ӘДӘБИЯТ ҺӘМ СӘНГАТЬ ЯҢАЛЫКЛАРЫ

ЮБИЛЕЙЛАР
23 январьда республикабыз җәмәгать челеге М
Җәлил исемендәге Татар дәүләт опера һәм
балет театрына СССРнын ха- лик артисты,
СССР Дәүләт премияләре һәм ТАССРның Г
Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Н
Г Җнһановнын 70 яшьлек юбилеен тантаналы
төстә билгеләп узарга җыелдылар
Юбилей кичәсен КПССнын Казан шәһәр
комитеты секретаре А Г Кадыйрова әчыл
җибәрде Ул беренче сүзне КПССнын Татарстан
өлкә комитеты беренче секретаре, СССР
Верховный Советы Президиумы члены Р М
Мусинга бирде Иптәш Р М Муснн юбилярны
олы бәйрәме белән чын күңелдән котлады,
анын татар совет музыкасына керткән *ур
хезмәтләренә югары бия бнрде һәм СССР
Верхов ный Советы Президиумының Н Г Җиһа-
новка совет музыка сәнгате үсешенә керткән
күренекле хезмәтләре өчен һәм жит- меш яшь
тулу уңаеннан. Социалистик Хезмәт Герое
дигән мактаулы исем бирү турындагы Указын
укыды, көчле кул чабу лар астында юбилярга
Ленин ордены һәм «Урак һәм Чүкеч» алтын
медален тапшырды
Н Г ҖнһаПовнын иҗаты турындагы доклад
белән ТАССР Министрлар Советы
Председателе урынбасары М X Хәсәнов чыкты
Аннары күренекле композиторны түбәндәге
иптәшләр котлады РСФСР Ком позиторлар
союзы идарәсе председателе урынбасары В И
Казеннн. СССР Музфон- ДЫ идарәсе
председателе Г II Восканян, халык
депутатларының Казан шәһәр Советы
башкарма комитеты председателе А И
Бондаренко. ТАССР Культура ми цистры И II
Алиен, ВЛКСМның Татар стан өлкә комитеты
беренче секретаре 111 Р Агеев, ТАССР
Язучылар союзы ида- расе председателе Г А
Ахунов. ТАССР Художниклар союзы идарәсе
председателе Ә И Тумашен, композитор Р X
Яхнн. ВТОнын Татарстан бүлеге идарәсе пред-
седателе Р А Җиһаншнна, Казан университеты
ректоры А И Коновалов, Казан консерваториясе
студенткасы Д Абдуллн на, кунаклардан К X
Кужамьяров (Ка загыстан), С М Хснтова
(Ленинград). 3 Г Исмәгыйлон (Башкортст.чн), Г
М Ко репанон Камский (Удмурт АССР). В А Во
ронов (Әстерхан), КПССнын Чувашстан өлкә
комитеты культура бүлеге мөдире О И Талля.
хезмәт ияләре исеменнән Ка зан авиация
производство берләшмәсе генеральный
директоры В Е. Копылов. <К-*м гэсэнерго»нын
ташчылар бригада* ы брига диры В С Мәүликов
һәм Бием ау рай онынын «Бөреле» совхозы
сыер савучы* ы 3 Я Приказчикова.
Н Г Җнһанов үзенен чыгышында, үзен
югары бүләк белән бүләкләүләре өчен,
партиябезгә һәм хөкүмәтебезгә рәхмәт бел-
дерде, моннан сон да татар совет музы касы
өлкәсендә армый-талмый - ләячәкн әйтте
Кичәдә ТАССР Верховный Советы Пре
зндиумы Председателе С Г Батыен, ТАССР
Министрлар Советы Председат. .п Г И Усманов.
КПССнын Татарстан өлкә комитеты -
секретарьлары В С 'һргушш М Ф Вәлиев. Ф А
Садыйков. I М Сма гин иптәшләр катнашты
Соныннан зур концерт күрсәтелде Анда
композиторның күпкырлы ижа*ы яктыр тыллы.
