Тәрәзәдә һаман ут яна (драма)

Катнашалар:

      Лениза

      Хафиз

      Филүсә

      Тимур

      Хәния

     Зәримә

I

Төн. Хафиз белән Филүсә караватта яталар. Җиһазлар урнаштырылмаган.

      ФИЛҮСӘ. Хафиз!

      ХАФИЗ. М-м-м...

      ФИЛҮСӘ. Йоклыйсыңмы?

      ХАФИЗ. Юк.

      ФИЛҮСӘ. Фатир алдык алуын, әмма районы ошамый.

      ХАФИЗ. Нәрсәсе ошамый? Кибетләр якын. Йорт яныннан йөк машиналары йөрми.

      ФИЛҮСӘ. Шомлы урын бу... Аңлата алмыйм.

      ХАФИЗ (хатынын кочаклап). Шикчелем минем! Күңелеңдәге шомнарның сәбәбен һәрвакыт үзеңнән эзлә.

      ФИЛҮСӘ. Фатирга аласы әйберләр күп, машинага акча калмаячак.

      ХАФИЗ. Барысын да берьюлы алып булмый инде. Түз, сабыр ит.

      ФИЛҮСӘ. Туганнардан, таныш-белешләрдән яхшы түгел.

      ХАФИЗ. Фатирны үзем эшләп алмавым үземне дә борчый. Мин, ир-егет буларак, фатирны үзем алырга тиеш идем. Шунысы оят.

      ФИЛҮСӘ. Ояты юк инде аның. Бер миллионны синең әти-әниең бирде бит.

      ХАФИЗ. Ә икенче миллионны синекеләрдән алдык.

      ФИЛҮСӘ. Үзләре шулай киңәшләштеләр, анысы өчен борчылма.

      ХАФИЗ. Мин үземне бурычлы итеп тоярга яратмыйм.

      ФИЛҮСӘ. Бурычка дип әйтүче булмады бит сиңа.

      ХАФИЗ. Әйтмәсәләр дә, бурыч инде ул.

      ФИЛҮСӘ. Бөтен нәрсә кыйммәт, алга таба нишләрбез, шуны уйларга кирәк хәзер.

      ХАФИЗ. Минем сиңа бер үтенечем бар – зинһар, ашыктырма, теге кирәк, бу кирәк, тегеләй итик, болай итик, моны алыйк, тегене алыйк дип кыбырсыма. Барысы да берьюлы килми. Эшләрбез, кирәк нәрсәләр тора-бара булыр. Ашыктырма. Шул чагында бәлки үземне бурычлы дип хис итмәм.

      ФИЛҮСӘ. Ярар, ярар. (Хафизга елыша. Кочаклашалар.)

      ХАФИЗ. Бәбиебез булгач, агачтан матур иттереп ясли-карават ясармын.

      ФИЛҮСӘ. Бу фатирда тора башлаганыбызга бер атна булды. Каршы йортның дүртенче катындагы бер фатирда көне-төне ут яна, игътибар итмәдеңме?

      ХАФИЗ. Кеше тәрәзәсендәге утта хәбәрем юк әле. Болай да баш каткан. Мин, университет тәмамладым, физика-математика укытырмын дип хыялланып йөргән кеше, бөтенләй башка сукмактан китеп бардым.

      ФИЛҮСӘ. Сиңа укытучы булып эшләмә диюче булмады, үз теләгең белән бу эшеңә тотындың.

      ХАФИЗ. Акча кирәк дисең бит.

      ФИЛҮСӘ. Нишлисең инде. Мин дә бит, акушерка башым белән торговляда эшлим. Заманасы шундый булгач. (Торып су эчә.) Эчәсең килмиме?

      ХАФИЗ. Юк.

      ФИЛҮСӘ (тәрәзәдән карап). Теге тәрәзәдә һаман ут яна.

      ХАФИЗ. Йокылары килмидер. Без дә менә төн кошлары кебек йокламыйбыз бит.

