Поэзия

ҺӨҖҮМДӘ (Поэма.) Жн.тләр канат җәйгән тигез Польша җире, Алда күкселләнә безгә ят урман. Үлем машинасын корып дошман анда Кузгалмаска булып кереп утырган. Гитлер приказ бирюн: бер дә чигенмәскә. Әнә шул урманны тотын калырга, Ә без приказ алдык Рокоссовскийдан Ән> шул урманны сугышын алырга. Мина улап килә туры безнең өскә. Җиргә тешен ярыла шомлы ухылдан, Актаралар җнрпе авыр снарядлар, Утлы уклар оча янда чыкылдап. Актарыла ак кыр кара базлар ясан, Ii ук каралып күкри, безгә җпкрепә, ‘Җир. күк бергә кушылып, тетрәп яна дөнья, Билгесез упкынга йөрәк җилкенә. Үлем йөри молда синең белән бергә, Ләкин курыкмыйм мин комсыз үлемнән, Ачы сүгенеп анын йөзенә бер төкерәм дә. Пелә-иелә тагып алга йөгерәм. Җир, күк бергә кушытып дөнья тетрәгәндә Kypiran жаннар үлә көнгә мең тапкыр, Юк, Mini батыр карыйм үлем күзләренә, Үл-мч үләрмен чия җирдә бер тапкыр. Үлем җикерә мина, ахры аның миннән Күптән булган үчен аласы килә, Ә минем бу авыр канлы көннәрдән соң Җирдә бераз яшәп атласым килә. Мин бер җиргә ятам, бор йөгерен у тәм Ут туфаны багкай үлем мәйданын. Җан борчыла чиксез, бу һөҗүмдә тагын Берничә ел өчен алдан картайдым. Бу куркудан түгел, тик яшисе килү Җиңеп үткәй саен көчәя бара, Дошман ядрәләре күбрәк очкан гаеп Йөрәгемдә ачу көчлерәк яна. Иптәшләрем минем — коралдаш дусларым, Тирбәлмәгез бер дә — алга һәм алга! Матур, гадел кешеләр тудырыр елларга, Ленин әйтеп үлгән бөек идеалга! Якты уйларымны сизеп алган кебек, Минем янда барган Идел егете, Безнең өстән үткән мотор җырын ишетеп, «Тыңла безнең җыр...» ди «бу җыр безнеке!* Ул нәрсәдер миңа әйтмәкче иде тагын, Соңгы берәр сүзен кыска гомрендә, Эт шикелле һаулап мина якынлашты, Үлем китергән күк булды ул безгә. Тик бер секунд үтте, озын авыр секунд, Бөтен гомереңне санап чыгарлык. Мина ухылдады безнең янда гына. Мин дә, иптәшем дә күздән югалдык. Як-ягымда шаулап таш яңгыры яуды, Бу чыгарды мине билгесез хәлдән, Шуышып кына барын иптәшемә бактым, Ах, ии булган аңа, ничек үзгәргән... Юк, ул үзгәрмәгән, һич тә үзгәрмичә, һич тә чигенмичә тоткан уеннан, Тынып калган пде шулай мәңгелеккә, Ташкын язлар егете Идел буеннан. Пик куелган пде матур бер гомергә, Чик куелган пде күкрәр бер көчкә, Чик куелган иде миллионнарның беренә, Чик куелган иде тойгы һәм хискә. Хуш, кадерле кеше! Сиңа килгән хатлар Югалырлар инде Польша җирендә. Мин кузгалам алга, синең каның әчеп Дошман җанын даулап, сугышып йөрергә. Бик тиз генә торып, йөгереп ана киттем. Утлы уклар очты тагын каршыма, «Урра» кычкырдылар шунда иптәшләрем. Кушыла алмадым ләкин алар тавышына. Кинәт күкрәгемә авыр җил бәрелде, Кайнар фонтан үтте күкрәк аркылы. Бөгелеп җиргә аудым, тыеп тора алмыйча, Ашыгып-ашыгып аккан җылы канымны. Авырту юк, ләкин шомлы һәм ямансу. Бер ялгызың калу җилләр эчендә. Бетү шушымыни, котылгысыз үлем Килеп кундымыни инде өстемә. Окреп генә кагЪгньш җил йөгерен үтә, Әллә нинди моңсу, йомшак яз җиле, ч Һежүмдә 71 Өзлеп сагындым