операларыннан. бале* ларымнан өзекләр
күрсәтелде, симфоник ■сэрлар* башкарылды,
җырлары җырланды
Г Камал исемендәге Татар *•
демия театрында татар совет - * •<
классигы шагыйрь Һади Такташны** ■
*■
на ИО ел тулуга багышланган * ** .•■*.* кичә
булды Пре «идиумда IJ**;*. АССР Верховный
Советы 11(**нди\мы Председателе С Г Батыен
ТА* * Р Ми иистрлар Советы Председате.ь "
манив. КПСС өлкә комитеты . я -, М Ф Вәлиев.
ТАССР Минис*, .
ты Председателе урынбасары М \ X. ■« ә нов.
республнкабызнын партия м
җәмәгатьчелек оешмалары в-ө*и ............. .
бият һәм сәнгать ымлеклеләре. . ', танасына
килгән кунаклар
Кичәне ТАССР Язучылар . < се председателе
Г А Ахуион - u I гыйрьнен тормыш һәм иҗат в* .
■ • .
■ ы юклэлны филология фани П Г Ю.и.-я
ясады һ Такташым әдәбна тыбызиы үстерүгә
керткән өлси. ■ шагыйрьнең улы сәнгать ф.»**
ры, Узбәкстан ССРның атказан •шлеклссе Р һ
Такташ. Т<*.* -
халык артисты X Салимжанов * :
Аннары сәнгать осталары катн. *з л*да *
концерт булды
Г Ибраһнмов исемендәге тел, әдәбият һәм
тарих институтында һ Такташның тууына 80 ел
тулуга багышланган фәнни конференция
ачылды. Аны кереш сүз белән институтның
директоры, тарих фәннәре докторы М. К
Мөхәррәмов ачты Конференциядә Такташның
поэзиядәге новаторлыгы. бүгенге әдәбиятта
аның традицияләре. Такташ һәм тугандаш
әдәбиятлар арасындагы бәйләнешләр,
шагыйрьнең тормышын һәм иҗатын өйрәнүдәге
яңалыкларны чагылдырган докладлар һәм
чыгышлар тыңланды Чыгыш ясаучылар
арасында Татарстан галимнәреннән тыш.
башка союздаш һәм автономияле
республикалардан килгән кунаклар да бар иде.
Казанның Ленин урамындагы 21 нче йорт
алдында Һади Такташ истәлегенә мемориаль
такта куелу тантанасы булды Анда
республикабызның партия, совет һәм җәмәгать
оешмалары вәкилләре, әдәбият һәм сәнгать
эшлеклеләре, поэзия сеючеләр килгән иде.
Мемориаль такта куелуга багышланган
митйнгны кереш сүз белән ТАССР Язучылар
союзы идарәсе председателе Г А Ахунов ачты
Аннары язучылардан Г Минский. М Хесәен, Р.
Гатауллин һәм М. Галиев чыгыш ясадылар
Авторы скульптор Нәүфәл Гаделев булган
мемориаль тактага түбәндәге сүзләр язылган
«Бу йортта 1924—1931 елларда газета һәм
журналлар редакцияләрендә татар совет
әдәбиятының классигы шагыйрь Һади Такташ
эшләде» Тактада шагыйрь нең скульптура
барельефы да уеп ясалган
Тантанада КПСС өлкә комитетының
культура бүлеге мөдире М М. Мусин, Татарстан
Культура министры И Н. Алиев һ. б иптәшләр
катнашты.
