА» БИ ТЛӘРЕНДӘ
«АК ЧӘЧӘКЛӘР» РОМА НЫ
«Роман-газет а»нын 197 0 е лгы 21—22
саннарында. 2 200 000 данә т ираж белән, күренекле
т ат ар сов ет язучысы Габарахмаа Әпсәләмов иып
«Лх чәчәкләр» романы басылып чыкты Әсәрне рух
т елемә т анылган сонет язучысы. «Ледолом»
ромв иыяых авт оры К. Горбунок т әрҗемә ит кән
21 сакт а авт ормын ижат юлына багышланган
кереш мәкалә урнаштырылган У л әдә бнит бел1«ча
һәм т анхыйт ьчя 1 Рет нов а т арафыннан язылган.
ТАТА Р А РТИ СТЛАРЫ ЧИ Т И ЛДӘ
Сов ет арт ист ларымы» бер группасы һин д
океаны ар ларын да урнашка» ндләр буйлап
гаст рольләрдә ймрап ка йт ты. Бу
группада Муса Җә лил исемендәг е т ат ар дәүләт
опера һәм балет т еат ры арт ист лары Рев дар
Са дыйков һәм Сания Хант имеров а да бар иде. Алар
чит ил т амашачыла рына т ат ар халык биюләре
«Әпипә», «Кияү биюе». Фәрит Яруллиннын
«Шүрәле» балетыннан адажио. Александр
Ключарев нын в альсын һәм классик биюләр
күрсәт т еләр.
ЛАУРЕА ТЛА РНЫ ХӨ РМӘТЛӘҮ
Билгеле булганча . ВЛК СМ өлкә комит етының
Муса Җәлил исемендәге премия ләре 19 70 елла
Казан зур драма т еат ры акт еры Юрий Фе дот ов ка
һәм шагыйрь Рав ил Фә йзуллинга бирелгән иде. 16
ноябрь- да Казан шәһәрен ең Акт ерлар йортында
лауреат ларны хөрмәт ләү кичәсе уздырылды
Кичәне, кыскача кереш сүз сөйләп, ВЛКСМның
Тат арст ан өлкә комит еты секрет аре И . Хайруллин
ачты. ВЛКСМ ө лкә комит етының беренче секрет аре
А. Василец Р. Фәйзуллин белән Ю. Фе дот ов ка
лауреат значоклары һ әм дип ломнар т апшы рды.
Шагыйрь С. Хәким, Тат арст ан язучылар союзының
жав аплы секрет аре Г. Ахунов . В Качалов
исемендәге Зур драма т еат ры арт исты В. Пав лов а,
ВЛКСМның И дел буе ра йкомы секрет аре Г.
Масленников а һәм башкалар лауреат ларны чын
күңелдән кот лады лар, аларга яңа ижат уңышлары
т еләделәр .
Соңын нан республика быз арт ист лары көче
белән зур концерт бире лде .
ЗАҺИДӘ БУРНАШЕВАГА 75 ЯШЬ
1970 е лның 12 ноябре нда әдәбият сөючелә р
Тат арст ан дәүләт музеена күренекле жәмәгат ь
эшлек лесе һәм шагыйрә Заһидә Бурнашев ага
(Гыйффәт т ут аш) 75 яшь ту луга багышланган
бәйрәм кичәсенә жыел- ды лар.
Кичәне, кыскача кереш сүз сөйләп, язу чы Афзал
Шамов ачты. Танылган ба ла лар язучысы Госман
Бакиров кичәдә кат нашучыларны Заһидә
Бурнашев аның бай т ормыш юлы һәм ижат
эшчәнлег е белән т аныштырды. Аннары юбилярга
кот лау хат лары һәм кыйммәт ле бүләкләр
т апшырылды, аның исеменә килгән т елег раммалар
укылды.
ИҖАТ СЕК ЦИ ЯЛӘРЕНДӘ
Окт ябрь—ноябрь айларында Тат арст ан
язучылар союзы каршындагы ижат секцияләренең
от чет -сайлау жыелышлары булып узды. Алар
шактый акт ив һәм оешкан т өст ә үтт еләр.
Җыелышла рда т ат ар әдәбиятындагы аерым
жанрларның бүгенге т орышына т улы анализ
ясалды, язучылар ко ллект ив ы алдында т орган
акт уаль мәсьәләләр кар алды.
От чет-сайлау җыелышларын бала лар ә дәбияты
секциясе башлап жнбәр де. Секция нең 23 окт ябрьдә
уздырылган утырышында бюр о предсе дат еле М.
