.

ӘДӘБИЯТ ҺӘМ КИНЕМАТОГРАФИЯ ӨЛКӘСЕНДӘ 1947 ЕЛГЫ КҮРЕНЕКЛЕ ХЕЗМӘТЛӘР ӨНЕН СТАЛИН ПРЕМИЯЛӘРЕ БИРҮ ТУРЫНДА 
ССР Союзы Министрлар Советы 1947 елгы күренекле хезмәтләр өчен Сталин премияләре бирергә карар бирде: 
А. ХУДОЖЕСТВО ПРОЗАСЫ ӨЛКӘСЕНДӘ 100.000 сумлык беренче дәрәҗә премияләр 1. Михаил Семенович Бубенновка — «Ак каен» романы өчен. 2. Петр Андреевич Павленкога — «Бәхет» романы өчен. 3. Илья Григорьевич Эренбургка — «Давыл» романы өчен. 
50.000 сумлык икенче дәрәҗәдә премияләр 1. Александр Терентьевич Гончарга — «Байрак йөртүчеләр» романы өчен. 2. Эммануил Генрихович Казакевичка — «йолдыз» хикәясе өчен. 3. Төркмәнстан ССР ның атказанган сәнгать эшлеклесе Берды Мурадович Кербабаевка — «Хәлиткеч адым» романы өчен. 4. Валентин Иванович Костылевка — «Иван Грозный» трилогиясе өчен. 5. Вера Федоровна Пановага — «Кружилиха» романы, өчен. 6. Федор Иванович Панферовка — «Тынычлык өчен көрәш» романы өчен. 
25.000 сумлык өченче дәрәҗә премияләр 1. Виктор Федорович Авдеевка — «Юлларда көтүләр» хикәясе өчен. 2. Борис Абрамович Галинга (Рогалин) — «Донбасста», «Бер торак пунктта» очерклары өчен. 3. Тембор Магометович Керашевка — «Бәхеткә юл» романы өчен. 4. Вера Казимировна Кетлинскаяга — «Камалышта» романы өчен. 5. Иван Андреевич Козловка — «Кырым подпольесында» дигән китабы өчен. 6. Иосиф Исаакович Ликстановка — «Малышок» хикәясе өчен. 7. Николай Николаевич Михайловка — «Ватан картасы өстендә» дигән китабы өчен. »
49 
 
 
Б. ПОЭЗИЯ ӨЛКӘСЕНДӘ 
100.000 сумлык берекче дәрәҗә премияләр 1. Николай Матвеевич Грибачевка — «Большевик» колхозы» поэмасы өчен. 2. Алексей Иванович Недогоиовка — «Авыл советы өстендә флаг» поэмасы өчен. 3. Владимир Николаевич Сосюрага — «Бакчалар шауласын» исемле шигырьләр җыентыгы өчен. 
50.000 сумлык икенче дәрәҗә премияләр 1. Латвия ССРның халык шагыйре Ян Судрабкалнга (Арвид Карлович Пейне) — «Кардәш семьяда» дигән шигырьләр җыентыгы өчен. 2. /Максим Танкка (Евгений Иванович Скурко) — «Татып карасагыз иде» дигән шигырьләр җыентыгы өчен. 3. Мирза Турсун-Задәгә — «һпндстан балладасы», «Ганг», «Томанлы көнбатыштан кешеләр килә», «Тара-чандри», «Бомбейда асылмалы бакча», «Кеше хәтерендә» дигән шигырьләре өчен. 
В. ДРАМАТУРГИЯ ӨЛКӘСЕНДӘ 100.000 сумлык беренче дәрәҗә премияләр 1. Борис Сергеевич Ромашовка — «Бөек көч» пьесасы өчен. 2. Аугуст Михкелевич Якобсонга — «Фронт линиясеннән башка көрәш» пьесасы өчен. 50.000 сумлык икенче дәрәҗә премияләр 1. Николай Евгеньевич Виртага — «Кадерле икмәгебез» пьесасы өчен. 2. Анатолий Владимирович Софроновка — «Бер шәһәрдә» пьесасы өчен. Г. ӘДӘБИЯТ ТӘНКЫЙТЕ ҺӘМ СӘНГАТЬНЕ ӨЙРӘНҮ ӨЛКӘСЕНДӘ 
100.000 сумлык беренче дәрәҗә премия 1. СССР Халык артисты академик Борис Владимирович Асафьевка — «Глинка» дигән китабы өчен. 50.000 сумлык икенче дәрәҗә премияләр 1. Филология фәннәре докторы, профессор Борис Соломонович Мейлахка — «Ленин һәм XIX йөзнең азагындагы һәм XX йөзнең башындагы рус әдәбияты проблемалары» дигән китабы өчен. 2. Тарих фәннәре докторы, профессор Милица Васильевна Нечки- иага — «Грибоедов һәм декабристлар» дигән китабы өчен. 
Д. НӘФИС КИНЕМАТОГРАФИЯ ӨЛКӘСЕНДӘ 
100.000 сумлык беренче дәрәҗә премияләр 1. РСФСРның атказанган сәнгать эшлеклесе, режиссер Иван Александрович Пырьевка, сценарий авторлары Евгений Михайлович Помещиковка һәм Николай Васильевич Рожковка, оператор Валентин

