СУГЫШ ТУРЫНДА ЯҢА КИТАПЛАР
«Советский писатель» издательствосы (Москва) сугыш.-оборона темаларына рус теленә күп кенә яна китаплар чыгара.
Фин экгвардеецларына каршы сугыш турында биш китап чыга. Алар арасында Л. Аргутинскаяның «Ладоганың төньягында» дигән повесте. Г. Финк белән В. Ходаковның «Фронтта» исемле хикәяләр җыентыгы. Н. Богдановның «Тимер фәрештә» дигән китабы. Иван Молчановның «Карелия муенында» дигән хикәяләре һәм Б. Лихзревның «Сапер язмалары» бар.
Б. Лавренев «Диңгездән исә торган җил» дигән китабында кызыл флот турында, Н. Шпаков «Истребительләр» дигән китабында совет очучыларының сугыш эпизодлары турында яза.
М. Бүбенновның «Мәңгелек» дигән none* тендә һәм Е. Дарошның атлы армия «Сугыш кыры» дигән хикәяләр Кызыл Армиянең, гражданнар сугышы кырындагы батырлыклары сурәтләнә.
С. Розенфельднең «Гуннар» дигән повестендә Украинада немец оккупантларының тар-мар ителүе күрсәтелә.
Акфиннәргә каршы сугыш турындагы поэтик әсәрләрдән И. Авраменконың «Ватанга ант итәм» дигән һәм А. Решетовның «Төньяк шигырьләре» дигән җыентыклары чыга.
Гослитиздат (Москва) фашизмга каршы Ватан сугышы бурычларыннан чыгып үзенең китап чыгару планын якача төзеде.
Гослитиздат басмасында В. Ермиловның «Горький фашизмга каршы» дигән китабы, М. Шолоховның «Тын Дон»ыннан алынган «Пулемет командасы» дигән өзек, В. Маяковскийның «Җиңелмәс корал» исемле антифашистик һәм патриотик шигырьләре жыентыгы, В. Лебедев-Кумачның «Ватан өчен сугышка» дигән җыентыгы. В. Катаевның «Мин хезмәт халкы улы» дигән повестенең «Семен Котко» исемле кыскартылган варианты чыкты.
Якип көннәрдә Җамбулның «Дошманга пуля» дигән патриотик шигырьләре җыентыгы. Н. Асеевның «Беренче взвод» исемле хәрби шигырьләре һәм җырлары җыентыгы, Янка Купаланың ватан турындагы шигырьләре, а. Симоновның. «Боз өстендәге сугыш» дигән поэмасы. П. Маркишныц «Халык адымы» дигән шигырьләре җыентыгы, Н. Зарьянның «Баһадирлар турында» дигән әсәре, оборона һәм патриотизм турыңдагы җырлары һәм шигырьләре җыентыгы чыга.
Э. Золяның «Тегермәнне камау», Г. Мопасанның «Франк-прусс сугышы турында хикәяләр», К. Генрихның «Өченче империядә», А. Барбюсның «Палачлар», Р. Ролланнык «Вальми» дигән әсәрләре һәм Л. Н. Толстойның «Сугыш һәм Солых» исемле әсәреннән алынган «Бородино сугышы» дигән өзеге һәм «Севастополь хикәяләре» басыла.
Болардан тыш аерым китап рәвешендә И. Эренбургның «Плендагы Париж» дигән әсәре, А. Толстойның «Газапта йөрү» дигән романыннан алынган «Немец ман ашар өчен Украинага килде» һәм «Сальски далаларында» дигән өзекләр, Сергеев-Ценскийның «Севастополь страдасы» дигән эпопеясеннән эпизодлар, А. Первенцевның «Батырлык һәм йөрәклелек». «Ыгы-зыгы купканда» дигән әсәрләре, 10. Янов- скпйның «Партизанның батырлыгы» исемле әсәре, В. БахметЬевиың «Тимер үлән»е һәм Демьян Бедныйның «Степан Завгородний» дигән героик поэмасы басыла.
Аерым җыентык итеп антифашист немец язучысы Б. Брехтның «Өченче империядәге котчыккыч газаплар» дигән шигырьләре һәм кечкенә пьесалары җыентыгы чыгарыла.