Фәйзулли- наның хисап докла ды тыңлан ды. Аннан
бала лар әдә биятына караган мәс ьәләлә р буенча
жанлы сөйләшү башланып кит т е. Фикер
алышуларда уннан артык кеше кат нашты. Алар
арасында ВЛК СМның Тат арст ан өлкә комит еты
секрет аре И . Хайруллин. язучыла рдан Г. Бакиров .
Ә. Бикчант аев а, Л. Ихсанов а, Н. Гайсин. М. Шабасв ,
М. Мазунов . Р. Бат уллин, Р. Мингалнмов һәм
башка лар бар иде.
Җыелыш. Р. Мингалнмов . Ш. Галиев , Л.
И хсанов а. Р. Бат уллин һәм X. Халнков - лар
сост ав ында, бюро ның яңа сост ав ын сайлады.
Бала лар әдә бияты секциясенең бюро пре дседат еле
ит еп Р. Мингалнмов билгелән де.
Проз а секциясенең от чет -сайлау җыелышы 1 8
ноябрьда уздыры лды. Бюро пре дседат еле А.
Гыйләҗев жыелышт а кат нашучыларны 1970 елда
дөнья күргән яңа әсәрләр бе лән т аныштырды,
прозаикла р алдында т орган бурычларга т укт алды.
Доклад буенча фикер алышулар да И . Гази, Ә. Ени-
ки. А. Расих, Г. Кашшаф. Н. Дәүли, Г. Аху нов , С.
Са биров , X. Сарьян һ әм башкала р кат нашты.
Проз а секциясенең яна сост ав ына баш кеше (Б.
Камалов . М. Мәһдиев , X. Сарми. Ф. Мансуров һәм
М. Маликов а) керт елде. Предсе дат ель ит еп Б.
Камалов сайланды.
Тагын бер кө ннән т әнкыйт ь секциясенең от чет -
сайлау җые лышы булды. Бюроны» бе р е ллык э ше
белән Р. Мост афнн т аныштырды. Җые лышт а Г.
Халит . X. Хәйри, И . Гази, И . Нуруллин, А.
Әхмәдуллин. Г. Ахунов һәм башкалар чыгыш ясады.
Җыелыш бюр оның элекке сост ав ын т агын бер елга
үзгәртми калдырды. Бюро п редседат еле ит еп кабат
Р. Мост афин сайлан ды.
КОНСЕРВА ТОРИ Я А ЧЫЛУГА 25 ЕЛ
Казан дәүләт консерв ат ориясе эшли башлауга
25 ел т улды. Тат ар сов ет музыЯ сәнгат ен үст ерүгә
зур өлеш керт кән һәМ чирек гасыр в акыт эчендә
дист әләрчә композит орлар т әрбияләп үст ерГән, күп
саИ ЯИ музыкант лар, җырчылар әзер ләп чыгарган
бу уку йортының олы бәйрәмен республикабыз
җәмәгат ьчелеге кип күләмдә билг еләп үт т е. Газет а-
журнал бит ләрендә консерв ат ориянең күп кырлы
эшчәнлег еи чагылдырган мәкалә ләр басы лды,
шәһә ребез нең концерт заллары нда, к лублар да
культура сарайларын да зур бәйрәм кон церт лары
куелды.
Казан дәүләт консерв ат ориясенең 25 еллыгына
багышланг ан т ант аналы жыеЛ““ 1970 елнын 20
ноябрен да уздырылды ко ’ серв ат ориянең акт лар
залында булып узга бу жыелышт а парт ия, сов ет .
к?мс0*„. хезмәткәрләре, мә дәният әһе ллә ре һ әм кү
санлы музыка сөючеләр кат нашты.
Консерв ат ориянең оештырылуы, т угандаш
республикалар, өлкә ләр белән элем т әсе,
халкыбызга күрсәт кән зур хезмәт ләре турында
күренекле т ат ар сов ет композит оры. СССРнын
халык арт исты Дәүләт премиясе лауреаты,
профессор Нәҗип Хиһа- иов сөйләде КПССнын
Тат арст ан өлкә комит еты секрет аре М. Вә лиев
КПСС ө лкә комит еты. Тат арст ан АССР Верхов ный
Сов еты һәм ТАССР Минист рлар Сов еты ның
кот лав ын т апшырды. Аннары консерв ат ория
исеменә килгән кот лаулар, т елеграммалар укылды,
бүләкләр т апшырылды.
Ахырдан сәнгат ь ост алары һәм ст удент лар көче
белән зур концерт бире лде .
Тат арст ан Верхов ный Сов еты Президиумы.
