Хроника

СОВЕТЛАР СОЮЗЫНДА 
ЯШЬ ЯЗУЧЫЛАРНЫҢ БӨТЕНСОЮЗ КИҢӘШМӘСЕ
 3 мартта Москвада яшь язучыларның, ВЛКСМ Үзәк Комитеты һәм Совет язучылары Союзы тарафыннан чакырылган Бөтенсоюз киңәшмәсе ачылды. Киңәшмәгә РСФСР дан, Украинадан, Белоруссиядән, Грузиядән, Үзбәкстаннан, Әзер- байҗаннан, Таҗикстаннан, Әрмәнстан- нан, Эстониядән, Литвадан, Латвиядән һәм башка союздаш республикалардан яшь прозаиклар һәм шагыйрьләр килде. Киңәшмәне ВЛКСМ Үзәк Комитеты секретаре иптәш Н. f\. Михайлов ачты. Иптәш Михайлов болай диде: —Яшьләребезне партия, хөкүмәт тарафыннан халык алдына куела торган бурычларны тормышка ашыру өчен, бишьеллык планны аоттырып үтәү өчен көчле көрәш энтузиазмы һәм пафосы белән коралландырыгыз. Безнең язучылары- бызның әсәрләрендә яшьләребезнең, акылына, йөрәгенә, хисләренә якын тора торган нәрсәләр чагылырга тиеш. —Безнең партиябез, аның Үзәк Комитеты, иптәш Сталин Совет язучыларының эшенә көн саен һәм зур игътибар белән юнәлеш бирәләр. Язучыларның бурычы— бу кайгыртучанлыкка җавап итеп, халкыбызга, бөек чорыбызга, җиңелмәслек Ленин байрагы астында, совет халкының бөек юлбашчысы иптәш Сталин җитәкчелегендә без көрәшә торган бөек эшебезгә лаеклы әсәрләр бирү. Югославия язучылары делегациясенең залда күренүен киңәшмәдә катнашучылар алкышлап каршыладылар. „Совет әдәбиятының һәм сәнгатенең югары идеялелеге өчен“ дигән темада доклад белән Совет Язучылары Союзының генеральный секретаре иптәш Л. Н. Фадеев чыкты. Докладчы партия Үзәк Комитетының әдәбият Һәм сәнгать турындагы карарларының, — язучыларның бөтен иҗат эшен- Дә программа булган карарларның гаять зур әһәмиятен күрсәтеп үтте. Ип- ГӘщ Фадеев болай диде: ~~ Әдәбиятта социалистик реализмның үзәк бурычы яңа кешелек морален гәү- с ләидерүче безнең совет кешесен күрүдән. шуның белән бергә, аның үсе- л н күрсәтүдән, аның алдынгы сыйфат- дән ,Н КҮРӘ белүдән, аларны сурәтләү- • аргта калучыларга, артталык сыйфатларын бетереп, алга барырга ярдәм итүдән гыйбарәт. Докладчы иптәш Фадеев иптәш Ждановның: „Безнең совет әдәбияты Ватан интереслары белән яши һәм яшәргә ти- eui* дигән сүзләрен искә төшереп үтте. Динары иптәш В. Перцовның „Совет поэзиясенең үсеш юллары турында* һәм Совет Язучылары Союзының генеральный секретаре урынбасары иптәш К. М. Симоновның „Совет драматургиясе турында* дигән өстәмә докладлары тыңланды. Киңәшмәдә ВКП(б) Үзәк Комитетының Пропаганда һәм агитация идарәсе начальнигы урынбасары иптәш Д. М. Еголин, ВЛКСМ Үзәк Комитеты секретарьлары В, Иванов һәм Б. Шелепин иптәшләр, язучылардан Н. Тихонов. Д. Твардовский, Д. Сурков. В. Вишневский, Л. Субоцкий, С. Маршак, П. Днтоколь- ский, С. Михалков, В. Ермилов, М. Дли- гер һәм башкалар катнашты. Гомуми докладлар тыңланганнан соң, яшь язучыларның Бөтенсоюз киңәшмәсенә катнашучыларның иҗат секцияләре эшли башлады. К. Паустовский һәм Г. Бровман җитәкчелегендә эшләгән проза секциясендә М. Дндриасовның „Длты көнА исемле очерклары, С. Днтоновның хикәяләре, Г. Свирскийның „Цуслык васияте* исемле повесте, И. Ирошникованың „Кайдадыр Себердә* китабы һәм Л. Кривенко повестеның өзекләре тикшерелде. П. Скосырев җитәкчелегендәге семинарда Г. Граковның „Яшь гвардия* романы буенча язылган пьесасы тикшерелде. Шулай ук танылган шагыйрьләр җитәкчелегендә яшь шагыйрьләрнең семинарлары һәм С. Маршак җитәкчелегендә балалар әдәбияты секциясе эшләде. Киңәшмәгә катнашучылар 9 мартта Кремльдә экскурсиядә булдылар, Кораллар палатасын карадылар. Москваның пионерлар йортында „Бер шигырь кичәсе* булды. Днда Москва, Ленинград һәм союздаш республикаларның яшь шагыйрьләре үзләренең шигырьләрен укыдылар.