 
 Ефимович Павловка, композитор Николай Николаевич Крюковка, РСФСР ның атказанган артисткасы Марина Алексеевна Ладынинага, артист Владимир Васильевич Дружниковка, артист Борис Федорович Андреевка, артистка Вера Кузьминична Васильевага — «Себер жире турында хикәя» дигән буяулы картина өчен. 2. Төркмәнстан ССР ның атказанган сәнгать эшлеклесе режиссер Марк Семенович Донскойга, сценарий авторы Мария Николаевна Смирновага, РСФСР ның халык артисткасы Вера Петровна Марецкая- га, оператор Сергей Павлович Урусевскийга— «Авыл укытучысы» дигән кино-картина өчен. 3. РСФСР ның атказанган сәнгать эшлеклесе режиссер Михаил Ильич Роммга, оператор Борис Израилович Волчекка, РСФСР ның атказанган артисты Всеволод Николаевич Аксеновка, РСФСР ның атказанган артисткасы Елена Александровна Кузьминага, РСФСР ның атказанган артисты Борис Михайлович Тенинга, РСФСР ның атказанган артисты Михаил Федорович Астанговка (Ружников), артист Михаил Михайлович Нс.звановка, художник Семен Соломонович Мандельга — «Рус мәсьәләсе» кино-картинасы өчен. 
50.000 сумлык икенче дәрәҗә премияләр 
1. Эстония ССР ның атказанган сәнгать эшлеклесе режиссер Герберт Морицович Раппопортка, Эстония ССР ның халык артисты Хуго Тыно- вич Лаурага, артистка Лия Карловна Лаатска, артист Лембит Якобо- БИЧ Раялга — «Цитадельдә тормыш» кино-картинасы өчен. 2. Режиссер Григорий Михайлович Козинцевка, сценарий авторы Юрий Павлович Германга, РСФСР ның халык артисты Константин Васильевич Скоробогатовка, РСФСР ның атказанган сәнгать эшлек- лесс, оператор Андрей Николаевич А1осквинга, РСФСР ның атказанган сәнгать эшлеклесе художник Евгений Евгеньевич Енейга — «Пирогов» кино-картинасы өчен. 3. Үзбәкстан ССР ның атказанган сәнгать эшлеклесе режиссер Камил Ярматовка, Үзбәкстан ССР ның атказанган артисты Әсәт Исматовка, Үзбәкстан ССР ның атказанган артисты Рәзак Хамраев- ка — «Алишер Нәваи» кинокартинасы өчен. 4. РСФСР ның атказанган артисты режиссер Борис Васильевич Барнетка, артист Павел Петрович Кадочниковка, художник Мориц Борисович Уманскийга, сценарий авторлары Михаил Юрьевич Блей- манга, Константин Федорович Исаевка һәм Исидор Борисович Макляр- скийга — «Разве дччкның батырлыгы» кино-картинасы өчен. 
Е. ХРОНИКАЛЬ — ДОКУМЕНТАЛЬ КИНЕМАТОГРАФИЯ ӨЛКӘСЕНДӘ 
100.000 сумлык беренче дәрәҗә премияләр 
1. Режиссер Идья Петрович Копалинга, режиссер Ирина Фроловна СеткинаНестеровага, Латвия ССР ның атказанган сәнгать эшлеклесе сценарий авторы Борис Николаевич Агаповка, оператор Владимир Анисимович Фроленкога, оператор Рувим Борисович Халушаковка, «Мосфильм» киностудиясенең буяулы фильмнар лабораториясе җитәкчесе Евсей Абрамович Иофиска — «Җиңгән илнең көне» дигән буяулы кино-картина өчен. 2. Режиссер Михаил Яковлевич Слуцкийга, режиссер Георгий Ни- 5. .С. Ә." .4 5.  

