ӘДӘБИЯТ ҺӘМ СӘНГАТЬ ЯҢАЛЫКЛАРЫ

МӘСКӘҮДӘ ТАТАРСТАН АССР
ӘДӘБИЯТЫ ҺӘМ СӘНГАТЕ КӨННӘРЕ
Узган елның 17—21 декабрендә башка-
лабыз Мәскәүдә татар әдәбияты һәм сәнгате
көннәре булып узды Әдәбият һәм сәнгать
көннәрендә КПССнын Татарстан өлкә комитеты
секретаре М Ф Вәлнев (җитәкче). Татарстан
АССР Министрлар Советы председателе
урынбасары М X Хә- сәнов. КПССнын
Татарстан өлкә комитеты культура бүлеге
мөдире М. М. Мусин. КПССнын Казан шәһәр
комитеты секретаре А Г Кадыйрова. Татарстан
АССР- иын Культура министры И. Н Алиев. Та-
тарстан АССР Язучылар союзы идарәсе
председателе Г А Ахунов. СССР Компо-
зиторлар союзы секретаре. СССРнын халык
артисты Н. Г Җиһанов. СССР Художество
Академиясенең член-корреспонденты,
СССРнын халык художнигы X А Якупов
составындагы рәсми делегация катнашты
Ин беренче көнне әдәбият һәм сәнгать
көннәрендә катнашучылар бөек якташыбыз,
бөтендөнья пролетариатының даһи юлбаш-
чысы В И Ленин Мавзолеена республика-
бызның барлык хезмәт ияләре исеменнән
венок куйдылар Шундый ук венок Ватаныбызны
немец-фашист илбасарларыннан саклап
калган баһадирларыбызнын халык күңелендәге
мәнгелек истәлеге символы булган Билгесез
солдат каберенә дә куелды
Кич белән «Россия» Үзәк дәүләт концерт
залында әдәбият һәм сәнгать көннәрен ачу
тантанасы булды. Тантанада түбәндәге
иптәшләр катнашты КПСС Үзәк Комитеты
Политбюросы членлыгына кандидат. СССР
Культура министры П Н Демичев. КПСС Үзәк
Комитеты Политбюросы членлыгына кандидат.
РСФСР Министр лар Советы Председателе М.
С Соломен- цев. КПСС Үзәк Комитеты
секретаре М В Зимянин. КПСС Үзәк
Комитетының бүлек мөдирләре Е М
Тяжельников. В Ф Шауро, РСФСР Министрлар
Советы Председателенең беренче
урынбасарда ры В П Орлов. А М Калашников.
РСФСР Министрлар Советы Председателе
урынбасарлары Е Ф Карпова. В И Ко- чемасов.
Л. П Лыкова. КПСС Үзәк Ко митетынын бүлек
мөдире урынбасары 3. П Туманова. РСФСР
Культура миннст ры Ф С. Мелентьев. РСФСР
Культура министрының беренче урынбасары Е
В Зай цев. партиянең Маскәү шәһәр комитеты
секретаре А М Роганов. РСФСР Язучылар
союзы идарәсе председателе С В. Ми халков,
РСФСР Художниклар союзы идарәсе
председателе С П Ткачев. КПСС Үзәк
Комитетының, РСФСР Министрлар Советының.
СССР һәм РСФСР культура министрлыклары,
партиянең Мәскәү шәһәр комитетының, халык
депутатларының Мәскәү шәһәр Советы
башкарма комитетының җаваплы
работниклары Залда шулай ук КПССнын
Татарстан өлкә комитеты беренче секретаре Р
М Мусин, ТАССР Верховный Советы
Президиумы Председателе С. Г Батыев
Татарстан АССР Министрлар Советы
Председателе Г И Усманов бар иде
Татарстаннан килгән кунакларны баш-
калабыз хезмәт ияләре исеменнән СССРнын
халык артисты. Социалистик Хезмәт Герое Б П
Чирков котлады КПССнын Татарстан өлкә
комитеты секретаре М Ф Вәлиев җавап сүзе
белән чыкты
Аннары Татарстан сәнгать осталарының
зур бәйрәм концерты күрсәтелде Концертта
башкарылган җырларда, биюләрдә илебез
халыклары арасындагы дуслык, туганлык
хисләре калку итеп күрсәтелде. Сәнгать
осталары Сонет власте елларында Татарстан
республикасының нинди гүзәл уңышларга
ирешүен, халыклар дуслыгының мәңгелек
икәнлеген концерт барышында тагын бер кат
расладылар
Мәскәүлеләр республикабыз вәкилләрен
һәр җирдә туганнарча ачык йөз һәм киң күңел
белән каршыладылар Мәскәүлең төрле
концерт залларында Татарстан АССРның
Дәүләт симфоник оркестры, жыр һәм бию
ансамбле. ТАССРнын халык артисты Р
Ибраһимов катнашында зур концертлар булды
Татарстан кинематографистлары Документаль
фильмнар үзәк студиясендә очраштылар
«Россия» кинотеатрының кече залында Казан
кинодоку- менталистлары төшергән фильмнар
фестивале ачылды Анда «Революциягә
беренче адым». «Сабан туена юл», «Җәлил:
көрәш сәхифәләрең. «Беренче «КамАЗ» туды».