      ФИЛҮСӘ. Нишләп көндез дә ут яна икән соң анда?

      ХАФИЗ (торып, тәрәзә янына килә). Димәк, фатирлары караңгы, көн яктысы төшмидер. (Филүсәны күтәреп караватка алып китә.)

Караңгылык. Сәхнә яктыра. Хафиз белән Филүсә торалар. Филүсә ашык-пошык чәй әзерли.

      ФИЛҮСӘ. Тизрәк кухняны рәткә китерергә кирәк.

      ХАФИЗ. Җитешербез әле.

      ФИЛҮСӘ. Бер атна торабыз инде монда, ванна бүлмәсенә керерлек түгел.

      ХАФИЗ. Әкренләп тәртипкә кертербез әле.

      ФИЛҮСӘ (тиз генә чәен эчеп). Соңга калам бугай инде. (Кабаланып эшкә җыена.) Синең бүгенгә заказың бармы?

      ХАФИЗ. Бер коттедждан шалтыратырга тиешләр – нарат рейкалар белән эчтән тышларга кирәк диделәр.

      ФИЛҮСӘ. Күпме түлиләр?

      ХАФИЗ. Бәясен сөйләшмәдек әле.

      ФИЛҮСӘ. Син гел шулай – бәясен сорарга ашыкмыйсың...

      ХАФИЗ. Ярар инде, иртүк акча турында сөйләшмә.

      ФИЛҮСӘ (тәрәзәдән карап). Яңгыр яумый бугай. Зонтик алмыйм. Теге тәрәзәдә һаман ут яна. Киттем мин. (Хафизны кочаклап үбә.) Пока! (Чыгып китә.)

      ХАФИЗ (тәрәзәдән карап). Чынлап та, Сәгать инде унынчы, ә утлары һаман яна. Берәр фаҗига булмады микән анда? Авыру кеше торалмыйча ята микән? Берәрсе үлгәнме?..

II

Лениза фатиры. Фатирның залы остаханәгә әйләнгән – картиналар, краскалар, кәгазьләр, рамкалар. Лениза картина ясый. Ишек кыңгыравы зеңгелди. Лениза барып ишекне ача.

      ХАФИЗ. Исәнмесез.

      ЛЕНИЗА. Исәнмесез.

      ХАФИЗ. Гафу итегез, сез белмисезме, бу йортта фатир сдавать итүче юк микән? Бәлки күршеләрегезнең нияте бардыр...

      ЛЕНИЗА. Сез һәр фатирга шакып сорап йөрисезме, әллә миннән генә сорыйсы иттегезме?

      ХАФИЗ. Юк. мин... Һәр фатирга... Күбесе эштә хәзер...

      ЛЕНИЗА. Нишләп домофоннан гына сорамыйсыз, алай җайлырак бит?

      ХАФИЗ. Сез миннән шикләндегез, ахрысы. Мин карак түгел.

      ЛЕНИЗА. Дөресен әйтегез, сезгә нәрсә кирәк?

      ХАФИЗ. Фатир снимать итәргә йөрим.

      ЛЕНИЗА. Алдыйсыз.

      ХАФИЗ. Ярар, дөресен әйтәм. Мин каршы йортта яшим. Бер атна элек урнаштык. Фатирыгызда көндез дә, төнлә дә ут яна. Атна буе ут сүнмәгәнгә игътибар иттек. Әллә ниләр уйлап бетердем. Урын өстендә авыру кеше ятадыр, караучысы юктыр дип тә уйладым... Гафу итегез, кеше үлгәндер дә, туганнары, якыннары юктыр дип тә уйладым... Озакка киткәннәрдер, утны сүндерергә онытканнардыр дигән фикер дә килде. Күршеләренә әйтеп, хуҗаларга шалтыратырга кушармын дидем – счетчик чутлый бит, түләргә күп туры киләчәк, мәйтәм...

      ЛЕНИЗА. Кызык – ике ел инде ут өзлексез яна, моңарчы беркемнең дә кызыксынганы булмады, сез – беренче кеше. Димәк, фатирымда ут сүнмәү сезне пошамаганга калдырды. Җаныгыз тынычлансын өчен, фатирымны кереп күрегез алайса.

