Мунчәли халкы кунакчыллыгы һәм юмартлыгы белән бөтен тирә-якта дан тота

Казан ханлыгы чорында ук мәгълүм булган туган авылым Мунчәлигә кайтып, туган-тумачалар белән күрешеп, хәл-әхвәлләрен белешеп килдем әле. Балачактан таныш урамнар буйлап якташларым белән аралашып йөрергә яратам мин.  Имәнлек урамы аеруча якын. Бөек Ватан сугышына хәтле һәм аннан соң да Мун­­чәлидә 700 йорт исәп­ләнгән. “Партизан” колхозында алты бригада булган. Ниш­лә­тәсең, бүген инде шушы авылда 157 йорт калган.   Шөкер, авылыбыз бетми әле, яшибез. Тырыш авыл­дашлар туган җи­ре­­безне үстерү юнәле­шен­дә эш алып бара. Хис­ләргә уралып, кирпечтән салынган мәчет һәм ике катлы мәктәп мәйданына килеп җит­кәндә, бәйрәмгә халык җыелган иде инде. Менә шулай илнең төрле төбәк­ләренә сибелгән мунчә­ли­ләр елга бер тапкыр кайтып, бер-беребез белән очра­шып, аралашып, хати­рәләр яңартып киләбез. Быелгы “Мунчәли уку­лары”ның беренче өлеше мәчетебезнең егерме еллыгына багышланган иде. Биредә яңгыраган чыгышлар һәркемнең күңеленә хуш килде. Безнең җыенга Татарстан Диния нәзарә­теннән, төрле республика-өлкәләрдән һәм күрше районнардан дин әһелләре килү табигый хәлгә әве­рел­де. Татарстан мөфтие урынбасары Рөстәм хәзрәт Вә­лиуллин үзенең кыска гына чыгышында мөфти исемен­нән котлап, мондый чара­ларның зур әһәмияткә ия булуын ассызыклады. Та­тар­станның баш казые Җәлил хәзрәт Фазлыевның тирән эчтә­лекле вәгазе беркемне дә битараф калдырмады. “40-50 еллар элек колхозда таякка эш­ләгән ке­ше­ләрнең ни ашарына, ни өс­тенә рәтле киеме булмаган, шулай булса да җиде бала үстергәннәр. Мәктәп­ләрдә параллель сый­ныфларда утызар бала укыган. Ә бүген бөтен шартлары булган йортта яшәсә дә, җаны те­лә­гән ризыгын, киемен алырга мөм­кинлеге булган гаилә­ләрдә балалар саны кимеп бара. Бу – без­нең зур фа­җи­габез. Шуңа күрә дәү­ләткә авыл яшь­ләренә эш урыннары булдыру өстендә ныклы эш алып бару кирәк”, – диде хәзрәт.   Баштарак “Авыл бәй­рәме”, соңрак “Мунчәли уку­лары” дип үзгәртелгән авыл җыенында кайтучы кунак­ларны ел саен бер яңалык, үзенә күрә бер сюрприз кө­тә. Өч ел элек кайтучылар, резин итексез йөреп булмаган авыл үзә­гендәге урамнарга таш җәел­гәнен күреп, гаҗәпкә калган иде. Эш­мә­кәр ханым Дания Әсхәт кызы авылыбыз өчен шактый эш­ләр башкара. Аның ярдә­мендә юллы да, күперле дә булдык. Күптән салынган авыл клубын да яңартучы ул. Авы­лыбыз тарихына багышланган китап та аның ярдәме белән нәшер ителде...   Быелгы бәйрәмгә кайтучыларны тагын бер матур яңалык көтә иде. Авыл халкы үз акчасына шактый гына зур күл ясап куйган. Хәзер аның тирәсенә декоратив агачлар утырту, төр­ле балык маймычлары кайтару турында сүз алып барыла. Мунчәлинеке булмаса да, Туфан Миңнуллин – авылыбызга шактый ярдәм ит­кән кеше. Шуңа да аның ис­тәлегенә төрле чаралар үткәрергә тырышабыз. Быел да әдипне олылау бәй­рәме шактый саллы үтте. Драматургның кызы Әлфия әтисенең Мунчәлидә урта мәктәп бинасы салдырганнан соң авылга еш кайтуын, аның эшчән халкын үз итүен әйтте. Бу көнне Мун­чәли ур­та мәктәбе укучылары һәм Камал театры артистлары Ту­фан Миң­нул­лин әсәр­лә­реннән күре­неш­ләрне сәхнәдә күрсәтте. Тәтеш урман хуҗалы­гын ике дистә елдан артык җи­тәкләгән Ирфан Халитов, Туфан турындагы истәлек­ләре белән уртаклашып, исендә калган вакыйгаларны сөй­ләде. “Мон­нан ун ел элек Мунчә­линең 500 еллык юбилеен бәйрәм итүне оеш­тыру­чыларның берсе иде Туфан абый. Авылыбызны ярат­ты, еш кайтты”, – диде ул.   Үзем дә Туфан Миң­нул­лин белән еш аралашкан кеше буларак, аның халкыбыз өчен бик күп изге га­мәл­ләр эш­ләвен әйтеп узасым килә. Бәйрәм тантанасының соңгы өлеше артистла­ры­быз­ның җыр-моңнары бе­лән дәвам итте. Айдар Фәйзрахманов җитәкче­ле­гендәге фольклор ансамбле һәм башка җырчыла­рыбыз­ның концерты төн уртасына ка­дәр барды. Атналар буе туктамый яуган яңгы­рлы көн­нәрдән соң, әйтерсең лә Ходайның махсус биргән эссе, нурлы көнендә Мун­чәли халкы үзенең рухи тамырларын барлады, шау-гөр килеп бәйрәм итте. Безнең Мунчәли халкы үзе дә борын-борыннан кунакчыллыгы һәм юмартлыгы белән бөтен тирә-якта дан тота. Кунаклар кайтышка ашлар әзерләп, корбаннар чалып көтеп торалар. Авылыбыз егете, Чүпрәле районы Пенсия фонды җи­тәкчесе Илмир Измайлов безне ел саен әнә шулай күрештерә, онытылмас бәй­рәм бүләк итә.  

Фарук Нәфиев, Ватаным Татарстан