ЕГЕРМЕ БЕР МИЛЛӘТ БАТАЛЬОНЫ
Гослитиздат (Москва) бөтен дөнья антифашистик әдәбиятының иң күрнекле әсәрләреннән берсе булган китапның—Испания республикасы армиясенең Чапаев исемендәге героик батальоны сугышчылары китабының русча басмасын чыгара.
«Чапаев» батальоны сигез ай буе ял итмәстән алмашсыз, бер өзлексез бик күп гронтларда — Теруэль һәм Малага янында Серра-Невада да, Пособланко һәм Брунета явында сугышып, зур батырлыклар күрсәткән батальон
Брунета тирәсендәге сугыштан соң батальон бик азая һәм башка гаскәри частьләргә кушылды.
Китапны төзүче — «Чапаев» батальоны штабының информация бүлеге начальнигы Альфред Канторович китапны төзү эшенә 78 автор катнашканлыгын яза.
Китапның, башында Теруэль янындагы сугышта үтерелгән Ульрих Фукс (Вальтер Ульрих) язган — «Чапаев җыры» — батальонының гимны бирелә.
Китап Рита Райт тәрҗемәсендә чыга.
ТАТАР ТЕЛЕНДӘ ОБОРОНА ӘСӘРЛӘРЕ
Татгосяздатныд политик һәм оборона әдәбияты секторы Бөек Ватан сугышына багышлап татар телендә күл кенә яна китаплар чыгарды.
Бy китаплар арасында Ем. Ярославскийның «Ватан сугышы» исемле, Г. Димитровның «Фашизм — сугыш ул» дигән. А. Брычевнын «Кызыл Армия сугышчысы пленга бирелми» дигән. Е. Герасимовның «Уңрашйада немец оккупантларының тар-мар ителүе» дигән. Г. Александровның, «Фашизм — кешелек дөньясының иң явыз дошманы» дигән, генерал* лейтенант М. Хозинның «Масайган} дошманның мактанчык уйдырмасы» дигән, Ф. Константиновның «Ватан өчен, намус өчен, иреклек өчен» дигән!, С. Степановның «Кызыл Армия— халыкның туган баласы» дигән, Ал. Толстойның «Без нәрсәне яклыйбыз» дигән, лейтенант Л. Крючковның «Тракторлар ничек «танк» булып хезмәт иттеләр» дигән һәм башка китаплар бар.
Шушы ук секторда рус һәм татар телендә «ПВХОга хәзер бул!» (I нче баскыч нормалары), «ПВХО 1 нче баскыч^! нормалары», «ПВХОның 2 нче баскычы нормалары». «Яндыргыч авиабомбаларны ничек сүндерергә», «Тар чокырлар һәм убежищелар», «Яндыргыч авиабомбалар һәм аларга ничек каршы торырга» дигән китаплар да чыкты.
Сектор тиз көшюрдә Аркадий Гайдарның «Тимер һәм аның командасы» исемле повестен (Г. Әпсәләмов тәрҗемәсе) һәм Е. Герасимовның Советлар Союзы Маршалы К. Е. Ворошилов биографиясе материалы нигезендә язылган «Луганск егетләре» дигән повестен (И. Гумеров тәрҗемәсе), С. Сергеев-Ценскийның «Севастополь оборонасы» дигән әсәрен, С. Вашем- цовның «Танкист Лемещенко» дигән, Ю. Севрукның «Герой саперлар» дигән. В. Максимовның «Сугыштагы уйлап табу һәм тапкырлык* дигән, төрле авторларның «Дисциплина, оешканлык һәм үз-үзеңне аямау». «Җиңү безнеке булыр», «Фашист юлбасарларны аяусыз кыйнарга!» дигән китапларын һәм инглиз язучысы Эрнст Генринең «Гитлерның планнары» дигән һәм башка исемнәрдә күп кенә яна китаплар чыгара.
БӨЕК ҺӘМ ИЗГЕ ВАТАН СУГЫШЫ ҺӘМ ТАТАРСТАН ЯЗУЧЫЛАРЫ
Татарстан совет язучылары бөек Ватан сугышының береНче көннәреннән үк үзләрен мобилизацияләнгән дип хис иттеләр һәм бу бөек сугышка, Ватаныбызның данлы гаскәрләренең җиңеп чыгуына һәм корал һәм каләм белән хезмәт итә башладылар.
