Татар матбугаты
"Милләтпәрвәрләр тәрбиялибез" (Мөслим районы башлыгы Р.Муллин б/н әңгәмә)
Мөслим районы башлыгы Рамил Хәмзә улы Муллинның хәл-әхвәлләре турында гел белешкәләп торабыз. Бу төбәктән редакциягә хатлар килгәли чөнки. Район тормышын үтереп мактаганнары да, тәнкыйть утына алганнары да бар. Хәер, Рамил Хәмзович үзе әйтмешли, берьюлы бөтен кешегә дә ярап бетеп булмый. Иң мөһиме, җиң сызганып эшләргә, эзләнергә, табарга кирәк.
Эзләнү, табу дигәндә, башлык шәхсән үз тормышында да кимен куймаган булса кирәк. Моны тәрҗемәи хәле белән танышып чыксаң да, бик яхшы чамаларга була. Өч белгечлек буенча югары белем алган: табиб, юрист, дәүләт хезмәткәре. Эш урыннары да гаҗәеп төрле: киномеханиктан башлап, Казанда ашыгыч ярдәм станциясендә медбрат, Мөслимдә коммуналь гигиена буенча баш табиб, сәламәтлек саклау бүлеге җитәкчесе, Түбән Камада госсанэпиднадзор үзәгенең баш табибы, район башлыгы урынбасары, аннан яңадан Казан шәһәр башкарма комитеты җитәкчесе урынбасары. Һәм 2013 елда Президент тәкъдиме белән Мөслим егете туган җиренә кайтып төпләнә. Бу юлы инде башлык булып.
– Рамил Хәмзович, туган җирдә эшләү, минемчә, җитәкче кешегә күбрәк бурычлар йөкли торгандыр?
– Мин үзем беркайчан да эш урыны сайлап йөрмәдем. Барысын да тәкъдим иттеләр. Хәер, эшли белгән, булдыра алган кешегә кайда да уңайлы булырга тиеш ул. Шуңа күрә туган төбәктә эшләү әйбәтрәк дип өздереп әйтә дә алмыйм. Кем өчен ничек бит? Ә мин исә монда нәтиҗәләрне күбрәк күрәм. Мөслимдә минем әти-әнием, туганнарым, якыннарым, дусларым, укытучыларым яши. Нинди генә эшкә тотынсам да, беренче чиратта, алар ни әйтер, дип уйландыра. Саксыз адымнарым белән якын кешеләремнең йөзенә тап төшерәсем килми, беркемне дә рәнҗетәсе, авыр сүз әйтәсе дә килми. Ә еракта сагынып яшәү ул – бөтенләй башка әйбер. Әле менә якташыбыз Шәмсия Җиһангированың шигырьләрен укып утырдым. Күбрәк “кайтыр идем”, “сагынам”, “күңелем синең белән” дигән сүзләргә юлыгасың. Болар – туган җиреннән аерылган кешенең сүзләре.
– Яшьләр туган төбәкләрендә төпләнеп калсын өчен районда ниләр эшләнә?
– Кешенең тормыш юлы эчке канәгатьләнү хисенә бәйле. Шуңа да беренче чиратта яшәү өчен уңай шартлар тудырырга кирәк дип саныйм. Эш урыннары, хезмәт хаклары кебек матди яктан гына түгел, ә рухи яктан да. Шөкер, туган җирен үз иткән яшь белгечләребез юк түгел. Әзерлекне мәктәп эскәмиясеннән үк башлыйбыз. Бүген югары уку йортларында унлап стипендиатыбыз укый. Һәрберсенең кайтканын түземсезлек белән көтәбез.
– Мәктәп дигәннән, быел укытучыларның август киңәшмәсен үткәрергә нәкъ менә Мөслимне сайлаулары да юктан гына түгелдер?