Январь ае Оренбург шәһәрендәге әдәбият
сөючеләребез өчен чын мәгънәсендә Такташ
көннәренә әверелде. «Южный Урал» өлкә
газетасы шагыйрь турында зур мәкалә
бастырып чыгарды Егерменче елларда
«Юксыллар сүзе» редакциясе эшләгән йортта
хәзер Оренбург педагогия институты урнашкан
Шул институтның күптираж лы газетасында да һ
Такташ тормышының Оренбург чорына караган
материаллар нигезендә язылган мәкалә
басылды Аны Оренбург журналисты Фәттах
Кыр- гызбаев язган
X Ямашев исемендәге китапханәдә. Һади
Такташның 80 еллык юбилее уңае белән,
шагыйрь иҗатына багышланган әдә- би-
музыкаль кичә үткәрелде. Кичәдә китапханә
каршында эшләүче әдәбият түгәрәге җитәкчесе
Зиннур Шакиров Такташ ның иҗаты һәм
тормышы турында чыгыш ясады. Ул үзенең
чыгышында, шагыйрьнең Оренбургта яшәгән
чорына да тукталды, тыңлаучыларны Такташ
тарафыннан чыгарылган һәм бүгенге көнгә
кадәр сакланган «Юксыллар сүзе» газетасының
төп нөсхәләре белән дә таныштырды. Китапчан
лиең уку залы мөдире Л. Рафикова Такташ
әсәрләре буенча төзелгән библиографик күзәтү
ясады Кичәгә килүчеләр арасында Такташның
замандашлары, аны күреп белүчеләр дә бар
иде. •
Соңыннан кичәдә үзешчән «Чулпан» ан-
самбле чыгыш ясады, татар халык җырлары.
Такташ шигырьләре яңгырады
Г. Камал исемендәге Татар дәүләт ака-
демия театры бинасында күренекле татар
совет язучысы. СССР Дәүләт премиясе
лауреаты Гомәр Бәшнровка 80 яшь тулуга
багышланган иҗат кичәсе булды Бирегә
республикабыз производство коллектив лары
вәкилләре, әдәбият һәм сәнгать эшлеклеләре.
культура работниклары, партия, совет,
профсоюз, комсомол оешмалары вәкилләре
килгәннәр иде. Кичәне кереш сүз белән
Татарстан Язучылар союзы идарәсе
председателе Гариф Ахунов ачты.
Совет әдәбиятын үстерүдәге хезмәтләре
өчен һәм сиксән яшь тулу уңае белән Гомәр
Бәширов Халыклар дуслыгы ордены белән
бүләкләнгән нде Хөкүмәтебезнең бу олы
бүләген. КПСС өлкә комитеты, ТАССР
Верховный Советы Президиумы һәм ТАССР
Министрлар Советы исеменнән җылы котлап,
әдипкә ТАССР Верховный Советы Президиумы
Председателе С. Г. Ба- тыев тапшырды
Юбилярның тормыш һәм иҗат юлы ту-
рындагы докладны филология фәннәре кан-
дидаты Азат Әхмәдуллин сөйләде КПСС ның
Казан шәһәр комитеты һәм шәһәр Советы
башкарма комитеты. ВЛКСМ өлкә комитеты,
Бауман район партия оешма сы. партиянең
Арча райкомы һәм район Советы башкарма
комитеты, ТАССР Куль тура министрлыгы,
республика иҗат оешмалары. Татарстан китап
нәшрияты исеменнән дә язучыга котлаулар
әйтелде
Кичәдә КПСС өлкә комитеты секретаре М.
Ф Вәлиев, ТАССР Министрлар Советы
Председателе урынбасары М X Хәсә- нов.
КПСС өлкә комитетының культура бүлеге
мөдире М М Муснн иптәшләр кат нашты.
Әдипнең юбилеена багышланган кичәдә
республикабызның сәнгать көчләре катна-
шында концерт күрсәтелде.