«Татарстан» исемле документаль фильмнар,
төрле кинотеатрларда «Хисләрнең яңаруы».
«Хәзинә» һәм «Моабит дәфтәре» исемле
нәфис фильмнар күрсәтелде
Язучыларның А А Фадеев исемендәге Үзәк
йортында Татарстан АССРның төзелүенә 60 ел
тулуга багышланган әдәби- музыкаль кичәне
кереш суз белән Социалистик Хезмәт Герое,
Ленин премиясе лауреаты Сергей Михалков
ачты Татарстан Язучылар союзы идарәсе
председателе
Гариф Ахунов татар совет әдәбиятының үткәне
һәм бүгенгесе турында сөйләде Кичәдә татар
әдипләре Сибгат Хәким. Зәки Нури. Илдар
Юэеев. Шәүкәт Галиев Әхсән Баянов. Әдип
Маликов. Ринат Мч- хәммәдисв. Ренат Харис.
Равил Файзуллин. Ростам Кутуй. Роберт
Миңнуллин.рус шагыйрьләре Николай Дорию
Михаил Львов. Вадим Кузнецов, Рувим Моран
һәм Людмила Шипахина катнашты, аларнын
әсәрләре татар һәм рус телләрендә яңгырады
Очрашу сәнгать осталарының зур концерты
белән тәмамланды
Язучылар һәм сәнгать осталарының
шундый ук очрашулары шулай ук Войков
исемендәге чуен кою заводында. СССР
Госстроеның икенче проект институтында. Н А
Некрасов исемендәге китапханәдә. А А
Яблочкина исемендәге үзәк Актерлар
йортында, бөтенсоюз Композиторлар йор тында
да уздырылды СССР Художниклар йортында
исә Татарстан рәссамнарының .«сәрләреннән
торган зур күргәзмә эшләде М Ермолова
исемендәге театр Мәскәү та машачыларына
Диас Вәлиевнен «Тормыш бүләк итәм» һәм
«Казан университеты» исемле пьесалары
буенча куелган спек такльләр күрсәтте
ТАССР төзелүгә 60 ел тулу уңаеннан
үткәрелгән бу дуслык бәйрәме партиябезнең
ленинчыл милли политикасын тормышка әшыру
нәтиҗәсендә Совет Татарстанының нинди
биеклекләргә ирешкәнлеген ачык күрсәтте
РСФСР ЯЗУЧЫЛАРЫНЫҢ V СЪЕЗДЫ
1980 елның 9-12 декабрендә Россия
язучыларының V съезды уздырылды Сьездда
Татарстан язучыларынын да зур төркеме
катнашты Аңа делегат булып Га риф Ахунов.
Снбгаг Хәким. Зәки Нурн Гомәр Бәшнров.
Илдар Юэеев, Туфан Миңнуллин. Фәрваз
Мнңнуллнн. Вакыйф Нуруллин. Нурихан
Фәттах. Мөхәммәт Мәһдиев. Ринат
Мөхәммәднев. Мөсәгыйт Хәбибуллин. Кояш
Тимбиковн. Азат Әхмә дуллин. Диас Вәлнев.
Рөстәм Мингалимон. Эдуард Касыймов. Әдип
Маликов. Хәким җан Халнков, Владимир
Мальцев һәм кунак булып Атилла Расих.
Рөстәм Кутуй. Равил Фәйзуллни, Марсель
Зарипов, Талгат Галиуллин. Лнрон
Хәмидуллнн. Марс Ша баев. Кыям Мннлсбаев.
Роберт Миңнуллин Габдулла Шәрәфн. Рәдиф
Гатауллин. Флүн Мусин. Нонна Орешина. Әхәт
Гаф- фар, Мансур Вәлнев. Әхмәт Рәшнтов ип
тәшләр катнашты
Фикер алышуларда Татарстан Язучылар союзы
идарәсе председателе Г Ахунов чыгыш ясады
Ул Татарстан Язучылар союзының яшьләр
белән эшләү тәҗрибәсе турында сөйләде
Съездда Гарнф Ахунов РСФСР Язучы лар
союзы идарәсе члены һәм секретаре итеп,
Сибгат Хәкнм, Илдар Юэеев һәм Ту фан
Мнңнуллнн идарә членнары итеп. Ринат
Мөхәммәднев һәм Эдуард Касыймов реви 1ия
комиссиясе членнары итеп сайланды тар Съезд
шулай ук СССР язучыларынын VII съездына
РСФСРдан делегатлар да сайлады Анда татар
язучыларыннан Сиб гат Хәким. Зәки Нури.