169 
 
 
А. А. ФАДЕЕВ ҮЗЕНЕҢ ЭШЕ ТУРЫНДА
 4 иче февральдә язучылар клубында СССР Совет язучыларыныц җыелышы булды. Жыелыш А. Фадеевның чыгышына багышланган иде. Язучы социалистик реализмда һәм совет язучылары иҗатында романтик башлангычның әһәмияте, роле һәм урыны турында үзенең фикерләре белән уртаклашты. XIX йөздәге дөнья һәм рус әдәбиятлары мисалларында А. Фадеев романтизмның Бальзак һәм Лев Толстой кебек бөек реалистларга да хас булуын күрсәтте. Бөек реалист язучыларның иҗатлары турындагы фикер йөртүләр һәм шулардан тиешле нәтиҗәләр чыгару А. Фадеевка „Яшь гвардия- романы өстендә эшләгәндә зур ярдәм иткән. Автор өчен аның бу романы романтика белән сугарылган социалистик реализмны ничек аңлавын иҗади гәүдәләндерү булып чыккан. А. Фадеев яшь гвардиячеләр турындагы романын язганда үзе файдаланган гаять кызыклы архив материалларын һәм биографик характердагы материалларны мисал итеп китерде. А. Фадеевның тирән эчтәлекле чыгышы язучылар арасында җанлы кызыксыну тудырды.
 ЛЕНИНГРАДТА Н. Г. ЧЕРНЫШЕВСКИИГА ҺӘЙКӘЛ АЧУ Ленинградның Москва шоссесы буендагы Жицү паркы алдында бөек рус революционердемократ ы Николай Гаврилович Чернышевскийга тантаналы рәвештә һәйкәл ачу булды. Тантанага совет һәм җәмәгать оешмаларының вәкилләре, эшчеләр, язучылар, архитекторлар, студентлар җыелган иде. һәйкәл янындагы митингны Ленинград шәһәр советы башкарма комитетының председателе Лазутин ачты. — Чернышевскийның исеме,—диде ул,— һәрбер совет кешесенә кадерле. Аның гомере— халыкка хезмәт итүнең бөек үрнәге. Чернышевский үлгәннән соң 58 ел вакыт үтте. Совет халкы бөек революционер- демократ көрәшкән иске стройны җимереп, яңа социалистик егрой төзеде һәм большевиклар партиясе, юлбашчыбыз Сталин җитәкчелегендә коммунизмның нурлы биеклекләренә бара. Безнең буын Чернышевскийны зур ихтирам белән искә ала. Тантаналы рәвештә Советлар Союзы гимны яигырый. һәйкәлне япкан ак җәймә әкрен генә күтәрелә һәм җыелган халык скульптор В. Лишев тарафыннан эшләнгән һәйкәлне — Чернышевскийның бронза гәүдәсен күрә.