Гомәр Бәшировнык туган ягы Арчада да
язучының олы юбилее уңае белән зур тантана
булып узды. Тантаналы очрашуны, барлык
якташлары — Арча район хезмәт ияләре
исеменнән юбилярга кайнар котлау сүзләре
юллап. КПСС райкомының беренче секретаре
X. 3 Зәйнуллин ачты Язучының бай тормыш
юлы һәм күпкыр-
,и ижаг эшчәнлеге турында Г Ахунов свйл-Mt
Аннары трибунага бер бер артлы терлекчеләр
И Мөхәммәтжанов, М Шәй- нудлм. мәгариф
работниклары М Ибра- һимов. Ф Халитова, Р
Галимжанов, ВЛКСМиын район комитетыннан
М Хәли- ,юв, район культура бүлегеннән Ә
Хәсә- нова. язучылар Миргазиян Юныс, Радик
Фәизов һ б. иптәшләр күтәрелде Алар
язучының нжатына югары бәя бирделәр, яна
ижат укышлары теләделәр
Кнчәдә шулай ук Татарстан Язучылар
союзы партия оешмасы секретаре, тәнкыйтьче
Ринат Мөхәммәднев. тәнкыйтьче Азат
Әхмәдуллнн, язучы Мөхәммәт Мәһ- диев һәм
Гомәр Бәширов үзе катнашты
Казанный Менжинский исемендәге Куль -
тура сараенда СССР Дәүләт премиясе лау-
реаты. язучы Гомәр Бәширов ижатына
багышланган кичә булды Кичәне ТАССР Эчке
эшләр министрлыгының политик тәрбия
эшләре бүлеге начальнигы С И Кириллов
кереш сүз белән ачты Әдипнен тормыш юлы,
бай ижаты һәм ижтнмагый эшчанлеге турында
язучы һәм тәнкыйтьче Рафаэль Мостафин
чыгыш ясады Гомәр Бәширов үзенек Арча
кантон эшче-кре стьяи кызыл милициясендә
һәм халык тик шерүчесе булып хезмәт иткән
чактагы истәлекләре белән уртаклашты,
сорауларга жаваплар бирде
Тинтаналы кичәдә шулай ук Татарстан
Эчке эшләр министрының беренче урынба
сары Җәүдәт Невмәтов, язучылар Мөсә- гыйт
Хәбнбуллин, Мәгъсүм Насыйбуллнн һәм
композитор Сара Садыйкова катнашты
Очрашу республиканың күренекле ар-
тистлары, һәвәскәрләре концерты белән
тәмамланды
ЯЗУЧЫНЫҢ ИҖАТ КИЧӘСЕ
Казанда яшәп ижат итүче чуваш язу чысы
Василий Юдинга 70 яшь тулу уңае , белән,
язучыларның J' Тукай исемендәге клубында
әдәби кичә булып узды Язучы ның нжаты һәм
тормыш юлы турында В. И Ульянов-Ленин
исемендәге Казан дәүләт университеты
укытучысы, филоло гия фәннәре кандидаты К К
Петров сөй ләде
Юбилярга багышланган бу кичәдә Чу
вашстан һәм Татарстан артистлары катна
тында концерт та күрсәтелде
ПАРТИЯ ҖЫЕЛЫШЫНДА
Татарстан азучыларының чираттагы пар тия
җыелышы «Азат хатын» журналы һәм
язучылар» дигән темага уздырылды Җур
налның баш редакторы Венера Ихсанова
язучыларның журнал битләрендә ничек
катнашулары, язучылар алдында торган
бурычлар турында сөйләде Я тучылар I о- мәр
Бәширов, Ринат Мехәммәдиев, Map сель
Галиев, композитор Сара ( адыйкова ■ы)
ышларында журналда басылган әдәбв
әсәрләрнең сыйфатына тукталдылар, ре-
дакциянең язучылар белән булган яхшы
элемтәсен билгеләп үттеләр
КОНКУРС ЙОМГАКЛАРЫ
КПСС Үзәк Комитетының 1979 елгы «Хокук
