ӘДӘБИЯТ ҺӘМ СӘНГАТЬ ЯҢАЛЫКЛАРЫ

БЕРЕНЧЕ ДӘРӘЖӘ ДИПЛОМ Татарстан китап нәшрияты күренекле шагыйрь Снбгат Хәкимнең «Күнелем Ленин белән сөйләшә» исемле шигырен татар һәм рус телләрендә аерым китап итеп бастырып чыгарган иде. Китап В. ИЛенинның тууына 100 ел тулуга багышланган Аның тышлыгы да. эчендәге рәсемнәре дә зур зәвык белән, матур итеп 8ШЛӘН1ӘН Китап Татарстан китап нәшрия тынын һәм К Якуб исемендәге матбута; комбинатының зур казанышы Бу китапнып Мәскәүдә үткәрелгән Бөтенроссия конкур сында Беренче дәрәжә диплом белән бүләкләнүе әнә шул турыда сөйли Художни1ы Тәвил Хәжиәхмәтов. редакторлары Р. Даутов һәм М. Зарецкий ТАТАР ШАГЫПРЬЛӘРЕ КАЗАКЪ ТЕЛЕНДӘ «Лсниишнл жас» (Алма ата), «Орталык Казахстан» (Караганда). «Ясмин тугы» («Ленин байрагы». Петропавловск) газеталарында татар шагыйрьләреннән К Нажми, Б Рәхмәт. I Кггуй. Ш Маннур. С. Хәким, Г Хужисв. Ill I алнев, М Хвсәен әсәрләре басылып чыкты Аларны казакъ телемә шагыйрь һәм әдәбият белгече Беркет Исхаков тәржемә Н1КӘН. Алма-Атада «Жазушы» нәшриятында та тар шагыйрьләренең әсәрләре туплангач «Татар жырлары» дигән китап басылып чи ia Бу жыентыкка кергән Г Тукай, һ. Такташ М Жалил К Нажми. II Исәнбәт. Ф Кәрим. Б Рәхмәт. X. Туфан. Ш Мәй Bvp. Ә Фәйзи. Ә. Исхак. Ә Ерикәй. С Хәким. Г. Хужн 3 Нури 111. Галнев. С Сө- ләйманова. Г Зәйнашева. И. Юзеев. Г Рәхим. Р Харисов һ.б. ларның әсәрләрен Т Жароков. Ж. Сыздыков. С. Машапов. Ж Мулдагалиев. С. Сәетон. С Мәүленов. М Алнмбаев. Б. Исхаков. Ж Мулддгалиеа. < Жиенбаев. А. Дуйсенбиев. КМырзалиев. К Жумагалневлар гәржемә иткән Кереш сүз авторы — филология фәннәре кандидаты. шагыйрь С. Сәетов «КАЗАКЪ ҺӘМ ТАТАР ӘДӘБИЯТЛАРЫ АРАСЫНДАГЫ БӘЙЛӘНЕШ» Казагыстан ССР Фәннәр Академиясенең М. Ауэзов нссмендәте әдәбнат һәм сәнгать институтында шул темага Бөркет Исхаков филология фәннәре кандидаты дигән фәнни дәрәжә алу өчен дмссертациа яклады. Фәнни жнтәкчеләре Каз ССР Фәннәр Академиясенең члеи-корреспондеиты Е. С. Исмәтый- лоа һәм филология фәннәре кандидаты М Базарбаен Диссертация авторы бу ике тугандаш халык арасындагы рухи бәйләнешне бик борынгы заманнардан —V—VIII йөзләрдән бәшлап тикшерә Ул бу бәйләнешне раслый торган шактый күп материал тушта; аи һәм аларны тирән фәнни нигездә анализлаган, әсәрләренә до. XIX йөзлә һәм Совет чорында тыгы» әдәби бәйләнешләргә дә киң тукталган. 