– Чыннан да, милли мәгариф рейтингы буенча районыбыз беренче урында. Телне, гореф-гадәтләрне саклауга бик зур игътибар бирәбез. Милләтпәрвәрләр тәрбиялибез. Әмма бу өлкәдә каршылыклы фикерләрем дә бар: мәсәлән, бөтен фәннәрне фанатларча татарча укыту ягында түгелмен. Чыннан да, бүген математика, физика фәннәрен татар телендә генә укыту кирәкме икән? Әлбәттә, әлегә татар авылларында рус телендә укыта алырлык укытучылар аз, бәлки, юктыр да. Ә бит килер бер көн, яшьләр арасында, киресенчә, татарча белүчесе булмаячак. Дөньякүләм аренага чыгу турында уйласак, безгә барыбер алтын урталыкны табарга кирәк. Теләгем дә бар: тәҗрибәләр аша булсын иде ул. Бу хакта минем мәгариф министры белән дә сөйләшкәнем бар. Министрлык методик яктан күзәтчелек алып барса, калган мәсьәләләрне хәл иткәндә, азрак ирек бирелсен иде. Без үзебезгә үзебез дошман түгел бит инде. Өстән бирелгән күрсәтмә буенча түгел, урыннарда нәрсәдер эшләргә тырышуны кулайрак күрәм. Аннан яхшырагын сайлап алырга мөмкин булыр иде. Минемчә, мәктәпләрдә телләр өйрәтүне беренче планга куярга кирәк. Телләр белгән бала югалып калмый.
– Мәктәп ябылу очраклары Сезнең районны да урап үтмәгәндер?
– Бүген мәктәпне җитәкчеләр түгел, әти-әниләр үзләре яба. Күпчелек балаларын Мөслим мәктәпләренә йөртә башлады. Нәтиҗәдә авылларда укучылар саны кими. Шулай да һәр җирлектә берәр 9 еллык мәктәпне саклап кала алдык. Алты урта мәктәбебез бар. Ә менә башлангычка килгәндә, фикерем мондыйрак: 1-2 генә укучы булганда, бала үз-үзен югалта, башка мәктәпкә күчкәч, аңа яраклашып китү бик авыр булачак. Тугызынчы сыйныфтан соң балаларны һөнәри училищеларга куып җибәрүне дә өнәп бетермим. Алар тормышка әзер түгел әле. Шәһәр аларны йотачак. Бик куркыныч әйбер бу. Шул җәһәттән Мөслимдә һөнәри уку йортлары челтәрен булдырырга уйлыйбыз. Бу бит – яшьләрне туган җирдә калдыруның тагын бер ысулы.
– Район дигәч, әлбәттә инде, без авылларны да күз алдында тотабыз. Ә менә анда яшьләрне кызыктырыр, тотып калыр өчен ниләр эшләнә?
– Бу очракта халык үзе күтәрелеп чыкса гына файдасы бар кебек. Үзара салымны без 1000әр сум җыябыз. Яшермим, күпсенүчеләр дә бар. Әмма, тамчыдан күл җыела, кунак ашы – кара-каршы дип, гел аңлату эшләре алып барам. Үзенең хезмәте, өлеше кергәч, эшләгән эшләрнең дә бермә-бер кадере арта. Шул җәһәттән авылларда 33 парк ясадык. Инешләрне төзәттек. Инде менә дүрт ел рәттән зиратларны чистартабыз. Мөслимдә быелгы өмәгә 2000гә якын кеше килгән иде. Хәзер инде искәртеп торасы да юк. Көнен генә билгелибез. Кемнәр икәнен беләсең килсә, хуҗабикәнең – хаҗәтханәсенә, авылның – зиратына, җәмгыятьнең тарихына күз сал дип юкка гына әйтмиләр бит. Халык бер-береннән күреп, йортларын, ишегалларын матурлый. Сүз дә юк, эшле итү ягыннан авырлыклар бар. Бар кеше дә бизнес белән шөгыльләнеп китә алмый бит. Менә шундыйларны ничек тә һөнәрле һәм керемле итәсе килә.
– Үзегез әйтмешли, матур гына, авылча яшәп ятасыз. Ә авыл хуҗалыгы өлкәсендә эшләр ничек тора?
– Район җирләре элек “Вамин” белән “Органик-төркем” кулында иде. Ни кызганыч, икесе дә бөлгенлеккә төште. Һәм бу өлкәдә безне шактый тезләнергә мәҗбүр итте. Хәзер исә ике яңа инвестор килде. Шөкер, аякка басып киләләр. “Агросила-төркем” нигездә чөгендер үстерү белән шөгыльләнә. Районда кошчылык, орлыкчылык структурасы үсеш алды. Үзебездә биопрепаратлар җитештерәбез. “Агромастер” компаниясе әйбәт кенә эшләп килә... Кыскасы, һәр көн яңалык алып килә. Һәм боларның барысы да бер теләк белән эшләнә: яшьләр авызыннан, минем Мөслимдә каласым килә, дигән сүзләрне ешрак ишетәсе иде.