 ЮГОСЛАВИЯ ЯЗУЧЫЛАРЫ СССРДА Совет язучылары союзы чакыруы буенча, СССРгз Югославия язучылары делегациясе килде. Алар Москвада чакта Ленин музеенда, Революция музеенда һәм Третьяков галлериясендә булдылар. Драма театрында .Яшь гвардия-, Ермолова исемендәге театрда „Иске дуслар", МХАТта „Жииү'челәр“, .Чия бакчасы" һәм „Федор Иоанович патша" спектакльләрен, Зур театрда „Ромео һәм Джульетта“ балетын һәм стереоскопик кино карадылар. Педагогия институтында студентлар һәм педагоглар белән очраштылар. Делегация председателе Черногория шагыйре Радован Зогович Югославия әдәбияты турында сөйләде. 26 февральдә Союзла р Йортының колонналы залында Югославия һәм совет әдәбиятларының зур кичәсе булды. Кичәдә Югославия язучыларыннан Радован Зого- 
БӨТЕНСОЮЗ ХУДОЖЕСТВО Бөек Октябрь Социалистик революциясенең XXX еллыгына Москиада Бөтенсоюз художество күргәзмәсе оештырыла. Шушы көннәрдә Күргәзмә комитетының утырышы булып үтте. Күргәзмәгә Москва художникларының 38 эше кабул ителгән. Шулар арасында — Сталин премиясе лауреаты Д. Налбандян тарафыннан эшләнгән иптәш И. В. Сталинның зур композицион вич, Чедомир Минлерович, Марко Вране- шевич, Марин Франичевич, Фердо Козак, Славко Яневский, Душан Костич һәм совет язучылары — К. Симонов, Н. Тихонов, Вс. Вишневский, И. Эренбург, А. Сурков, A. Твардовский. А. Безыменский, М. Рыльский һ. б. чыгышлар ясадылар. Ленинградта чакта Югославия язучылары делегациясе „Ленинградны саклау* күргәзмәсендә, „Эрмитаж"да булды, Пионерлар сараеның эше белән танышты, Петрола вел крепостен карады һәм Маяковский йортында Ленинград язучылары белән 
очрашты. 28 февральдә делегатлар Совет язучылары союзының җитәкчеләре белән сөйләштеләр, Союзның эше белән, оештыру яклары белән, әдәби фонд һәм совет әдәбиятын бастыру һәм тәрҗемә итү эшләре белән кызыксындылар. 
КҮРГӘЗМӘСЕНӘ ХӘЗЕРЛЕК портреты, Сталин премиясе лауреаты художник В. Ефанов тарафыннан эшләнгән B. М. Молотов рәсеме. Комитет булачак күргәзмәнең экспозициясенә художник Кукрыннксыларныц „Бөек Новгород 1944 елда“ дигән зур полотносын, А. Герасимовнын: „Гроза", „Яшел арыш", „ Ж иткән арыш" һәм , Урып- җыю’ исемле дүрт пейзажын, В. Прагер
Хроника 
170 
 
 
»'ыц—„Ленинның 1917 елда Петроградка килүе- картинасын, П. Котовның — Советлар Союзы Маршалы К. Рокоссовский портретын һ. б. кертте. Украина художнигы М. ZIepervc Гогольныц „Май 
төне* һәм „Рождество алдындагы төн“ әсәрләренә ясаган гаять кызыклы иллюстрацияләр сериясен керткән.
„СОВЕТ ТЕАТРЫ ҺӘМ ХӘЗЕРГЕ ЗАМАН“ Бөтенроссия театр жәмгыяте тарафыннан төзелгән „Совет театры һәм хәзерге заман" дигән җыентык басылып чыкты. Җыентыкның беренче бүлегендә ВКП(б) Үзәк Комитсының әдәбият һәм сәнгать мәсьәләләре буенча карарлары һәм „Звезда" һәм „Ленинград" журналлары турында А. А. Ждановның доклады урнаштырылган. Икенче бүлектә совет әдәбияты һәм театры эшлеклеләренең мәкаләләре урнаштырылган, шул исәптән А Фадеевның — „Безнең якындагы бурычлар", М. Храпчен- коның — ,,ВКП(б) Үзәк Комитетының карары— барлык эшебезнең программасы", А. Еголин һәм А. Лебедевның „Драма театрларының репертуарлары турында", К. Симоновның — „Драматургия, театр һәм тормыш- дигән мәкаләләре бар.