1ЕАТРЫБЫЗ МӘСКӘҮДӘ Татарстанның 50 еллыгы уиае белән Мәс- ләүдә 1 июльдән 30 нюлыә кхдэр Г. Камал исемендәге Ленни орденлы Татар дәүләт академии театры гастрольләр үткәрде Гастроль вакытында баткалабыг тамашачылары Ленив пргмиисе лауреаты Н Погодинның «Баһадирлар» («Третьи ватгтиче- сив»), Ч Айтмоювяын «Гүзәлем Әсал». А Острей» «ионын «Сонгм корбан». Т Твм- чуриниын «Зәңгәр шәл». «Анерияав», Т Гыйззәтнең «Кыю кызлар». Н. Исәнбәтне» «Миркәй белән Айсылу». А Гыйләжев Аедай А Я>иины> «Шамил Усманов», X Вазвтнын «Кук капусы ачылса» һ б асарлар буенча ашлашын сиектак.тшир карадылар Театр артистлары гпектакяъләраәа бтта вакытлард» Мәсвәү мвоа фабрикалар ымла, иредвриитиеәшреалә. культура учрежзелпеләрендә. нжат оешмаларында очрашуларга йврделәр ЯЗУЧЫЛАР сәяхәттә Язучылардан А. Гыйләжев белән X. Сарьян Татарстан туристлар делегациясе составында Төркнягә бардылар. Алар. Төркиянең куп шәһәрләрендә булып, андагы тормыш, халкының гореф-гадәте белән танышканнар. язучыларыбызның ижагы турында сөйләде. С. Сабиров Татарстан китап нәшрияты чыгарган яна китаплар һәм аның 1974 елга планы белән таныштырды. Аннары Казан кунаклары һәм урындагы яшь язучылардан Г. Рәхимов. П. Апушев. В. Гайсин үзләренең яңа әсәрләрен укыдылар. ФӘННИ КОНФЕРЕНЦИЯ СССР Фәннәр Академиясенең Г. Ибраһи- мов исемендәге тел. әдәбият һәм тарих институты Татарстанның 50 еллыгы уңае белән фәнни конференция үткәрде. Конференцияне КПСС өлкә комитеты секретаре М. Вәлиев ачты. Анда тарих фәннәре докторлары М Мөхәррәмов. И Ионенко. Р. Нә- фиков. А. Халиков. Я. Шәрәпов, философия фәннәре докторы М. Абдрахманов, юридик фәннәр докторы А. Вахитова, химия фәннәре докторы Ю. Китаев, медицина фәннәре докторы X Хәмитов. композитор Н. Җиһа- нов. СССР Педагогия фәннәре академиясе член-корреспонденты М. Мәхмүтов һ. б. лар —барлыгы утыздан артык галим докладлар белән чыгыш ясады. Г. Ахуновның «Канатлар кая илтә» исемле документаль хикәяләре буенча Казанның 109 һәм 91 мәктәпләрендә укучылар конференцияләре үткәрелде. Укучылар республикабыз турында үзләре дә күп кенә өстәмә мәгълүмат җыюларын әйттеләр. 91 мәктәптә «Канатлар кая илтә» китабына багышлап әдәби викторина оештырылды, конференциядә иң яхшы сөйләгән, викторинада иң дөрес жавап биргән укучыларга истәлекле бүләк—китаплар бирелде. Шул ук әдипнең «Хужалар» романы буенча укучылар конференциясе Казан дәүләт педагогия институтында үткәрелде. Конференцияләрдә Гариф Ахунов үзе дә катнашты, иҗат планнарын сөйләде, укучыларның сорауларына жаваплар бирде. БЕРЕНЧЕ ОРАТОРИЯ Казан шәһәренең Актерлар йортында композитор М. Яруллин белән шагыйрь Р Харнсовның «Кеше» исемле ораториясе тынланды. Ораторияне башкаруга Казан музыка училищесы хоры, дирижер Нурия Жураева, Муса Җәлил исемендәге Татар опера һәм балет театры солисткасы Хәдичә Гыйниятова, Татар дәүләт академия театры артисты Равил Шәрәфиев. Казан дәүләг