Диспансеризация тикшеренүе байтак чирләрне башланган вакытында ук ачыкларга ярдәм итә. Быел гына 9 кешегә глаукома диагнозы куйганнар. “Катаракта өч тапкыр күбрәк очрый“, – ди Мөслим үзәк хастаханәсе поликлиникасының өлкән шәфкать туташы Рәзилә Хәбибуллина. Организмда җитди үзгәрешләр булганда яңадан җентекләп тикшерәләр. Күзгә операция ясатырга кирәк икән Чаллыга, Казанга җибәрәләр. Чират җиткәнне еллар буе көтәргә дә туры килә. Квоталарга бәйле мондый проблема республика күләмендә бар.
Быел районда 3 мең 706 кеше диспансеризация үтәргә тиеш булса, 1 мең 500гә якыны тикшеренеп киткән инде. 278 кешене төрле диагнозлар белән яңадан чакырып алганнар. Тикшеренү барышында 177сенең диагнозы расланган. Хроник бронхит, йөрәк-кан тамырлары, диабет чирләре белән авыру очраклары да шактый. Хатын-кызларга маммография тикшерүе үткәрәләр, гинекология буенча цитология анализы алалар. Тикшерү барышында миома, киста, дисплазияләр ише чирләрне, күкрәк бизе шешләрен табалар. Махсус анализ ирләрдәге җенес бизе авыруларын алданрак ачыкларга булыша. Узган ел 78 кешедә яман шеш тапканнар. Быел ел башыннан андый очраклар 13 булган. “Диспансеризацияне көтеп тормыйча, алданрак күренеп китсәләр яхшы булыр иде. Ашыкмыйлар, никтер ябыгам, хәлсезләндем, дип йөриләр, килеп күренмиләр”, – ди Рәзилә ханым. Диспансеризациянең авыл халкы өчен бигрәк тә кирәк булуын әйтә ул.
Былтыр хастаханәдә бала табу бүлеге ябылуны район халкы бик авыр кабул иткән. Кем белән генә сөйләшсәң дә, безгә районда әйбәт иде, диләр. Хәзер туксан чакрым ераклыктагы Әлмәткә чыгып китәсе. “Үзебезнекеләр игътибар белән карый иде, бүтән җирдә безне белмиләр дә. Әлмәттә кеше күп, бала табучылар тәүлек буе агылып тора. Бала туар вакыт җиткәч кенә чыгып китәбез бит инде, көчкә барып өлгердем”, – ди күптән түгел генә җиденче баласын алып кайткан Светлана. 2016 елда районда 182 бала туган, быел ярты ел эчендә 90 сабый дөньяга килгән. Озак еллар бала табу бүлегендә эшләгән акушер Зөлфирә Ризванова да: “Менә бүлегебез ябылды”, – дип уфтана. Элекке белән бүгенге эшне чагыштыра ул. “30 ел элек шприц-энәләрне, көзгеләрне кайната идек. Хәзер эшләргә шулкадәр уңайлы. Ремонттан соң байтак аппаратлар кайтты”, – ди Зөлфирә апа.
Мөслим үзәк хастаханәсендә төзекләндерү эшләре 2015 елда башланган. Иң беренче итеп стационар белән поликлиниканы аерып торучы холлны эшләгәннәр. Элек икесе бергә кушылганга уңайсызрак булган. Бюджет акчасыннан тыш, иганәчеләр ярдәме белән бүлекләрдәге медицина җиһазларының шактые яңартылган. Саный китсәң, күп инде алар: цифрлы рентген аппараты, эксперт класслы УЗИ аппараты, ФГДС, хирургия өчен лапароскопия, физиотерапия инструментлары...