 
 колаевич Тасинга, оператор Абрам Григорьевич Кричевскийга, оператор- Константин Иванович Богданга — «Советлар Украинасы» дигән буяулы кинокартина өчен. 
50.000 сумлык икенче дәрәҗә премияләр 1. Режиссер Лидия Ильинична Степановага, режиссер Федор Иванович Киселевка, сценарий авторы Илья Израилович Бачелиска, оператор Виктор Васильевич Доброницкийга, оператор Сергей Андреевич Семеновка — «/Москва — СССР ның башкаласы» дигән кино-картина өчен. 2. Латвия ССР ныц атказанган сәнгать эшлеклесе режиссер Леонид Михайлович Кристига, Латвия ССР ның атказанган сәнгать эшлеклесе режиссер Сергей Николаевич Гуровка, оператор Борис Александрович Соколовка, оператор Алексей Георгиевич Семинга — «Советлар Латвиясе» кино-картинасы өчен. 3. Режиссер Владимир Николаевич Бойковка, оператор Борис Константинович Макасеевка, оператор Михаил Федорович Ошурковка, мператор Александр Гаврилович Щекутьевка, оператор Николай Александрович Вихиревка — «СССР һава флоты көне» дигән буяулы кино-картина өчен. 4. Режиссер Ирина Владимировна Венжерга, режиссер Самуил Давидович Бубрикка, оператор Иван Иванович Беляковка, оператор Марк Антонович Трояновскийга — «1947 елгы Бөтенсоюз физкультурниклар парады» дигән буяулы кино-картина өчен.
67 
 