консерваториясе студенты Ренат Бәшәров һәм концертмейстер Е. Спасскаялар катнашты. Әсәр турында фикер алышканда музыка белгечләре Ф. Бикчурина, Я- Гнршман, язучылардан М. Әмир, Ә Еники, Г. Ахунов. Б Камалов, сәнгать фәннәре кандидаты X. Гобәндуллнн. композитор, профессор Н. Җңһанов. үзешчән композитор Ә Хәйрет- динов татар музыка тарихындагы бу беренче ораториягә уңай бәя бирделәр ОЧРАШУЛАР. КОНФЕРЕНЦИЯЛӘР Татарстанның 50 еллык юбилее уңае белән республикабыз язучылары төрле районнарда авыл хужалыгы хезмәт ияләре белән очраштылар. Г. Ахунов С Сабиров, Г. Рәхим Питрәч районының «Алга» газетасы редакциясе каршындагы әдәби берләшмә коллективы белән очраштылар. Башлап язучылардан В Гайсин. Р Галәвиена. Г Фазлыев. С. Закиров. В. Хәмидуллнна. П. Киайнов. С. Гая- зов һ. б. ларның әсәрләре тикшерелде. Язучылар «Заря» һәм Ильич исемендәге колхозларда чыгыш ясадылар, авыл эшчән- нәренең тормышлары һәм хезмәтләре белән таныштылар Г. Ахунов бу очрашуларда татар әдәбиятының бүгенге торышы. ТАТАРСТАН ЯЗУЧЫЛАР СОЮЗЫНЫҢ ӘЛМӘТ БҮЛЕГЕНДӘ Бүлек җыелышларының берсе РСФСР язучыларының IV съезды йомгаклары турында сөйләшүгә багышланды. Съезд делегаты. бүлекнең җаваплы секретаре Р Фәйзуллин съезд утырышларында күтәрелгән төп әдәби мәсьәләләр һәм нефть якларында яшәүче язучылар алдында торган бурычлар турында сөйләде. Съездда кунак сыйфатында катнашкан драматург Ю. Әминов федерация язучыларының бу зур форумында алган тәэсирләре белән уртаклашты. Драматург Ю Әминов Чаллыда «Коммунизм байрагы» газетасы каршындагы әдәбият түгәрәгендә яшь һәм башлап язучыларга РСФСР язучыларының IV съезды йомгаклары һәм алда торган бурычлар турында сөйләде. Ленин юбилее уңае белән быел партиянең Әлмәт шәһәр комитеты язучыларының байтагына «Хезмәттәге батырлык өчен» медале тапшырды. Бүләкләнүчеләр арасында Г. Афзал, Ю Әминов. Р Фәйзуллин. Р. Төхфәтуллин, Ә. Маликов, С Кальметов һ. б. иптәшләр бар. Шагыйрь Р. Фәйзуллин «Восход» кинотеатрында мәктәп балалары белән очрашты. Язучылар иҗаты турында сөйләде, яңа шигырьләре;< укыды. ЧАЛЛЫДА СӨЙЛӘШҮ Драматург С. Кальметевиын нефтьчеләр тормышына багышланган «Свенечләр һәм ктзенечләр» исемле яна драмасы укып тикшерелде Әсәрне камилләштерү ьчен күп кенә кинәшләр әйтелде. Шул ук жыелыштә Татарстан язучылар союзы жаваплы секретаре Г. Ахунов идарәнең эше һәм планнары турында свйләде. Чаллы шәһәрендә чыга торган «Коммунизм байрагы» газетасы каршындагы әдәбият нжат берләшмәсе утырышында драматург Ю. Әминов һәм Чаллы шәһәр партия комитетының агитация һәм пропаганда бүлеге медире урынбасары п Евдокимов иптәшләр катнашты. Бу җыелышта автозавод тезелү уңае белән яшь һәм башлап язучыларның бурычлары турында сейләшү булды. «Жәлилнефгь» идарәсе эшчеләре һәм хезмәткәрләре Ә.