Мөслимгә чиктәш булган Актаныш, Минзәлә районнары авыллары халкы да офтальмологка, хирургка күренергә бирегә килә икән. Медицина иминияте полисы булган беркемне дә кире бормыйлар. Районда, яшь хирург Рамил Хәйретдиновтан бик уңдык, дип сөйлиләр. Хатыны Татьяна участок терапевты булып эшли, ике бала үстерәләр. Алар яшь белгечләр өчен исәпләнелгән “Авыл табибы” программасы буенча 2014 елда Мөслимгә Әлмәттән килеп урнашканнар. Икесенә дә миллионышар сум акча бирелгән. Әлмәткә кадәр Башкортстан якларында эшләгәннәр. Яшь гаилә Мөслимдә йорт сатып алган, исәпләре – биредә төпләнеп калу. Рамилнең ата-бабалары чыгышы белән шушы җирлектән. Мөслим халкы Рамилнең кулы җиңел икәнен тиз сизеп алган: сукыр эчәккә, үт куыгына, бүсергә операция ясатасы булганда үзләренең хирургы янына бара. “Программа буенча биш елга килешү төзедек. Өч ел эшләдек инде, ике ел калды. Килешү вакыты чыккач та китәргә җыенмыйбыз. Безгә Мөслим дә, йортыбыз да, мондагы мөнәсәбәт тә ошый. Өч ел эчендә район яхшы якка үзгәрде”, – ди Рамил Хәйретдинов.
Хастаханәнең баш табибы Рамил Морзаханов әйтүенчә, “Авыл табибы” программасы буенча районга кайтучылар арасында калучылар да, китүчеләр дә, китәргә теләүчеләр дә бар. Яшерен-батырын түгел, кайбер белгеч программа төгәлләнүен көннәрне, сәгатьләрне санап көтеп тора. “Бергә җыеп та, һәрберсе белән аерым да сөйләштем. Үз тормышларын авыл белән бәйләргә теләмәгәч, кайтканда ук китү максатын күздә тоткач, нишләтәсең инде. Акча дип түгел, эшлим дип килсеннәр иде дә бит... Шәһәрдә дә әллә нәрсә юк, кайда да эшләргә кирәк. Район башлыгы да, булышабыз, бушка җир кишәрлеге дә бирәбез, дип тора. Хакимияттәгеләрнең ярдәме зур, алар табибларны калдыру яклы”, – ди баш табиб. Шулай да, “Авыл табибы” программасы өчен бик рәхмәтле Рамил Морзаханов. Ашаган белми, тураган белә дигәндәй, сүзен дәлилләп тә күрсәтте. “Дүрт-биш ел эчендә Мөслимгә байтак белгеч кайтты. Аларсыз нишләр идек? Бүген кырык бер табибның уналтысы – яшьләр. Бу программа эшләүдән туктаса, тагын белгечләребезнең яртысын югалтабыз дигән сүз. Авыл табибларының хезмәт хакын арттырсалар, тагын да яхшырак булыр иде”, – ди Рамил Әзһәрович. Баш табиб үзе дә районга урау юллар аша кайтып төпләнгән. Берара Казанда да эшләп алган. Аннары Мөслим ягы үзенә тарткан.
Ә бит алар оешканга нибары өч кенә ел үткән. Халык мәхәббәтен шулай тиз яулауларын ансамбль җитәкчесе, районның мәдәният бүлеге башлыгы Ирек Салихҗанов бик гади аңлата:
– Һәрбер районның үзенчәлеге бар. Бер якта биергә һәвәсләр, икенчесендә кул эшләренә, ә бездә халык җырларга, театр уйнарга ярата. Бүген районның 49 клубында театр бар, аларның һәрберсе елына берничә спектакль әзерли. Күрше авылларга йөреп спектакль күрсәтү, концерт кую дисеңме, уртак бәйрәмнәр оештырумы – бездә барысы да бер тында үтә. Кайбер якларда, чарасын да әзерлибез, клубка халыкны китереп булмый, диләр. Бездә киресенчә. Халыкны сыйдырып бетереп булмый. Шул ук вакытта читтән берәр коллектив килсә, зал җыя алмый изаланалар. Үзеңнеке – үзәктә шул.