 
ССР СОЮЗЫ МИНИСТРЛАР СОВЕТЫНДА СӘНГАТЬ .ӨЛКӘСЕНДӘ 1947 ЕЛГЫ КҮРЕНЕКЛЕ ХЕЗМӘТЛӘР ӨЧЕМ СТАЛИИ ПРЕИЛ8РЕ ЬКРУ ТУРЫНДА 
ССР Союзы Министрлар Советы 1947 елгы күренекле хезмәтләр өчен Сталин премияләре бирергә карар бирде: 
А. МУЗЫКА ӨЛКӘСЕНДӘ 
1. ЭРЕ МУЗЫКА-СӘХНӘ ҺӘМ ҖЫР ӘСӘРЛӘРЕ (ОПЕРА, БАЛЕТ, ОРАТОРИЯ, КАНТАТА) 9 100.000 сум күләмендә беренче дәрәҗә премия Литва ССРның атказанган сәнгать эшлеклесе Иосиф Антонович ТаллатКелпшага — «Сталин турында кантата» өчен. 
50.000 сум күләмендә икенче дәрәҗә премияләр 1. Казахстан ССР ның халык артисты Евгений Григорьевич Бруси- ловскийга — «Советлар Казахстаны» кантатасы өчен. 2. РСФСР ның атказанган сәнгать эшлеклесе Нәҗиб Гаяз улы Җиһановка — «Алтын чәч» операсы өчен. 
II. ЭРЕ ИНСТРУМЕНТАЛЬ ӘСӘРЛӘР 
100.000 сум күләмендә беренче дәрәҗә премия СССР халык артисты Рейнгольд Морицевнч Глиэрга — 4 иче номерлы квартет өчен. 
50.000 сум күләмендә икенче дәрәҗә премия Кара Абульфас утлы Караевка — «Ләйлә вә Мәҗнүн» дигән, симфоник поэма өчен. 
III. КЕЧКЕНӘ ФОРМА ӘСӘРЛӘР 
50.000 сум күләмендә икенче дәрәҗә премияләр 1. Борис Андреевич Мокроусовка — «Заветный камень», «О родной земле», «Одинокая гармонь», «Хороши весной в саду цветочки» дигән җырлар өчен.  
68 
 
 
2. РСФСР ның атказанган сәнгать эшлеклесе Анатолий Григорьевич Новиковка — «Бөтен дөнья демократик яшьләре гимны» дигән массовый җыр өчен. 
IV. КОНЦЕРТ-БАШКАРУ ЭШЕ 
100.000 сум күләмендә беренче дәрәҗә премияләр 1. РСФСР халык артисты, профессор, органчы Александр Федорович Гедикега. 2. Украина ССР нын атказанган сәнгать эшлеклесе, профессор, дирижер Григорий Гурьевич Веревкога. 
50.000 сум күләмендә икенче дәрәҗә премияләр 1. РСФСР ның атказанган артисты, җырчы Михаил Давыдович Александровичка. 2. СССР халык артисткасы, җырчы Куляш Байсеитовага. 
Б. РӘСЕМ СӘНГАТЕ ӨЛКӘСЕНДӘ 100.000 сум күләмендә беренче дәрәҗә премияләр 1. Владимир Александрович Серовка — «В. И. Ленин Совет власте игълан итә» дигән картина өчен. 2. Александр Иванович Лактионсвка — «Фронттай хат» картинасы өчен. 3. Ираклий Моисеевич Тоидзега — «Бөек Октябрь социалистик революциясенең 24 еллыгына багышланган тантаналы утырышта И. В. Сталинның чыгышы» дигән картина һәм И. В. Сталин портреты өчен. 
50.000 сум күләмендә икенче дәрәҗә премияләр 1. Михаил Иванович Хмелькога — «Бөек рус халкы өчен!» картинасы өчен. 2. Александр Павлович Бубновка — «Куликов кыры иртәсе» картинасы өчен. 3. Яков Дорофеевич Ромаска — «Салда» картинасы өчен. 4. Анатолий Никифорович Яр-Кравченкога — «М. Горький Сталин, Молотов һәм Ворошилов иптәшләргә үзенең «Кыз һәм үлем» дигән хикәясен укый» дигән картинасы һәм М. Горький, Д. Бедный, Җам- бул, И. Барбарус (Варес), С- Нерис портретлары өчен. 5. РСФСР ның атказанган сәнгать эшлеклесе Петр Иванович Котовка — академик Н. Д. Зелинский портреты өчен. 
25.000 сум күләмендә өченче дәрәҗә премияләр 1. Евгений Адольфович Кибрикка— «Андый партия бар!», «Лениж Разливта» дигән рәсемнәр өчен. 2. Виктор Григорьевич Пузырьковка—' «Карадицгсзчеләр» картинасы өчен. 3. Георгий Степанович Мелиховка— «Яшь Тарас Шевченко художник К. П. Брюллов янында» дигән картинасы өчен.