тәртибен саклау эшен яхшырту һәм хокукны
бозуларга каршы көрәшне көчәйтү турында»гы
карары нигезендә, тәртип сагында
торучыларның фидакарь хезмәте турындагы
әдәби әсәрләрнең идея - сәнгать дәрәжәсен
тагын да күтәрү максаты белән. Татарстан Эчке
эшләр министрлыгы коллегиясе һәм ТАССР
Язучылар союзы идарәсе шул темага язылган
ин яхшы әдәби әсәрләргә конкурс игълан иткән
иде Күптән түгел махсус жюри шул конкурс
йомгакларына нәтижә ясады Язу чы Мәгъсүм
Насыйбуллинныц «Алтын ал ка» повестена —
беренче. Тәүфыйк Әйди нен «Божра» китабына
икенче премия би релде, Рәйсә
Ишморатоваиын «Милиция лейтенанты»
китабы кызыксындыру премиясенә лаек булды
БАЛАЛАР ӘДӘБИЯТЫ СЕКЦИЯСЕНДӘ
Балалар әдәбияты секциясенең чиратта
гы утырышы язучы Кави Латыйпов нжа тын
тикшерүгә багышланды Озак еллар инде төрле
жанрларда ижат итеп килүче язучынын нжаты
турында шагыйрь Рөстәм Мннгалим сөйләде
Утырышта катнашучы Илдар Юзеев, Адлер
Тимергалин, Ранил Фәйэуллнн, Барлас
Камалов, Роберт Миң нуллин, Кыям
Минлебасв. Шамил Рәкый пов. Әминә
Бикчантаева, Нур Гайсин ип тәшләр язучынын
соңгы елларда аеруча актив эшләвен билгеләп
уздылар Утырыш Кави Латыйповны
бертавыштан СССР Язу чылар союзы
членлыгына тәкъдим итте
Балалар әдәбияты секциясе бюросының
күчмә утырышы яшь язучы Рәннф Шәрн пов
янында үтте Р Шарипов, каты авы руыиа да
карамастан, соңгы елларда ак 1нв ижат итүче,
үзен төрле жанрларди сынап караучы яшь
әднпл әребезнең бере- Утырышта язучы
Ләбибә Ихсанова. шә гыйрьләр Роберт
Миңнуллин. Разил Вәлиен Кукмара районының
«Аһәңле сүз» әдәби берләшмәсе житәкчесе
Шаһинур Мостафин катнашты Алар яшь
әдипнең балалар өчен язылган хикәяләре һәм
шигырьләре белән таныштылар, әсәрләргә
җентекле аналнэ ясадылар, уңай һәм
кимчелекле якларын күрсәттеләр, балалар
өчен язылган шигырь ләрен вакытлы
матбугатка тәкъдим иттеләр
БӨТЕНСОЮЗ СЕМИНАРЫ
Тәнкыйтьче Ринат Мехәммәдиев тән
кыйтьчеләрнен Бөтенсоюз семинарында кат
нашты СССР Язучылар союзы тарафын нан
Мәскәүдә уздырылган бу семинар КПСС Үзәк
Комитетының әдәбият-сәнгать тәнкыйте
турындагы карары кабул ителү
. 10 ел тулу уңае белән оештырылган
.. Анда КПСС Үзәк Комитетының жа
• илы хезмәткәрләре, СССР һәм РСФСР i
счылар союзының җитәкчеләре, курс- u кле
совет галимнәре һәм әдипләре бе- |<>н
очрашулар булды
ФИЛЬМ ГЕРОЙЛАРЫ-ЧАЛЛЫДАН
Мәскәү кинотеатрларында яңа. тесле до-
ченталь фильм күрсәтелә башлады «Ат кич
саен учак» дигән бу фильмның . нярнен прозаик
һәм драматург Л Жу-
• чьицкий режиссер И Григорьевич беләи
сргәләп язган Бу фильм Чаллы төзүче- >ренен
г^роик хезмәте турында да сөйли
■ дда замандашларыбызның бай эчке дөнья
1спы ачыла Аларның, Кама буенда авто. и ант
һәм гүзәл шәһәр салуда катнашып. Оар яктан
да үсүен күрәсең.