Якташларны үз итеп карыйлар, үсендерә беләләр бездә. Үзешчән сәнгатьнең тернәкләнеп китүендә дә әллә ни хикмәт юк. Берзаман халык телевизордан сериал карарга хирысланган иде, аннары башы-аягы белән интернетка чумды. Хәзер виртуаль дөньядан ару сизелә, Аллага шөкер, халык янә чын тормышка омтыла.
Җыр буенча авыллар үзара ярыша да икән биредә. Элек шушы бәйгедә җиңүчеләр район үзәгендә концерт оештыра торган булганнар. Бәйге халыкны шулкадәр шомарткан ки, һәр авыл тулы бер тамаша әзерли башлаган. Хәзер һәрбер авыл Мөслимдә аерым-аерым концерт куя башлаган. Дөрес, беренче елларны тамашачы әллә ни күп булмаган. Ярты зал тулса, сөенә идек, ди мәдәният бүлеге башлыгы. Хәзер исә басып торырга урын юк икән. Әлеге концертларга билет алып керәсе. Мөгаен, аз булса да, түләү кертү дә тамашаның абруен күтәргәндер. Бушлайның кадере юк, дип тикмәгә генә әйтмиләр бит инде.
“Ык буйлары” ансамблендә иң яшь солистка – 18, өлкәненә 40 яшь икән. Тагын да яшьрәкләрне тартырга дигән максатлары да бар. Репертуарында күбрәк халык җырлары, туган як турындагы әсәрләр. Авылларның концерт белән килүе дә ансамбльгә җим бирә. Шул авылга гына хас үзенчәлекле яисә онытылган җырлар калкып чыга, ди Ирек Фаяз улы. Андый җәүһәрләр күренә икән, шундук эләктереп алалар.
Фәния Әхмәтҗанова
Рамилнең кулы җиңел
Мөслим район үзәк хастаханәсе капиталь төзекләндерүдән соң, шактый үзгәрешләр кичергән. Яңа танышым Фидарис абый поликлиникага белешмә алыр өчен генә килгән булган. “Килгән-килгән, әйдә, тикшеренү үтеп чык, дип алып кереп киттеләр. Менә күземне тикшерттем, андый-мондый чир тапмадылар, барысы да тәртиптә”, – ди ул. Авыл кешесе диспансеризация булмаса, районга кадәр килеп тикшеренеп китүне кирәк санамый. Хәер, шәһәрдә яшәүчеләрне дә бу мәсьәләдә бик йөгерек дип әйтмәс идем.
Диспансеризация тикшеренүе байтак чирләрне башланган вакытында ук ачыкларга ярдәм итә. Быел гына 9 кешегә глаукома диагнозы куйганнар. “Катаракта өч тапкыр күбрәк очрый“, – ди Мөслим үзәк хастаханәсе поликлиникасының өлкән шәфкать туташы Рәзилә Хәбибуллина. Организмда җитди үзгәрешләр булганда яңадан җентекләп тикшерәләр. Күзгә операция ясатырга кирәк икән Чаллыга, Казанга җибәрәләр. Чират җиткәнне еллар буе көтәргә дә туры килә. Квоталарга бәйле мондый проблема республика күләмендә бар.
Быел районда 3 мең 706 кеше диспансеризация үтәргә тиеш булса, 1 мең 500гә якыны тикшеренеп киткән инде. 278 кешене төрле диагнозлар белән яңадан чакырып алганнар. Тикшеренү барышында 177сенең диагнозы расланган. Хроник бронхит, йөрәк-кан тамырлары, диабет чирләре белән авыру очраклары да шактый. Хатын-кызларга маммография тикшерүе үткәрәләр, гинекология буенча цитология анализы алалар. Тикшерү барышында миома, киста, дисплазияләр ише чирләрне, күкрәк бизе шешләрен табалар. Махсус анализ ирләрдәге җенес бизе авыруларын алданрак ачыкларга булыша. Узган ел 78 кешедә яман шеш тапканнар. Быел ел башыннан андый очраклар 13 булган. “Диспансеризацияне көтеп тормыйча, алданрак күренеп китсәләр яхшы булыр иде. Ашыкмыйлар, никтер ябыгам, хәлсезләндем, дип йөриләр, килеп күренмиләр”, – ди Рәзилә ханым. Диспансеризациянең авыл халкы өчен бигрәк тә кирәк булуын әйтә ул.