      ХАФИЗ. Ә сез миннән курыкмыйсызмы?

      ЛЕНИЗА. Самомнение зур икән сездә.

      ХАФИЗ (фатир эченә узып). Сез рәссаммы?

      ЛЕНИЗА (көлеп). Каян белдегез?

      ХАФИЗ. Үзегез ясыйсызмы?

      ЛЕНИЗА. Минем өчен күршеләр кереп ясамаслар бит инде.

      ХАФИЗ (картиналарны карап). Ай-яй, хәтәр сурәтләр... Менә сиңа мә! Сез бит тәүлек әйләнә өзлексез картиналар ясамыйсыздыр – ял итәсездер, йоклыйсыйздыр, нишләп бер дә утыгыз сүнми?

      ЛЕНИЗА. Картиналар өчен шулай кирәк.

      ХАФИЗ. Ничек инде?

      ЛЕНИЗА. Сез аны аңламаячаксыз.

      ХАФИЗ. Гаиләгез бардыр?

      ЛЕНИЗА. Гаиләм бик зур – җиде миллиард кеше яши планета дигән участогымда.

      ХАФИЗ. Үзегез генә яшисезме?

      ЛЕНИЗА. Бу дөньяда берүзең генә яшәү мөмкин түгел. Менә бит әле, хәтта каршы йорттан утыгыз сүнми дип килеп керәләр.

      ХАФИЗ. Башта хатыным игътибар итте сезнең тәрәзәгә.

      ЛЕНИЗА. Димәк, хатыныгызны тынычландырыр өчен монда кереп иснәнергә булдыгыз?

      ХАФИЗ. Мин инде сезгә әйттем ниләр уйлап бетергәнемне.

      ЛЕНИЗА. Күрәсез, куркырлык бернәрсә дә юк. Киресенчә, бу дөньяда ут янмаса куркынычрак. Үзегез кем булып эшлисез?

      ХАФИЗ. Мин агач эшләре белән шөгыльләнәм – ишекләр, рамнар куям, күбрәк шәһәр читедәге агач йортлардан заказлар алам. Столяр дип атала иде элек ул эш, хәзер башкачарак. (Картиналарга сокланып карый.) Искиткеч! Кем уйлаган, каршы йорттагы бер фатирда шушундый иҗат кайныйдыр дип.

      ЛЕНИЗА. Һәрбер тәрәзәдә сер бар. Әллә кайсы фатирларда әллә кемнәр әллә ниләр эшләп ятадыр, кешеләр бу турыда уйламыйлар гына. Сезнең исемегез ничек?

      ХАФИЗ. Хафиз.

Хәния керә. Кулында пакет.

      ХӘНИЯ (ишек катыннан). Лениза, кызым, бу мин, Хәния апаң. Исәнмесез.

      ХАФИЗ. Исәнмесез.

      ЛЕНИЗА. Бүген иртәрәк килдең, Хәния апа.

      ХӘНИЯ. Мин базарда син ярата торган табан балыгы алдым, бүген төнлә тотылган, тизрәк шуны сиңа пешереп ашатыйм дидем.

      ЛЕНИЗА. Бик әйбәт, ләкин теге көндәге шикелле нык тозлама, яме.

      ХӘНИЯ. Ярар, ярар.

      ЛЕНИЗА. Башта безгә кофе ясап китер әле.

      ХӘНИЯ. Хәзер.

Тимур керә. Хафизга шикләнеп карап тора.

      ТИМУР. Хәерле көн!

      ЛЕНИЗА. Сәлам.

      ХӘНИЯ (кофе китереп). Исәнме, Тимур!

      ТИМУР. Исәнме, Хәния апа.

      ХӘНИЯ. Кофе эчәсеңме?

      ТИМУР. Эчәм.

      ЛЕНИЗА. Мин Германиягә бармыйм. (Кофе йотып куя.)