тмәт язучылары Г. Афзал, һ. Сафина, С, Селәйманова, Ю Әминов белән очраш (ылар «Жәлилнефть» идарәсе начальнигы Г. Әхмәдиев нефтьчеләрнең эшләре белән таныштырды, ә язучылар исә бүгенге әдәби хәрәкәт турында свйләделәр яна әсәрләрен укыдылар Шул ук киние язу чылар мәктәп балалары белән дә очраштылар. ШАГЫЙРЬ ИСТӘЛЕГЕНӘ БАГЫШЛАП Фронтовик шагыйрь Нур Баян колхозлашу елларында Чаллыда район газетасы редакторы булып эшләгән Быел шагыйрьнең туган кине унае белән шул газета Нур Баян тормышына һәм иҗатына багышланган әдәби сәхифә чыгарды. Әдәби берләшмә членнары шәһәр радиосыннан чыгыш ясадылар. Укучылар белән очрашуларнын берсе Чуттай авылында үтте Анда Р Файзуллин. С Селәйманова. С. Кальмегов, яшь шә гыйрьләр 3. Юсупов. Ә Исхаков чытыш ясадылар, балаларнык күке.тле концерты булды. ЯЗУЧЫЛАР СОЮЗЫНЫҢ КОНСУЛЬТАЦИЯ БҮЛЕГЕНДӘ Яшь тәнкыйтьчеләр семинарында Миләүшә Маннурива һәм Ил Саттаровнын ижаг- лары тикшерелде Семинар эшендә Рафаэль Мостафин Фәрваз Миннуллин. Ренат Харисов һәм Илдар Юзеев катнаштылар. «ТУКАЛ» ТЕПЛОХОДЫ КАЗАНДА Башкорт дәүләт университеты студенты Рәдиф Гнмершнн ижаты индивидуаль семинарда тикшерелде Семинарны Шәүкәт Галиев һәм Илдар Юзеев алып барды Утырышларның берсендә Роберт Миннул лнн. Фәннур Сафин һәм Зиннәт Мансуров нын шигырьләре тикшерелеп, аларның уңышлы табылган әсәрләре «Беренче карлыгачлар» җыентыгына тәкъдим ителде. «Агыйдел» пароходчылыгының Габдулла Тукай исемен йнртүче теплоходы Уфа — Мәскәү маршруты буенча туристлар йнртә Теплоходны венгр дуслар эшләгәннәр һәм ул быелгы навигациядә генә йери башлады Бу теплоходны Татарстан язучылары союзы һәм Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе шефка алганнар иде. Чираттагы рейс вакытында Казанда теплоход экипажы белән әдәбият һәм культура хезмәткәрләре Елга портында очрашу үткәрделәр Очрашуга язучылардан А. Шамов. Г Кашшаф. Г Әпсәләмов, Г Ахунов, ,Т. Ихсаиова. Татарстан дәүләт мчзееның әдәбият бүлеге хезмәткәрләре һәм ИдеД буе районы 35 иче мәктәп укучылары катнашты. Ятучылар һәм музей хезмәткәрләре «Тукай» теплоходы коллективына татар халкының бнек шагыйре бюстен һәм портретын. Тукай әсәрләреннән торган китапханә бүләк иттеләр Зә иче мәктәп укучылары «Нар ат» шигырен татар, рус һәм инглиз телләрендә укыдылар Ахырда «Тукай» теплоходы капитаны В А Чиглипши (Казан елга техн и кумында укыган) экипаж исеменнән язучылар! а. музей хезмәткәрләренә, укучыларга Һәм барлык Казан Хезмәт ияләрен- рәхмәт белдерде.