Язучы Мөсәгыйт Хәбибуллнн һәм ша- . -чрь
Разил Вәлиев Түбән Кама шәһәрен техникум,
училише һәм мәктәп укучы- ы, төзүчеләр,
эшчеләр, милиция хезмәт- «әрләре белән
очрашулар үткәрделәр Әдә- ■и кичәләрдә сүт
бүгенге татар әдәбияты, язучының ижат
лабораториясе турында г/әрды. М Хәбибуллин
үзенең ижат планнары хакында сөйләде. Р
Вәлиев яңа лнгырьләрен укыды чыгыш
ясадылар, әдәбият яңалыклары турында
сөйләделәр, укучылар сорауларына җаваплар
бирделәр Клара Васюхина рус ча үз
тәрҗемәләрен (С Сөләйман >ьа, Г. Афзал
шигырьләренең) укыды
Лениногорскидагы икенче урта мәктән
укучыларын оешма җитәкчесе Ә. Маликов
нефть төбәгендә яшәүче язучыларның ижат
лары белән таныштырды
Хәниф Хәйруллон, Клара Булатова Cap ман
районы үзәгендәге беренче урта мәктәптә,
районның Азалак, Янурыс, Әлм.т авылларында
уздырылган әдәби очрашуларда катнаштылар,
үзләренең яңа әсәрләрен укыдылар Алар
шулай ук «Ленинчы» газетасы редакциясе
хезмәткәрләре, типография эшчеләре һәм
«Сарман таңнары» әдәбият-иҗат берләшмәсе
членнары алдында чыгыш ясадылар Бу
очрашуларда КПССнын Сарман райкомының
пропаганда һәм агитация бүлеге мөдире Дамир
Гари фуллин, «Ленинчы» газетасы редакторы
Илгизәр Кушаев әдәби берләшмә җнтәк чесе
Әзһәр Габиди катнашты
Казаннын 95 нче мәктәбендә язучы Ра- п I
Вәлиев иҗатына багышланган әдәби . зыкаль
кнчә булды Кичәнең беренче ишендә укучылар
Р Вәлиев иҗаты тунда сөйләделәр, анын
шигырьләрен укы зылар. Мәктәпнең «Чишмә»
ансамбле. 5 нче класс кызлары хоры шагыйрь
сүзләшә язылган җырларны башкардылар
оңыннан Р Вәлиев үзенең шигырьләрен гыды
күп санлы сорауларга җаваплар бирде
ӘЛМӘТ ЯЗУЧЫЛАР ОЕШМАСЫНДА
Язучы Владимир Мальцев үзенең ижат
иораториясе белән таныштырды Ул хәр- ' ..
темага язылган повестьлар («За чертой >
ремени», «Обет молчания») авторы 18 еннан
взвод командиры булып сугышка к« рган В
Мальцевнын яза башлаган яңа I чаны да Бөек
Ватан сугышы темасына i.ii ышланган Язучы
утырышта үзенең эш I .җрибәсе белән
уртаклашты, туган ягы — | исей буйларында
һәм сугыш юллары йлап ижат
командировкасында йөргәндә | нан тәэсирләре
турында сөйләде
Техника йорты залында үткәрелгән «Яшь
юфтьче клубы» кичәсендә шагыйрьләр
Маликов. Д Матвеев. И Винокуров
Әлмәттәге агач эшкәртү комбинатында әдәби
кичә уздырылды Кичәдә Клара Булатова.
«Әлмәт» әдәбият берләшмәсе член нары
Җәүдәт Исмәгыйлов, Илдар Хөснет дНнов,
Котдус Батыров үзләренең яңа ши гырьләреи
укыдылар
Лениногорскидагы унынчы урта мәктәп
укучылары алдында Ш Бикчурнн. Әсрар
Галиев, яшь авторлар Таһир Шәмсуаров, Наил
Гыйләҗев чыгыш ясадылар
Ш Бикчурнн үзенең ижат планнары белән
уртаклашты, әдәбиятка кагылышлы со-
рауларга җавап бирде «Әлмәт» әдәбият
берләшмәсе утырышында Г Афзал поэтик
детальләр, шигырьдә образлылык хакында
чыгыш ясады Яшь авторлар И Мәрдәншин. Р
Галиуллин, Ә Фәтхетдиноп. Ш Хисамнев
әсәрләре мисалында. ул әдәби осталыкка
ирешү юллары турында сөйләде
Әлмәттәге беренче татар урта мәктәбендә
«Минем шәһәрем» дигән темага кичә
уздырылды Шәһәр архитекторы Фаварне
Мәҗитон чыгышыннан соң, Клара Булатова
Әлмәт шәһәренә, төзүчеләргә һәм нефть
челәргә багышланган шигырьләрен укыды