да үткән елларымны, сСибелә чәчәк» көеш ТЫҢЛЫЙСЫМ килде. Булмасмыни инде, күреп булмасмыни Татарстан илен, Идел буйларын, Тыңлан булмасмыни, моңлы-зарлы итеп Кызлар җырлый торган татар җырларын. Күрен булмасмыни тагын бер генә көп Такташ җырлап узган Казан урамын... -Ах, нинди тиз үтте тынгысыз еллар'ым, ГД’изми дә генә калдым гомер узганын... Хәлем тәмам бетен уйлар чуалганчы Үтеп киткән каплы минут эчепдЮ ' Лица очрап үткән кешеләр калкындылар Хыялым диңгезенең тиңсез остснә. Ах, никадәр якын кешеләр булган алар, Брлмәгәнмен ләкин кадерен аларпың, Күбесен соцгы тапкыр күреп аерылганда Җылы сүзләремне әйтә алмадым. Бу давыллар тынгач, дусларым, сез мине Бергә җыелышканда искә алырсыз, Ике йөз грамлы берәр стаканга Минем өлешне дә бүлеп салырсыз. Ул стакан шулай, мине көткән кебек, Ялгыз гына утырыр өстәл читендә. Белом, авыр булыр мондый сәгатьләрдә Мине чын дус иткән һәрбер кешегә. Кардәш, туганнарым, мин шатланам шуңа Сезгә оят булмас, кешеләр алдында, Бер злчагор булып йөргән туганыгыз 1 Кеше булып үлсә гомере ахрында... * Хәлем тәмам бетеп уйлар чуалганчы Канга батып узган шушы минутта [ Күз алдымнан үтте бөтен гомерем юлы Ъәм чумдым мин шупда төпсез бушлыкка. Ик, бу үлем түгел, тирә-ягым дөнья, Карлар дулкынланган салкын бор диңгез. Мин аңламыйм моны — кайда ята гәүдәм? Әле генә кайда, кайда идек без?... Зәңгәр күк тибрәлде минем баш өстемдә, һәм нәрсәдер шупда әйтәсем килде. Бу зәңгәр күк түгел, санитарка кызның Мәхәббәтле зәңгәр күзләре иде. Ул җылы кулларын кулларыма куеп, Күкрәгемә куеп пидер карады, Бу шәфкатьле куллар, мәхәббәтле күзләр Җиңеләйттеләр минем авыр ярамны. Димәк, үлем- түгел, әле яшисе бар. Туплар шартлый әле якын тирәмдә, Ләкин хәлем юк шул, шушы ялгызлыктан Бичек кепә торын атлан китәргә. Анда хәзер минем коралдаш дусларым Кара урманны айкап алга үтәләр. 8 мин чарасызпы носилкага салып, Әллә кая артка алып китәләр. Мепә бусы мине чиксез кимсендерә, Ләкин дәрман юк шул. дәртем булса да. Мин бер бала хәзер, аз гына сыкрандыммы Шәфкатьле кыз килеп хәзер күз сала... Юк, юк авырмыйм мин, тик тынгысыз башта Авыр уйлар кайный йөрәк яндырып. Иик мин китеп барам тыныч кына шулап Окопташ дустымны ялгыз калдырып. Шундый сөйли иде алгы гомреп тиңләп, Борылып-борыльгп аккан язгы Иделгә, Шушы егет хәзер үлеп ялСыз калды Үлем котырып йөргән Польша җирендә. Юк. үтермәм аны — окопташ дустымны. Аның истәлеген саклый белермен. Менә носилкада башланган бу җырны Зур легенда итеп сөйләп йөрермен. САУ БУЛ, Сау бул. данлы Ерак Көнчыгыш. Кигәч инде—кайтам илемә. Мөкатдәс антымны акладым Кайнар каным агызып җиреңә. Сау булыгыз, таныш урманнар, (ау булыгыз, дуслар, туганнар, Китам инде — кайтам 1илемә. Винтовкамны биреп энемә. Хуш. каласың, син дә карт Амур, Бәлки соңгы кабат әчәч суыңны. Бәлки инде мәңге күрәлмәм Борылыи-борылып аккан буеңны. ч Бәлки килер ачлар кушар да, Очрашырбыз тормыш юлында. Ул чагында тагып, чал Амур. Җыр язармын синең турыңда