 ТА ТАРСТАНДА
 „ИҢ ЯХШЫ ӘДӘБИ ӘСӘРГӘ Журналыбызның үткән елгы 11—12 саннарында, Октябрь социалистик революциясенең XXX еллыгы уңае белән Татарстан Совет Язучылары Союзы һәм Татгосиздат тарафыннан игътан ителгән „Иң яхшы әдәби әсәргә һәм тәрҗемәгә конкурс“ның шартларын урнаштырган идек. Шуңа өстәп, журналыбызның бу саннарында. Жюри тарафыннан тәржемә ителергә тиешле дип табылган әсәрләрнең исемлеген бирәбез. Татар теленә тәржемә итү өчен тәкъдим ителә торган әсәрләрнең исемлеге: 1. М. Ю. Лермонтов—„Демон" (Поэма). 2. Л. Н. Тол сто й — „Воскресенье". (Роман). 3. Н. Я. Н е к р а с о в — Поэмалар һәм политик лирика. 4. К. М. Гор ьк и й—„Минем универ ситетларым" 5. В. В. Маяковский — „В. И. Ленин". (Поэма). 6. Ял. Толстой — .Петр 1". (Фрагментлар). 7. Вяч. Шишков — „Пугачев". (Фрагментлар). 8. Я. Ф а д е е в — „Яшь гвардия'. (Роман). 9- Я. Яллилуева — „Истәлекләр". 10. Н. Тихонов — „Ленинград хикәяләре". „Киров безнең белән". (Поэма). И. М. Пришвин — „Кояш кладо- вое". 12. Я. Твардовский — „Василий Теркин-* (Поэма). 13. М. Я л и г е р — „Зоя". (Поэма). Б1. В. Инбер—„Пулково меридиа- { ны“, (Поэма). ■5. Я. Кулешов — «Бригада байрагы". (Поэма). 16. П. Т ы ч ина— Шигырьләр. *J* М. Бажан — Шигырьләр. ° Я. Купала — Шигырьләр. ҺӘМ ТӘРЖЕМӘГӘ КОНКУРС" 19. Г. Л е о н и д з е — .Юлбашчының яшьлеге". (Поэма). 20. Я. К о л а с — Шигырьләр. 21. П. Я нток о л ьс к и й - „Улым". (Поэма). 22. Я. Сурков — Шигырьләр. 23. С. Маршак — Шигырьләр. 24 Я. Гайдар—„Нәни барабанчы тарихы". 25. Е. Кошевая- „Улым турында повесть". 26. Ст Ш и п а ч е в — „Шушенскоеда- гы өй". Рус теленә тәржемә итү өчен тәкъдим ителә торган әсәрләр исемлеге: 1. Габдулла Тукай — „Яңа кисея- баш“. (Поэма).Политик л- рика. 2. Мәҗит Гафури — Сайланма ши гырьләр. 3. Ф. Әмирхан — „Хәят". (Роман). Новеллалар. 4. Шәриф Камал — „Нкчарлак- лар“. (Повесть). „Таң атканда". (Роман). Новеллалар 5. Һади Такташ — „Киләчәккә хат лар". Сайланма шигырьләр. 6. Ф. Кәрим — „Җиденче мич'. (Поэ ма). „Идел егете". Бөек Ватан сугышы чорында язылган шигырьләр. 7. К а в и Н ә ж м и — „Кояшлы яңгыр." „Зәңгәр сукмак". 8. Нур Баян — Лирика. 9. Я. Шамов — „Бер мәхәббәтнең т а р и хы”, „Рәүфә*. 10. ӘТФ ә й з и — Поэмалар, шигырьләр. 11. Ә. Ерикәй—Сайланма шигырьләр. 12. Ш. М а н н у р — „Гайжан бабай". 13. С. Хәким — „Шагыйрьнең балачагы-. 14. М. Әмир — „Ягыйдел". 15. Г. Ә п с ә л ә м о в — Сугыш чоры хикәяләре.