югары кв алификация ле музыка кадр лары
хәзерләүдәге һәм сов ет музыкасын
пропагандалауда гы зур хезмәт ләре өче н. Казан
дәүләт консерв ат ориясен Почет грамот асы белән
бүләклә де.
Кв алификация ле кадрлар хәзе рләүдәг е һәм
сонет музыкасын пропаганда лаудагы хезмәт ләре
өчен, Казан дәүләт консерв ат о риясенсң җыр
кафе драсы укыт учысы Валент ина Андр еев на
Лазькога һәм гомуми форт епьяно кафедр асы
мөдире Наз нинә Г азиз кызы Сабнт ов скаяга
Тат арст ан АССРнын ат казанган сәнгат ь в шлеклесе
дигән макт аулы исем бирелде
Казан дәүләт консерв ат ориясенең музы ка
т арихы һәм т еориясе кафедрасы укыт у чысы Галина
Яков лев на Касат кина, консер в ат ориянең тынлы
инст румент лар кафедра сы мпдире Шамил
Гыйльмет дин улы Низа- мст динов Тат арст ан АССР
Верхов ный Сов еты Президиумының Почет
грамот алары белән бүләк лән де
КЫЗЫКЛЫ КҮРГӘЗ МӘ •
Казан акт ерлар йортында «Теат р сәхнә
ләрен дэ коммунист образлары» ДИ ГАТ т емага
фот окүргәзмә ачылды Аны Бөт енроссия т еат р
жамгыит епсн Тат арст ан бүлеге оеш тырган.
Күргәзмәгә «Муса Хә лил». «Дав ылга т абан».
«Умырзаялар». «Беренче ат лы армия», «Шамил
Усманов ». «Баһадирлар» кебек спект акльләрдән
фот орәсемнәр. >ро граммала р. афиша лар куелг ан.
Парт иябезн ең XXIV съезды хөрмәт енә
багышлап оештырылган бу күргәзмә съезд ачы лган
көннәргә ка дәр э шләячәк.
ЯҢА СПЕКТАКЛЬЛӘР
Г. Камал исемендәге Ленин орденлы т ат ар
дәүләт академия т еат ры т амашачы- т арга Нәкый
ага И сәнбәт нен «Әбугалисина» исемле әсәре
буенча эшлән гән яна спект акль күрсәт ә башлады.
Пьесаны сәхнәгә Тат арст анның ат казанган сәнгат ь
эшлек лесе Прозат И сәнбәт куйган, художнигы —Та-
т арст анның ат казанган сәнгат ь эшлеклесе Ән әс
Тумашев . Рольлә рне Тат арст анның халык
арт ист лары И браһим Гафуров һәм Гали Наарюков .
Тат арст анның ат казанган арт исты Габдулла
Фәт хуллин. арт ист лардан Рав ил Шә рәфиен, Гө лсем
И сәнгулов а. И лдар Хәйруллии һәм Флера
Хәмит оаалар башка ра.
Минэәлэ т ат ар дәүләт драма т еат ры Гөлшат
Зәйнашев анын «Кем гүзәл?» исемле яна
комедиясен сәхнәгә чыгарды Спект акльнең
режиссеры Тат арст анмын ат казанган сәнгат ь
эшлек лесе. Тукай бүләге лауреаты Са бир
Өмет баен. Пьесага музыканы 3. Гыйба дуллин язган
Рольләрне т еат рның яшь арт ист лары башкара.
ГАИ ЛӘ ТЕА ТРЫ
Пермь ө лкәсе Елпачиха культ ура йорты
каршын дагы драма коллект ив ым хаклы рәв ешт ә
гаилә т еат ры дип ймрт аләр. Бу т үгәрәкт ә кат нашучы
пәв әскәрлзриен ик зур күпчслс(с (барлыгы 23
арт ист ) коллект ив җит әкчесе Әмин И скәидәров нын
үз кеше ләре улла ры, кыз лары, к иленн әре,
оныклары һ. »м т \ .IH I3II туганнары.
Әмин И скәндәров иын сәхнә эшчәнлеге моннич
илле еллар элек башла на. У л оештырган драма
коллект ив ы акрынлап үсә. ныгый бара Беразда н бу
үзешчән т еат рга Әминнең уи баласы кат нашып кит ә
Тора- бара реперт уарда т өп урынны т ат ар клас -
сиклары Һәм сов ет драматургларының нк яхшы
әсәрләре а ла. Коллект ив ның соңгы в ше — Мирсәй
Әмирнең «Гө лшаян» пьесасы. Бу спект акль белән
«гаилә т еат ры» үзенең илленче сезонын ача.