Гариф Ахунов. Әхсән Баянов. Шәүкәт Галиев.
Рафаэль Мо стафин, Әмирхан Еники. Аяз
Гыйләҗев Геннадий Паушкии. Гәрәй Рәхим.
Мәдинә Маликова. Разил Вәлнев катнашачак
ӘДИПНЕҢ ЮБИЛЕЙ КИЧӘСЕ
26 декабрь көнне Г Камал исемендәге Татар
дәүләт академия театрында күренекле татар
совет шагыйре, татар совет поэзиясенә нигез
салучыларның берсе Хәсән Туфанның 80 яше
тулу уңае белән иҗат кичәсе булды Анда
республикабыз нын партия, совет, комсомол
оешмалары, иҗат интеллигенциясе катнашты
Кичәне кереш сүз белән шагыйрь Сибгат Хәким
ачты.
Хәсән Туфан совет әдәбиятын үстерүдәге
хезмәтләре өчен һәм 80 яше тулу уңае белән
хөкүмәтебез тарафыннан Хезмәт Кызыл Байрак
ордены белән бүләкләнгән иде Әлеге кичәдә бу
югары бүләкне. СССР Верховный Советы
Президиумы исеменнән. КПСС өлкә комитеты
секретаре М. Ф Вәлнев тапшырды
Әдипнең тормыш һәм иҗат юлы турый дагы
доклад белән филология фәннәре док торы,
профессор Хатип Госман чыкты
Юбилярны РСФСР Я<учылар союзы идарәсе
секретаре Николай Доризо. КПСС яың Казан
шәһәр комитеты һәм халык де пугатла[5ынып
шәһәр советы башкарма комитеты. ТАССР
Культура министрлыгы, республикабызның
иҗат союзлары вәкил ләре, Башкортстаннан
килгән шагыйрьләр Сәйфи Кудаш. Наҗар
Нәҗми иптәшләр котлады. Юбилей кичәсе
республикабышын сәнгать осталары концерты
белән тәмам ланды
«ТАТАРСТАН ШАГЫЙРЬЛӘРЕНЕҢ
ТАВЫШЛАРЫ»
«Мелодия* грампластннкалар фирмасы соңгы
вакытта татар сәнгатенә һәм әдәбиятына
багышланган күл кенә пластинка лар чыгарды
Шуларнын берсе «Татар шагыйрьләре үз
шигырьләр* -м укыйлар* дип атала Күренекле
шагыйрьләребез Хәсән Туфан. Сибгат Хәким.
Әхмәт Исхак, Зәки Нурн. Нурн Арсланов һәм
Шәүкәт Галиев шигырьләренә багышланган бу
пла стинка әдәбият сөючеләр өчен, татар те.тс
һәм әдәбияты укытучылары өчен әйтел
бетергесез хәзинә булачак
Пластинкада шагыйрьләрнең фоторәсем-
нәре һәм иҗатлары турында кыска белеш
мәләр дә бирелгән
ШАГЫЙРЬ ИСЕМЕНДӘГЕ УРАМ
Илебездәге бик күп авыл шәһәрләрдәге
храмнар татар шагыйр« Советлар Союзы
Герое. Ленин премиясе лауреаты Муса
МУСЫ ДЖАЛИЛЯ
Җәлил исемен йөртә. Башкалабыз Мәскәү дә
дә андый урам бар. Әлеге фотоны фотохәбәрче
Мидхәт Шакнржанов Мәскәү- дә узган
Татарстан әдәбияты һәм сәнгате көннәрендә
төшереп алып кайтты
ҖЫРГА-ДИПЛОМ
КПСС Үзәк Комитеты Генеральный секретаре,
СССР Верховный Советы Президиумы
Председателе Л И Брежневның «Кече җир»
китабында безнең якташыбыз. Тәтеш егете
Сәлахетдин Вәлиуллннның батырлыгы
турында да ихтирам һәм соклану хисләре белән
язылган Бу батырлык ижат кешеләрен яна
әсәрләр иҗат итәргә рухландырды Шагыйрь
Самат Шакир һәм композитор Сара Садыйкова
да Кече җир каһарманына багышлап
«Үлемсезлек- кә адым» исемле жыр яздылар
Комсомоллар һәм яшьләрнең совет халкының
революцион. сугышчан һәм хезмәт даны урын
нары буйлап үткәрелә торган Бөтенсоюз
походлары Үзәк штабы әлеге жырцы диплом
белән бүләкләде
ТӘРҖЕМӘЧЕЛӘР СЕКЦИЯСЕНДӘ
Тәрҗемәчеләр секциясенең чираттагы
утырышында Галимҗан Ибраһнмовнын Та
тарстан китап нәшриятында «Библиотека
татарского романа» сериясендә басылып
чыккан «Яшь йөрәкләр» романының тәр-
җемәсен тикшерү булды Романны рус теленә
Роза Фәткуллина /нржемә иткән
Тәрҗемә ителгән роман турында Солтан Шәмси
чыгыш ясады Ул тәрҗемәнең уңай һәм
кимчелекле яклары турында сөйләде.