 
 
ФАТИХ КӘРИМ КИЧӘСЕ Кешелекнең явыз дошманнарына — немец фашистларына каршы сугыш кырында батырларча һәлак булган шагыйрь Фатих Кәримнең истәлегенә 6 гышл нып, 19 февральдә, Тукай клубында, шагыйрьнең үлүенә 2 ел тулу уңае белән кичә булды. Кимәгә укучы яшьләр, студентлар, укытучылар, язучылар, журналистлар һәм күп кенә башка иптәшләр килгән иде. Кичәдә шагыйрь Ф. Кәримнең тормышы һәм ижаты турында Ф. Мөсәгыйть иптәш доклад сөйләде. Аннары мәрхүмгә багышланган җылы истәлекләр һәм аерым әсәрләре белән аның каләмдәш дуслары — Әхмәт Фәйзи, Сибгать Хәким, Фатих Хөсни Әхмәт Исхак, Халик Садри иптәшләрне» чыгышлары булды. Кичәнең художество бүлегендә Татар дәүләт академия театры артисты Әзәл Яһу~ дин Г. Хуҗиның „Гражданин, солдат, ша- гыйрь*’ дигән поэмасын һәм мәрхүмнең үэ шигырьләрен укыды. Шулай ук кичәдә җырчылардан Гайшә Камаева, Суфия Әх- мәдуллина иптәшләр һәм Ф. Кәримнек русчага тәржемә ителгән әсәрләре белән Зур драма театры артисты Мидхәт иптәге Мөхтәс.чпов катнаштылар. .ИЛЬДАР* ПРЕМЬЕРАСЫ Татар дәүләт опера һәм балет театры Совет Армиясенең 29 еллыгын яңа постановка— „Ильдар- операсы белән каршылады. „Ильдар- операсында вакыйга Бөек Ватан сугышы елларында колхоз тормышы һәм сугыш кырларында совет солдатларының бөек батырлыклары турында бара. „Ильдар’ныи либреттосы шагыйрь Муса Жәлил тарафыннан язылган. Музыкасы РСФСР ныц һәм Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе композитор Нәҗип Жиһанов тарафыннан язылган. „Ильдар* операсьД сәхнәгә режиссер 3. Сафин куйды. Постановка өчен РСФСР ныц сәнгать эшлеклесе художник П. Т. Сперанский тарафыннан яңа декорацияләр эшләнгән.
 
МОСКВАНЫҢ 800 ЕЛЛЫГЫНА Совет иленең бөек башкаласына 800 ел тулу бәйрәмен билгеләп үтү өчен, Татарстан Совет язучылары Союзы каршында махсус комиссия төзелде. Комиссия составына СССР Верховный Советы депутаты шагыйрь Әхмәт Ерикәй, ТАССР Верховный Советы депутаты язучы Кави Нәҗми, язучы Афзал Шамов һәм шагыйрь Вадим Земной иптәшләр керделәр. „Совет әдәбияты“ журналында Москваның 80Ә еллыгына карата шигырьләр,очерклар, мәкаләләр биреләчәк. ТАССР Радиоко- митеты махсус әдәбп-музыкаль тапшырулар хәзерли. Шагыйрьләр һәм композиторлар башкалага багышланган яңа җырлар тудыру өстендә эшлиләр. ДӘРҖИЯ ЛППНКОВЯ КИЧӘСЕ 7 мартта, язучыларның Г. Тукай исемендәге клубында, балалар язучысы Дәрҗия Аппакованың иҗатына багышланган кичә булды. Нппакова үзенең иҗат юлын 1931 елны үзбәк телендә язган „Кечкенә Туты- Ой“ исемле хикәясе белән башлап җибәрә./Аоннан башка ул: „Әрвахлар-, „Михнәт*, „Мамәт һәм Кара Нмон“, ,,Лю-ли“» „Кечкенә Бануның тарихы" дигән хикәяләрен, „Тапкыр егет", „Ильдус” һәм „Бишек жырьГ исемле пьесаларын яза. Кичәдә Дәрҗия Нппакованың ижаты турында иптәш Н. Әхмәт доклад ясады. Докладтан соң Татар дәүләт академия театры артисткалары 3. Басыйрова, Р. Җиһаншина, Байкина, радиокомитет солисткасы Г. Камаева һәм Татар дәүләт филармониясе артисткасы X. Шәриповз иптәшләрнең катнашы белән концерт бирелде. ТАТАР ДӘҮЛӘТ АКАДЕЛШЯ ТЕАТРЫНЫҢ ЯҢА СПЕКТАКЛЬЛӘРЕ Татар Дәүләт Академия театрында Мирсәй Әмирнең „Тормыш жырьГ исемле яна пьесасының премьерасы булды. Пьеса безнең көннәрдәге колхоз авылы тормышын чагылдыра. Спектакльне К. Гу.