«СОЛДАТЛАР»НЫ ҖЫРЛАП ҮСТЕК БЕЗ

Күренекле шагыйрь, Татарстанның Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, республикабызның атказанган сәнгать эшлеклесе Роберт Вәли улы Әхмәтҗановның тууына 90 ел.

         Ул 1935 елның 1 апрелендә Балык Бистәсендә дөньяга килә. 1943 елда әтисе Бөек Ватан сугышында һәлак булгач, әнисе, балаларын ияртеп, үзенең туган төбәгенә – Иске Арыш авылына кайтып төпләнә. Роберт биредә – башлангыч, күрше Балыклы Чүкәй авылында – җидееллык һәм Олы Солтан урта мәктәбен 

тәмамлый. 1954–1959 елларда Казан дәүләт педагогия институтының татар теле һәм әдәбияты бүлегендә укый. Студентлык чорында җитди рәвештә әдәби иҗат эше белән шөгыльләнә – әдәбият түгәрәкләрендә актив катнаша, газета-журналларга языша, шигырьләрен бастыра, ә 1958 елда инде Татарстан китап нәшриятында студент егетнең «Беренче яз» исемле тәүге шигъри җыентыгы дөнья күрә.

Укуын тәмамлагач, Р.Әхмәтҗанов Әстерхан өлкәсенең Нариман районы Җәмәле авылы мәктәбендә татар теле һәм әдәбияты укыта. 1961 елда Казанга кайткач, Татар дәүләт опера һәм 

балет театрында әдәби бүлек мөдире, аннары республика матбугатында әдәби хезмәткәр булып эшли

Р.Әхмәтҗанов – татар поэзиясендә үзенә генә хас шигъри йөзе, язу манерасы булган талантлы шагыйрьләрнең берсе. Аның иҗаты ХХ гасырның 60 елларыннан башлап, татар әдәбиятында үзе бер дәверне тәшкил итә. 1958–2005 еллар арасында Р.Әхмәтҗановның лирик шигырьләре, поэма һәм балладалары тупланган ике дистәгә якын китабы дөнья күрә. Арада балаларга һәм яшь буын укучыларга багышланганнары да бар. Шагыйрь 2008 елның 13 маенда Казанда вафат була.

Татарстан Язучылар берлегенең рәсми сайтында урын алган менә шундый мәгълүмат белән танышканнан соң, шагыйрьнең Татарстан радиосы фондындагы мирасына мөрәҗәгать итик. Биредә шагыйрь исеме белән бәйләнгән алтмышка якын язма саклана. Аларның күпчелеге – җырлар. «Саумы, Кояш!» (М.Мозаффаров музыкасы), «Солдатлар» (Ф.Әхмәдиев), «Кояшларың белән кил син миңа» (А.Монасыйпов), «Синең эзләр» (Р.Еникиев), «Минутларны ник саныйсың» (З.Гыйбадуллин) кебек җырларның һәм романсларның байтагы берничә вариантта яздырылган, чөнки алар күп 

кенә профессиональ һәм үзешчән җырчылар, балалар вокаль ансамбльләре тарафыннан башкарылган. Гомумән, Роберт Әхмәтҗанов шигырьләренә язылган җырлар үз вакытында гаять популяр булды, берничә буын татар баласы, әйтик, аның данлыклы «Солдатлар»ын җырлап үсте. Бу җырлар әле дә эфирда тынып тормый. 

Шагыйрьнең үз тавышы кергән язмалар да байтак. Болар – төрле елларда Г.Тукайның туган көнендә Шигъри митингларда ясаган чыгышлары, әдипләребезнең иҗат кичәләрендә әйтелгән сүзләре. Радио студиясенә килеп, махсус яздырылганнары да бар. Хәзер без, QR-код ярдәмендә журналның сайтына кереп, әнә шундый кадерле язмаларның берсен тыңларбыз. Шагыйрьнең 1980 елда язып алынган газиз тавышын ишетерсез.  

Фото: архив