Туклыклы ризык яратабыз

“Казан” гаилә үзәге янында бер мең литрлы казанда уха пешерделәр. Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнеханов белән Россия авыл хуҗалыгы министры урынбасары, балыкчылык федераль агентлыгы җитәкчесе Илья Шестаков та әлеге уханы пешерүдә үз өлешен кертте. Бәйрәмдәгеләрне сыйлар өчен казанга балык салдылар. Гаилә үзәге мәйданчыгына килүче һәркем әлеге сыйдан авыз итә алды. Бу көннәрдә Казанда “Фишка” гастрономия фес­тивале уза. Шимбә көнне башланып киткән чарада иң күп халык уха казаны янында иде. Бушлай сыйдан авыз итәргә теләү­челәр чиратны иртән иртүк алып куйган. Бәйрәмне алып баручысы да кем диген?! Рос­сиянең танылган шоумены – Оскар Кучера. Аны якыннан күрү өчен генә дә бирегә килүчеләр күп булгандыр. Уха пешкән арада Казан ресторанна­рының бер­сендә эшләүче шеф-по­вар Максим Агуреев әлеге сыйны пешерүнең кайбер сер­ләрен дә җит­кер­де. Бак­саң, балык шулпасы үзгә тәмдә булсын өчен, пешеп чыкканнан соң учактан кү­мер салырга ки­рәк икән. Мондый уха искиткеч тәмле килеп чыга, диде пешекче. Тик бер мең литр сыешлы әлеге казанга күмерне салмаска булдылар. Учакта янган пү­лән­нәр экологик яктан чиста булырга тиеш, дип аңлатты оста.   Белмәгән утын­ны сал­мавың хәерле, диде ул. Казанда кайнаучы балыклар да безнең сулык­ларда үс­кән булып чыкты. Пешекче шулпаны аның сөягеннән кайнатырга ки­ңәш итте. Башыннан, вак балыклардан тәм­лерәк килеп чыгуын җи­т­керде. Сөзгән шулпага башта атланмайда кыздырып алынган суган, аннан бәрәң­ге, тары ярмасы өс­тәр­гә кирәклеген әйтте. Ос­кар Кучераның тары ярмасы салынган уха ашаганы булмаган икән. “Ни өчен ярма саласыз?” – дип сорады ул. “Татарстанлылар тук­лык­­лы ризык ярата”, – диде пешекче. 4 мең кешегә җитәрлек уханы пешерер өчен 300 кг карп белән чөгә балыгы, 350 кг бәрәңге, 10 кг тары ярмасы, 50 кг башлы суган, 10 кг атланмай кирәк булган. Әле­ге ризыкларны әзер­ләүдә 14 кеше катнашкан. Ухага салынасы балыкларны гына да пешекчеләргә 2 көн дәва­мында чистартырга туры килгән. Буш булган җирдә, билгеле, халык та ябырыла. Уха пешеп җиткәч мәхшәр башланыр дип уйлаган идек, алай булып чыкмады. Оештыручылар халыкны тәртип бе­лән генә кертте. Этеш-төр­теш булмады. Әмма чират су буе иде. – Мин бирегә күңелем­дә­ге булган авырлыктан арыну өчен килдем. Әлфия апаны югалту шулкадәр авыр булды. Кызларым шушы тирәдә генә тора. Бәйрәм буласын белгәч, карап чыгарга булдым, – ди җырчы Азат Тимершәех. – Балык фестивале бик зур әзерлек белән уза. Балык Бистә районасы пешергән уханы ашап карадым, бик тәмле. Хәзер менә рестораннар әзерләгә­нен­нән авыз итеп карамакчы булам. Шул ук вакытта бәяләрен дә чагыштырырга уйлыйм. Бушка ашар өчен халык чират тора. Аларга кайчан чират җитәр, билгесез. Шунысы аңлашылып бетми, сатыла торган җирдә ни өчен бушлай өләшәләр? Бу бит райпо, ресторан­нарның эшенә аяк чалу. Районнан килүчеләр ризыкларын кире алып кайтып китмәсләрме, дип борчылам. Башка ягына тел-теш тидерерлек түгел. Өлкән­нәр­гә дә, балаларга да би­редә рәхәтләнеп ял итәргә мөмкинлек тудырылган. Балык фестивале – бө­тенроссия күләмендә зурлап билгеләп үтелә торган чара. Аны илнең төрле шә­һәрләрендә уздыралар. Без­гә кадәр Мәскәү, Санкт-Петербург шәһәрләре бәй­рәм иткән. Оештыручылар әйтүенчә, әлеге проектның максаты үзебезнең җир­лек­тә җитештерелгән продукцияне халыкка таныту. Казанда үткәрелгән бәйрәмдә дә ниләр генә юк иде! Берничә урынга аквариум урнаштырганнар. Анда Арча, Кайбыч, Лаеш районнарында үскән балыклар урын алган. Бу бәйрәмгә килүче балаларга аеруча ошады. Судагы балыкларны тын да алмый күзәттеләр. Ә өлкән­нәрнең күзе киштәләрдәге берсеннән-берсе тәмле булып күренгән ысланган, киптерелгән, пешкән ризык­ларга төште. “Татпо­треб­союз”ның районнардан кил­гән сату рәтләрендә урын алган җирле ризыкларны һәркемнең авыз итеп карыйсы килде. Тик менә шунысы гына аптырашта калдырды: Президент Рөстәм Миңнеханов килгәнче бер бәя булса, ул киткәннән соң бераз үзгәрешләр дә керт­те­ләр. Сатучылар гына бу хәл­не танырга теләмәде. Хәер, мондый җирдә зур кунаклар киткәннән соң бәянең үзгәрүе бездә гадәти хәлгә әйләнеп бара бугай инде. Сүз дә юк, ял итәм дигән кешегә мөмкинлекләрне тудырганнар анысы. “Фишка” гастрономия фестивалендә “Агач эшләнмәләре”, “Татарстан урманнары үләннәре”, “Керамика”, “Балчык эшлән­мәләре”, “Тимерче алачыгы” мәйданчыклары эшләп тора. Әнә, Мәскәү кунагы, министр урынбасары Илья Шес­таков та үзенең тимерче буларак сәләтен сынап карады. 22сенә кадәр дәвам итүче бу чарада Казанның 50ләп рестораны төрле балык ризыклары белән кунак­ларны сыйлаячак.  

Лилия Нурмөхәммәтова, Ватаным Татарстан