машева сәхнәгә куйды. Сәхнә оформлениеләрен художник Р. һи- бәтуллин эшләгән. Баш рольләрдә РСФСР ныц һәм ТАССР ныц атказанган артистлары Ф. Ильская, Г. Болгарская, ТАССР ныц халык артисты К. Шамиль, ТАССР ныц атказанган артистлары X. Сәлимжанов, Г. Камская, М. Сульва, Ф. Камалова һ. б. уйныйлар. Озакламыйча Н. Погодинның „Мылтыклы, кеше” пьесасы сәхнәгә куелачак. Пьесаны татарчага М. Әмир тәрҗемә иткән. Әсәрне ГАССР НЫП атказанган сәнгать эшлеклесе Ш. Сарымсаков сәхнәгә куя. Спектакльнең оформлеииесен tACCP ның атказанган сәнгать эшлеклесе II. Сперанский эшләгән. В. И. Ленин ролен ТАССРның атказанган артисты Гайнуллин һәм БАССР ныц атказанган артисты Шамуков башка170 
Хроника 
 
 
мль1кЛаот1Я'ты мСтаЛ"Н ролен ТАССР ныц артисты Ильдар, ТАССР ныц атка- занган сәнгать 
эшлеклесе Сарымсаков һәм артист Зиятдинов уйнаячаклар. „АРШИН МЯЛ ЯЛЯН“ Татар дәүләт опера һәм балет театры коллективы Әзәрбайҗан язучысы, Сталин премиясе лауреаты Хаҗибековның «Ар- шин мал алан’ исемле музыкаль комедиясен куюга хәзерләнә. Бу әсәр кинога да алынган иде һәм илебездәге байтак телләргә тәрҗемә ителеп, сәхнәләрдә уйналып килә. Татар дәүләт опера һәм балет театрында спектакльне 3. Сафин куя. Дирижер Татарстанның атказанган сәнгать эшлек
 
ВТО ның Татарстан бүлегендә, артист Нури Сакаевның үлүенә 20 ел тулуга багышланган кичә үткәрелде. Кичәдә, татар театры тарихында күренекле урын тоткан талантлы артист Нури Сакаевның тормыш һәм иҗат юлы турында, ТАССР ның халык артисты Касим Шамильнең доклады тыңланды. Докладтан соң, 3. Солтанов, X. 
Әбҗәлилов, Т. Гыйззәт һ. б. иптәшләр Нури Сакаев турында җылы истәлекләр сөйләделәр. Кичә уздырылган ВТО бинасында Нури Сакаевның тормыш һәм иҗат юлының күренекле моментларын чагылдырган махсус күргәзмә оештырылган иде.
 
КИНОФИЛЬМНАРНЫ Совет кинематографиясенең „Ант* исемле гүзәл фильмы халык арасында зур уңыш казанды. Бу фильмны хезмәт ияләренең бөтен массасына җиткерү өчен, СССР кинематография Министрлыгы үзенең студияләренә аны СССР халыклары телләренә күчерү бурычын куйды. „Ант* картинасын татар теленә күчерү өчен Свердловскидан Казанга кино работниклары килделәр. Алар арасында режиссерлардан Дукор, режиссер ассисен- ты Лапшин, тавыш операторы Тимарцев һәм башкалар бар. Консультант — Сталин премиясе лауреаты М. Геловани. Текстны татарчага Әхмәт Фәйзи тәрҗемә иткән. Фильмга катнашучыларның сүзләрен татар телендә Татар дәүләт академия театры артистлары башкардылар. Алар арасында: РСФСР ның атказан- ЯЗУЧЫЛАРЫ КИЧӘСЕ лесников, Л. Дисман иптәшләр үзләренең яна әсәрләрен укыдылар. Кичәгә халык бик күп җыйналган иде. Язучыларның һәм шагыйрьләрнең чыгышлары тыңлаучыларда бик яхшы тәэсир калдырды. 
ТЯТАР ТЕЛЕНӘ КҮЧЕРҮ ган һәм ТАССР ның халык артистлары X. Әбҗәлилов, 3. Солтанов, Татарстанның халык артистлары Камал III, М. Ильдар, Башкыртстан АССР ның атказанган артисты А. Шамуков, Татарстанның атказанган артистлары Ф. Халитов, X. Сә- лимҗанов Һәм артистлардан А. Масау- това, Г. Зиятдинов һәм башкалар катнаштылар. Массовый күренешләрне тавышландырган чагында театрның йөздән артык кешесе катнашты. 
Главкинопрокатның Казан конторасы бүтән популяр фильмнарны да татарчалаштыру эшенә кереште. «Азат ителгән җир“, „Бергәбер*4, «Бөек борылыш*, „Югославия*, „Халыклар суды* һәм «Полк улы* картиналары татарчага күчерелделәр инде.