 
 
4. Василий Прокофьевич Ефановка — В. М. Молотов портреты өчен. 5. РСФСР ның атказанган сәнгать эшлеклесе Николай Павлович Ульяновка — К. С. Станиславский портреты өчен. 6. Виктор Михайлович Орешниковка — «В. И. Ленин университетта имтиханда» дигән картинасы өчен. 
В. СКУЛЬПТУРА ӨЛКӘСЕНДӘ 
100.000 сум күләмендә беренче дәрәҗә премияләр 
1. РСФСР ның атказанган сәнгать эшлеклесе Николай Васильевич Томскийга — армия генералы И. Д. Черняховскийның скульптура портреты өчен. 2. Яков Иванович Николадзега — «В. И. Ленин «Искра» ны төзү чорында» дигән скульптурасы өчен. 
50.000 сум күләмендә икенче дәрәҗә премияләр 
1. Белоруссия ССР ның халык художнигы Заир Исаакович Азгурга — Ф. Э. Дзержинскийның скульптура портреты өчен. 2. Евгений Викторович Вучетичка — гвардия генерал-полковнигы В. И. Чуйковның скульптура портреты өчен. 3. Зиновий Моисеевич Виленскийга — П. И. Чайковскийның скульптура портреты өчен. 
Г. АРХИТЕКТУРА ӨЛКӘСЕНДӘ 
100.000 сум күләмендә беренче дәрәҗә премия 
Ташкент шәһәрендә дәүләт академия опера һәм балет театры бинасы архитектурасы өчен: авторы академик Алексей Викторович Щусевка; халык мастерлары: Үзбәкстан ССР Фәннәр академиясенең почетлы академигы Усташңрин Мурадовка; Үзбәкстан ССР ның халык художнигы Ташполат Асланкуловка; художниклар Усто Кули Җәмилевкә, Абдулла Балтаевка, Чыңгыз Әхмәровка, Балта Жураевка, Җамал Жураевка. 
Д. ТЕАТР-ДРАМА СӘНГАТЕ ӨЛКӘСЕНДӘ 
100.000 сум күләмендә беренче дәрәҗә премия Дәүләт Кечкенә Академия Театрында «Бөек көч» спектакле өчен: спектакльне куючы РСФСР ның халык артисты Константин Александрович Зубовка; спектакльне куючы РСФСР ның халык артисты Николай Васильевич Петровка; РСФСР ның атказанган артисты Николай Александрович Анненковка; РСФСР ның атказанган артисты Федор Васильевич Григорьевка; РСФСР ның халык артисткасы Елена Николаевна Гоголевага; РСФСР ның атказанган артисткасы Елена Митрофановна Шатровага; РСФСР ның атказанган артисты Владимир Александрович Владиславскийга; СССР халык артисткасы Евдокия Дмитриевна Турчаниновага.
70 
 