      ТИМУР. Нишләп?

      ЛЕНИЗА. Барасым килми.

      ТИМУР. Күргәзмәңне шундый шәп иттереп оештырдык. Исмәгыйль үзе сине көтә. Нимесләрнең сине бик күрәсе килә.

      ЛЕНИЗА. Авырып тора диярсез.

      ТИМУР. Анда синең баруың бик кирәк. Шуннан бәлки турыдан-туры Англиягә дә юл тотарбыз. Лондоннан Маккейн көнаралаш шалтыратып тора.

      ЛЕНИЗА. Тимур, бармыйм дигәч бармыйм инде. Башка вакытта барырмын әле.

      ТИМУР. Гафу итегез, мин сезне белмим.

      ЛЕНИЗА. Таныш бул – Хафиз - әнә теге каршы йортта яши.

      ТИМУР. Ә бу йортта нишли?

      ЛЕНИЗА. Миңа свежий балык тотып алып кайткан.

      ТИМУР. Сез күптән танышлармы соң?

      ЛЕНИЗА. Балалар бакчасына бергә йөргән идек. Нишләп кофе эчмисез?

      ХАФИЗ (каушап). Ни... кайнар.

      ХӘНИЯ (Тимурга кофе алып килә). Лениза, балыкны парда пешеримме?

      ЛЕНИЗА. Үзеңә кара. Тозын гына чамалап сип.

      ТИМУР. Рамкаларга заказлар бирергә кирәк, бүен җитешермен микән.

      ЛЕНИЗА. Рамкаларны онытмассың син, ә менә стеллажны һаман корып куярга кеше алып килмисең.

      ТИМУР. Иртәгә кичкә таба кеше җибәрермен. (Стена буендагы такталарга карый.) Тәк, дрель кирәк булачак. Иртәгә, иртәгә. Хафиз нинди профессия кешесе?

      ЛЕНИЗА. Умартачы. (Хафиз көлеп куя.)

      ТИМУР. Син, гадәттәгечә, телеңә ни килә шулай алдыйсың инде.

      ЛЕНИЗА. Сиңа нигә аның кем булуы, кайда эшләве?

      ТИМУР. Аның үзенең теле юкмыни?

      ЛЕНИЗА. Кергәндә бар иде.

      ХАФИЗ. Мин фатирлар ремонтлауда катнашам, агач эшләрен башкарам.

      ЛЕНИЗА (Тимурга текәлеп). Алып килдеңме?

      ТИМУР. Әлбәттә. (Чынаягын өстәлгә куя.) Һәрвакыт вакытында алып киләм бит. (Хафизга шикләнеп карый.)

      ХАФИЗ. Ярый, мин китим. Рәхмәт, кофе бик тәмле булды.

      ЛЕНИЗА. Хатыныгыз тыныч йокласын. Сау булыгыз.

      ХАФИЗ. Сау булыгыз. (Чыгып китә.)

      ТИМУР. Кем бу?

      ЛЕНИЗА. Горгаздан техобслуживание ясарга килгән. Газ утечкасы юк микән дип тикшерде.

      ТИМУР. Күптән түгел генә тикшергәннәр иде бит.

      ЛЕНИЗА. Тагын тикшерергә булганнар.

      ТИМУР. Шикле, бик шикле. Зерә чыгарып җибәрдем мин аны. Кем икәнен, ник килгәнен әйттерергә иде.

      ЛЕНИЗА. Акчаны доллар белән алып килдеңме?

      ТИМУР. Юк, үзебезнең акча белән.

      ЛЕНИЗА. Әнә шунда куй. (Тимур акчаны шкаф тартмасына тыгып куя.)

      ТИМУР (кухня ягына кычкырып). Хәния апа! Германиядән сиңа нәрсә алып кайтыйм?

      ХӘНИЯ (кухнядан кычкырып). Картайтмый торган дару булмасмы.

Дәвамын күзәтеп барыгыз.

"КУ" 3, 2018

Фото: pixabay