Язучылардан күп кенә иптәшләр герман фашизмына каршы сугыш фронтына киттеләр, алты иптәш үзләрен] армия сафына алуны сорап гариза бирделәр. Кызыл Армия частьләренә һәм мобилизация участкаларына хезмәт өчен язучылардан 14 кеше бригадаларга беркетелде.
Язучылар Союзы каршында 90 кешелек ПВХО түгәрәге эшләп, 1 нче баскыч буенча кормалар бирү төгәлләнде, ату түгәрәге эшли башлады.
Язучылар Союзы инициативасы белән рус һәм татар телләрендә «Ватан өчен!» исемле әдәби җыентыклар төзелеп, издательствога тапшырылды. Шагыйрьләрдән Муса Җәлил. Шәйхи Маннур, Гадель Кутуй, Әхмәт Фәйзи, Әхмәт Исхак һ. б. прозаиклардан Шәриф Камал. Гариф Галеев. Кави Нәҗми, Гомәр Бәшир, Идрис Туктаров, Г. Әпсәләмов һ. б. катнашкан бу җыентыкның татарчасы инде басылуда. Русчасы да тулысынча хәзерләнеп бетте. Хәзер бу җыентыкларның икенче чыгармаларын хәзерләү бара.
Союз һәм издательство тапшыруы буенча Р. Ишморат һәм Г. .Кутуй иптәшләр бер актлы антифашистик пьесалар җыентыгы хәзерлиләр.
Союз оборона җырларын һәм маршларын булдыру буенча җитди һәм практик чаралар күрә. 5 июльдә Союз бу мәсьәләгә багышлап шагыйрьләр һәм композиторлар киңәшмәсен үткәрде. Композиторлардан Н. Җиһанов, Мозаффаров, Җ. Фәйзи. 3. Хәбибуллин, Яруллин. Рәшитов, Ключарев. Латыйпов һ. б. һәм татар шагыйрьләре катнашында үткән һәм яна язылган оборона җырларын тыңлау уздырылган бу киңәшмә композиторлар белән шагыйрьләрнең бүгенге көннең бурычларын тулысынча аңлауларын, ныклап эшли башлауларын күрсәтте.
Хезмәт ияләренең Ватан сугышы көннәрендә оборона фондын төзү турындагы тәкъдимнәренә Татарстан совет язучылары иң җылы җавап бирделәр һәм бу фондка акча һ кыйммәтле әйберләр тапшыра башладылар. Орденлы драматург Таҗи Гыйззәт акчалата 1000 сум. орденлы язучы Ш. Камал облигация белән 1000 сум. Г. Кутуй облигация белән 650 сум керттеләр. Хәзергә барсы 5000 гл якын взнос җыелды.
Издательство да хезмәт итүче язучылар һәм Союз аппаратында эшләүчеләр фашизмны тар-мар итү төгәлләнгәнгә кадәр ай саен бер көнлек хезмәт хакларын оборона фондына кертеп барырга булдылар.
СОВЕТ ЯЗУЧЫЛАРЫ ОБОРОНА ФОНДЫНА
Сталин премиясе белән бүләкләнгән орденлы язучы академик М. Шолохов үзенең барлык премиясен (100.000 сум) оборона фондына кертте.
Шагыйрь Лебедев-Кумач үзенең бөтен премиясен (50.000 сумны) шушы фондка бирде.
Орденлы язучы, академик А. Н. Толстой оборона фондына облигацияләр белән 22000 сум һәм «Блицкриг яки блицкрах» исемле җыентыгы гонорарын кертте.
Федор Гладков «Фашист юлбасарлар атаманнары» дигән китабы гонорарын. А. Фадесн «Гражданнар сугышы герое. М В. Фрунзе», дигән китабы гонорарын. Ф. Панферов акчалата 25.000 сум, К. Чуковский — 5 мең сум, В. Ставскнй облигацияләр белән Ю мең сум һәм акчалата 2.500 сум, В. Кирпотин—4 мең сум. И. Эренбург. С. Городецкий. П. Антокольский һәм А. Афиногенов—1000 әр сум керттеләр.
Гослитиздат (Москва) фашизмга каршы Ватан сугышы бурычларыннан чыгып үзенең китап чыгару планын якача төзеде.
Гослитиздат басмасында В. Ермиловның «Горький фашизмга каршы» дигән китабы, М. Шолоховның «Тын Дон»ыннан алынган «Пулемет командасы» дигән өзек, В. Маяковскийның «Җиңелмәс корал» исемле җыентыгы чыга.