 
50.000 сум күләмендә икенче дәрәҗә премияләр? 1. Латвия ССРның драма театрында- «Балчык һәм фарфор» спектакле өчен: спектакльне куючы Латвия ССР ның атказанган сәнгать эшлеклесе Вера Михайловна Балюнаска; артист Рихард КриШьянович Зандерсоига; Латвия ССР ның атказанган сәнгать эшлеклесе Альфред Фрицевич Амтман-Бриедитка; Латвия ССР ның атказанган артисткасы Лина Александровна Фрейманга (Эрике); артист Карп Павлович Клетннекка; Латвия ССР ның халык артисткасы Берта Фрицевна Руммецега; артистка Велта Мартыновна Линега; Латвия ССР ның атказанган культура эшлеклесе драматург Арвид Петрович Грнгулиска. 2. Я. Купала исемендәге Минск драма театрында «Константин Заслонов» спектакле өчен: спектакльне куючы Константин Николаевич Санниковка; Белоруссия ССР ның халык артисты Глеб* Павлович Глебоз-Сорокннга; Белоруссия ССР ның халык артисты Борис Викторович Платоновка; Белоруссия ССР ның халык артисткасы Ирина Флориановна Жданович-Платоновага. 3. Украинаның Т. Шевченко исемендәге Харьков драАма театрында «Генерал Ватутин» спектакле өчен-, спектакльне куючы СССР халык артисты Марьян Михайлович Крушельиицкийга; спектакльне куючы Украина ССР ның халык артисты Леонтий Федорович Дубовикка; Украина ССР ның халык артисты Александр Иванович Сердюкка; Украина ССР ның халык артисты Даниил Исидорович Антояович- Будькога; Украина ССР ның халык артисты Федор Иванович Рад- чукка; художник Василий Николаевич Греченкога. 4. Азербәйҗанның Азизбеков исемендәге Дәүләт драма театрында «Көнчыгыш иртәсе» спектакле өчен: спектакльне куючы Азербәйҗан ССР ның халык артисты Адиль Рза утлы Искәндәревка; Азербәйҗан ССР ның атказанган сәнгать эшлеклесе художник Нусрат Мовсум углы Фатуллаевка; Азербәйҗан ССР ның халык артисты Җәгъфәр- задә Әфганлыта; Азербәйҗан ССР ның халык артисткасы Марзия Йосыф кызы Даутовага; Азербәйҗан ССР ның халык артисты Мирза Ага Али утлы Алиевка; Азербәйҗан ССР ның халык артисты Сид-гый Рухулла Ахундовка; Азербәйҗан ССР ның атказанган артисты Дагстанлы Исмаил Гаджиевка; Азербәйҗан ССР ның халык артисты. Кязыйм Зыя Кязыймт-задәгә. 
Е. ОПЕР/Ч СӘНГАТЕ ӨЛКӘСЕНДӘ 
iOO.OOO сум күләмендә беренче дәрәҗә премия СССР ның Академик Зур театрында «Дошман көч» спектакле өчен: спектакльне куючы Белоруссия ССР ның атказанган артисты Борис Александрович Покровскийга; РСФСР ның. атказанган сәнгать эшлеклесе художник Владимир Владимирович Дмитриевка; дирижер Кирилл Петрович Кондрашинга; РСФСР халык артисты Алексей Петрович Ивановка; РСФСР ның атказанган артисты Николай Федорович Щегольковка; артистка Вера Ивановна. Борисенкога. 
Ж. БАЛЕТ СӘНГАТЕ ӨЛКӘСЕНДӘ 100.000 сум күләмендә беренче дәрәҗә премия Грузиянең 3. Палиашвили исемендәге опера һәм балет театрында «Сенатле» спектакле өчен: спектакльне куючы Грузия ССР нын халык артисты Вахтанг Михайлович Чабукианига; Грузия ССР нын 

 
 
атказанган сәнгать эшлеклесе дирижер Григорий Варфоломеевич Кнладзега; артист Зураб Малакиевич Кикалейшвилига; артистка Вера Варламовна Цигпадзега; Грузия ССР иын атказанган сәнгать эшлек- лесе художник Сергей Соломонович Кобуладзега. 
50.000 сум күләмендә икенче дәрәҗә премияләр 
1. Ленинградның Кечкенә опера театрында «Ялган кияү» спектакле өчен: композитор Михаил Иванович Чулакига; спектакльне куючы Борис Александрович Фенстерга; РСФСР ның атказанган артисты Николай Александрович Зубковскийга; РСФСР ның атказанган артисткасы Галина Николаевна Кирилловага; артисткалар Галина Ивановна Исаевага, Валентина Максимовна Розенбергка. 2. Новосибирск опера һәм балет театрында «Доктор Айболит» спектакле өчен: композитор. Игорь Владимирович Морозовка; спектакльне куючы Михаил Федорович Моисеевка; РСФСР ның атказанган артисты дирижер Исидор Аркадьевич Закка; художник Борис Георгиевич Кноблокка; артистка Ариадна Александровна Беловата.