Былтыр хастаханәдә бала табу бүлеге ябылуны район халкы бик авыр кабул иткән. Кем белән генә сөйләшсәң дә, безгә районда әйбәт иде, диләр. Хәзер туксан чакрым ераклыктагы Әлмәткә чыгып китәсе. “Үзебезнекеләр игътибар белән карый иде, бүтән җирдә безне белмиләр дә. Әлмәттә кеше күп, бала табучылар тәүлек буе агылып тора. Бала туар вакыт җиткәч кенә чыгып китәбез бит инде, көчкә барып өлгердем”, – ди күптән түгел генә җиденче баласын алып кайткан Светлана. 2016 елда районда 182 бала туган, быел ярты ел эчендә 90 сабый дөньяга килгән. Озак еллар бала табу бүлегендә эшләгән акушер Зөлфирә Ризванова да: “Менә бүлегебез ябылды”, – дип уфтана. Элекке белән бүгенге эшне чагыштыра ул. “30 ел элек шприц-энәләрне, көзгеләрне кайната идек. Хәзер эшләргә шулкадәр уңайлы. Ремонттан соң байтак аппаратлар кайтты”, – ди Зөлфирә апа.
Мөслим үзәк хастаханәсендә төзекләндерү эшләре 2015 елда башланган. Иң беренче итеп стационар белән поликлиниканы аерып торучы холлны эшләгәннәр. Элек икесе бергә кушылганга уңайсызрак булган. Бюджет акчасыннан тыш, иганәчеләр ярдәме белән бүлекләрдәге медицина җиһазларының шактые яңартылган. Саный китсәң, күп инде алар: цифрлы рентген аппараты, эксперт класслы УЗИ аппараты, ФГДС, хирургия өчен лапароскопия, физиотерапия инструментлары...
Мөслимгә чиктәш булган Актаныш, Минзәлә районнары авыллары халкы да офтальмологка, хирургка күренергә бирегә килә икән. Медицина иминияте полисы булган беркемне дә кире бормыйлар. Районда, яшь хирург Рамил Хәйретдиновтан бик уңдык, дип сөйлиләр. Хатыны Татьяна участок терапевты булып эшли, ике бала үстерәләр. Алар яшь белгечләр өчен исәпләнелгән “Авыл табибы” программасы буенча 2014 елда Мөслимгә Әлмәттән килеп урнашканнар. Икесенә дә миллионышар сум акча бирелгән. Әлмәткә кадәр Башкортстан якларында эшләгәннәр. Яшь гаилә Мөслимдә йорт сатып алган, исәпләре – биредә төпләнеп калу. Рамилнең ата-бабалары чыгышы белән шушы җирлектән. Мөслим халкы Рамилнең кулы җиңел икәнен тиз сизеп алган: сукыр эчәккә, үт куыгына, бүсергә операция ясатасы булганда үзләренең хирургы янына бара. “Программа буенча биш елга килешү төзедек. Өч ел эшләдек инде, ике ел калды. Килешү вакыты чыккач та китәргә җыенмыйбыз. Безгә Мөслим дә, йортыбыз да, мондагы мөнәсәбәт тә ошый. Өч ел эчендә район яхшы якка үзгәрде”, – ди Рамил Хәйретдинов.
Хастаханәнең баш табибы Рамил Морзаханов әйтүенчә, “Авыл табибы” программасы буенча районга кайтучылар арасында калучылар да, китүчеләр дә, китәргә теләүчеләр дә бар. Яшерен-батырын түгел, кайбер белгеч программа төгәлләнүен көннәрне, сәгатьләрне санап көтеп тора. “Бергә җыеп та, һәрберсе белән аерым да сөйләштем. Үз тормышларын авыл белән бәйләргә теләмәгәч, кайтканда ук китү максатын күздә тоткач, нишләтәсең инде. Акча дип түгел, эшлим дип килсеннәр иде дә бит... Шәһәрдә дә әллә нәрсә юк, кайда да эшләргә кирәк. Район башлыгы да, булышабыз, бушка җир кишәрлеге дә бирәбез, дип тора. Хакимияттәгеләрнең ярдәме зур, алар табибларны калдыру яклы”, – ди баш табиб. Шулай да, “Авыл табибы” программасы өчен бик рәхмәтле Рамил Морзаханов. Ашаган белми, тураган белә дигәндәй, сүзен дәлилләп тә күрсәтте. “Дүрт-биш ел эчендә Мөслимгә байтак белгеч кайтты. Аларсыз нишләр идек? Бүген кырык бер табибның уналтысы – яшьләр. Бу программа эшләүдән туктаса, тагын белгечләребезнең яртысын югалтабыз дигән сүз. Авыл табибларының хезмәт хакын арттырсалар, тагын да яхшырак булыр иде”, – ди Рамил Әзһәрович. Баш табиб үзе дә районга урау юллар аша кайтып төпләнгән. Берара Казанда да эшләп алган. Аннары Мөслим ягы үзенә тарткан.