Тәрҗемәне тикшерүдә Кыям Миңлебаев.
Азалия Бадюгина. Марк Зарецкий. Роза
Кожевникова катнашты
«Яшьлек» әдәби берләшмәсенең чираттагы
утырышы күренекле язучы Әмирхан Еники
белән очрашуга багышланды Әдип яшьләрне
кызыксындырган күп кенә сорауларга җавап
бирде, вжат эшенең кайбер нечкәлекләре һәм
«серләре» турында җентекләп сөйләде
ЮГАРЫ БӘЯ БИРДЕЛӘР
Чаллыдагы язучылар оешмасы үзенен
чираттагы утырышын Алабуга дәүләт пе
дагогня институтында үткәрде Анда тәнкыйтьче
һәм галим, институтның уку-укыту эшләре
буенча проректоры Н Лансов иҗаты
тикшерелде Бу турыда институтның татар
әдәбияты укытучысы, филология фәннәре
кандидаты Р Салнхов доклад ясады Институт
ректоры, тәнкыйтьче Т. Галиуллин,
студентларның «Чулман» әдәбият-нжат
түгәрәге җитәкчесе, филология фәннәре
кандидаты Ә Шәрнпов, филология фәннәре
кандидаты А. Кәрнмова, укытучы X Дулалаева,
язучыларның Чаллы оешмасы вәкилләре Н
Лансовнын әдәби тәнкыйть өлкәсендәге
хезмәтләренә югары бәя бирделәр, аны СССР
Язучылар союзына член итеп алырга тәкъдим
иттеләр.
«САЛАВАТ КҮПЕРЕ»НЕҢ ҖИДЕ ТӨСЕ
«Хезмәт даны» газетасы каршындагы «Салават
күпере» әдәби-ижат берләшмәсенә
әдәбиятның һәм сәнгатьнең табигатьтәге җиде
төсне хәтерләткән җиде төрендә эшләүче яшь
көчләр — колхозчылар, район хезмәткәрләре,
укучылар, студентлар һәм башка әдәбият
сөючеләр каднаша Биредә шигырь һәм
хикәяләре белән республика матбугатында
күренеп килгән Рнфә Сабнр- җанова, Заһид
Махмудов. Шаһинур Моста- фин (берләшмәнең
җитәкчесе). Рәниф Шәрнпов һ. б әсәрләре
тикшерелә
Берләшмәнең рәссамнар секциясе дә актив
эшли. Секция җитәкчесе Нурислам Галиев, яшь
рәссамнардан Байрак Галимов. Галиәхмәт
Гатин. Рамил Салахетдинов рәссамнарның һәм
сынлы сәнгать осталарының III республика
күргәзмәсендә катнашып. II дәрәҗә диплом
белән бүләкләнде.
Татарстан Язучылар союзы идарәсе та-
рафыннан берләшмәнең шефы итеп билге-
ләнгән язучы Ләбибә Ихсанова яшь иҗат чЫлар
белән еш очраша, аларның әсәрләрен
тикшерүдә катнаша
Кукмарз районының культура тормышына зур
йогынты ясаган иҗат берләшмәсе төзелүгә ун
ел тулды Шул уңай белән партиянең район
комитеты берләшмәне һәм аның актив
членнарын Мактау грамоталары белән
бүләкләде.
МУСА ҖӘЛИЛ КАРАКАЛПАКСТАНДА
Каракалпакстанда татар әдәбияты һәм сәнгате
көннәре уздырылган чорда Кегейли районының
«Куваныш жарма» (татарча «Куаныч елгасы»)
совхозына герой-ша гыйрь Муса Җәлил исеме
бирелгән иде КПССиың XXVI съезды хөрмәтенә
алган социалистик йөкләмәләрен, авыр
табигать шартларына карамастан. намус белән
үтәп чыктылар
Герой шагыйрьнең тууына 75 ел тулу уңае
белән совхозда зур кичә уздырылды Совхоз
эшчеләре, инженер-техник хезмәт кәрләре
белән очрашуга М. Җәлил иҗатын өйрәнүче
галим, филология фәннәре кандидаты Исхак
Зәбиров килде Ул совхоз хезмәтчәннәренә
шагыйрьнең тормышы һәм иҗаты турында
сөйләде, тыңлаучыларны сирәк очрый торган
фотодокументлар. кызыклы материаллар
белән таныштырды