Фәния Арсланова
Җырчылар ягы
Аларның һәрбер чыгышында – якташларының холык-фигыле, үткәне, хәтта табигате чагыла. Менә шуңа күрә “Ык буйлары” җыр һәм бию ансамбленең һәрбер концерты Мөслимдә генә түгел, тирә-якта вакыйгага әйләнә. Хәер, хәзер “Ык буйлары”н Чиләбедә дә сагыналар. Ансамбль биредә бәйгедә катнашып, җиңү яулап кайткан икән.
Ә бит алар оешканга нибары өч кенә ел үткән. Халык мәхәббәтен шулай тиз яулауларын ансамбль җитәкчесе, районның мәдәният бүлеге башлыгы Ирек Салихҗанов бик гади аңлата:
– Һәрбер районның үзенчәлеге бар. Бер якта биергә һәвәсләр, икенчесендә кул эшләренә, ә бездә халык җырларга, театр уйнарга ярата. Бүген районның 49 клубында театр бар, аларның һәрберсе елына берничә спектакль әзерли. Күрше авылларга йөреп спектакль күрсәтү, концерт кую дисеңме, уртак бәйрәмнәр оештырумы – бездә барысы да бер тында үтә. Кайбер якларда, чарасын да әзерлибез, клубка халыкны китереп булмый, диләр. Бездә киресенчә. Халыкны сыйдырып бетереп булмый. Шул ук вакытта читтән берәр коллектив килсә, зал җыя алмый изаланалар. Үзеңнеке – үзәктә шул.
Якташларны үз итеп карыйлар, үсендерә беләләр бездә. Үзешчән сәнгатьнең тернәкләнеп китүендә дә әллә ни хикмәт юк. Берзаман халык телевизордан сериал карарга хирысланган иде, аннары башы-аягы белән интернетка чумды. Хәзер виртуаль дөньядан ару сизелә, Аллага шөкер, халык янә чын тормышка омтыла.
Җыр буенча авыллар үзара ярыша да икән биредә. Элек шушы бәйгедә җиңүчеләр район үзәгендә концерт оештыра торган булганнар. Бәйге халыкны шулкадәр шомарткан ки, һәр авыл тулы бер тамаша әзерли башлаган. Хәзер һәрбер авыл Мөслимдә аерым-аерым концерт куя башлаган. Дөрес, беренче елларны тамашачы әллә ни күп булмаган. Ярты зал тулса, сөенә идек, ди мәдәният бүлеге башлыгы. Хәзер исә басып торырга урын юк икән. Әлеге концертларга билет алып керәсе. Мөгаен, аз булса да, түләү кертү дә тамашаның абруен күтәргәндер. Бушлайның кадере юк, дип тикмәгә генә әйтмиләр бит инде.
“Ык буйлары” ансамблендә иң яшь солистка – 18, өлкәненә 40 яшь икән. Тагын да яшьрәкләрне тартырга дигән максатлары да бар. Репертуарында күбрәк халык җырлары, туган як турындагы әсәрләр. Авылларның концерт белән килүе дә ансамбльгә җим бирә. Шул авылга гына хас үзенчәлекле яисә онытылган җырлар калкып чыга, ди Ирек Фаяз улы. Андый җәүһәрләр күренә икән, шундук эләктереп алалар.
Ватаным Татарстан
Иң мөһим һәм кызыклы язмаларны Татмедиа Telegram-каналындаукыгыз
Нет комментариев